Prace i Studia Geograficzne最新文献

{"title":"Tourist use of Rwanda national parks in the context of sustainable development. Selected aspects","authors":"M. Durydiwka, A. Zajadacz, Katarzyna Duda-Gromada","doi":"10.48128/pisg/2022-67.3-06","DOIUrl":"https://doi.org/10.48128/pisg/2022-67.3-06","url":null,"abstract":"Tourism is recognized as a priority sector for economic development in Rwanda. National parks are the main value of tourism development. The conditions of nature-based tourism were identified, and the development of tourism was presented, using statistical data on tourist arrivals, visits to national parks, and the development of tourist facilities. During the analysed period, there is an increase in the number of tourists visiting Rwanda’s national parks. The most popular are Volcanoes NP and Akagera NP. This is largely due to these parks’ better transport accessibility compared to Nyungwe NP and Gishwati Mukura NP. The development of tourism in national parks has a positive impact on all aspects of sustainable development, i.e., it is an impulse to improve the living conditions of local communities, the progress of the economy of regions and the state, and to strengthen of the idea of environmental protection in Rwanda.","PeriodicalId":39943,"journal":{"name":"Prace i Studia Geograficzne","volume":"119 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"74872203","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Przemiany przestrzenne łańcuchówek na Podhalu","authors":"Monika Cepil","doi":"10.4467/20833113pg.22.011.17112","DOIUrl":"https://doi.org/10.4467/20833113pg.22.011.17112","url":null,"abstract":"Spatial transformations in layout of forest-field villages in the Podhale\u0000\u0000The article presents the results of research on spatial changes of the forest-field villages in the Podhale. The main goals of the work were: to show the initial character of forest-field villages and to examine the spatial changes that took place in the analysed settlements in the Podhale. Based on the collected literature and cartographic sources, a hypothesis was made: the layout of the old chain systems in the Podhale remains legible today in the countryside landscape. According to the research carried out, some characteristic features were shown in the forest-field villages of the Podhale. At the initial stage, all the systems analysed had a habitat, delimited in one or two-sided built-up or alternating manner, the shape of the habitat lowland was influenced by the natural conditions. The transformations of the planning forms and the changes in rural systems were the result of many factors, the most important of which was the development of tourism. One of the most important morphological changes is the transformation of one-sidedly built-up villages into two-sided built-up villages. The changes that took place within the examined villages clearly contributed to the internal density of the houses as a result of land parcelling. Due to the development in some of the analysed rural settlements, the original spatial arrangement is disturbed by delimiting new habitats within the former runners, entering the extension on the other side of the road, and creating new buildings along the old dirt roads. In some cases, the boundaries of the former habitat are blurred due to the adherence to the neighbouring settlement as a result of the spread of buildings.","PeriodicalId":39943,"journal":{"name":"Prace i Studia Geograficzne","volume":"242 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"81446443","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"10 lat Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Młodych Badaczy „Współczesne problemy i kierunki badawcze w geografii”","authors":"P. Franczak, P. Krąż, Justyna Liro, Maciej Liro, K. Listwan-Franczak","doi":"10.4467/20833113pg.22.017.17118","DOIUrl":"https://doi.org/10.4467/20833113pg.22.017.17118","url":null,"abstract":"10 years of the National Scientific Conference of Young Researchers “Contemporary problems and research directions in geography” \u0000\u0000The National Scientific Conference of Young Researchers (OKNMB) Contemporary problems and research directions in geography has for 10 years been a meeting place for young researchers undertaking geographical research. The main objective of the conference is to present the research results of Ph.D.s, postgraduates, and students dealing with issues in geography, spatial management, and related fields. The idea behind the organisation of the first conference was to create a space for the youngest geographers to present their research results to a wider audience, providing an opportunity for constructive criticism that improves the quality of science. The 10-year history of the National Scientific Conference of Young Researchers proves that this premise has been and continues to be fulfilled. Various organisational aspects of the event have changed over the years, but the main assumptions are still the same. Although, for decade, it has been a predominantly doctoral conference, in the coming years an increasing proportion of students will be observed among the participants and the role of OKNMB as a venue for the conference debut will be even greater.