RaspravePub Date : 2020-09-02DOI: 10.31724/rihjj.46.1.11
Anita Pavić Pintarić, Urška Valenčič Arh
{"title":"Phraseme mit übernatürlichen Komponenten und Pseudo-Kinegramme","authors":"Anita Pavić Pintarić, Urška Valenčič Arh","doi":"10.31724/rihjj.46.1.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.31724/rihjj.46.1.11","url":null,"abstract":"Dieser Aufsatz befasst sich mit Phrasemen, die\u0000übernatürliche Komponenten wie Gott, Teufel oder Engel enthalten, und mit\u0000Pseudo-Kinegrammen, d. h. Phrasemen, die auf Bewegungen hinweisen, die als\u0000ungewöhnlich, fast übernatürlich verstanden werden können. Ziel ist es, Dialoge\u0000der kroatischen und slowenischen Literatur für Kinder und Jugendliche zu\u0000untersuchen, in denen die Figuren miteinander in Konflikt stehen. Es wird davon\u0000ausgegangen, dass diese Phraseme in literarischen Dialogen verwendet werden, um\u0000das Gesagte hervorzuheben oder sich mit Beschreibungen des nonverbalen Verhaltens auf Emotionen zu beziehen. Die Arbeit zielt darauf ab, folgende Fragen zu beantworten:\u0000In welchen Konfliktsituationen und an welcher Textstelle werden die\u0000untersuchten Phraseme verwendet? Welche Funktionen haben die untersuchten\u0000Phraseme in Konfliktsituationen? Werden die untersuchten Phraseme in den\u0000Konfliktsituationen in ihrer üblichen oder geänderten Form verwendet?","PeriodicalId":51986,"journal":{"name":"Rasprave","volume":"46 1","pages":"255-278"},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2020-09-02","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49131509","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
RaspravePub Date : 2020-09-02DOI: 10.31724/rihjj.46.1.9
I. Jović
{"title":"Rasprava o prirodi i slovopisu veličanstvenoga jezika hrvatskoga","authors":"I. Jović","doi":"10.31724/rihjj.46.1.9","DOIUrl":"https://doi.org/10.31724/rihjj.46.1.9","url":null,"abstract":"Frano\u0000Marija Appendini dubrovački je Talijan, još jedan u nizu onih koji su hrvatski\u0000jezik htjeli opisati i time usustaviti. Odmah nakon dolaska Dubrovačke\u0000Republike pod francusku vlast, na talijanskome je jeziku 1808. godine izdao\u0000gramatiku hrvatskoga jezika, tad nazvanoga ilirskim: Grammatica della lingua\u0000illirica kako bi svijet upoznao s najsavršenijim jezikom od svih na svijetu.\u0000Prethodile su mu druge štokavske gramatike (Kašićeva, Della Bellina, Tadijanovićeva,\u0000Reljkovićeva, Lanosovićeva, Jurinova i Voltićeva), pa je imao prilike birati uzore,\u0000a izabrao je Kašića i Della Bellu. Prvo izdanje Gramatike ima 360 stranica.\u0000Podijeljena je u dva dijela, a najveća joj vrijednost leži u najopširnijoj\u0000dopreporodnoj sintaksi. Bila je predmetom prijepora – kritika i pohvala\u0000suvremenika, a kao jezični je priručnik popularna bila barem četrdesetak\u0000godina. U radu se opisuje Appendinijevo poimanje hrvatskoga jezika i\u0000predstavljanje njegova slovopisa. Autor Gramatike opisao je hrvatski izgovor\u0000vrlo detaljno, uhom Talijana. Pritom je pokušavao uzeti u obzir višestrukosti\u0000dijalektnih ostvaraja talijanskoga jezika (venecijanski, rimski) i hrvatskoga\u0000jezika (dubrovački, bosanski, dalmatinski, istarski i kajkavski) – kako po\u0000pitanju izgovora tako i po pitanju slovopisa. Appendinijevo tumačenje\u0000slovopisnih pitanja bilo je relevantno znajući da je bio na čelu povjerenstva\u0000koje je imalo za zadatak urediti grafijsko pitanje, a sastavljeno je na poticaj\u0000austrijske Pokrajinske vlade, 1820. godine u Zadru.","PeriodicalId":51986,"journal":{"name":"Rasprave","volume":"47 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2020-09-02","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"77847938","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
