Bulletin of Toraighyrov University. Philology series最新文献

{"title":"ХАРАКТЕРИСТИКИ ИНСТИТУЦИОНАЛЬНОСТИ ДИСКУРСА СЕТЕВОГО МАРКЕТИНГА","authors":"З. В. Клюшина, Я. Ю. Арустамян, Н. А. Садуллаева3","doi":"10.48081/xqod2433","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/xqod2433","url":null,"abstract":"\"Распространение компаний сетевого маркетинга, появление оригинальных отечественных компаний, использующих модель бизнеса сетевого маркетинга повышает потребность в изучении дискурса сетевого маркетинга, при этом отсутствует детальное описание данного типа дискурса, что демонстрирует противоречие, нуждающееся в разрешении. Анализ дискурса осуществляется с различных позиций, находится на стыке многих наук. В данной статье представлено описание дискурса сетевого маркетинга как особого типа институционального дискурса – отражающего существование общественного института сетевого маркетинга. Опираясь на социолингвистический подход к исследованию дискурса, предполагающий анализ участников общения как представителей той или иной социальной группы и анализ обстоятельств общения в широком социокультурном контексте, мы предприняли попытку комплексно описать характеристики институциональности дискурса сетевого маркетинга. В обществе уже сформировано типичное восприятие социальной группы представителей компаний сетевого маркетинга, характеризующихся специфическим коммуникативным поведением. В статье описание институционального дискурса построено по схеме В. И. Карасика, описавшего научный, религиозный, политический дискурс и многие другие. Мы представили характеристику следующих компонентов дискурса сетевого маркетинга: типовых участников, хронотоп, цели, ценности, стратегии, жанры, прецедентные тексты, проиллюстрировали яркими частотными примерами характеристики исследуемого институционального дискурса. \"","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"100 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115800371","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ҚАЗАҚ ТІЛІНДЕГІ БУДАН ТЕРМИНДЕРДІҢ ЖАСАЛУ ЖОЛДАРЫ","authors":"А. Н. Ахмет, Ш. Құрманбайұлы","doi":"10.48081/fxpi7754","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/fxpi7754","url":null,"abstract":"\"Бұл мақалада кірме сөздердің көбеюі салдарынан сөз тудыру процесінің жандануы нәтижесінде тілімізде пайда болған, сөзжасамда толықтай әлі де зерттелмеген, бір бөлігі кірме бөлшек немесе сөз, ал екінші бөлігі төл бөлшек немесе сөз болып келетін терминдер қарастырылады. Бұл терминдердің шетел тіл білімінде аталу жолдары көрсетіліп, қазақ тіл біліміне аударылған «қоспа», «будан» нұсқаларынан мақалада «будан» атауы таңдалынады. Будандардың тіл білімінде пайда болу тарихы мен зерттелуі жайлы мәліметтер беріледі. Будан терминдердің терминқордағы үлес-салмағын анықтап, жасалу тәсілдерін, мағыналық жəне құрылымдық ерекшеліктерін көрсетіп, тілдік табиғатына тереңірек үңіліп, жан-жақты қарастыру мәселесі қазіргі қазақ тіл білімінің, терминтанудың зерттеу нысаны бола алмай отыр. Бұл зерттеудегі ең негізгі мәселелердің бірі – будан терминдердің жасалу жолын анықтау. Мақалада қазақ тіліндегі будан терминдердің жасалу жолдары көрсетіледі. Будан терминдерді жасаушы терминбөлшектер мен будан терминдердің құрылымдық бөліктері сипатталады. Сонымен қатар бір бөлігі кірме сөздерден тұратын терминдердің құрамы мен жасалу жолына байланысты синтетикалық тәсіл арқылы жасалған будан терминдер талдау жасалынады. Талдау барысында қосарлану, сөзқосым, тіркестіру, қысқарту тәсілдері арқылы жасалған будан терминдер көрсетіледі. Нәтижесінде будан терминдердің жасалу модельдері анықталды. \"","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128600897","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ҚАЗАҚ ЛИНГВОМӘДЕНИЕТІНДЕГІ «ЕҢБЕК» АССОЦИАТИВТІ ӨРІСІ","authors":"Г. А. Кузембаева","doi":"10.48081/unqy7861","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/unqy7861","url":null,"abstract":"\"Әртүрлі мәдениеттерде елдің дамуы және жеке тұлғаның өмірі мен іс-әрекет етуіне тікелей қатысы бар еңбек негізгі құндылықтар қатарына жатады. Алайда, сол мәдениеттерде еңбектің концептуалдануы адамның дүниетанымы мен қоршаған дүниені тануы арасындағы басқа мәдениет өкілдерінен айырмашылығымен айқындалады. Орыс тілі мен мәдениеті өкілдері үшін еңбек тарихи тұрғыдан байлыққа жетуге бағытталмаған адамның маңызды іс-әрекеті болса, американдық лингвомәдениетте еңбек жақсы қаржылық жағдай, белгілі бір өмір деңгейін сақтау үшін емес, рахат алу үшін жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Ал неміс азаматы үшін еңбек тәртіп пен ұқыптылық, жұмысқа жауапкершілікпен қарау және ептілік секілді ұғымдардан тұрады. Осыда тұрғыда, бұл зерттеудің мақсаты қазақ тілі мен мәдениеті өкілдерінің тілдік санасында еңбектің концептуалдануын, оның этномәдени ерекшеліктерін айқындау және оны ассоциативті өріс түрінде бейнелеу болып табылады. Негізгі зерттеу әдісі 225 қазақ тілі мен мәдениеті өкілдерінің арасында өткізілген еркін ассоциативті эксперимент болды. «Еңбек» ынталандырушы сөзін қолданып өткізілген еркін ассоциативті эксперимент нәтижесінде ЕҢБЕК ассоциативті өрісі (300/95/53) қазақ тілдік санасында еңбектің күнделікті, ауыр, өмірлік жұмыс / адал, көп тер төгіп, болашағың үшін жұмыс жасау, маңдай, қара, таза төккен тер / көп тер төгу, ақша табу сияқты ұғымдармен ассоциацияланатындығын айқындады. \"","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"16 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127638840","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ҚУАНДЫҚ ТҮМЕНБАЙДЫҢ «ЖАСЫЛ ЖАНЫП ТҰРҒАНДА» ХИКАЯТЫНДАҒЫ ПСИХОЛОГИЗМ","authors":"Қ. Т. Жанұзақова, Н. А. Айтбаева","doi":"10.48081/jxdt7058","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/jxdt7058","url":null,"abstract":"\"Мақалада тәуелсіздік жылдарындағы қазақ әдебиетінің өкілі Қ. Түменбайдың «Жасыл жанып тұрғанда» хикаятындағы психологизм көріністері талданады. Қазіргі қазақ әдебиетіндегі хикаят жанрындағы психологизм мәселесі әлі күнге дейін зерттеліп жатыр. Белгілі бір кейіпкердің өмірдегі орны мен тұлғалық болмысын жоғалтып алмас үшін жанталасқан әрекеті оның психологиялық сипаттамасы болып шығатыны белгілі. Көркем шығармадағы кейіпкердің сыртқы болмысына көбірек мән беріп, ішкі әлемі қалыс қалып жататын тұстар болады. Көркем шығарманың басты нысанасы адамның ішкі, сыртқы болмысы шынайылықпен сомдалуы тиіс, осы тұрғыда адам жанын жандандырудың басты тәсілі психологизмнің алатын орны ерекше. Қаламгер өз туындысында кейіпкердің ішкі әлеміндегі ахуалдарды түрлі психологиялық әдістер арқылы сипаттаған. Негізгі кейіпкердің балалық шағында көрген психологиялық жарақаттары, есейген шағында өз баласында қайталануы рухани сабақтастыққа жетелейтіні, хикаяттың реалистік сипатта жазылып, қазіргі қоғамда көтеретін әлеуметтік жүгі туралы қорытынылар жасалды. Мақалада басты кейіпкер ойының ұдайы шиеленісуін, бір тоқтамға келе алмауын, ішкі қақтығыстарын түрлі психологиялық әдістер арқылы көрсеткен автордың жазу шеберлігін зерттедік. Автор хикаятқа арқау болып отырған бас кейіпкер Отарәлінің ішкі дүниесі мен қосалқы кейіпкерлер арасында болып жатқан іс-әрекеттерді, оның өмірінде орын алып жатқан оқиғаларды баяндай отырып, нақты шешім шығаруды оқырманның өзіне қалдырады. \"","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"18 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125546188","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ҚАЗАҚСТАН БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІ МӘНМӘТІНІНДЕ АКАДЕМИЯЛЫҚ ЖАЗЫЛЫМ ДАҒДЫЛАРЫНЫҢ ҚАЛЫПТАСУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ","authors":"Т. Б. Килыбаев, Б. Молдағали, Ш. А. Акимбекова","doi":"10.48081/jgsv3296","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/jgsv3296","url":null,"abstract":"\"ХХІ ғасыр ғылым мен білім берудегі қарама-қайшылықтардың жаһандануымен, олардың адамзаттың жалпы мәселелерімен байланыстарының күшеюімен сипатталады. Қазіргі әлемдік ғылым-білім кеңістігіндегі халықаралық стандарт талаптары бойынша оқу процесінің басты тұлғасы, субъектісі – білім алушылардың функционалды сауаттылығы мен бәсекеге қабілеттілігі болып саналады. Ғаламдық кеңістіктегі ғылым-білім саласындағы ортақ мәселенің бірі – академиялық жазылымға келіп тіреледі. Тілді жақсы білу академиялық жазылым дағдысын автоматты түрде жақсы игереді дегенді білдірмейді. Академиялық жазылым көп жағдайда тек жоғары оқу орындарының оқытушылары мен студенттеріне, жоғары білім беру жүйесінде қызмет етуші зерттеушілерге ғана керек дүние ретінде қабылданады. Кез-келген ғылымның дамуы қазіргі таңда оқшауланған стильде емес, керісінше жаһандық деңгейде өзге елдердегі ғалымдардың ғылыми зерттеулерінің нәтижелерімен таныса отыра дамуды көздейтін ерекше құбылыс. Бұл әлемдік ғылымның берік ұстанып отырған заманауи тренді. Әрине, осы орайда жаһандық тіл – ағылшын тіліндегі тың жұмыстармен танысу әрі оларды пайдалану академиялық жазылымның негіздерін, басты принциптерін білуді талап етеді. Бұл мақалада авторлар академиялық жазылым ұғымына тереңірек үңіліп, оны зерделеп, қазақстандық заманауи білім беру жүйесіндегі болашақ ғалымдардың бойында дағды ретінде қалыптасу ерекшеліктерін қарастырды. Сонымен қатар академиялық жазылымның білім мен ғылымды тоғыстыратын әмбебап форма екендігі алға қойылды. Академиялық жазылым мәтіндік коммуникацияның фрагменті және мәтін түзілімінің белгілі бір типі, мұнда субъект өзінің негізгі коммуникативтік әрекетінің мақсатына сай өз стратегиясын қалыптастырады. Академиялық жазылым лингвориторикамен, герменевтикамен, психолингвистикамен, әлеуметтанумен, прагматикамен байланысады. Осылардың бәрі кешенді түрде автор мен адресаттың қарым-қатынасы мәселесіне жауап береді. Өйткені академиялық жазылым коммуникацияның ерекше формасы ретіндегі академиялық мәтін концепциясын жасаумен байланысты. Осыған орай, бұл жұмыстың авторлары академиялық мәтін, дискурс пен мәнмәтінді тұтастықта қарау оны жүйелі түрде зерттеуге жаңа мүмкіндіктер ашатынын айқындады.\"","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"18 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114996497","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"МЕДИАМӘТІНДІ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ-ІЗДЕНІС ТЕХНОЛОГИЯСЫМЕН ТАЛДАУДЫҢ ЖОЛДАРЫ","authors":"А. Н. Сарбасова","doi":"10.48081/vylr5379","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/vylr5379","url":null,"abstract":"\"Мақалада іскерлік қазақ тілі курсында медиамәтінді шығармашылық-ізденіс технологиясымен талдаудың жолдары талқыланады. Қазақ тілді мектепті бітірген студенттердің өз ана тілінде пікірін жеткізе алмауының, мәтін талдап, мағынасын жете түсінбеуінің кейбір себептері анықталады. Студенттер арасында қазақ тілінің қарым-қатынас деңгейінің төмендігі сауалнама арқылы нақтыланып, ресми тілді дамыту мақсатында экономикалық, әлеуметтік тақырыптағы медиамәтінді талдау ұсынылады. Жоғары оқу орнындағы іскерлік қазақ тілі курсына сипаттама беріліп, мақсаты түсіндіріледі. Болашақта бәсекеге төтеп беретін көптілді маман дайындауда іскерлік қазақ тілі курсының маңызы бар екені дәлелденеді. Іскери тілді жетілдірудің бір жолы – мәтінмен жұмыс екенін ескере отырып, курста қолданылатын медиамәтіндер таңдалынып алынады және медиамәтінді талдаудың өзіндік жүйесі ұсынылады. Мәтін талдау проблемасын шешудің жолын анықтау үшін мәтіннің түрлері мен түсіну кезеңдеріне тоқталамыз. Іскерлік қазақ тілінде оқытудың жаңартылған технологиясы ретінде шығармашылық-ізденіс технологиясының қолданысы талданады. Шығармашылық-ізденістің зерттелуі қысқаша баяндалып, технологияға сәйкес талаптары нақтыланады, бірнеше әдістеріне түсініктеме беріледі.