{"title":"Standard ochrony procesowej w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych na gruncie poprzedniego i aktualnego stanu prawnego","authors":"Radosław Flejszar","doi":"10.26881/gsp.2023.1.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.26881/gsp.2023.1.07","url":null,"abstract":"W niniejszym opracowaniu w pierwszej kolejności zasygnalizowano problematykę rozpoznawania spraw gospodarczych w polskim systemie prawa cywilnego procesowego w ujęciu historycznym oraz przedstawiono genezę wprowadzenia do tego systemu (w 1989 r.) postępowania w sprawach gospodarczych, a następnie przyczyny jego likwidacji w 2012 r. i ponownego wprowadzenia w zmienionym kształcie w 2019 r. Dalsze rozważania mają na celu udzielenie odpowiedzi na pytanie o celowość ponownego wprowadzenia i dalszego funkcjonowania postępowania odrębnego w sprawach gospodarczych. Wydawało się, że likwidując to postępowanie z dniem 3 maja 2012 r., ustawodawca jednoznacznie wskazał na kierunek dalszych zmian – tj. na konieczność ograniczenia do minimum liczby postępowań procesowych odrębnych, a tym samym zapewnienia jednolitości procesu cywilnego (a więc ujednolicenia standardu ochrony procesowej w procesie cywilnym). Tymczasem przywrócenie postępowania w sprawach gospodarczych, ale także wprowadzanie nowych postępowań odrębnych (m.in. postępowania w sprawach z zakresu własności intelektualnej oraz postępowania z udziałem konsumentów), wskazuje na odmienny kierunek działań ustawodawcy. Po raz kolejny należy w związku z tym podjąć próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy rzetelne załatwianie spraw gospodarczych nie jest możliwe w „zwykłym” postępowaniu procesowym, przy utrzymaniu zasady, że sprawy te są rozpoznawane w wydziałach gospodarczych (sądach gospodarczych) funkcjonujących w ramach sądownictwa powszechnego. Będzie to zarazem próba odpowiedzi na bardziej ogólne pytanie o uzasadnienie dla różnicowania standardu ochrony procesowej ze względu nie tylko na kryterium przedmiotowe, lecz także kryterium podmiotowe w drodze tworzenia odrębnych postępowań procesowych, a także w ramach tych postępowań.","PeriodicalId":12629,"journal":{"name":"Gdańskie Studia Prawnicze","volume":"35 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"84848548","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Jednolitość czy dywersyfikacja postępowania cywilnego?","authors":"Piotr Rylski","doi":"10.26881/gsp.2023.1.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.26881/gsp.2023.1.02","url":null,"abstract":"Celem autora artykułu jest przedstawienie zagadnienia unifikacji i dywersyfikacji postępowania cywilnego. Autor wskazuje na przyczyny dywersyfikacji postępowania cywilnego oraz sposoby, w jakich do tego dochodzi. Przedstawia także rolę postępowania nieprocesowego w dywersyfikacji postępowania cywilnego, a także poszczególne postępowania procesowe odrębne utworzone ze względu na zróżnicowane kryteria (podmiotowe, przedmiotowe i inne). Omawiane zagadnienia są prezentowane na tle prawnoporównawczym. Przedstawiono, jak sytuacja dywersyfikacji postępowania cywilnego wygląda w niektórych państwach europejskich, ale także w USA i Brazylii. W konkluzji podkreślono, że postępowania odrębne muszą pozostać wyjątkiem od podstawowych zasad procesowych, a sprawy cywilne powinny być w miarę możliwości rozpoznawane według jednolitych regulacji procesowych.","PeriodicalId":12629,"journal":{"name":"Gdańskie Studia Prawnicze","volume":"59 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"81349686","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Niecelowość wszczęcia postępowania egzekucyjnego","authors":"Jarosław Świeczkowski","doi":"10.26881/gsp.2023.1.