RaspravePub Date : 2020-09-02DOI: 10.31724/rihjj.46.1.13
Elmira Resić
{"title":"Nerestriktivna relativna rečenica kao parentetik","authors":"Elmira Resić","doi":"10.31724/rihjj.46.1.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.31724/rihjj.46.1.13","url":null,"abstract":"U ovome ćemo radu nastojati opisati umetnute nerestriktivne\u0000relativne rečenice kao tipične parentetičke strukture. Opis će podrazumijevati\u0000njihovu sintaksičku i semantičku interpretaciju, ali i naznake o njihovoj\u0000pragmatičkoj ulozi i zasnivat će se na analizi primjera pronađenih u korpusu\u0000tekstova koji pripadaju različitim stilovima bosanskoga jezika. Rad je podijeljen\u0000u tri dijela. U prvom ćemo dijelu definirati parentetike i dati pregled\u0000dosadašnjih pristupa u analiziranju te pojave. U drugome dijelu rada fokusirat\u0000ćemo se na definiranje i analizu umetnutih nerestriktivnih relativnih rečenica,\u0000a u trećem će se dijelu izdvojiti najznačajnija zapažanja.","PeriodicalId":51986,"journal":{"name":"Rasprave","volume":"46 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2020-09-02","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"90569952","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
RaspravePub Date : 2020-09-02DOI: 10.31724/rihjj.46.1.14
Inja Skender Libhard
{"title":"O okazionalizmima","authors":"Inja Skender Libhard","doi":"10.31724/rihjj.46.1.14","DOIUrl":"https://doi.org/10.31724/rihjj.46.1.14","url":null,"abstract":"Cilj je ovoga rada rasvijetliti pojam okazionalizma na temelju istraživanja hrvatskih i njemačkih jezikoslovaca jer se okazionalizmi u aktualnoj literaturi shvaćaju na različite načine. Naime, često se spominju samo u kontekstu neologizama, čime se umanjuje njihova važnost kao važne podskupine leksičkih inovacija. Naglasak stavljamo na rječogradne postupke kojima okazionalizmi nastaju te na mogućnosti njihova prevođenja. Donosimo i rezultate analize stotinu njemačkih okazionalizama s obzirom na na rječogradbu i prijevod na hrvatski. Pritom okazionalizme smatramo kulturno specifičnim leksičkim jedinicama koje su nužno povezane s određenom jezičnom zajednicom u određenom trenutku s jedne strane te inovativnošću svojeg autora odnosno kontekstom u kojem se pojavljuju s druge strane.","PeriodicalId":51986,"journal":{"name":"Rasprave","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2020-09-02","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69769663","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
RaspravePub Date : 2019-12-13DOI: 10.31724/rihjj.45.2.18
M. Omerović
{"title":"Mjesna klauza i prostor u bosanskome jeziku","authors":"M. Omerović","doi":"10.31724/rihjj.45.2.18","DOIUrl":"https://doi.org/10.31724/rihjj.45.2.18","url":null,"abstract":"The paper will discuss the relationship between a language and space and the elaboration of such spatial relationship at the level of a complex sentence with a spatial clause. Within the semantic cases of the spatial relationships – locative, ablative, adlative and perlative – there are certain submeanings that are encoded at the level of a complex sentence with a spatial clause in different ways. Unlike case-marked prepositonal constructions, in which spatial relations are expressed by case meaning and prepositions, these spatial relationships at the level of a complex sentence are generally indicated by conjuctions, and then by antecedents and postcedents to which the conjunctions refer. The spatial clauses in the complex sentence are introduced by relative adverbs, which express different types and subtypes of spatial relations with their lexical and semantic properties. When we talk about spatial