Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences最新文献

{"title":"Chemistry technology research to produce meat enriched with biologically active carbohydrates","authors":"Badamtsetseg Kh, B. Munkhjargal","doi":"10.5564/BICCT.V0I6.1108","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/BICCT.V0I6.1108","url":null,"abstract":"Brewery’s spent grain is the main by-product of the brewing industry. The effects of replacing fat with arabinoxylan fraction of BSG for physicochemical, textural properties and sensory evaluations of reduced-fat sausages are evaluated. Control was prepared with 15% fat, and three reduced-fat sausages were formulated with 5, 10 and 15% arabinoxylan fraction (T1 sausage with 5% of arabinoxylan fraction + 10% of fat, T2 sausage with 10% of arabinoxylan fraction + 5% of fat and T3 sausage with 15% of arabinoxylan fraction + 0% of fat). With increasing arabinoxylan fraction content in the sausage, the fat content and food calories are decreased in reduced-fat sausages. \u0000Биологийн идэвхт нүүрсусаар баяжуулсан махан хүнс гарган авах хими-технологийн судалгаа \u0000Хураангуй: Пивоны шаар нь шар айрагны үйлдвэрийн гол дайвар бүтээгдэхүүн юм. Пивоны шаар нь арабиноксиланаар баялаг бөгөөд шүлтийн хандлалтаар гарган авч бүтээгдэхүүнд нэмж туршилтын үр дүнг харьцуулан гаргасан. Зайдасны 4 дээж бэлдсэн. Хяналт (пивоны шаар/арабиноксилан 0%, гахайн өөх 15%), Д1 (пивоны шаар/арабиноксилан 5%, гахайн өөх 10% нэмсэн), Д2 (пивоны шаар/арабиноксилан 10%, гахайн өөх 5%), Д3 (пивоны шаар/арабиноксилан 15%, гахайн өөх 0%). Зайдсанд гахайн өөхийг багасгаж шаараар орлуулснаар тослогийн агууламж, илчлэг чанар буурсан. \u0000Түлхүүр үгс: пивоны шаар, арабиноксилан, тослогийн агууламж","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"8 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"81610324","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Diterpenoid alkaloids from Aconitum and Delphinum species","authors":"D. Batsuren, N. Batbayar, Jigjidsuren Tunsag","doi":"10.5564/BICCT.V0I6.1094","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/BICCT.V0I6.1094","url":null,"abstract":"Since 1986 we started investigating diterpene alkaloids from Aconitum and Delphinum species in Mongolia. Alkaloid composition of some 12 species of Aconitum and Delphinum of Ranunculaceae family and 63 individual compounds were isolated and identified. Among them 9 were newly found naturally-occurring compounds and structure of these alkaloids were elucidated completely. High resolution Mass-spectrometry, 1H and 13C NMR, 2D NMR techniques such as COSY, HMQC, HMBC were employed to elucidate structure of new compounds. Structure of altaconitine was elucidated and confirmed by applying X-ray crystallographic analysis in addition to above- mentioned techniques. As a result of our long-term chemical in-vestigation of plant species of Mongolia, we have observed and established that secondary metabolites such as alkaloids, coumarins, lignans and xanthones accumulate in more oxidized form in plant species grown in Mongolia. This principle is also demonstrated in the structure of diterpenoid alkaloids isolated from plants of Ranunculaceae family grown in Mongolia. As can be seen from alkaloids 11-acetyl-1, 19-epoxydenudatine and turpelline each contain 4 oxygen atoms, which is more oxygen atoms than in commonly-occurring C-20 diterpenoid alkaloids. Except turpelline no other C-20 alkaloid containing four hydroxyl groups was found in nature. Altaconitine is a newly discovered alkaloid which contains functional groups with highest number of oxygen atoms among C-19 diterpenoid alkaloids. Ring “A” in altaconitine structure is substituted at C-1, C-2 and C-3 positions with 2, 3-transdiol system, making altaconitine a unique structure found in nature. \u0000Хорс ба Гэзэг цэцгийн төрлийн ургамлын дитерпений алкалоид \u0000Хураангуй: