Turkiyat Arastirmalari Dergisi-Journal of Studies in Turkology最新文献

{"title":"K. MAKEDONYA VE KOSOVA TÜRK ŞİİRİNDE TÜRKİSTAN VE TÜRK DÜNYASI","authors":"Ertuğrul Karakuş","doi":"10.59358/ayt.1285767","DOIUrl":"https://doi.org/10.59358/ayt.1285767","url":null,"abstract":"Çoğunlukla; Bulgaristan, K. Makedonya, Kosova, B. Trakya (Yunanistan), Gagauz Yeri (Moldova) ve Romanya’da varlık gösteren Balkan Türklerinin, Türkistan bölgesi ile olan ilişkileri veya köklerinin geldiği bu bölgeyle ne derece ilgili oldukları merak edilegelmiştir. Şüphesiz sayılan bu bölge ve ülkelerin her birisi “Türkistan” ve “Türk dünyası” temaları açısından müstakil olarak incelemeye tabi tutulabilecek ölçüde zengin bir Türkçe şiir muhtevasına sahiptir. Osmanlı Devleti sonrasında nüfus ve kültürel varlık açısından ciddi bir sarsıntı geçirseler de K. Makedonya ve Kosova Türkleri de, özellikle II. Dünya Savaşı sonrasında modern bir Türk şiiri oluşturmayı başarmışlardır. Çalışmada; coğrafi, siyasi ve tarihî yakınlık nedeniyle, özellikle son 70 yıllık araştırmalarda beraberce ele alınan bölgeler olan K. Makedonya ve Kosova Türklerinin şiiri, zikredilen temalar bağlamında ele alınmıştır. İncelemelerden elde edilen sonuca göre de denilebilir ki; bu bölgelerde varlık gösteren Türk şiirinde “Türkistan” ve “Türk dünyası” konuları, siyasi şartlar ve imkânlar ölçüsünde daima yer almıştır.","PeriodicalId":41528,"journal":{"name":"Turkiyat Arastirmalari Dergisi-Journal of Studies in Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"82325633","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Eleftherios Venizelos’un Hatıratında Paris Barış Konferansı Ve İzmir’in Yunanlara Bırakılma Kararı","authors":"Esra ÖZSÜER","doi":"10.21563/sutad.1378269","DOIUrl":"https://doi.org/10.21563/sutad.1378269","url":null,"abstract":"1917 yılında Antant Güçleri yanında Büyük Savaş’a katılan Yunanistan, savaşın Antant lehine sonuçlanması ile birlikte Paris Barış Konferansı’nda, galip devletlerin masasında ulusal taleplerini oluşturdu. Dönemin Yunanistan Başbakanı Eleftherios Venizelos, Büyük Yunanistan için belirlediği hedeflerini Paris’in tüm siyasi kulislerinde bir propaganda aracı olarak kullanmaya çalıştı. Bilhassa Müttefikleri yanına çekebilmek amacıyla derlediği memorandum kitapçığında etnolojik ve tarihi mirasla hak iddia ettiği Batı Anadolu topraklarının Yunanistan’a bırakılmasını talep ediyordu. Bu isteklerini abartılı istatistiki bilgilerle destekleyerek Batı Anadolu’da Rum nüfusun Türk nüfusundan daha fazla olduğunu iddia ediyordu. Özellikle Venizelos bölgedeki Rumların kendi kaderini belirlemesini ve Wilson ilkelerinde yer alan self determinasyon hakkıyla da İzmir’in Yunanistan’a bağlanmasını önermişti. Ancak Yunan milli çıkarları Büyük Savaş’ın bir diğer galibi olan İtalya’nın ulusal menfaatleri ile çakışmaktaydı. Öte yandan gerek Avrupa’da Yunanperver teşkilatlanma gerekse İngiliz dış politikasında Doğu Akdeniz’in önemi bölgenin koşulsuz şartsız Yunanistan’a bırakılmasını zaruri kılıyordu. İtalya’nın konferans boyunca dışlandığı Paris Barış Görüşmelerinde İzmir’in Yunanistan’a bırakılmasına karar veren Yüksek Konsey, 12 Mayıs 1919 tarihinde İzmir işgali ile ilgili yeni bir akit oluşturdu. Bu makalede Yunanistan Başbakanı