Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences最新文献

{"title":"Study results of the acquired data on Tribulus terristris L. extraction technology parameters","authors":"D Baigalmaa, D. Enkhjargal, Wang Hu","doi":"10.5564/BICCT.V0I6.1106","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/BICCT.V0I6.1106","url":null,"abstract":"It has been noted in the Mongolian traditional medicine sources that aerial parts, fruits and seeds of the Tribulus terestris L. plant are beneficial for renal diseases and improvement of renal function. In the current marketplace, herbal medicinal products for sexual potency and their production have been developing rapidly. Therefore, with the goal of appropriate usage of national resources and to provide a substitute for the imported products, a technological study on the extraction of liquid extracts from the upper part of the Tribulus terrestris L. plant was carried out. In the first part of this herbal tablet development technology research the appropriate solvent concentrations for the extraction from the plant raw materials, which are the main technological indicators, were determined by the total saponin concentrations in the plant by spectrophotometric method. As a result of the study the ideal extracellular solvent for extraction was determined, a 70% ethanol and the total saponin content was 15.53 mg/ml or 0.77%. \u0000Зэлэн зангуу ургамлын (Tribulus terristris L.) шингэн ханды технологийн зарим үзүүлэлтийг тогтоосон судалгааны үр дүнгээс \u0000Хураангуй: Монголын УАУ-ны эх сурвалжуудад Зэлэн зангуу ургамлын (Tribulus terristris L.) газрын дээд хэсэг, үр жимсийг нь бөөрний өвчинд тустай, бөөрний тамир сайжруулдаг хэмээн эмийн үйлдлийг нь тэмдэглэн үлдээсэн байдаг. Орчин үед бэлгийн үйл ажиллагааг сайжруулах ургамлын гаралтай эмийн зах зээлд Зэлэн зангуу ургамлын найрлага бүхий биологийн нэмэлт бүтээгдэхүүн, эмийн үйлдвэрлэл эрчимтэй хөгжиж байна. Иймд бид эх орны ургамлын нөөцийг зохистой ашиглан, импортын эмийн бүтээгдэхүүнийг орлох эм гарган авах зорилгоор Зэлэн зангуу ургамлын газрын дээд хэсгээс шахмал эмийн хэлбэр гарган авах судалгааг хийж гүйцэтгэсэн. Энэхүү шахмал эмийн технологийн судалгааны ажлын эхний хэсэг болох шингэн ханд гарган авах, экстрагентийн тохиромжтой концентрацийг тогтоох судалгааг уг ургамлын биологийн идэвхт бодис болох нийлбэр сапонины агууламжаар, спектрофотометрийн аргаар судлан тогтоолоо. Судалгааны ажлын үр дүнд шингэн ханд гарган авах экстрагентийн тохиромжтой концентраци нь 70%-н этанол байсан бөгөөд уг ханданд агуулагдах нийлбэр сапонины агууламж нь дунджаар 15.53 мг/мл буюу 0.77% байгааг тогтоолоо. \u0000Түлхүүр үгс: Зэлэн зангуу, экстрагентийн концентраци, нийлбэр сапонин, спектрофотометр","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"26 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-03-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"80175045","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Mineral and ore characterization of the rare earth element from Khotgor deposit","authors":"Burmaa G, A. S, Аzzaya T","doi":"10.5564/bicct.v0i5.1068","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/bicct.v0i5.1068","url":null,"abstract":"Although many new deposits of rare earth elements (REEs) are being discovered, the technical and technological knowledge on the separation of REEs from its ore by concentrating procedure and concentrate treatment are limited. In Mongolia, doing research on the chemical