relations at the level of a complex sentence, the spatial clause is a prototype and specific in the formally grammatical plan as compared to the other types of dependent clauses. We will also compare the spatial clauses with relative clauses introduced by relative adverbs. Ključne riječi: prostor, mjesna klauza, veznici, odnosni prilozi, lokativ, ablativ, adlativ, perlativ","PeriodicalId":51986,"journal":{"name":"Rasprave","volume":"45 1","pages":"619-637"},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-12-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"https://sci-hub-pdf.com/10.31724/rihjj.45.2.18","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69768484","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
RaspravePub Date : 2019-12-13DOI: 10.31724/rihjj.45.2.11
Lana Hudeček, M. Mihaljević
{"title":"Podjela i nazivlje zavisnosloženih rečenica u novijim hrvatskim gramatikama","authors":"Lana Hudeček, M. Mihaljević","doi":"10.31724/rihjj.45.2.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.31724/rihjj.45.2.11","url":null,"abstract":"Ovaj je rad potaknut\u0000problemima s kojima se susrećemo pri definiranju pojedinih jezikoslovnih naziva\u0000u sklopu projekta Hrvatski mrežni rječnik –\u0000Mrežnik i studijom Ive Pranjkovića Vrste\u0000zavisnosloženih rečenica te se nalazi na tragu te\u0000studije, ali se u njemu promišljanju podjela zavisnosloženih rečenica dodaje,\u0000te u prvi plan ističe, i terminološki aspekt. U radu se posebno analiziraju ovi\u0000problemi u nazivlju zavisnosloženih rečenica: sastavljeno/nesastavljeno pisanje\u0000nekih naziva; uporaba domaćega i internacionalnoga nazivlja; nazivi za rečenice\u0000u kojima se zavisna surečenica uvrštava na mjesto priložne oznake glavne surečenice:\u0000priložne/adverbne/adverbijalne rečenice;\u0000nazivi za rečenice u kojima se zavisna surečenica uvrštava na mjesto priložne\u0000oznake načina kojom se izriče usporedba: poredbene/usporedne/usporedbene\u0000rečenice te odnos tih rečenica prema načinskim rečenicama;\u0000nazivi za rečenice u kojima se zavisna surečenica uvrštava na mjesto priložne\u0000oznake pogodbe glavne surečenice: pogodbene/uvjetne/kondicionalne\u0000rečenice; nazivi apozicijska/apozitivna\u0000rečenica te odnos tih rečenica prema atributnim rečenicama.\u0000Analiziraju se i različite definicije naziva odnosna/relativna rečenica, objasnidbena\u0000rečenica i dopunska\u0000rečenica. Cilj je ovoga rada predlaganje podjele\u0000zavisnosloženih rečenica u okviru tradicionalne gramatike, u prvome redu u školskim\u0000gramatikama i udžbenicima, razrješavanje nekih terminoloških dvojba te\u0000poticanje na daljnje promišljanje podjele i nazivlja zavisnosloženih rečenica.","PeriodicalId":51986,"journal":{"name":"Rasprave","volume":"140 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-12-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"86639900","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
RaspravePub Date : 2019-12-13DOI: 10.31724/rihjj.45.2.22
Matija Zorić
{"title":"Rečenice s iznimnim padežnim označivanjem i rečenice s implicitnom kontrolom subjekta u hrvatskom jeziku","authors":"Matija Zorić","doi":"10.31724/rihjj.45.2.22","DOIUrl":"https://doi.org/10.31724/rihjj.45.2.22","url":null,"abstract":"U filološkoj\u0000analizi latinskog i grčkog jezika konstrukcije tzv. akuzativa s infinitivom\u0000(ACI – lat. accusativus cum\u0000infinitivo) i nominativa s\u0000infinitivom (NCI – lat. nominativus\u0000cum infinitivo)\u0000zauzimaju jasno mjesto i obilno su prisutne u korpusima rimske i starogrčke književnosti.\u0000Spomenute konstrukcije pojavljuju se i u drugim jezicima, npr. njemačkom i engleskom.