Әдістердің медиамәтінді талдау барысындағы қолданысы практикалық тапсырмалармен дәлелденеді. Медиамәтінді талдау барысында студентте қалыптасатын іскерлік дағдылар мен құзіреттіліктерге қорытынды жасалады.\"","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"15 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127712723","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ҚҰПИЯ ТІЛДЕСІМ ЖӘНЕ ҰЛТТЫҚ ӨРНЕК","authors":"А. Н. Муратова, Ш. Мажитаева","doi":"10.48081/exye2859","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/exye2859","url":null,"abstract":"\"Мақалада автор ою-өрнектің зерттелу тарихына тоқталады, олардың мағынасына ұлттық таным тұрғысынан талдау жасайды. Қазақ халқының тұрмысында қолданылған және қолданылып жүрген оюлардың беретін мағынасын саралайды. Оюлардың берілу жолдары мен жасалуын өнертанушы ғалымдардың пікірлері негізінде көркем шығармадан алынған мысалдар арқылы түсіндіріп, әрқайсысының өзіндік ерекшеліктерін көрсетеді. Әр ұлттың танымы мен мәдениеті, тарихы мен салтына байланысты қолданылатын оюлардың түрлеріне семантикалық тұрғыда талдау жасайды. Коммуникация барысында қолданылатын оюлардың астарында сөз немесе тұтас сөйлемнің жатқандығын дәлелдейді. Қазақ халқының өмірінде айрықша орынға ие қолөнер туындысы оюдың тұтас елдің, жеке адамдардың өміріне қауіп төнген жағдайда құпияны жеткізуші құрал ретінде қолданылғанын ертегі желісінде баяндалған оқиғаларды мысал ретінде ала отырып, жан-жақты зерделеген. Түскиіз, киімге кестелеп салынған оюлардың беретін мағынасына тоқталған. Оларды орнына сай дұрыс қолдану үшін әр оюдың символдық мәнін білу керек деген тұжырымға келеді. Мақала авторы алғаш рет жасырын мәнді беруде ою-өрнектерді қолданғандығын нақты мысалдар арқылы дәлелдеп, олардың жалпыхалықтық қолданыстағы мағынасынан басқа, жекелеген адамдардың немесе арнайы топ мүшелерінің өзара келісімі бойынша жұмсалатын қосымша мағынасы болатынын анықтайды.\"","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"108 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121944112","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"СОВРЕМЕННАЯ ЖЕНСКАЯ ПОЭЗИЯ ПАВЛОДАРСКОГО ПРИИРТЫШЬЯ","authors":"Е. А. Новосёлова","doi":"10.48081/tdaj4864","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/tdaj4864","url":null,"abstract":"\"Статья посвящена исследованию специфики женской русской поэзии Павлодарского Прииртышья. Русская литература Павлодарского Прииртышья играет значительную роль – как в регионе, так и в Казахстане в целом. Актуальность темы обусловлена региональным, гендерным и социальным историко-культурным характером изучаемого материала. В качестве объекта исследования было выбрано творчество поэтов, наиболее репрезентативно представляющих женскую павлодарскую поэзию на разных этапах – Ольги Григорьевой и Марины Кисенко. Женская русская поэзия Павлодарского Прииртышья отражает состояние социума и конкретного человека, оказавшегося в сложной ситуации перелома времен: развала некогда великой страны, становления новых независимых государств, изменения мировоззренческих установок; и при этом сохранения базовых ценностей жизни – любви, дружбы, межнационального согласия, взаимоуважения, терпения, смирения, надежды, веры. Произведения павлодарских поэтов очаровывают красотой и яркостью образов и духовным разнообразием, а их философский смысл становится вневременным. Лирические героини утверждают в себе активное, независимое волевое начало. Наиболее часто встречающийся – мотив душевного разлада, в попытке преодоления которого авторы воспевают вечные ценности земной жизни человека, гармонию в любом ее проявлении. Причем делают это с художественной тонкостью и образной выразительностью.