Дэлхий дахинаа Aconitum, Astagne, Consolida, Delphinum ба Inula-гийн төрлийн ургамлууд нь дитерпений алкалоидын баялаг эх сурвалж бөгөөд манай оронд тэдгээрээс Хорс ба Гэзэг цэцэгийн төрлийн ургамлууд элбэг тохиолддог. Холтсон цэцгийн овгийн Хорс ба Гэзэг цэцэгийн төрөлд хамаарагдах 12 зүйл ургамалд дитерпений алкалоидын судалгаа явуулж, дээрхи ургамлуудаас С-19, С-20 дитерпений алкалоидод хамаарагдах 63 бодисыг химийн цэвэр байдлаар ялгаж, тэдгээрийн бүтцийг таньж тодорхойлсоны дотор 9 дитерпений шинэ алкалоидыг анх удаа байгалиас олсон. Эдгээрийн дотроос бүтцийн хувьд нилээд сонирхолтой нь альтаконитин бөгөөд тэр нь 6 хираль нүүрстөрөгчийн атом агуулсан цууны ба бензоины хүчлээр ацилжсан, үндсэн цагиргийн 10 нүүрстөрөгчийн атом нь хүчилтөрөгч бүхий халагч бүлэгтэй ба ялангуяа “А” цагиргийн 2 ба 3-р байрлалд буй гидроксил бүлгүүд нь транс диол систем бүхий рекорд исэлдсэн хэлбэртэй, өвөрмөц бүтэц бүхий байгалийн шинэ алкалоид юм. Түүнчлэн турпеллин алкалоид нь үндсэн цагиргийн 4 нүүрстөрөгчийн атом нь хүчилтөрөгч бүхий халагч бүлэгтэй байгаа нь тус алкалоид бүтцийн хувьд рекорд исэлдсэн напеллины төрлийн цорын ганц нэгдэл болж бүртгэгдээд байна. \u0000Түлхүүр үгс: Хорс, Гэзэг цэцэг, дитерпений алкалоид","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"71 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85143331","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Study of quality evaluation and hepatoprotective effect of Licozinat matrix tablet","authors":"D. Otgonsuren, Davaasuren Ts, B. Enkhtuul, Wang Huang, Bao Liming, B. Bayasgalan, D. Davaadagva, D. Jambaninj","doi":"10.5564/BICCT.V0I6.1097","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/BICCT.V0I6.1097","url":null,"abstract":"Monoammonium glycyrrhizinate of Glcyrrhiza root has been used as an expectorant, detoxificator, anti-allergic, and antioxidant. Japanese researchers have been determined its anti-hepatitis A, B, C, D viruses activity. Therefore, we isolated mono-ammonium glycyrrhizinate from Glycyrrhiza root, grown in Mongolia and developed controlled release matrix tablet. Appropriate excipients were chosen for matrix tablet: lactose as a diluent, 5% of PVP-K30 as a binder, HPMC as a matrix former, 3% of talc and 1% of magnesium stearate as a glidiant or lubricant. We prepared matrix tablet by wet granulation method and pressed by 2.5 kPa pressure. Formulation 5 (F5) was determined the most qualified tablet design and it released drug constantly in vitro. For the determining of hepatoprotective effect, we studied influence on hepatocytolis of preparation in vivo by the histological method. Results of the study showed that the Licozinat matrix tablet was appropriate at a 52 mg/kg dose once daily. \u0000Ликозинат матрикс шахмалын чанарын болон элэг хамгаалах үйлдлийн судалгаа \u0000Хураангуй: Чихэр өвсний үндсэнд агуулагдах моноаммонийн глициризинат нь цэр ховхлох, хордлого тайлах, харшлын эсрэг, антиоксидант үйлдэлтэй. Японы эрдэмтдийн судалгаагаар моноаммонийн глициризинат нь элэг хамгаалах болон А, В, С, D вирүсээр үүсгэгдсэн элэгний үрэвсэлд вирүсийн идэвхжлийг саатуулдаг нь тогтоогдсон байна. Бид өөрийн оронд ургадаг Уралын чихэр өвсний үндэснээс моноаммонийн глицирризинатыг цэврээр ялган авч эмчилгээний өндөр ач холбогдол бүхий матрикс хэлбэрийн шахмал гарган авч практикт нэвтрүүлэх нь зүйтэй гэж үзлээ.