technological characteristics of the REEs mineral and ore would have been a great importance for the academic research knowledge and creation of new documents with respect to REEs. Moreover, it can be efficiently resulted to socio-economic issue in our country. The surface rocks and ore from Khotgor deposit located in Umnugobi province were studied by electron microscopy, SEM/EDX and X-ray diffraction method. As a result, the rocks are composed to sienite protracted by carbonatite, nepheline-sienite rocks with breccially-formed, apatite (flourapatite) with 1-3%, barite, celestine, pyrite and magnetite, respectively. In the rock, REEs’s total content was about 0.02-1.6%, and its 86.2-95.7% for the cerium group elements. A nepheline sienite and sienite that includes apatite, barite, celestine, pyrite and magnetite were composed to the ore. Total content of REEs in this ore was 2.18% with light REEs about 95%. This study summarized the chemical composition of rocks, ores and minerals. Furthermore, the contents of REEs and characterization of the carrier minerals and other accompanied minerals were presented. \u0000Хотгор ордын газрын ховор элементийн хүдэр ба эрдсийн шинж чанар \u0000Хураангуй: Газрын ховор элемент (ГХЭ)-ийн олон шинэ ордууд нээгдэж байгаа ч тэдгээрийн хүдрээс ГХЭ-ийг баяжуулан ялгаж авах, баяжмалыг боловсруулах техник технологийн мэдлэг хязгаарлагдмал байгаа өнөө үед Монгол улс дахь ГХЭ-ийн хүдэр, эрдсийн химийн технологийн шинж чанарыг нарийвчлан судалж, академик судалгааны мэдлэг хуримтлуулах, баримт материал бий болгох нь нийгэм, эдийн засгийн чухал ач холбогдолтой. Өмнөговь аймгийн нутагт орших Хотгор ордын гадаргын чулуулаг ба хүдрийг электрон микроскоп, SEM/EDХ ба рентген дифракцийн аргаар судлав. Чулуулаг нь гадаргуугийн өгөршилд өртсөн сиенит ба брекчлэг бүтэц үүсгэсэн нефелин сиенит чулуулгаас тогтсон, сиенит нь карбонатитээр бага зэрэг түрэгдсэн 1-3% хүртэл апатит (фторапатит) болон барит, целестин, пирит, магнетит зэрэг эрдэс агуулж байна. Чулуулагт ГХЭ-ийн нийлбэр агууламж 0.02-1.6%, түүний 86.2-95.7% нь церийн бүлгийн элементүүдэд ноогдоно. Хүдрийн чулуулаг нь апатит (фторапатит) болон барит, целестин, пирит, магнетит зэрэг эрдэс агуулсан сиенит ба нефелин сиенит, ГХЭ-ийн нийлбэр агууламж 2.18%, мөн түүний 95%-ийг хөнгөн ГХЭ-үүд эзэлж байна. Энэхүү судалгаанд чулуулаг, хүдэр, эрдсүүдийн химийн бүрдэл, ГХЭ-ийн агууламж, тээгч ба дагалдах зарим эрдсүүдийн шинж чанарыг судалсан үр дүнгээс оруулав.Түлхүүр үг: нефелин,сиенит, апатит, фторапатит","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"29 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"87407648","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Preface Vol.6","authors":"D. Batsuren","doi":"10.5564/BICCT.V0I6.1093","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/BICCT.V0I6.1093","url":null,"abstract":"No abstract in English","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"17 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"81902025","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Phytochemical study of Jurinea mongolica Maxim","authors":"M Dumaa, M. Gruner, Luebkim Tilo, T Solongo, G Chunsriimyatav, Hans-Joachim Knolker","doi":"10.5564/BICCT.V0I6.1101","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/BICCT.V0I6.1101","url":null,"abstract":"There are hispidulin, quercetin-3-О-rutinoside, lupeol, taraxasterol, β-sitosterolwere isolated from the ethylacetate, n-buthanol and petroleum