{"title":"Važnost i aktualnost tragične misli u kontekstu starih i novih ideologija progresa","authors":"Ivica Šola","doi":"10.31192/np.22.2.3","DOIUrl":"https://doi.org/10.31192/np.22.2.3","url":null,"abstract":"Počevši s renesansom i humanizmom te optimističnom slikom ljudske slobode i autonomnog djelovanja, razvile su se na Zapadu različite ideologije progresa i politički projekti koji vjeruju da je zlo posljedica društvenih okolnosti promjenom kojih nestaje i zlo. Sve su se te ideologije pokazale kao zablude. U ovom radu, stoga, donosimo, kroz prizmu tragične misli inspirirane kršćanstvom, moguću korekciju kao i uzroke propasti tih zabluda na optimističnoj matrici ljudske slobode i autonomije. Poseban naglasak stavljamo na misao Nikolaja Berdjajeva u odnosu između drame i tragedije u povijesti i metafizičke drame te kompleksniji, metafizički pristup ljudskoj slobodi i zlu. U zaključku donosimo kritiku imanentizama koji su bili pretočeni u optimistične političke projekte koji su, zbog svoje (radikalne) antimetafizičnosti i antireligioznosti, zanemarujući dubinu problema zla, boreći se protiv njega, u ime »plemenitih ciljeva«, doveli do još većeg zla.","PeriodicalId":52045,"journal":{"name":"Nova Prisutnost","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2024-07-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141656880","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Otkup zarobljenika u židovskom pravu – suočavanje s izazovima 21. stoljeća","authors":"Kotel Dadon","doi":"10.31192/np.22.2.1","DOIUrl":"https://doi.org/10.31192/np.22.2.1","url":null,"abstract":"U članku se raspravlja o stavu židovskog prava prema bolnom problemu zarobljeništva. Nažalost, otmice Židova bile su aktualne kroz povijest i zbog toga su mudracima postavljana mnoga pitanja o problemu otkupa zarobljenika, posebno kada su otmičari tražili prevelik otkup. Tako je nastala opsežna rabinska literatura o ovoj temi. Prekomjerni zahtjevi otkupa za židovske taoce do današnjeg su dana okrutno oružje. Dok su u prošlosti od obitelji i zajednica tražena prekomjerna financijska sredstva, danas se Država Izrael suočava s prekomjernom cijenom otkupa u obliku oslobađanja velikog broja terorista. Članak je podijeljen u dva glavna dijela. Prvi dio analizira micvu otkupa zarobljenika i njezinu važnost u judaizmu. U ovoj se raspravi ispituju različiti talmudski propisi koje su mudraci izmijenili za slučajeve kada otmičari traže prevelik otkup te odredbe židovskoga prava o tomu. U drugom se dijelu članka istražuje stajališta židovskoga prava o praktičnim pitanjima otmica vojnika i civila od strane terorističkih organizacija, poput pitanja uključivanja u opasnu operaciju radi spašavanja talaca, statusa različitih dogovora s terorističkim organizacijama o oslobađanju terorista u zamjenu za oslobađanje talaca, otkupa osobe koja je zarobljena zbog svog nemarnog ponašanja i pitanja oslobađanja živih terorista u zamjenu za tijela poginulih osoba. Korišteno je više izvora iz rabinske literature od talmudskih vremena kroz srednji vijek do modernog doba, a velik dio te literature autor je prvi put preveo na hrvatski jezik s hebrejskoga i aramejskog.","PeriodicalId":52045,"journal":{"name":"Nova Prisutnost","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2024-07-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141657541","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Fenomen seksualnog zlostavljanja u Crkvi","authors":"Tonči Matulić","doi":"10.31192/np.22.1.1","DOIUrl":"https://doi.org/10.31192/np.22.1.1","url":null,"abstract":"Autor u ovom radu donosi analize i promišljanja o fenomenu seksualnog zlostavljanja djece i maloljetnika od strane katoličkoga klera, dakle u okrilju i u ustanovama Katoličke crkve. U uvodu predstavlja začetke fenomena seksualnog zlostavljanja u Crkvi, a to su događaji koji su seksualno zlostavljanje od strane katoličkoga klera nepovratno stavili pod reflektore šire crkvene i svjetovne javnosti. Nakon toga, u prvom dijelu rada autor kratko predstavlja i analizira neka poznatija službena izvješća o razmjerima seksualnog zlostavljanja u pojedinim mjesnim Crkvama, biskupijama i zajednicama. U drugom dijelu promišlja o službenom crkvenom držanju spram fenomena seksualnog zlostavljanja, a koji je desetljećima bio zarobljen kulturom sustavnog zataškavanja, zaštite zlostavljača i posramljivanja žrtava. Ovu činjenicu u trećem dijelu rada autor analizira i kritički propituje u svjetlu dominantne kulture hijerarhizma hranjene institucionalnom moći kao glavnom uzroku prokazane i osuđene kulture klerikalizma, a koja je već prije prepoznata kao jedan od glavnih izvora zala u Crkvi, uključujući i seksualno zlostavljanje. Upravo kad je kruta kultura hijerarhizma prepoznata kao glavni uzrok crkvene krize izazvane seksualnim skandalima, došlo je radikalnog zaokreta u crkvenom odnosu prema žrtvama koje su deklarativno i stvarno stavljene u središte zauzimanja tijekom rješavanja konkretnih slučajeva seksualnog zlostavljanja i kanonskih kaznenih postupaka protiv klerika zlostavljača, a o čemu autor kritički promišlja u četvrtom dijelu rada. U posljednjem, petom dijelu rada autor analizira doprinose koje je tom radikalnom zaokretu dao kardinal Ratzinger i kasnije kao papa Benedikt XVI., a u nastavku ukazuje na ključne i odlučujuće doprinose pape Franje s brojnim odlukama, dokumentima i izmjenama kanonskoga kaznenog zakonodavstva. Na kraju, umjesto zaključka, autor donosi promišljanja u obliku nekoliko važnih napomena o ovoj mučnoj i bremenitoj temi.","PeriodicalId":52045,"journal":{"name":"Nova Prisutnost","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2024-03-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140240550","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Hrotsvit of Gandersheim and Philosophy","authors":"Barbara Ćuk","doi":"10.31192/np.22.1.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.31192/np.22.1.2","url":null,"abstract":"Hrotsvit of Gandersheim sees music and arithmetic as parts of philosophy. Presenting the motives for engaging in literary creativity and describing her writing process, she says that by glorifying God with her work, she incorporated threads and pieces of the ancient mantle of philosophy into it. The paper aims to provide insight into Hrotsvit’s knowledge of philosophy and the specificities and significance of her approach to the contents of the disciplines of arithmetic and music (in particular to musica humana and the harmony of a world) in her plays Paphnutius and Sapientia, to analyze different elements of her authorial self-perception and to emphasize the similarities between her and Augustine’s understanding of music, and the role of certain types of writing. The paper concludes that Hrotsvit incorporated her knowledge and understanding of ancient and medieval theories of music and numbers into her plays uniquely, showing originality in their interpretation and merging them with everyday moral life and education. In this way, the rarely treated philosophical elements of her oeuvre are presented and evaluated.","PeriodicalId":52045,"journal":{"name":"Nova Prisutnost","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2024-03-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140236890","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Marijana Grbeša, Nichola D. Gutgold, Domagoj Bebić
{"title":"Mrežna diskriminacija u Hrvatskoj","authors":"Marijana Grbeša, Nichola D. Gutgold, Domagoj Bebić","doi":"10.31192/np.22.1.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.31192/np.22.1.5","url":null,"abstract":"In light of growing research on online misogyny and sexism, this study investigates the online discrimination faced by the first woman president of Croatia, Kolinda Grabar-Kitarović, who served from 2015 to 2020. Specifically, it examines the Facebook communication of the three leading Croatian news sites, as well as related readers’ comments, pertaining to two events that got excessive media coverage: Grabar-Kitarović’s appearance at the 2018 FIFA World Cup in Russia and an educational video of the President reading Astrid Lindgren’s Pippi Longstocking to Croatian children in Sweden. In both cases, Grabar-Kitarović ventured beyond the safety of political discourse and entered what is often seen as a »slippery« territory for women politicians - a space of emotions and celebrity politics. An analysis of the media content established that the analyzed media outlets resorted to ridicule, sexism, and insults to report about Grabar-Kitarović on both occasions. A content analysis of related readers’ comments showed that she was the target of sexist discrimination and aggressive, even violent insults. However, discrimination was overall less present in the readers’ comments than in the media texts. Readers were generally less critical and more appreciative towards Grabar-Kitarović’s display of spontaneity and emotions than the media. This suggests that the informal setting of social media discussions may provide a less hostile environment for women to display their femininity, emotions and private persona compared to traditional media.","PeriodicalId":52045,"journal":{"name":"Nova Prisutnost","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2024-03-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140239993","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Nova PrisutnostPub Date : 2024-03-15DOI: 10.31192/np.22.1.12