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.26881/gsp.2023.1.12","url":null,"abstract":"Pogląd SN, jakoby art. 30 u.k.k. nie stanowił podstawy pobrania przez komornika sądowego opłaty egzekucyjnej od wierzyciela w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 824 § 1 pkt 2 k.p.c. ze względu na złożenie przez wierzyciela wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego po ogłoszeniu upadłości dłużnika, nie zasługuje na akceptację. Przyjęcie przez SN, że umorzenie postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 824 § 1 pkt 2 k.p.c. nie wymaga podjęcia przez komornika czynności, które można zakwalifikować jako działania składające się na „przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego”, jest oparte na błędnym założeniu, że wierzyciel już we wniosku o wszczęcie egzekucji wskaże, że prawomocnym postanowieniem sądu została ogłoszona upadłość dłużnika. Tymczasem taka informacja nie jest przekazywana komornikowi przez wierzyciela, uzyskuje ją komornik na różnych etapach prowadzonego już postępowania egzekucyjnego. Gdyby nawet przyjąć, że informacja o upadłości dłużnika została zawarta we wniosku wierzyciela o wszczęcie egzekucji, to również komornik powinien pobrać od wierzyciela opłatę egzekucyjną na podstawie art. 30 u.k.k., bowiem ocena niecelowości wszczęcia postępowania egzekucyjnego w każdym przypadku jest przeprowadzana według stanu z chwili jego zainicjowania.","PeriodicalId":12629,"journal":{"name":"Gdańskie Studia Prawnicze","volume":"84 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85412654","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Udział dłużnika solidarnego w opisie i oszacowaniu nieruchomości należącej do innego dłużnika solidarnego","authors":"Grzegorz Julke","doi":"10.26881/gsp.2023.1.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.26881/gsp.2023.1.11","url":null,"abstract":"W praktyce i doktrynie poważne wątpliwości budzi problematyka uczestników postępowania cywilnego, w tym postępowania egzekucyjnego. Tymczasem prawidłowe określenie podmiotów zobowiązanych do udziału (mogących brać udział) w takim postępowaniu istotnie wpływa na prawidłowość jego przeprowadzenia. Ustalenie kręgu uczestników postępowania egzekucyjnego lub egzekucji budzi szczególne wątpliwości, gdy tytuł wykonawczy wystawiono przeciwko dłużnikom solidarnym. W takiej sytuacji konieczne jest ustalenie pozycji procesowej dłużnika w zależności od tego, czy zostanie on objęty wnioskiem o wszczęcie egzekucji czy też nie, oraz w zależności od tego, do jakiego majątku zostanie skierowana egzekucja. Punktem wyjścia do poczynienia rozważań w tym zakresie będzie konieczność rozróżnienia postępowania egzekucyjnego i egzekucji. Takie wyodrębnienie terminologiczne będzie prowadzić do wniosku, że współdłużnik solidarny niebędący właścicielem (współwłaścicielem) nieruchomości lub innej rzeczy będzie uczestnikiem postępowania egzekucyjnego (z racji objęcia go wnioskiem o wszczęcie egzekucji); nie będzie zaś podstaw do traktowania go jako uczestnika egzekucji (właściwego postępowania egzekucyjnego) z nieruchomości lub innego składnika majątkowego nienależącego do niego.","PeriodicalId":12629,"journal":{"name":"Gdańskie Studia Prawnicze","volume":"80 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"89273109","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Model kontroli konstytucyjności ustaw i możliwość zawieszenia postępowania cywilnego z uwagi na toczące się postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym","authors":"Katarzyna Gajda-Roszczynialska","doi":"10.26881/gsp.2023.1.14","DOIUrl":"https://doi.org/10.26881/gsp.2023.1.14","url":null,"abstract":"Niniejsza glosa stanowi omówienie orzeczenia ETPC wydanego w dniu 21 lipca 2022 r. w sprawie Bieliński przeciwko Polsce, skarga nr 48762/191. Postawiono tezę, że aktualnie wobec braku skutecznego środka odwoławczego służącego zakwestionowaniu długości czasu rozpoznania sprawy, w której postępowanie sądowe zostało zawieszone do czasu rozpoznania pytania prawnego przez TK, ETPC ma kompetencję w zakresie badania i stwierdzenia niezgodności z Konwencją długości czasokresu trwania postępowania w danej sprawie. W ocenie glosatora z analizowanego orzeczenia ETPC wynika stwierdzenie naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji w sytuacji, w której doszło do zawieszenia postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt 3 k.p.c. przez sąd powszechny z uwagi na trwające postępowanie przed TK. Europejski Trybunał Praw Człowieka w glosowanym orzeczeniu uznał również uprawnienie co najmniej sądów powszechnych w postępowaniu cywilnym (a tym bardziej wydaje się, że powinno to mieć miejsce w postępowaniu karnym) do dokonywania rozproszonej kontroli ustaw. W takim wypadku sądy powszechne, przy uwzględnieniu doktryny konieczności, powinny wycofać pytanie prawne i samodzielnie