Eleftherios Venizelos’un Paris Barış Konferansı süresince kaleme aldığı tek yazılı hatıratı üzerinden inceleme yapılmıştır. Ayrıca, makalede, Yunanistan Dışişleri Bakanlığı, Yunanistan Devlet Arşivleri ve Benaki Müzesi Tarih Arşivinde yer alan gizli ve şifreli telgraflar incelenerek Paris Barış Konferansı sırasında Batı Anadolu topraklarının Yunanistan’a bırakılma kararı irdelenmiştir. Makalede elde edilen temel bulgular İngiliz dış politikası gölgesinde şekillenen Yunan dış politikasının İzmir’i bir oldubitti karar sonucunda işgal ettiği yönündedir. Yunanistan’ı İtalya’ya karşı destekleyen Büyük Güçlerin amacı Megali İdea hedefinin gerçekleştirilmesinden ziyade Doğu Sorunu ve Doğu Akdeniz politikasını kendi menfaatlerine göre şekillendirme isteğidir.","PeriodicalId":41528,"journal":{"name":"Turkiyat Arastirmalari Dergisi-Journal of Studies in Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135286787","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Ulus-Devletin Anadolu’ya Taşınmasında Demiryolları","authors":"Ahmet İLYAS","doi":"10.21563/sutad.1378236","DOIUrl":"https://doi.org/10.21563/sutad.1378236","url":null,"abstract":"Osmanlı Devleti’nin demiryolu ile buluşması XIX. yüzyılın ortalarıdır. Öncelikli alan olarak ticari anlamda kullanılan demiryolu hatları, II. Abdülhamit’in askeri ve devlet gücünün yansıtılması amacıyla kullanılmıştır. Birinci Dünya Savaşı’nda ise demiryolları hatları savaşta, askeri teçhizat ve ordunun taşınmasında önemli bir rolü vardır. Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet Dönemi’nde ise demiryolu bir anlamda ulus-devletin inşa sürecinin başat noktalardan biri haline gelmiştir. Milli Mücadelede hem askeri üstünlük hem de propaganda olarak kullanılan demiryolu, Cumhuriyet idaresinin kurulmasıyla birlikte en çok önem verilen alan olmuştur. Bu çalışma ulus-devlet inşa paradigmasında demiryolunun hangi amaçlarla kullanıldığının ve işlevselliğinin hangi noktada olduğunu yansıtmak amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmada Osmanlı’nın demiryolu politikasının temeli ve Cumhuriyet Dönemi’nde dönüşmesine yer verilmiştir. Cumhuriyet Dönemi demiryolu politikasından yola çıkılarak ulus-devlet inşa sürecinde demiryolu ağının ne denli önemli olduğu da örneklerle ifade edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca Cumhuriyet mekân ideolojisinin diğer Anadolu şehirlere taşınmasında demiryolu ağının önemine değinilmiştir. Merkez kentlerinin çevresindeki kentlere olan etkisinin demiryolu sayesinde kazanılan ekonomi, nüfus ve sosyo-kültürel kazanımlarda bu çalışmada yer almaktadır.","PeriodicalId":41528,"journal":{"name":"Turkiyat Arastirmalari Dergisi-Journal of Studies in Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135187700","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"POETS AND HİSTORİANS: AN EVALUATİON ON THE HİSTORİCAL POEMS İN KÂTİP ÇELEBİ'S FEZLEKE","authors":"Selin Yavuz","doi":"10.59358/ayt.1277606","DOIUrl":"https://doi.org/10.59358/ayt.1277606","url":null,"abstract":"Osmanlı tarihleri, siyasi tarihi kronolojik olarak ele almakla birlikte ortaya çıktığı dönemin sosyolojik yapısı, devletin işleyişi, ekonomik gelişmeler, toplumun yaşayış biçimi ve bunların yanında edebî çevre ile ilgili bilgiler