Ljerka Jukić Matić, Sanela Mužar Horvat, Branko Bognar
{"title":"Usporedba Montessori i singapurskog modela početne nastave matematike","authors":"Ljerka Jukić Matić, Sanela Mužar Horvat, Branko Bognar","doi":"10.31192/np.22.1.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.31192/np.22.1.12","url":null,"abstract":"U radu se uspoređuju model Montessori i singapurski model početne nastave matematike. Kao elementi usporedbe uzeta su teorijska polazišta, nastavne metode, nastavni materijali, matematički zadatci, uloga učitelja i rezultati istraživanja. Singapurski je model usmjeren na poučavanje učenika koje je dosljedno, pragmatično i prilagođeno matematičkim ciljevima te rješavanju problemskih zadataka, dok u modelu Montessori prevladava samostalna aktivnost i igra uz korištenje specifičnih didaktičkih materijala. Oba modela pomažu učenicima u učenju matematičkih sadržaja na smislen, privlačan, zabavan i interaktivan način, a odlikuju ih bolji obrazovni rezultati učenika u nastavi matematike u odnosu na tradicionalan pristup. Zajedničke sastavnice ovih modela nastave matematike su poštivanje učenikove individualnosti, promjene uloge učenika i učitelja u učenju i poučavanju, korištenje odgovarajućih didaktičkih materijala u procesu učenja. S obzirom na uočene prednosti oba modela imaju svoje mjesto u početnoj nastavi matematike.","PeriodicalId":52045,"journal":{"name":"Nova Prisutnost","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2024-03-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140240041","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"The Relevance of Political Theology Then and Now. The Schmittian Shadow of Liberal Democracy","authors":"Mirko Vlk","doi":"10.31192/np.22.1.4","DOIUrl":"https://doi.org/10.31192/np.22.1.4","url":null,"abstract":"Članak obrađuje pitanje aktualnosti »stare« političke teologije njemačkog jurista Carla Schmitta koja, upriličena kao »sociologija juridičkih pojmova«, a potom i kao »stasiologija«, potkrjepljuje njegovu decizionističku teoriju države i realpolitičku teoriju međunarodnih odnosa. Autor se u tome ponajprije oslanja na znanstveni rad istaknutog hrvatskog politologa Davora Rodina, koji se i sam dotaknuo iste teme prije više od trideset godina. Uz Rodinovu raščlambu Schmittove kritike liberalne demokracije, posebna pozornost se posvećuje problemu legitimnosti liberalno-demokratskog političkog poretka te važnosti proceduralne uspostave političke vlasti uslijed nesumjerljivosti teorije i prakse. Uvažavajući Rodinov argument da stremljenje k političkoj transcendenciji, to jest, poistovjećivanju »auctoritas« u »potestas«, vodi uspostavi totalitarne države, ovaj članak propituje kako liberalna demokracija danas i u budućnosti može osigurati vjerodostojnost u očima javnosti ponad tek zakonske zaštite ljudskih prava i građanskih sloboda. Ujedno, zagovara aktualnost nove političke teologije Johanna Baptista Metza, koja obrazlože mjesto vjere u svijetu bez nijekanja humanističkog duha i postignuća novovjekovlja.","PeriodicalId":52045,"journal":{"name":"Nova Prisutnost","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2024-03-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140238810","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Narativne strategije poetike duhovnosti neprimijećenog dječjeg romana Vesne Krmpotić","authors":"Sanja Vrcić-Mataija","doi":"10.31192/np.22.1.9","DOIUrl":"https://doi.org/10.31192/np.22.1.9","url":null,"abstract":"U radu se interpretiraju narativne strategije romana Vesne Krmpotić, Troočica s planete Svjetlosti, radi određenja njegove poetike duhovnosti te (re)pozicioniranja statusa autorice i romana u kontekst poetike suvremenog hrvatskog dječjeg romana. Riječ je o tipološki složenom filozofsko-poetskom romanu fantastičnog pripovjednog modusa, duhovne poetike s nizom religioznih interdiskurzivnih i intertekstualnih aluzija, razlomljene romaneskne strukture, nelinearne kompozicije te vrlo kompleksnih (ne)dječjih