ether fractions of the aerial parts of Jurinea mongolica Maxim. grown in Mongolia. Molecular structures of these compounds were elucidated by using TLC, CC, IR, Mass spectrometer and 1H, 13C and 2D NMR (HSQC, HMBC, 1H-1H COSY, NOESY) methods. All of these compounds were isolated from the Mongolian J. mongolica for the first time. \u0000Монгол чоногоно (Jurinea mongolica Maxim.) ургамлын фитохимийн судалгаа \u0000Манай орны унаган ургамалд багтдаг Монгол чоногоно (Jurinea mongolica Maxim.) ургамлын газрын дээд хэсгийн этилацетат, н-бутанол, петролейний эфирийн фракцаас гиспидулин, кверцетин-3-О-рутинозид, тараксастерол, лупеол, β-ситостерол бодисыг химийн цэвэр төлөв байдлаар ялгав. Тэдгээр бодисын молекулын бүтэц байгууламжийг НУТ, масс спектрометр, хроматомасс спектроскоп, 1Н ПСР, 13С болон хоѐр хэмжээст ЦСР-ын спектроскопын аргаар таньж тодорхойлов. Судалгааны дүнд 2 фенолт нэгдэл, 2 тритерпен, 1 стеролын төрлийн бодисыг энэ зүйл ургамлаас анх удаа олсон нь шинжлэх ухааны шинэ мэдээлэл болов. \u0000Түлхүүр үгс: Монгол чоногоно, Нийлмэл цэцэгтэн, фенолт нэгдэл, тритерпен, стерол","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"60 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"88015497","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Study of essential oil composition of Pyrethrum pulchrum Ledeb.","authors":"E. Uugangerel, G. Choijamts, Davaasambuu Enkhmaa","doi":"10.5564/BICCT.V0I6.1102","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/BICCT.V0I6.1102","url":null,"abstract":"Pyrethrum pulchrum an impressive flower growing on large-stoned screes at the snow line, usually on glacier moraines in the mountains of Central Asia and South Siberia. The purpose of this study was to determine the essential oil composition from the aerial part of Pyrethrum pulchrum growing in Mongolia. The essential oil was obtained by hydro distillation and it had yield determined 0.1%. The oil was analyzed by GC-MS techniques. Fifty-seven components were identified representing 99.98% of the total oil composition. The main compounds of essential oil were camphor (33.9%), linalool (21.1%), α-pinene (9.0%), (Z)-γ-Curcumyl 2-methylbutyrate (4.82%), pentylcurcumene (3.21%), camphene (2.85%), tricosane (2.78%), nerolidol (2.63%), α-selinene (1.8%) and β-penine (1.4%). To our best knowledge, no previous studies have been reported on the chemical composition of the essential oil of Pyrethrum pulchrum. \u0000Дэгжин шиваантиг (Pyrethrum pulchrum Ledeb.) ургамлын эфирийн тосны химийн найрлагын судалгаа \u0000Хураангуй: Дэгжин шиваантиг (Pyrethrum pulchrum Ledeb.) нь Төв Ази болон Өмнөд Сибирийн уулархаг бүс нутгийн хад асгатай өндөр уулын бүслүүрт тархан ургадаг цэцэгт ургамал юм. Бид Монгол оронд ургадаг Дэгжин шиваантиг ургамлын газрын дээд хэсгийн эфирийн тосны химийн найрлагыг тодорхойллоо. Эфирийн тосыг усны уураар нэрж гарган авахад гарц 0.1% байв. Хийн хроматограф-масс спектрометрийн аргаар эфирийн тосны найрлаганд нийт 57 нэгдэл тодорхойлогдсон ба камфор (33.9%), линалоол (21.1%), α-пенин (9.0%), (Z)-γ-куркумил-2-метилбутират (4.82%), пентилкуркумен (3.21%), камфен (2.85%), трикосан (2.78%), неролидол (2.63%), α-селин (1.8%) ба β-пенин (1.4%) зэрэг нэгдлүүд зонхилон агуулагдаж байв. Энэхүү судалгааны ажил нь Дэгжин шиваантиг ургамлын эфирийн тосны судалгааг анх удаа хийж, танилцуулж буйгаар онцлог юм. \u0000Түлхүүр үгс: Нийлмэл цэцэгтэн , Дэгжин шиваантиг, Марал цэцэг, эфирийн