de verir. Bu sebeple Osmanlı tarihleri tarih araştırmalarının en temel kaynakları olmakla birlikte bu eserlerde, sosyal bilimlerin hemen her alanı için önem arz eden verilerle karşılaşmak mümkündür. Bu metinler müelliflerinin edebiyat ve özellikle şiirle yakından ilgili olmaları sebebiyle edebiyat tarihi araştırmalarına da katkı sağlayacak veriler sunar. Osmanlı tarihlerinde yaşanmış bir olayın şaire ve şiire malzeme olması ya da bu kitaplarda bir şairin öyküsü, şiiri hakkında bir bilgiye rastlanması tarih ve edebiyatı sıkı ilişkiye sahip iki bilim dalı olarak ortak bir paydada buluşturmaktadır. Bu çalışmada Klasik edebiyat araştırmalarının bir kaynağı olarak mensur Osmanlı tarihleri hakkında genel bir çerçeve çizilecektir. Bu bağlamda zengin bir edebî malzemeye sahip olan Kâtip Çelebi’nin Fezleke’sindeki tarih manzumeleri; müellif, muhteva, işlev ve kaynak bakımından incelenecektir. Eserde tespit edilen manzumelerle bunlara dair tür, konu, vezin vd. bilgiler tablo hâlinde sunulacaktır.","PeriodicalId":41528,"journal":{"name":"Turkiyat Arastirmalari Dergisi-Journal of Studies in Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"79205817","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ӘР ТҮРЛІ КЕЗЕҢДЕРДЕГІ ТҮРКІ ТІЛДЕС ӘДЕБИЕТТЕРДЕГІ САЛЫҚ ТЕРМИНДЕРІ: ТАРИХИ КЕЗЕҢДЕР МЕН ДАМУ ЖОЛДАРЫ","authors":"Gulshan Asi̇lova","doi":"10.59358/ayt.1271516","DOIUrl":"https://doi.org/10.59358/ayt.1271516","url":null,"abstract":"Özbek terminografisinin oluşumu genellikle yirminci yüzyılın başlarına denk gelir. Özbek dilinin sözlüğünde Farsça, Arapça, Rusça ve bir dizi Avrupa dilinden borçlanmalar önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle Özbek dilinin ekonomik terminolojisi tarihinde, Orta Asya’da devletin gelişim dönemleri belli bir dereceye kadar izlenmektedir. Özbek dilinin vergi terminolojisinin diğer ülkelerle ticari ve ekonomik ilişkilerin etkisi altında güncellenmesi süreci özellikle ilgi çekicidir. Makale, bölgedeki vergi alanının ve kelime dağarcığının ana gelişim dönemlerini yansıtan çeşitli edebi kaynaklara bakmaktadır. \u0000Çalışmanın amacı, siyasi olayların etkisi altında Özbek dilinin vergi terminolojisini zenginleştirme sürecini ve diğer ülkelerle ticari ve ekonomik ilişkilerin gelişimini incelemektir. Çalışmanın konusu, farklı dönemlerdeki Türk edebiyatlarında yansıtılan vergi terimleridir. Bu endüstrinin terimlerinin yapısal ve sözcüksel bileşiminde, tarihsel gelişimin ilgili dönemlerinde aktif ticari ve ekonomik ilişkilerin yapıldığı halkların ve ülkelerin dillerinin etkisi izlenmektedir. Vergi kelime dağarcığının geliştirilmesi ve zenginleştirilmesi süreci şartlı olarak birkaç ana tarihi aşamaya ayrılmıştır: antik dönem, ortaçağ dönemi, Hanlık dönemi, Çarlık döneminun bir parçası olan dönem, Sovyet dönemi, Özbekistan’ın bağımsızlık dönemi. Özbek dilinin vergi terminolojisinin içsel dil potansiyeline, yani bağlanma, kompozisyon, kısaltma, anlamsal ve diğerlerinin yöntemlerine dayanan gelişim sürecine özel önem verilmektedir. Özümlemenin bir bütün olarak dilin geliştirilmesinde ve özellikle vergi terminolojisinin zenginleştirilmesinde rolü haklı çıkarılmıştır.","PeriodicalId":41528,"journal":{"name":"Turkiyat Arastirmalari Dergisi-Journal of Studies in Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"73921641","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"PSEUDONYMS AND THEIR REPRESENTATIONS IN KAZAKH AND TURKISH LITERATURE","authors":"Y. Zhiyenbayev, Asiya Abdulkhay","doi":"10.59358/ayt.1258787","DOIUrl":"https://doi.org/10.59358/ayt.1258787","url":null,"abstract":"Әр халықтың өзіне тән тілдік ерекшеліктері бар. Бұл ерекшеліктердің ішінде лақап есім қою үрдісінің орны бөлек. Тұлғаның азан шақырып қойған есімімен қатар лақап немесе бүркеншік атының болуы да әдебиет саласында да кеңінен танымал. Мағынасы мен мәні үйлескен, айтуға оңай, ықшамдалған есімдерді байқап, таңдап қою - халықтың санасынан берік орын алған, жалпыхалықтық дәстүр. Көптеген тарихи оқиғалар арқылы аңыз адамдардың іс-әрекеті бүгінгі күнге жетіп, белгілі есімдері арқылы ұрпақтар жадынан орын алған. Осы тұрғыда қазақ және түрік әдебиеттерінде де ақын-жазушылардың лақап аттарды көптеп қолданғаны жасырын емес. Дегенмен, сан түрлі себептермен адам аттары өзгеріске ұшырап, тіпті кейбір зиялылардың аттары ұмыт болып, тарихи маңыздылығы күңгірт тартқан. Кейбірі саясаттың әсерінен бүркеншік есім пайдалануға мәжбүр болса, екінші бірі лақап ат қолдануды сән деп білген. Қазақ әдебиетінде танымал ақын жазушыларға құрмет көрсетіліп, «Ұлт ұзтазы», «Отан ақыны», «Жыр падишасы» т.б. есімдермен аталып жүргені белгілі. Бұл үдеріс түрік әдебиетінде де кеңінен қолданылған. Мақалада қазақ және түрік әдебиеттерінің ономатикалық кеңістігіндегі бүркеншік және жанама есімдер мен лақап аттардың түрлерін анықтау және себептерін көрсету мәселесі қарастырыла отырып, өскелең ұрпаққа есімдердің ортақ жəне өзіндік ерекшеліктерін нақтылай келе, оларды ажыратудың критерийлері ұсынылды. Қазақ және түрік зиялыларының қосалқы есімдерінің ортаға шығу себептері жан-жақты талданды. Сонымен қатар өткен ғасырда көптеп белең алған бұл дәстүрдің қазіргі жалғасы жайлы сөз қозғалып, лақап есімдерге қатысты бірнеше терминдердің мағынасы берілді.","PeriodicalId":41528,"journal":{"name":"Turkiyat Arastirmalari Dergisi-Journal of Studies in Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"91391650","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Türkiye’de Vatandaşlık Eğitiminin Yönü (II. Meşrutiyet Döneminden Günümüze 2022)","authors":"Ahmet ŞİMŞEK, Esra KARADUMAN","doi":"10.21563/sutad.1378237","DOIUrl":"https://doi.org/10.21563/sutad.1378237","url":null,"abstract":"Bu çalışmanın amacı Türk modernleşmesi bağlamında II. Meşrutiyet’ten günümüze Türkiye’de eğitimin siyasal iktidarla ilişkisinin incelenerek vatandaşlık eğitiminin yönünü belirlemektir. Bu amaca uygun olarak çalışmada nitel yöntemlerden ilişkisel içerik analizi deseni kullanılmıştır. Çalışmanın dokümanlarını ders kitapları ile öğretim programları oluşturmaktadır. Veriler bunlardan toplanmış ve betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre II. Meşrutiyet döneminde verilen vatandaşlık eğitimiyle öğrencilerin meşruti yönetimin özelliklerini öğrenmeleri amaçlanmıştır. Cumhuriyet’in ilanından sonra tek parti dönemi boyunca (1923-1945) rejimin korunması için bireylerde toplumsal bilincin geliştirilmesi sağlanmaya çalışılmıştır. Çok partili siyasal hayata geçişle (1945-1960) birlikte millileşme hedefleri sürdürülürken ders kitaplarına demokrasi kavramı da girmeye başlamıştır. 