Бид эмийн бодисоо зохицуулалттай чөлөөлдөг матрикс шахмалын тохирох дүүргэгч бодисоор лактоз, холбогч бодисоор PVP-K30 5% концентрациар, матрикс үүсгэгчээр НРМС, гулсуулагч тослох бодисоор тальк 3%, магнийн стеарат 1%-ийн холимгийг сонгох нь тохиромжтой болохыг тогтоов.In vitro нөхцөлд эмийн бодисын чөлөөлөгдөлтийг тодорхойлоход F5 загварын шахмал нь эмийн бодисоо жигд хурдтайгаар чөлөөлж байв. Туршилтын амьтанд in vivo нөхцөлд бэлдмэлийн элэг хамгаалах үйлдлийг элэгний эсийн задралд хэрхэн нөлөөлж буй болон гистологийн аргаар судлахад Ликозинат матрикс шахмал эмийг 52 мг/кг тунгаар өдөрт нэг удаа уулгах нь тохиромжтой болохыг тогтоолоо. \u0000Түлхүүр үгс: Чихэр өвс, моноаммонийн глицирризинат, матрикс шахмал, элэг хамгаалах идэвх","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"141 4 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"83652961","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Essential oil composition and antioxidant, anticancer activities of Rhodiola rosea L. grown in Mongolia","authors":"J. Irekhbayar, S. Shatar, A. Sh","doi":"10.5564/BICCT.V0I6.1107","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/BICCT.V0I6.1107","url":null,"abstract":"Essential oil plants have been used for a long time in traditional medicine. Rhodiola rosea L., also called “roseroot”, is a common member of the family Crassulaceae, known as one of the most important popular medicinal plants in the northern region of Europe. The roots of R.rosea possess a wide range of pharmacological activities such as antioxidant, antiinflammatory, anti-cancer, cardioprotective, and neuroprotective effects that are because of the presence of different phytochemicals such as phenols and flavonoids. The chemical composition of essential oil from R.rosea was determined by GC/MS analysis. The essential oil of R.rosea mainly consists of oxygenated monoterpenes (83.38 %). The chief components of the oil were geraniol (25.93 %), myr-tenol (14.94 %), octanol (13.71 %) and (E)-pinocarveol (11.07 %).Antioxidant activity of ethanol extract (root) was evaluated by using DPPH (1,1-diphenyl-2-picrylhydrazine) radical scavenging assay with an IC50 value of 5.84 μg/ml. The cytotoxicity was measured using the MTT assay. The ethanol extract of R.rosea pre-sented toxic activity against A-431 (51.80%) human epidermoid carcinoma cell line. \u0000Монгол орны Ягаан мүгэз (Rhodiola rosea L.) ургамлын эфирийн тосны химийн бүрэлдэхүүн, исэлдэлт ба хавдрын эсрэг идэвхийн судалгаа \u0000Хураангуй: Эфирийн тост ургамлууд нь уламжлалт анагаах ухаанд олон зууны турш хэрэглэгдсээр ирсэн. Ягаан мүгэз (Rhodiola rosea L. – Алтан хөлт, Алтан гагнуур) ургамал нь Зузаалайн овгийн ургамал бөгөөд Европын хойт бүсийн нутагт хамгийн чухал эмийн ургамалд тооцогддог. Ягаан мүгэз ургамлын үндэс нь исэлдэлт, үрэвсэл болон хавдрын эсрэг зэрэг фармакологийн идэвхтэй бөгөөд фенол ба флавоноид зэрэг нэгдлүүд нь зүрх судас болон мэдрэлийн системийн үйл ажиллагааг хамгаалах үйлчлэлтэй. Ягаан мүгэз ургамлын эфирийн тосны химийн найрлагыг хийн хроматограф-масс спектроскопийн аргаар тодорхойлоход монотерпеноидууд (83.3%) ихэнх хэсгийг эзэлж байв. Үүнээс гераниол (25.93%), миртенол (14.94%), октанол (13.71%) ба (E)-пинокарвеол (11.07%) зэрэг нь голлох нэгдлүүд байв. Исэлдэлтийн эсрэг идэвхийг DPPH (1,1-дифенил-2-пикрилгидразин) аргаар судлахад чөлөөт радикалыг дарангуйлах IC50 5.84 μг/мл байгаа нь тогтоогдов. Хорт хавдрын эсийн ургалтыг дарангуйлах идэвхийг МТТ аргаар тодорхойлоход Ягаан мүгэз ургамлын үндэсний этанолын ханд хүний ходоодны хорт хавдрын эс А-431эсийн ургалтыг илүү сайн (51.80%) дарангуйлж байв. \u0000Түлхүүр үгс: Алтан гагнуур, эфирийн тос, исэлдэлт ба хавдрын эсрэг идэвх","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"124 48","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"91407272","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Soil investigation of Lancea tibetica Hook.F.Et Thoms.","authors":"J. Sukhdolgor, S. Unurtsetseg, G. Bayarmaa, T. Suvdmaa","doi":"10.5564/BICCT.V0I6.1105","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/BICCT.V0I6.1105","url":null,"abstract":"The aim of this paper is to summarize the results of soil investigations of Lancea tibetica grown in the water-meadow of North Mongolia. It is very important to determine the minerals in the soil of meadow lands where the endangered plants in Mongo-lia are grown. Medicinal plants, their extracts