тос","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"279 1-2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"91509116","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Medicinal plants - Therapeutic effective compounds","authors":"G. Odontuya","doi":"10.5564/BICCT.V0I6.1096","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/BICCT.V0I6.1096","url":null,"abstract":"In plants, substances starting with a simple skeleton to highly complex chemical structures having specific activities are synthesized. Plants are still considered a resource of valuable raw materials for producing different therapeutic and health supporting products, as well as a pool of significant pharmacological active compounds. According to the analysis of the recent PubMed research trends, it was observed that the number of scientific research interest targeting plant-derived natural products had increased. New approaches for discovery of medicinal plants, isolation, identification and characterization of secondary metabolites, and resupply of plant-derived natural products are being developed. Meanwhile, the usage of medicinal plants and plant-derived natural products for any disease conditions is being increased worldwide. There is a limited possibility to isolate therapeutically active compounds from natural-originated plants and resupply them in the market. Therefore, alternative resupply approaches are being developed that they rely on biotechnological products and chemical synthesis. Currently, the research on medicinal plants and plant-derived secondary products is going with success using a broad interdisciplinary approach of chemical and biological sciences involving advanced technologies. Medicinal plants are a source of therapeutically active compounds and new drugs, and other health supporting products. \u0000Эмийн ургамал - Эмчилгээний идэвхт нэгдэл \u0000Хураангуй: Ургамалд хамгийн энгийнээс эхлээд маш нарийн нийлмэл бүтэц байгууламжтай эмчилгээний идэвхт бодис нийлэгжиж байдаг ба ургамал нь эрүүл мэндийн бүтээгдэхүүний үнэт түүхий эд бөгөөд фармакологийн идэвхт нэгдлийн сан болж байна. Сүүлийн үеийн PubMed-д хэвлэгдсэн бүтээлүүдэд дүн шинжилгээ хийхэд ургамлын гаралтай байгалийн нэгдлийг шинжлэх ухааны үндэслэлтэйгээр сонирхон судлах явдал өссөн байна. Эмийн ургамлыг олж илрүүлэх, түүнээс хоѐрдогч метаболитыг ялгах, шинж чанарыг тодорхойлох, таньж илрүүлэх, ханган нийлүүлэх арга зүй, аргачлал боловсронгуй болж, аливаа өвчний эмчилгээнд ургамлыг хэрэглэх хандлага өсөж байна. Эмчилгээний идэвхтэй бодисыг зөвхөн байгалийн ургамлаас ялган зах зээлд ханган нийлүүлэх боломжгүй тул биотехнологийн арга болон химийн нийлэгжүүлэлт гэсэн өөр бусад аргыг хэрэглэж байна. Ийм чиглэлийн судалгааг хими, биологийн шинжлэх ухааны олон салбарын мэдлэг, мэдээллийн уялдаа холбоонд тулгуурлан орчин үеийн ололт, дэвшилтэт технологийг ашиглан хийж байна. Ургамал бол эмчилгээний идэвхт бодис ба шинэ эм, эрүүл мэндийн бүтээгдэхүүний эх сурвалж юм. \u0000Түлхүүр үгс: ургамал, хоёрдогч метаболит, эмчилгээний идэвх, дэвшилтэт технологи","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"22 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"86221330","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Review analysis on phytochemical and biological activity studies on plants of Aquilegia L.","authors":"M. Nomin, G. Odontuya, B Mungunshagai","doi":"10.5564/BICCT.V0I6.1103","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/BICCT.V0I6.1103","url":null,"abstract":"About 