likova. Pripovjedna strategija, obilježena informativno-scenskim početkom, krhkom fabulom s umetnutim pričama, čiji se lirizam i funkcionalnost iščitava kroz prizmu univerzalne duhovnosti, usložnjava subordinirani odnos pripovjednih razina i pripovjedača. Na takav način konstruirane, složene narativne figure, uklopljene u romaneskni narativ lelujavog odnosa između fikcije i fakcije, u okvirima predodžbe intuitivnog djeteta upućenog na popravljanje svijeta, sukreiraju poetiku duhovnosti suvremenog hrvatskog dječjeg romana. Pripovjedno poigravanje konstrukcijom vremena i prostora, autoreferencijalno potvrđivanje knjiškog identiteta junakinje neke su od narativnih strategija kojima se potvrđuje postmodernost oblikovnih postupaka ovog neprimijećenog romana u povijesti hrvatske dječje književnosti.","PeriodicalId":52045,"journal":{"name":"Nova Prisutnost","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2024-03-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140237410","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Nova PrisutnostPub Date : 2024-03-15DOI: 10.31192/np.22.1.10
Veronika Crnković, Zdravka Leutar
{"title":"Perspektiva roditelja djece s teškoćama u razvoju o učincima pandemije bolesti Covid-19","authors":"Veronika Crnković, Zdravka Leutar","doi":"10.31192/np.22.1.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.31192/np.22.1.10","url":null,"abstract":"Cilj ovog istraživanja je dobivanje uvida u doživljaj roditelja djece s teškoćama u razvoju o učincima pandemije bolesti Covid-19 na svakodnevni život obitelji, pri čemu se ispituju čimbenici prilagodbe roditelja, uočene promjene u ponašanju djeteta te promjene u obiteljskoj dinamici. Prikupljeni podaci su pokazali da sudionici kao čimbenike prilagodbe na novonastalu promjenu procjenjuju: postojanje optimizma, formalna i neformalna podrška, preseljenje na selo i u veći prostor, osmišljavanje kreativnih aktivnosti, održavanje strukture dana i već postojeća navika oko skrbi za dijete, provođenje više vremena na otvorenom te stabilna financijska situacija. Drukčije dnevne svakodnevnice otežavaju djeci prilagodbu na novonastale promjene, što je uzrokovalo promjene u dječjem ponašanju. Roditelji su uočili i promjenu emocionalnog statusa djece, pri čemu su preinake na neku djecu imale pozitivne učinke, dok su druga djeca iskazivala negativne emocije. Roditelji su opazili da je nastala promjena u obiteljskoj dinamici prilikom čega je to kod nekih obitelji poboljšalo odnos unutar obitelji, dok je na pojedine obitelji pandemija djelovala negativno.","PeriodicalId":52045,"journal":{"name":"Nova Prisutnost","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2024-03-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140237000","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Nova PrisutnostPub Date : 2024-03-15DOI: 10.31192/np.22.1.11
Melita Ivanković, M. Rijavec, Tajana Ljubin Golub
{"title":"Work Orientations and Well-Being of Teachers in General Elementary Schools and Music schools","authors":"Melita Ivanković, M. Rijavec, Tajana Ljubin Golub","doi":"10.31192/np.22.1.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.31192/np.22.1.11","url":null,"abstract":"Cilj ovog istraživanja bio je provjeriti postoji li razlika između učitelja glazbenih škola i učitelja predmetne nastave u radnim orijentacijama, učestalosti iskustva zanesenosti u poučavanju, zadovoljstvu poslom i dobrobiti. Uz to ispitana je medijacijska uloga zanesenosti u odnosu između radnih orijentacija i zadovoljstva poslom te dobrobiti općenito. U istraživanju je sudjelovalo 209 predmetnih učitelja iz 10 općeobrazovnih osnovnih škola (75,1 % ženskog roda) i 173 učitelja glazbe iz 10 osnovnih glazbenih škola (71,2 % ženskog roda). Primijenjeni su Upitnik radnih orijentacija, Upitnik zanesenosti u poučavanju, Skala zadovoljstva životom, Skala psihološkog procvata te Skala zadovoljstva poslom. Rezultati su pokazali da se dvije skupine učitelja statistički značajno ne razlikuju u ispitivanim varijablama, osim što učitelji predmetne nastave češće doživljavaju zanesenost u poučavanju. Zanesenost u poučavanju je bila posredujuća varijabla u odnosu između radnih orijentacija i dobrobiti te zadovoljstva poslom u oba uzorka.","PeriodicalId":52045,"journal":{"name":"Nova Prisutnost","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2024-03-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140238805","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}