1960 askeri darbesinden 1980 darbesine kadar olan dönemde ise demokratik yaşamın yüceltilmesinin yanı sıra askeri darbeyi olumlu karşılayan ifadeler de yer almıştır. 1982 Anayasasının ardından ders kitaplarında sunulan vatandaşlık kimliğine din olgusu eklenmiştir. 2000’lerden itibaren ise vatandaşlık eğitiminde güvenlik kaygıları ile birlikte aktif yurttaşlığı benimseyen bir anlayış hâkim görünmektedir. Sonuç olarak Türkiye’de yaşanan siyasi değişim ve dönüşümlerin vatandaşlık kavramını geleneksel veya modern karakterde şekillendirdiği söylenebilir.","PeriodicalId":41528,"journal":{"name":"Turkiyat Arastirmalari Dergisi-Journal of Studies in Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136267101","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Sandıklı Müfrezesi ve Faaliyetleri Sandıklı","authors":"Ahmet ALTINTAŞ","doi":"10.21563/sutad.1378234","DOIUrl":"https://doi.org/10.21563/sutad.1378234","url":null,"abstract":"İzmir’in işgali sonrasında Anadolu’nun her yerinde işgallere karşı bir farkındalık oluşmuş çareler aranmaya başlanmıştı. Afyonkarahisar’a bağlı Sandıklı ilçesi de Yunan işgaline karşı en çok tepki gösterilen yerleşim merkezlerinden birisiydi. İşgalin ardından Sandıklı Kuva-yı Milliye Teşkilatı oluşturulmuş Sandıklılılar ellerinden gelen her türlü yardımı yapmışlardı. Sandıklı Kuva-yı Milliye Teşkilatı’nın Yunan işgali karşısındaki faaliyetlerinden birisi de bir piyade ve süvari müfrezesi teşkil etmek olmuştu. İlerleyen dönemde bu teşkilatlar daha sonra Sandıklı Müfrezesi’ne dönüştürülmüştü. Sandıklı Müfrezesi, İkinci İnönü Savaşı’ndan önce bölge askerlik şubeleri tarafından kurgulaması yapılmış daha sonra Afyonkarahisar Askerlik Şubesi’nce 20 Mayıs 1921 tarihinde yeniden teşkilatlandırılmıştı. Sandıklı Müfrezesi, üç taburlu bir piyade alayı, üç bölüklü bir süvari alayı, iki toplu bir dağ bataryasından meydana gelmişti. Sandıklı Müfrezesi daha sonra düzenli orduya katılarak Milli Mücadele’deki faaliyetlerini İzmir’in alınışına kadar devam ettirmiştir.","PeriodicalId":41528,"journal":{"name":"Turkiyat Arastirmalari Dergisi-Journal of Studies in Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136267102","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Şemsizâde Ahmet Ziyâeddin Uluoğlu's Contributions to the National Struggle","authors":"Mehmet Serhat YILMAZ","doi":"10.21563/sutad.1378419","DOIUrl":"https://doi.org/10.21563/sutad.1378419","url":null,"abstract":"Bu makalede, Kastamonu Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin kurucusu ve başkanı olan Ahmet Ziyâeddin Uluoğlu’nun hayatı ele alınmış, onun Millî Mücadele döneminde Kastamonu’da yaptığı hizmetlerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırmada Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, ailenin metruk evrakını konu alan “Kastamonu’da Bayrâmîlik ve Şemsizâde Ailesi” isimli eser, yerel tarihe ışık tutan kaynaklar ve Kastamonu basınından yararlanılmıştır. Uluoğlu hakkında bugüne kadar müstakil bir çalışma yapılmamıştır. Bu husus, yerel düzeyde Millî Mücadeleye sunduğu katkıların ortaya konması bakımından önemlidir. Uluoğlu’nun Kastamonu Hilâl-i Ahmer Cemiyetinin 1918 ve 1921 kongrelerinde yönetim kurulu