and soil deserve special attention because of the important influence they have on human health. They are easily contaminated with metals during growth, development and processing. In this study, we determined distribution of 43 mineral elements in surface soil of meadow lands, whichconstituted of determined 10 elements in oxide forms, metallic and mobile elements Cu 28 mg/kg, Cr 90 mg/kg, Zn 92 mg/kg, Pb 24 mg/kg, Ni 41 mg/kg and Co 13 mg/kg. We also in-vestigated soil morphological description and hygienic microbiological study such as E.coli, thermophilic bacteria, gut flora, Clos-tridium perfringens, soil pH, quantity of microorganism per 1 gram soil, quantity of fungi per 1 gram soil. In addition, we deter-mined the physical and chemical property of soil such as pH, calcium carbonate, humus, capacity electrical conductive, amount of mobile phosphorus, potassium and mechanical composition of soil such as a particle size of sand, dust and clay. \u0000Төвөд ланцай (Lancea tibetica Hook.F.Et Thoms.) ургамлын хөрсний судалгааны үр дүнгээс \u0000Хураангуй: Энэ өгүүллийн зорилго нь Умард Монголын татмын нугад ургасан Төвөд ланцай ургамлын хөрсний судалгааны үр дүнг нэгтгэн дүгнэх байв. Дэлхийн цаг уурын өөрчлөлт, цаг уурын хэт хуурайшилт ба хагас хуурайшилтын үр дүн нь хөрсөнд гол асуудал болж байна. Иймээс бид Монгол оронд устаж буй зэрэглэлд орсон Төвөд ланцай ургамал ургасан нугын хөрсөнд эрдэслэг элементүүдийн агууламжыг тодорхойлов. Бид нугын өнгөн хөрсөнд 43 эрдэслэг элементийн тархалтыг илрүүлснээс 10 элемент исэл хэлбэртэй байв. Металл болон хөдөлгөөнт хэлбэрийн элементээс Cu 28 мг/кг, Cr 90 мг/кг, Zn 92 мг/кг, Pb 24 мг/кг, Ni 41 мг/кг, Co 13 мг/кг агуулагдаж байна. Хөрсөн дэх хүнд металууд нь хөдөлгөөнгүй ба хөдөлгөөнт хэлбэртэй. Хүнд металлуудын хөдөлгөөнтэй ба бололцооны хөдөлгөөнт хэлбэрүүд нь хүрээлэн буй орчинд ихэнхдээ гол хортой аюулын нэг нь байх магадлалтай. Татмын нугад ургасан Төвөд ланцайн хөрсөнд зүсэлт хийж үзэхэд “хүлрэнцэр бараан хөрс” болохыг тодорхойлов. Хур бороо бага, гандуу 2017, хур бороо ихтэй 2018 онд Төвөд ланцай ургасан татмын нугын хөрсийг авч физик, химийн шинж чанарыг өнгөн хөрсөнд (0-10 см гүн) тодорхойлоход рН-ийн дундаж утга сул шүлтлэг рН 7.63, 2018 онд хөрсний гүн 10-20 см, 20-35 см-ийн зүсэлт хийхэд рН-ийн дундаж 6.83 (сул хүчиллэг) байв. Хөрсний бохирдлыг хянах зорилгоор хөрсөнд Clostridium perfringens, гэдэсний бүлгийн нян, гэдэсний бүлгийн дулаанд тэсвэртэй нян болон Е.coli-г тодорхойлоход 1.0> гарч стандарттай харьцуулахад уг хөрс нь бохирдол бага, цэвэр болохыг илрүүлэв. \u0000Түлхүүр үгс: хөрс, ялзмаг, морфологи, микро ба макроэлемент, нян","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"93 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"83843168","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Polysaccharides study of three mushrooms growing in Mongolia","authors":"Naranmandakh Sh, V. Golovchenko, О. А. Patova, T Degiimaa, Son Sh","doi":"10.5564/BICCT.V0I6.1100","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/BICCT.V0I6.1100","url":null,"abstract":"This study was aimed to analyze of polysaccharides from fruiting bodies of Fomitopsis officinalis (Vill.ex.Fr.), Laetipo-rus sulphureus (Bull.ex.Fr.) and Inonotus obliquus (Pers.ex.Fr.) medicinal mushrooms, growing in Mongolia. As a result of “step by step” extraction method we have obtained 4 fractions of polysaccharide (water-soluble: HWE50 and HWE100; cold alkali-soluble CA; hot alkali-soluble HA) form the each mushroom sample. Polysaccharide fraction’s yields extracted by hot water from Fomitopsis officinalis (Vill.ex.Fr.), Laetiporus sulphureus (Bull.ex.Fr.) and Inonotus obliquus (Pers.ex.Fr.) were 3.68%, 8.82% and 12.84%. Yields of alkali-soluble polysaccharides were 18.64%, 68.03% and 28.75%, respectively, which results more than water fractions. The main monosaccharide composition in all