60-70 species of the Aquilegia L. genus used in Western and Eastern traditional medicine grown in the England, Scotland, Wales, Siberia and Canada. The Aquilegia L. genus is used to treat a variety of diseases, in particular, digestive organs dysfunctions as stomach ulcer, liver disease, as well as cancer, lung disease and rheumatic diseases.The phytochemical studies of Aquilegia L. genus have been started since the 1960s and currently 57 natural compounds isolated from 16 plant species. These include labdane diterpene - 2 (3.5%), cycloartane - 13 (22.8%), flavonoids - 22 (38.5%), alkaloids and nitrogen-containing compounds - 10 (17.5%) and phenolic acids, fatty acids. From these 19 new natural compounds belonging to cycloartane glycosides, labdane diterpene, flavoalkaloids and nitrile nitrogen compound have been identified. The presence of fla-voalkaloid can consider a specific characterization of Aqiulegia species.Antioxidative, hepatoprotective, antibacterial and anti-cancer activities of various extracts and some isolated pure compounds of few species have been studied.In Mongolia, there are five species of plants including A.sibirica Lam, A.viridiflora Pall, A.glandulosa Fisch, A.ganboldii Kamelin & Gubanov, A.turczaninovii Kamelin & Gubanov and their phytochemical and biological activity have not been studied yet. \u0000Удвалын (Aquilegia L.) төрлийн ургамлуудын химийн бүрдэл ба биологийн идэвхийн судалгааны тойм \u0000Хураангуй: Өрнө, дорнын анагаах ухаанд хэрэглэгддэг Удвалын төрлийн 60-70 орчим зүйл ургамал манай дэлхийн ихэвчлэн Англи, Шотланд, Уэльс, Сибирь, Канадын сэрүүн бүс нутгаар тархан ургадаг. Удвалын төрлийн ургамлууд нь олон төрлийн өвчнийг анагаахад ач тустай хэмээн уламжлалт анагаах ухаанд ходоодны шархлаа, хорт хавдар, элэгний өвчин, уушигны өвчин, хэрэх өвчний үед хэрэглэдэг.Удвалын төрлийн ургамлуудын фитохимийн судалгаа 1960-аад оны үеэс хийгдэж эхэлсэн бөгөөд одоогоор 16 зүйл ургамлаас 57 бага молекулт нэгдлийг ялгасан ба тэдгээрээс лабданы дитерпен - 2 (3.5%), циклоартанен - 13 (22.8%), флавоноид - 22 (38.5%), алкалоид ба нитрилийн уламжлалын нэгдэл - 10 (17.5%) болон фенолын хүчил, тосны хүчлийн ангиллын нэгдлүүд байна. Эдгээр нэгдлээс тритерпений ангиллын циклоартанений гликозидууд, лабданы дитерпен, нитрилийн уламжлалын азот агуулсан нэгдэл, флавоалкалоид зэрэг 19 байгалийн шинэ нэгдлийг ялгаж бүтэц байгууламжийг тогтоосон бөгөөд Удвалын зүйл ургамалд флавоалкалоид агуулагддаг онцлогтой.Мөн Удвалын зарим зүйл ургамлын төрөл бүрийн ханд, цэвэр нэгдлүүдийн антиоксидант, элэг хамгаалах, бактерийн эсрэг, хорт хавдрын эсрэг зэрэг биологийн идэвх судлагдсан байна.Манай оронд Удвалын төрлийн ургамлуудаас Сибирь удвал, Ногоон удвал, Шүүсэвчит удвал, Ганболдын удвал, Турчаниновын удвал зэрэг 5 зүйл ургамал ургадаг бөгөөд тэдгээрийн фитохими, биологийн идэвхийн судалгаа хараахан хийгдээгүй. \u0000Түлхүүр үгс: Удвал, флавоалкалоид, тритерпеноид, флавонол, биологийн идэвх","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"47 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"82886114","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Chemical transformation of diterpenoid alkaloids","authors":"J. Ganbaatar, D. Batsuren","doi":"10.5564/BICCT.V0I6.1098","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/BICCT.V0I6.1098","url":null,"abstract":"The diterpenoid alkaloids, with an intriguing chemistry and numerous varied bioactivities, constitute the largest