\"","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"188 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130551255","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"\"ERRORS AND DEVIATIONS IN ENGLISH SONGS AND THEIR IMPACT ON LANGUAGE LEARNERS\"","authors":"G. А. Kuzembayeva, A. Zh. Zhumakhanova, A. Zh. Anessova","doi":"10.48081/dvyk8453","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/dvyk8453","url":null,"abstract":"\"Singing songs and memorizing their lyrics is a way of learning foreign languages, and a good addition to the main educational process. However, language mistakes in the lyrics of songs can cause much harm to language learners. The study aims to describe language errors in British and American popular songs and investigate language learners’ attitude towards them. The research methodology was based on a survey conducted among language learners, and an analysis of lyrics of the English songs. The survey results demonstrated that young people are active listeners of songs, and according to most of them, both lyrics and music are important. More than half of the respondents pay attention to the lyrics, which are not always examples of correct language use. The most frequent mistakes in the lyrics of the songs are abbreviations of words and word combinations, omission of parts of words, as well as improper coordination of sentence members.\"","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"22 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126929441","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"\"ҮНДІ-ЕУРОПА ТІЛДЕРІНДЕ ҰШЫРАСАТЫН ТҮРКІ СӨЗДЕРІ ТУРАЛЫ\"","authors":"Н. С. Олизько, Ш. А. Хамитова, А. С. Адилова, А. Г. Ибраева","doi":"10.48081/utrw1712","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/utrw1712","url":null,"abstract":"\"Бұл мақалада ағылшын тілінде және басқа да тілдерде кездесетін кірме сөздер мәселесі қарастырылады. Тілдік байланыстар лингвистикалық, мәдени және тарихи факторлардың өзара әрекеттестігінде байқалады және мәдениетаралық коммуникацияның маңызды процесі болып саналады. Мақалада тілдің түрлі тарихи сатылардан өтуі нәтижесінде және түрлі тілдердің арасында болатын кейбір дыбыстық сәйкестіктер мен дыбыстық алмасулар лингвистикалық өзгеріске әкеп соқтыратыны туралы айтылады. Тіл механизмі ретінде түрлі тілдерде белсенді қолданылатын түркі лексикалық элементтері ерекше назар аударуды талап етеді. Әрқилы объективті себептерге байланысты тіл сол жаратылған қалпында сақталып қалмайды, ол үнемі дамып, заман, қолданыс талабына сай азды-көпті өзгерістен тыс қала алмайды. Тілдердің мұндай тоғысуы халықтар арасындағы қарым-қатынас барысында туады. Ел мен елдің арасында болып жатқан саяси-экономикалық, мәдени байланыстардың арқасында тілдер арасында алмасу, араласу басталады. Осындай байланыстардың нәтижесінде түркі кірме сөздерінің тек ағылшын тілінде ғана емес, шығыс славян тілдерінде де көп кездесетіні байқалады. Мақалада кірме сөздердің белгілі бір жүйенің әсерінен көптеген фонетикалық, грамматикалық, тіпті семантикалық өзгерістерге ұшырайтыны және осылайша берілген жүйенің фонетикалық, грамматикалық және семантикалық заңдарына бейімделетіні нақты мысалдармен көрсетілген. Ассимиляция процесі терең болғаны соншалық, кірме сөздердің шығу тегі түркі емес тілдерде сөйлейтіндерге сезілмейтіні және оны тек этимологиялық талдау арқылы ғана анықтауға болатыны нақтыланған.\"","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"5 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122381853","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}