polysaccharide fractions were glucose, and a content of glucose was varied 30%-100%. Therefore, they can be considered glucans. Water-soluble polysaccharide fractions contain fucose (until 12%), man-nose (until 18%) and galactose (until 30%). An average molecular mass of water-soluble polysaccharides were calculated Mw 100–150kDa or it can be considered a low, while an average molecular mass of alkali-soluble polysaccharides was a bit high 300–750кDа. All polysaccharides were heterogenic. \u0000Монгол орны гурван зүйл мөөгний полисахаридын судалгааны дүн \u0000Хураангуй: Монгол оронд ургадаг агил мөөг Fomitopsis officinalis (Vill.ex.Fr.), туруудай мөөг Laetiporus sulphureus (Bull.ex.Fr.) ба чага мөөг Inonotus obliquus (Pers.ex.Fr.) гэсэн гурван зүйлийн эмийн мөөгний полисахаридын найрлагыг судлав. Мөөгийг шат дараалан хандлах аргаар мөөг тус бүрээс 4 төрлийн полисахарид (усанд хандлагддаг: HWE50 ба HWE100; хүйтэн шүлтэнд хандлагддаг CA; халуун шүлтэнд хандлагддаг HA)-ыг ялган авав. Усанд хандлагддаг полисахаридуудын гарц агил Fomitopsis officinalis (Vill.ex.Fr.), туруудай Laetiporus sulphureus (Bull.ex.Fr.) ба чага Inonotus obliquus (Pers.ex.Fr.) мөөг бүрт тус тус 3.68%, 8.82% ба 12.84% байв. Харин шүлтэнд хандлагддаг полисахаридын гарц нь усанд хандлагддаг полисахаридтай харьцуулахад их буюу тус тус 18.64%, 68.03% ба 28.75% байв. Бүх полисахаридын хувьд үндсэн мономер нь глюкоз ба түүний агууламж 30%-100%-д хүрч байв. Иймд тэдгээр нь глюкан полисахаридууд болно. Мөн усанд хандлагддаг полисахаридуудын найрлаганд фукоз (12% хүртэл), манноз (18% хүртэл) галактоз (30% хүртэл) агуулагдаж байв. Усаар хандлагддаг глюканууд нь бага дундаж молекул масстай (Mw 100–150кДа) байсан бол натрийн гидроксидоор хандлагддаг глюкануудын молекул масс 300–750кДа харьцангуй их байв. Бүх глюкан нь гетероген чанартай байна. ЦСР-ын аргын дүнд ялган авсан полисахаридууд ойролцоо бүтэцтэй салбарласан хэлхээтэй [бета]- глюканууд болох нь батлагдав. \u0000Түлхүүр үгс: агил, туруудай, чага, полисахаридын бүтэц, дундаж молекулын масс","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"3 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"78598386","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Study of alkaloids of seeds and barks from Sophora alopecuroides L.","authors":"S. Javzan, O. Yu, E. Nyamsuren","doi":"10.5564/BICCT.V0I6.1099","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/BICCT.V0I6.1099","url":null,"abstract":"In this study, seeds (I, II) and bark of seeds (III) of Sophora alopecuroides L (Fabaceae) growing in Mongolia were investigated for their alkaloid compositions. Main alkaloids were detected by capillary gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS) from the alkaloid extracts of the seeds (I). As a result, nine alkaloids identified such as two alkaloids cytisine (1), and N-methylcytisine (2) cytisine type threecyclic quinolizidine alkaloids, one alkaloid 5.6-dihydrolupanine(4) sparteine type tetracyclic quinolizidine alkaloids, six alkaloids-matrine (5), matrine-N-oxide (6), sophocarpine (7), sophoridine (9), sophoramine (10), isoso-phoramine (11) matrine type tetracyclic quinolizidine alkaloids. Eight alkaloids were detected and identified from the seeds (II) by GC-MS method such as such as including cytisine (1), N-methylcytisine (2) cytisine type threecyclic quinolizidine alkaloids, one alkaloid a-isolupanine (3) sparteine type tetracyclic quinolizidine alkaloids, five alkaloid matrine (5), matrine-N-oxide (6), sopho-carpine (7), sophoranol (8), sophoridine (9) matrine type tetracyclic quinolizidine alkaloids. Five alkaloids were detected and identi-fied from the bark of seeds (III) by GC-MS method such as such as matrine (4), matrine-N-oxide (5), sophoramine (8), sophoridine (9) matrine type tetracyclic quinolizidine alkaloids and N-methoxycarbonylimidazol (12) other type quinolizidine alkaloids. The