üyesi, Kastamonu Himaye-i Etfal Cemiyetinin 1922 yılı kongresinde başkanı, Kastamonu Çiftçiler Birliği’nin 1923 yılı genel kurulunda yönetim kurulu üyesi olarak seçilip görev yaptığı anlaşılmaktadır. Uluoğlu, Kastamonu Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin kurucusu olup tespit edebildiğimiz kadarıyla cemiyetin başkanlık görevini İstiklâl Harbi sonuna kadar kesintisiz bir şekilde başarıyla yürütmüştür. Millî Mücadele döneminde Urfa, Antep ve Maraş’ın işgaline karşı düzenlene tel’in mitinglerinde, protesto telgraflarında imzası vardır. İstiklal Savaşı’nda gösterdiği fedakârlık ve kahramanlıktan dolayı “Beyaz Kurdeleli İstiklâl Madalyası” ile taltif edilmiştir. Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin Halk Fırkasına geçişinde Vilayet İdare Heyeti müteşebbis üyeliğine seçilmiştir. Çalışmada, Ahmet Ziyâeddin Uluoğlu’nun Millî Mücadele ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu sürecinde dönemin zor şartları altında hizmetlerde bulunduğu, yardımseverliği, dini ve millî kimliğine ilave olarak şehirdeki sosyal kişiliğiyle de Kastamonu’nun mahallî tarihinde yer edindiği, Nakibüleşraf Kaymakamlığı, Bayramî Dergâhı postnişinliği gibi vazifelere ilave olarak Cumhuriyetin ilanı sonrasında Atabey Gazi Camii’nde hatiplik vazifesini sürdürdüğü sonucuna ulaşılmıştır. Bu durum, Uluoğlu’nun din adamı kimliğinin yanısıra, cemiyet hayatının içinde olması bakımından yönetici ve aydın kişiliğini de öne çıkarmaktadır.","PeriodicalId":41528,"journal":{"name":"Turkiyat Arastirmalari Dergisi-Journal of Studies in Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134955437","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Rus Basınına Göre 1921 Yılında Ankara Hükümeti","authors":"Leyla DERVİŞ","doi":"10.21563/sutad.1378395","DOIUrl":"https://doi.org/10.21563/sutad.1378395","url":null,"abstract":"Türkiye Cumhuriyeti, kuruluşunun 100. yıldönümünü kutlamaya hazırlanmaktadır. Cumhuriyete giden tarihi sürecin en önemli adımlarından biri olan Ankara Hükümeti’nin kuruluşu ve Millî Mücadele evrelerini kapsayan konular, Türk bağımsızlık hareketi ve demokrasi tarihimiz bakımından özel bir öneme sahiptir. Emperyalizme karşı yürütülen Anadolu direnişine ilişkin gelişmelerin 1921 yılı boyunca Sovyet basınında nasıl yer aldığıyla ilgili ülkemizde pek az sayıda araştırma yapılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş süreci gelişmelerini o devrin Sovyet basını yakinen takip etmiştir. Anadolu’nun stratejik konumu nedeniyle Türk Millî Mücadelesi hem Rusya’da iktidara gelen Bolşevikler hem de onların muhalifi konumundaki Rus kesiminin ilgisini çekmiştir. Bu sebeple Ankara Hükümeti’nin ilk yıllarında cereyan eden olayları Sovyet basınından takip etmek mümkün olmaktadır. Bu çalışmada, 1921 yılında Sovyet basınında Ankara Hükümeti ile ilgili doğrudan veya dolaylı ilgisi olan ne tür haberlerin yapıldığı, Bolşeviklerin ve muhaliflerin Ankara Hükümeti’ne politik bakış açıları, ne tür yazıların çıktığı ve bunların ne ifade ettiği değerlendirilmeye çalışılacaktır.","PeriodicalId":41528,"journal":{"name":"Turkiyat Arastirmalari Dergisi-Journal of Studies in Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135568466","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}