and most complicated group of terpenoid alkaloids. The diterpenoid alkaloids, isolated mainly from Aconitum and Delphinium species (Ranunculaceae), have been of great interest since the early 1800 because of their pharmacological properties. Extracts of Aconitum species were used in ancient times for treatment of gout, hypertension, neuralgia, rheumatism, and even toothache. Extracts have also been used as arrow poisons. Some Delphinium species are extremely toxic and constitute a serious threat to livestock. Delphinium extracts also manifest insecticidal properties. In the past 30 to 40 years, interest in the diterpenoid alkaloids has increased because of the complex structures and interesting chemistry involved. In this review, we summarize recent progress on the chemical transformations of diterpenoid alkaloids. \u0000Дитерпений алкалоидын химийн хувиралт \u0000Хураангуй: Дитерпений алкалоидууд нь олон төрлийн биологийн идэвхийг үзүүлдэг тул химичдийн анхаарлыг ихэд татдаг. Тэдгээр нь терпеноид алкалоидын үлэмж нарийн бүтэцтэй томоохон бүлэг нэгдлүүд юм. Өвөрмөц фармакологийн шинж чанартай Холтсон цэцэгтний (Ranunculaceae) овгийн Гэзэг цэцэг (Aconitum) ба Хорсны (Delphinium) зүйлүүдийг судлах сонирхол бүр 1800 оноос эхлэлтэй гэж үздэг. Хорсны зүйлүүдийн хандыг эрт дээр үеэс хэрлэг тулуй, цусны даралт ихсэх, мэдрэлийн гаралтай өвчин, ревматизм, шүдний өвчнийг анагаахад хэрэглэж байв. Мөн нум сумны зэвний хор болгон ашиглаж байсан байна. Гэзэг цэцэгний зарим зүйл маш хортой тул гэрийн тэжээвэр амьтныг хордуулдаг байна. Гэзэг цэцэгний хандыг хортон шавжийг усгах зорилгоор ашигладаг. Сүүлийн 30-40 жилд химийн нарийн бүтэцтэй, фармакологийн өндөр идэвхтэй дитерпений алкалоидыг судлах сонирхол улам бүр ихсэж байна. Энэхүү тойм өгүүлэлд бид дитерпений алкалоидуудын химийн хувиралтын талаарх материалыг нэгтгэн дүгнэх оролдлого хийсэн болно. \u0000Түлхүүр үгс: дитерпений алкалоид, химийн хувиралт, Холтсон цэцэг, Гэзэг цэцэг, Хорс, Өндөр гэзэг цэцэг","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"73 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"76475154","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Results of estimation some antioxidant compounds in plants growing in the city and city forest area","authors":"J Bayarmaa, D Purev","doi":"10.5564/BICCT.V0I6.1104","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/BICCT.V0I6.1104","url":null,"abstract":"Ascorbic acid, catalase and peroxidase are indicators of adaptive processes which are taking place in plants under the environmental influence. In this work activity dynamics of catalase, peroxidase, ascorbic acid and malondialdehyde content was estimated in leafs of Betula platyphylla (Sukacz.) and Larix sibirica (Ledb.) grown in Ulaanbaatar city and city forest area. From the result of this work we can see that in plants grown in Ulaanbaatar city there is an intense oxidation of lipids, Larix sibirica (Ledb.) steadiest in the city conditions. The result of this work can be used for the selection of plants more suitable for the urban plantings. \u0000Хот болон хот орчмын ногоон бүсэд ургасан ургамлын зарим антиоксидант нэглдийг тодорхойлсон үр дүнгээс \u0000Хураангуй: Орчны тааламжгүй нөхцөлд ургамлын дасан зохицох процесст оролцох антиоксидант нэгдэл болох аскорбины хүчил, ферментүүд болох каталаза, пероксидазын идэвх, липидын хэт исэлдэлтийн бүтээгдэхүүн болох малондиальдегидын динамикийг Улаанбаатар хот болон хотын ногоон бүсэд ургах Хавтага навчит хус (Betula platyphylla Sukacz.), Сибирь шинэс (Larix sibirica Ledb.)