main components were identified as matrine (25.2%), matrine-N-oxide (46.2%), sophocarpine (4.40%), sophoramine (3.39%) from the seeds (I), while matrine (42.3%), matrine-N-oxide (27.35%),cytisine (6.14%), N-methylcytisine (4.38%) from the seeds (II) and matrine-N-oxide (46.26%), matrine (24.8%), sophoramine (9.38%), sophoridine (5.89%) from the bark of seeds in the species. N-methoxycarbonylimidazol was new for the genus Sophora. \u0000Үнэгэн сүүлхэй лидэрийн (Sophora alopecuroides L.) үр, үрийн хальсны алкалоидын судалгаа \u0000Хураангуй: Монгол оронд ургадаг Үнэгэн сүүлхэй лидэр (Sophora alopecuroides L.)–ийн үр (I), үр (II) ба үрийн хальсны (III) алкалоидын бүрэлдэхүүн, бүтцийн судалгааг Хийн-Хроматограф-Масс-Спектрометр (ХХ-МС) аргаар судлав. Үнэгэн сүүлхэй лидэрийн (ҮСЛ) үр (I) дээжнээс хинолизидиний уламжлалын 9 нэгдлийг таньж тодорхойлсон. Эдгээр нэгдлүүд нь хинолизидиний уламжлалын 3 цагригт 2 алкалоид-цитизин (1), N-метилцитизин (2), хинолизидиний уламжлалын 4 цагригт спартеины бүлгийн 1 алкалоид -5,6-дигидролупанин (4), хинолизидиний уламжлалын 4 цагригт матрины бүлгийн 6 алкалоид-матрин (5), оксиматрин (6), софокарпин (7), софоридин (9), софорамин (10), изософорамин (11) байв. ҮСЛ–ийн үр (II) дээжнээс хинолизидиний уламжлалын 3 ба 4 цагригт нэгдлийн бүлэгт хамаарах 8 нэгдлийг таньж тодорхойлов. Эдгээр нь цитизин (1), N-метилцитизин (2), α-изолупанин (3), матрин (5), оксиматрин (6), софокарпин (7), софоранол (8), софоридин (9) алкалоид байлаа. ҮСЛ–ийн үрийн хальсны (III) дээжнээс хинолизидиний уламжлалын 4 цагригт нэгдлийн бүлэгт хамаарах 4, бусад","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"22 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"81561603","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Technological research to produce standard concentrate from iron ore containing sulfur","authors":"N Sugir-Erdene, D Baasanjav, B Orgilbayar, S. Sukhbat, B. Nyamdavaa, Maamkhuu Ch, D. Badam, E. Otgonjargal","doi":"10.5564/bicct.v0i5.1075","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/bicct.v0i5.1075","url":null,"abstract":"Experimental studies were carried out in order to extract and obtain iron ore with low sulfur content that meets the standard requirements of metallurgical raw materials by enriching the Magnetite ore of the Tumurtei deposit by electromagnetic gyratory separator in dry, wet and with the flotation method. Primary ores were conducted -3 mm crushed , the dry magnetic enrichment procedure of coil was at 2.5A, and the roller was 125 round/min velocity, Also the appropriate technological procedures of extracting standard concentrates were determined when the wet magnetic processing procedure was conducted and the current of coil was at 5-25A, and the grinding period was 10-60 minutes, or when the classification content of -0.074 mm were 50-85 percent and the extracted concentrate was completed by flotation method. It was identified that high purity iron concentrate that meets the metallurgical requirements can be extracted by reducing sulfur which is a toxic mixture by dry and wet magnetic enrichment procedures and the combined flotation scheme. \u0000Хүхэр агуулсан төмрийн хүдрээс стандартын баяжмал гарган авах технологийн судалгаа \u0000Хураангуй: Төмөртэйн ордын магнетитын хүдрийг хуурай, нойтон соронзон болон флотацийн аргаар баяжуулж, металлургийн үйлдвэрийн түүхий эдийн стандартын шаардлага хангасан хүхрийн агуулга багатай төмрийн баяжмал гарган авлаа. Анхдагч хүдрийг (-3 мм) ширхэглэлтэйгээр бутлан хуурай соронзон баяжуулалтыг гүйдлийн хүч 2.5 A, булны эргэлтийн хурд 125 эрг/мин, нойтон соронзон баяжуулалтыг нунтаглалтын хугацаа 10-60 мин, гүйдлийн хүч 5-25 A, 0.074 мм-ийн ангилал 50-85% агуулсан стандарт баяжмал гарган авах технологийн зохистой горимуудыг тогтоож гарсан баяжмалыг флотацийн аргаар гүйцээн баяжуулав. Туршилт судалгааны үр дүнд 42.03%-ийн төмөр, 