\u0000Hrvatske (i crkvenoslavenske) konstrukcije ACI i DCI (prema lat. dativus cum infinitivo – dativ s infinitivom) spominju se u\u0000radovima Mihaljevića (Mihaljević 2011) i Belaja (Belaj 2015). U ovom se radu\u0000istražuju ovjereni tipovi konstrukcija ECM (prema engl. exceptional case marking – iznimno padežno označivanje) i njihova\u0000formalna struktura u suvremenom hrvatskom jeziku te prisutnost konstrukcija ECM\u0000primarno u tekstovima Hrvatske jezične riznice, tipovi glagola uz koje se u\u0000hrvatskom jeziku pojavljuju konstrukcije ACI, NCI i DCI te se uspoređuju\u0000razredi glagola uz koje se pojavljuju konstrukcije ACI i NCI u latinskom i\u0000hrvatskom jeziku.","PeriodicalId":51986,"journal":{"name":"Rasprave","volume":"45 1","pages":"695-711"},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-12-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"https://sci-hub-pdf.com/10.31724/rihjj.45.2.22","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48300363","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
RaspravePub Date : 2019-12-13DOI: 10.31724/rihjj.45.2.1
Lada Badurina, Nikolina Palašić
{"title":"Asindetske subordinirane strukture","authors":"Lada Badurina, Nikolina Palašić","doi":"10.31724/rihjj.45.2.1","DOIUrl":"https://doi.org/10.31724/rihjj.45.2.1","url":null,"abstract":"U prilogu se raspravlja o asindetskim složenim strukturama u hrvatskome jeziku te se nastoji dokazati da one nisu neutralne s obzirom na dihotomiju k","PeriodicalId":51986,"journal":{"name":"Rasprave","volume":"14 1","pages":"249-263"},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-12-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"https://sci-hub-pdf.com/10.31724/rihjj.45.2.1","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69767838","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
RaspravePub Date : 2019-12-13DOI: 10.31724/rihjj.45.2.3
Mia Batinić Angster
{"title":"Može li hrvatska anafora svoj biti dalekometna?","authors":"Mia Batinić Angster","doi":"10.31724/rihjj.45.2.3","DOIUrl":"https://doi.org/10.31724/rihjj.45.2.3","url":null,"abstract":"U radu se preispituje mogućnost\u0000dalekometnosti anafore svoj analizom\u0000infinitivnih dopuna. Na temelju kriterija (ne)sposobnosti odobrenja neodređenih\u0000niječnih izraza preko infinitiva te uvođenja i infinitivne i finitne dopune\u0000predlaže se nova podjela hrvatskih glagola koji uvode infinitivnu dopunu na\u0000restrukturirajuće i nerestrukturirajuće. Restrukturiranjem se dalekometnost\u0000anafore svoj potvrđuje\u0000kao prividna te se odbacuje.","PeriodicalId":51986,"journal":{"name":"Rasprave","volume":"45 1","pages":"279-297"},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-12-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"https://sci-hub-pdf.com/10.31724/rihjj.45.2.3","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69768658","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
RaspravePub Date : 2019-12-13DOI: 10.31724/RIHJJ.45.2.12
Gašper Ilc, Irena Zovko-Dinković
{"title":"Subordinate Unless-Clauses","authors":"Gašper Ilc, Irena Zovko-Dinković","doi":"10.31724/RIHJJ.45.2.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.31724/RIHJJ.45.2.12","url":null,"abstract":"Složeni veznik osim ako (slov. razen ce, engl. unless) uvodi zavisne pogodbene surecenice s iskljucnim znacenjem. Takve se surecenice obicno sm","PeriodicalId":51986,"journal":{"name":"Rasprave","volume":"45 1","pages":"473-504"},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-12-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"https://sci-hub-pdf.com/10.31724/RIHJJ.45.2.12","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69767986","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}