-н навчны дээжинд харьцуулан тодорхойлов. Улаанбаатар хотод ургах ургамлын хувьд липидын исэлдэлт эрчимтэй явагдаж байгаа нь тодорхой харагдав. Хотын орчинд дасан зохицох чадвараар Сибирь шинэс (Larix sibirica Ledb.) илүү байна. Цаашид энэхүү судалгааны ажлын үр дүнг хотын бохирдолд тэсвэртэй, амьдрах чадвар сайтай, хотын ногоон байгууламжийг өргөтгөхөд хэрэглэх ургамлыг илрүүлэхэд ашиглах боломжтой юм. \u0000Түлхүүр үгс: витамин С, малондиальдегид, каталаза, пероксидаза","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"88647356","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Alkaloids from some Mongolian medicinal plants","authors":"D. Selenge, Jamyansan Ya, S. Javzan, M. Delegmaa, M. Dumaa, Gerelt-Od Ya, A. Solongo, E. Nyamsuren, B. Mungunshagai","doi":"10.5564/BICCT.V0I6.1095","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/BICCT.V0I6.1095","url":null,"abstract":"The detailed phytochemical study of Mongolian medicinal plants started in 1973, when a Department for a study of physiologically active substances chemistry was established in the Institute of Chemistry, Mongolian Academy of Sciences. We had studied alkaloids of 30 medicinal plant species grown in Mongolia for the first time. According to the study, 320 alkaloids had been isolated and their molecular structures were identified. Among them, 34 alkaloids had been established as natural new com-pounds and all results of the investigation were published in peer-reviewed international journals. Some biological activities of total alkaloids and certain individual compounds had been studied. In accordance with phytochemical and biological activity studies, several products, the cattle weight gain preparation “Targa”, the preparation for the uterus smooth muscles contraction “Alkum”, the anti-diabetic preparation “Dentamon-10”, the expectorant “Stelleriaphytin”, the liver protective and immune-active preparation “Barbadin”, had been obtained on the basis of collaborative work and the products had been introduced in the market. \u0000Монгол орны зарим эмийн ургамлын алкалоидын судалгаа \u0000Хураангуй: 1973 онд Химийн хүрээлэнд Ургамлын физиологийн идэвхт нэгдлийн химийн тасаг байгуулагдсанаар Монгол орны эмийн ургамлын фитохимийн нарийвчилсан судалгаа хийгдэж эхэлсэн. Бид Монгол орны алкалоидот 30 зүйл эмийн ургамлын алкалоидын судалгааг анх удаа гүйцэтгэн 320 алкалоидыг ялгаж таньж тодорхойлсны дотор өмнө нь байгалаас ялгагдаж байгаагүй 34 шинэ алкалоидыг нээн илрүүлж бүтэц байгуулалтыг тогтоон олон улсын мэрэгжлийн сэтгүүлд хэвлүүлэн үр дүнг баталгаажуулсан. Бид гарган авсан нийлбэр алкалоид ба зарим цэвэр алкалоидуудын биологийн идэвхийг тодорхойлуулсны үр дүнд хамтын бүтээл болох алкалоидод суурилсан малын амьдын жин нэмэгдүүлэгч “Тарга”, савны гилгэр булчин агшаагч “Алькум” бэлдмэлүүд мал эмнэлгийн практикт; Чихрийн шижингийн эсрэг идэвхтэй “Дентамон-10”, цэр ховхлох үйлдэл бүхий “Стеллериафитин”, элэг хамгаалах, дархлаа дэмжигч “Барбадин” бэлдмэлүүд хүн эмнэлгийн практикт тус тус нэвтрэх боломж бүрдсэн. \u0000Түлхүүр үгс: хинолизидины алкалоид, изохинолины алкалоид, тропаны алкалоид, стероид алкалоид","PeriodicalId":9342,"journal":{"name":"Bulletin of Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences","volume":"271 2 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"78456496","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}