2.87%-ийн хүхэр агуулсан анхдагч хүдрээс 68%-ийн төмөр, 0.2%-ийн хүхэр агуулсан, 90.89%-ийн металл авалттай төмрийн баяжмалыг гарган авав. Иймд хуурай, нойтон соронзон баяжуулалт, флотацийн хосолсон схемээр төмрийн хүдрийн хорт хольц болох хүхрийг бууруулснаар цаашид металлургийн үйлдвэрийн шаардлага хангасан өндөр цэвэршилтэй төмрийн баяжмалыг ялган авах боломжтой юм. \u0000Түлхүүр үг: магнетит, төмрийн баяжмал, хүхэр, баяжуулалт, флотаци","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"30 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-11-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"88387795","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Comparative study of the chemical composition of submineral water from the central and east part of Mongolia","authors":"Khureldavaa D, O. G, T. A, Oyuntsetseg D, D. B, A. B","doi":"10.5564/bicct.v0i5.1071","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/bicct.v0i5.1071","url":null,"abstract":"We conducted the study of physico-chemical characteristics as hydrochemical composition and micro-elements in submineral water samples from Khuvsgul (WS1, WS2), Arkhangai (WS3-WS5), Khentii (WS6-WS11) and Dornogovi (WS12) provinces in 2017 and 2018. The pH data of submineral water in the Central part (WS1-WS5) were determined as 7.21 to 7.65, but in the East part (WS6-WS12) were showed less acidic as 5.68 to 7.86. The elec-trical conductivity (EC) and oxidation-reduction potential (ORP) in submineral water samples were ranged from 10.1 to 56.5 mS/m and -236 to 184 mV, respectively. Specifically, ORP in samples WS1, WS8 and WS10 were -236 mV, -22 mV and -56 mV, which are indicates the reducing property of samples. The hydrogeochemical results indicate that WS1-WS4 and WS6 submineral water are belong to the HCO3-Ca-Mg type, but WS5, WS7-WS10 and WS12 are belong to the HCO3-Ca-Mg-Na type water. The WS11 submineral water is alone belonging to the HCO3-Na-Ca type. Based on the geochemical compositions, the all studied submineral water were belong to the rock dominating area which were enriched by rock-water interaction. The radioactivity concentrations of 222Rn and its decay products 214Pb and 214Bi in samples WS11 and WS12 were 241-339 Bq/l and 307-315 Bq/l, 268-371 Bq/l, respectively. Thus, such submineral water is classifying to the radon-containing mineral water. \u0000Төвийн болон зүүн бүсийн рашаан төст булгуудын химийн найрлагын харьцуулсан судалгаа \u0000Хураангуй: Энэхүү судалгаагаар Хөвсгөл (WS1, WS2), Архангай (WS3-WS5), Хэнтий (WS6-WS11), Дорноговь (WS12) аймгуудын 2017, 2018 онуудад цуглуулсан рашаант төст булгуудын усны дээжинд физик-химийн үзүүлэлт болон микроэлементүүдийн шинжилгээ хийж, химийн найрлагыг тодорхойлсон. Төвийн бүсийн рашаант төст (WS1-WS5) булгуудын ус нь саармагаас сул шүлтлэг (рН-7.21-7.65) байхад зүүн бүсийн рашаант төст (WS6-WS12) булгуудын ус нь сул хүчиллэгээс сул шүлтлэг орчинтой (5.68-7.86) байгаа ба цахилгаан дамжуулах чанар (EC) нь 10.1-56.5 mS/m, исэлдэн ангижрах потенциал (ORP) -236-184 mV байна. Эдгээрээс WS1, WS8, WS10 зэрэг рашаан төст булгийн усанд ORP нь -236 mV, -22 mV, -56 mV илэрсэн нь бусад рашаан төст булгуудаасаа ихээхэн онцлогтой бөгөөд эдгээр уснууд нь ангижрах шинж чанартай байгааг илтгэж байна. WS1-WS4, WS6 зэрэг рашаант төст булгийн ус нь HCO3-Ca-Mg-ийн төрлийн байхад WS5, WS7-10, WS12 рашаан төст булгийн уснууд нь HCO3-Ca-Mg-Na-ийн төрлийн холимог найрлагатай, харин зөвхөн WS11 рашаан төст булгийн ус нь HCO3-Na-Ca-ийн төрлийн усны ангилалд тус тус багтаж байгааг тодорхойлсон. Судалгаанд хамрагдсан рашаан төст булгуудын ус нь Гиббсийн диаграмаар чулуулаг давамгайлсан бүсэд оршиж байгаа бөгөөд эдгээр рашаан төст булгууд нь ус-чулуулгийн харилцан үйлчлэлд орж байгааг харуулж байна. WS11 болон WS12 рашаан төст булгуудын усанд цацраг идэвхит 222Rn (241-339 Бк/л) болон түүний задралын бүтээгдэхүүн болох 214Pb (307-315 Бк/л), 214Bi (268-371 Бк/л) илэрсэн нь бусад рашаан төст булгуудаас онцлог бөгөөд радонтай ","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"4 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-11-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"80067417","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Physics-chemical study for liquid glass from abundance distributed silicate mineral in Mongolia","authors":"Erdenebat Ts, M Unurzaya, B Uuriintsolmon, J. Vanchinkhuu, Purev Sh","doi":"10.5564/bicct.v0i5.1073","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/bicct.v0i5.1073","url":null,"abstract":"In this paper physics-chemical properties kinematic viscosity, liquid density, UV light adsorption, particle size distribution with photon cross correlation spectroscopy (PCCS) were studied in various colloidal silica sol pH value for the disperse system of soluble silica bulk as liquid glass by adding the alkali compounds to silica dioxide in silica stone of Sereglen soum, Tuv province, Mongolia. The results show that possibility to get the silica bulk as raw material for liquid glass production at molar optimal ratio (Mx) 2 for silica to alkali metal oxide by using the sol distribution width (Qx, %) and the density of colloidal suspension depending on pH, density and kinematic viscosity for dissolved solutions’, and their UV light absorptivity. By X-ray diffraction analysis the crystal structure was defined that a transformation of amorphous state in pyro chemically prepared colloidal silica particles. By UV-Vis spectro-metric analysis the band gap of electronic transition vibrational fine structure for the absorptivity of Mx2 type soluble silica suspension was observed at widest value of l=361 nm. The experimental results on sol size depending on its distribution width (Qx, %) and density (qx, %) for these silicate suspensions were determined the average size of particles as 17.6 nm and area of specific surface as 349.96 m2/cm3 at Mx2 to declare practical possibility to produce col-loidal SiO2 particles by using the minerals. \u0000Монгол орны түгээмэл тархацтай цахиурлаг эрдсээс шингэн шил гарган авах физик-химийн судалгаа \u0000Хураангуй: Шүлтийн металлын нэгдлүүдийг нэмэх замаар цахиурын хоёрч оксид агуулсан цахиурын бөөнцгөөс янз бүрийн pH утгатай, коллоид цахиурын золиуд бүхий уусдаг дисперс систем буюу шингэн шилний /усан/ уусмал бэлтгэн, тэдгээрийн физик химийн шинж чанаруудыг молийн харьцаанаас хамааруулан орчны рН, кинематик зуурамтгай чанар, уусмалын нягт, хэт ягаан гэрлийн оптик шингээлтийн UV-vis. спектр, дисперс жижиг хэсгүүдийн хэмжээ ба тархалтын өргөнийг фотоны хөндлөн корреляцын спектроскопын (PCCS) аргаар тус тус судалсан тухай энэхүү бүтээлд өгүүлнэ. Үүнд: уусмалын рН, коллоид шингэний нягт болон уусмалын кинематик зуурамтгай чанарын мөн хэт ягаан туяаны шингээлт (ХЯТШ)-ийн болон суспенз уусмал дахь золийн хэмжээг тархалтын өргөн (Qx, %) болон золийн тархалтын нягт (qx) –аас хамааруулан шингэн шилний түүхий эд болох царууц бөөнцөг (silica bulk буюу силикатная глыба) –ийг бэлтгэх цахиур шүлтийн молийн тохиромжтой харьцаа Мх2 үед уусдаг метасиликат буюу шингэн шилний коллоид цахиурын золь тус тус бэлтгэх боломжтойг тогтоосон. Пирохимийн аргаар бэлтгэсэн коллоид силикатын жижиг хэсгүүдийн талст бүтэц аморф төлөвт шилжиж буйг нунтгийн рентген дифракцийн судалгаагаар тогтоосон болно. Мх2 төрлийн уусдаг цахиурын суспензийн ХЯТШ-ийн спектрофотометрийн судалгаагаар l=361 нм үед хориотой бүсийн шингээлт хамгийн өргөн утгандаа оршиж буйг тогтоосон болно. Уг силикатын суспенз дахь золийн хэмжээг тархалтын өргөн (Qx, %) болон золийн тархалтын няг","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"36 4 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-11-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"77966597","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}