rozstrzygnąć zagadnienie konstytucyjne, ewentualnie w przypadku zawieszenia postępowania podjąć zawieszone postępowania cywilne i dokonać rozproszonej kontroli konstytucyjności ustaw. W innym wypadku sądy powszechne narażają się na ryzyko niedochowania prawa obywatela do sądu, co może doprowadzić na naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji.","PeriodicalId":12629,"journal":{"name":"Gdańskie Studia Prawnicze","volume":"12 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"80941073","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"The Admissibility of the Detention of Minors in Guarded Centers for Refugees in the Context of the Principle of Best Interests of the Child","authors":"Dorota Lis-Staranowicz","doi":"10.26881/gsp.2022.4.06","DOIUrl":"https://doi.org/10.26881/gsp.2022.4.06","url":null,"abstract":"The glossed ECHR judgment concerns the extension of detention in a guarded center of an Armenian family seeking international protection. The Court has found that Poland breached art. 5 par. 1 (f) of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms. It has upheld its position expressed in the case of Bilalova and Others v. Poland (application no. 23685/14), that “Various international bodies, including the Council of Europe, are increasingly calling on States to expeditiously and completely cease or eradicate the immigration detention of children. The Court has found that the presence in a detention centre of a child accompanying its parents will comply with art. 5 par. 1 (f) only where the national authorities can establish that such a measure of last resort was taken after verification that no other measure involving a lesser restriction of their freedom could be implemented […]”. Therefore, the “rule of no recollection” operating in Polish legislation may be an additional test verifying the admissibility of minors’ detention in guarded centers.","PeriodicalId":12629,"journal":{"name":"Gdańskie Studia Prawnicze","volume":"65 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"75434762","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Celowość utrzymania postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy jako postępowania odrębnego","authors":"Joanna May","doi":"10.26881/gsp.2022.s.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.26881/gsp.2022.s.10","url":null,"abstract":"Artykuł poświęcony jest postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy, a uszczegóławiając – ocenie celowości utrzymania go wobec tak znacznej liczby postępowań odrębnych, które rozbijają coraz mniej jednolity model procesu cywilnego. Dla dokonania właściwej analizy tytułowego zagadnienia autorka w pierwszej kolejności przybliża genezę postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy na tle systemu organów ochrony prawnej w sporach pracowniczych, następnie wyjaśnia przyczyny wprowadzenia tego postępowania, przedstawiając charakteryzujące go odrębności, na zakończenie zaś uzasadnia celowość dalszej klasyfikacji postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy w katalogu postępowań odrębnych.","PeriodicalId":12629,"journal":{"name":"Gdańskie Studia Prawnicze","volume":"44 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"81524037","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Recognition of Language Rights in South Africa: Innovation or Dismal Failure?","authors":"Roxan Laubscher","doi":"10.26881/gsp.2022.4.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.26881/gsp.2022.4.05","url":null,"abstract":"One of the main goals of the Constitution of the Republic of South Africa, 1996 is to bring about transformation within South African society. The new Constitution recognised no less than eleven languages as official languages, including various previously neglected indigenous languages. Where only two languages were previously recognised as official languages under the apartheid regime, this was replaced with a range of languages. However, South African government bodies do not always follow the Constitution’s language obligations; public higher education institutions have nearly all eliminated tuition in languages other than English; and legislation is rarely (if ever) issued in other official languages. The present paper shows how the recognition and use of languages in South Africa differs significantly in theory and in practice. The paper highlights this disparity by first laying out South Africa’s constitutional and legislative framework for official language recognition and use with regard to two issues, namely translation of legislation and the use of languages in higher education. Second, the paper looks at various rulings from South African courts that shows how official languages are used in practice and how language issues have been resolved by the courts. Third, the paper concludes that, rather than becoming a beacon of innovation, the South African Constitution’s language provisions have become a terrible failure. Finally, the paper offers several suggestions for dealing with this sad predicament.","PeriodicalId":12629,"journal":{"name":"Gdańskie Studia Prawnicze","volume":"89 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"84236093","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Dri Utari Christina Rachmawati, Ekawestri Prajwalita Widiati, Zendy Wulan Ayu Widhi Prameswari
{"title":"Formal Constitutional Review of the Legislative Process: An Obvious Accommodation or an Innovation for Democracy?","authors":"Dri Utari Christina Rachmawati, Ekawestri Prajwalita Widiati, Zendy Wulan Ayu Widhi Prameswari","doi":"10.26881/gsp.2022.4.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.26881/gsp.2022.4.03","url":null,"abstract":"Under the Indonesian constitution, the Constitutional Court exercises the power to review laws against the constitution. For the first time since its establishment in 2003, the Constitutional Court recently addressed not only the norms of the law but also undertook a judicial review of the procedure of law-making through court decree number 91/PUU-XVIII/2020. The Constitutional Court affirmed that Law Number 11 of 2020 concerning Job Creation (Omnibus Law) was formally flawed in its legislative process. The Court stated that the Job Creation Law was conditionally unconstitutional because the omnibus law infringed upon the principle of meaningful participation. Therefore, the House of Representatives (DPR) and the Government must revise it by the procedures for establishing the applicable law within a maximum period of two years. This article finds that the Constitutional Court’s decision to review the procedural aspects of law-making indicates the development of a discourse on the protection of procedural rights. This is an innovation in the perspective of the development of the rule of law and democracy in Indonesia although the decision creates a difficult situation for lawmakers to interpret and implement.","PeriodicalId":12629,"journal":{"name":"Gdańskie Studia Prawnicze","volume":"143 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85279225","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Aksjologiczne uzasadnienie postępowań odrębnych w procesie cywilnym","authors":"S. Cieślak","doi":"10.26881/gsp.2022.s.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.26881/gsp.2022.s.02","url":null,"abstract":"Obecny kształt systemu postępowań procesowych stanowi konsekwencję przemian dokonywanych w różnych warunkach społeczno-gospodarczych. Zmiany w nim dokonywane były odpowiedzią na pojawiające się doraźne potrzeby, często bez niezbędnej oceny funkcjonowania całego systemu. Przy wprowadzaniu kolejnych procedur odrębnych zazwyczaj brakowało (z wyjątkiem prac nad przyjęciem kodeksów z 1930 i 1964 r.) oceny wpływu tych posunięć ustawodawcy na funkcjonowanie całego systemu wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych i zazwyczaj ograniczano się do ocen wycinkowych odnoszących się do konkretnych kategorii spraw cywilnych. Tymczasem wszystkie procedury cywilne stanowią naczynia połączone i zmiany dotyczące jednej z nich wpływają na funkcjonowanie całości systemu postępowania cywilnego. Zmiana elementu tego systemu wymaga wobec tego ustalenia jej wpływu na funkcjonowanie całego systemu. System procesowy wymaga istotnego uproszczenia oraz prawidłowego ukształtowania relacji między procedurami.","PeriodicalId":12629,"journal":{"name":"Gdańskie Studia Prawnicze","volume":"36 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"76936099","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}