\u0000\u0000Zarys treści: Ogólnopolska Konferencja Naukowa Młodych Badaczy (OKNMB) Współczesne problemy i kierunki badawcze w geografii od 10 lat jest miejscem spotkań młodych badaczy podejmujących badania geograficzne. Głównym celem konferencji jest prezentacja wyników badań doktorów, doktorantów i studentów zajmujących się zagadnieniami z zakresu geografii, gospodarki przestrzennej i dziedzin pokrewnych. Ideą przyświecającą organizacji pierwszej konferencji było stworzenie dla najmłodszych geografów przestrzeni do prezentacji wyników badań naukowych szerszemu gronu odbiorców, dającej możliwość zapoznania się z konstruktywną krytyką, podnoszącą jakość nauki. Dziesięcioletnia historia Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Młodych Badaczy udowadnia, że to założenie było i nadal jest spełniane. Przez lata zmieniały się różne aspekty organizacyjne tego wydarzenia, lecz główne założenia wciąż są niezmienne. Choć od wielu lat była to konferencja głównie doktorancka, w najbliższych latach wśród uczestników obserwowany będzie coraz większy odsetek studentów, a rola OKNMB jako miejsca „debiutu konferencyjnego” będzie jeszcze większa.","PeriodicalId":39943,"journal":{"name":"Prace i Studia Geograficzne","volume":"23 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"78620124","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Instrumenty zarządzania dziedzictwem kulturowym w dyspozycji samorządów gminnych w Polsce i przestrzenne zróżnicowanie ich wykorzystania","authors":"","doi":"10.4467/20833113pg.22.013.17114","DOIUrl":"https://doi.org/10.4467/20833113pg.22.013.17114","url":null,"abstract":"Heritage management instruments available to local governments in Poland and spatial distribution of their usage and its intensity\u0000\u0000Heritage management in a municipality involves many entities, including owners and holders of heritage, local authorities and public administration, scientists and specialists, and non-governmental organizations. Among them, the local government is one of the most important entity due to the broad competences it has as a guardian, i.e., the owner of historic buildings, and the entity legally designated to protect heritage as a public administration body (Murzyn-Kupisz 2010, 2012; Góral 2012; Gwiazdowska 2016; Pawłowska 2016). Thus, the local government has a wide range of instruments that enable the use of various categories of heritage in local development. These instruments include: the municipal register of monuments, the creation of municipal conservation services, the program of care for monuments, municipal revitalization programs or granting subsidies for conservation work on private buildings entered in the register and included in the register of monuments. The scope of the commune’s influence on heritage is not limited only to monuments, but also extends to intangible heritage, e.g., by co-financing cultural events, supporting artists, organizing museums, community centres and libraries. Such a wide range of heritage management instruments requires full cataloguing and classification, which has not been done so far. In the article, the author attempts to describe and organize the tools at the disposal of local governments, proposing their classification. At the same time, despite the possibility of using cultural heritage in local development tools of heritage management, their use is not complete, and the degree of their use varies territorially. Therefore, the author attempts to assess the actual use of these instruments by communes and to present regional differences. This part of the article will be based on a GUS survey conducted in cooperation with the National Institute of Cultural Heritage of Poland in September 2019 entitled KK-2 Report on the protection of monuments and the care of monuments in the local government. The study conducted allowed for the collection of such a rich statistical database for the protection of monuments in communes in Poland for the first time. The information obtained enables characterisation of the scope and scale of activities undertaken in communes.\u0000Zarys treści: Zarządzanie dziedzictwem jest udziałem wielu podmiotów, m.in. właścicieli i posiadaczy dziedzictwa, społeczności lokalnej, administracji publicznej, naukowców, konserwatorów czy organizacji pozarządowych. Spośród nich samorząd gminny jest jednym z ważniejszych podmiotów z uwagi na szerokie kompetencje działania, które ma zarówno jako opiekun, a więc właściciel obiektów zabytkowych, podmiot wyznaczony prawnie do ochrony dziedzictwa jako organ administracji publicznej (Murzyn-Kupisz 2010, 2012; Góral 2012; Gwia","PeriodicalId":39943,"journal":{"name":"Prace i Studia Geograficzne","volume":"28 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"72925440","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Zastosowanie autokorelacji przestrzennej w badaniach migracji wewnętrznych","authors":"M. Długosz","doi":"10.4467/20833113pg.22.005.16218","DOIUrl":"https://doi.org/10.4467/20833113pg.22.005.16218","url":null,"abstract":"The use of spatial autocorrelation in the study of internal migration\u0000\u0000Spatial redistribution of the population in Poland results in migration outflow from some units and migration inflow to others. The uneaven spatial distribution of this process results in different migration characteristics of communes in Poland. In the literature this issue has often been the subject of research and works in this area were based on traditional research methods, based on statistical data analysis. In the paper below the author describes the possibilities of conducting migration studies using spatial autocorrelation methods. The commonly used coefficients of migration turnover and migration efficiency were analysed using Moran’s global and local I statistics. The results obtained by the author lead to the conclusion that the application of spatial autocorrelation tools allows for a new perspective in the study of internal migration, making it possible to determine the spatial distribution of the phenomenon under study in spatial units, taking into account the situation in neighbouring units. The analysis with the use of spatial autocorrelation tools may replace or supplement the research methods used so far, mainly with regard to indicating clusters of high and low values of a given variable, which allows to identify clusters of a specific migration character. It also allows to unambiguously determine whether the similarity of municipalities in terms of migration behaviour is statistically significant or random. Additionally, the juxtaposition of the results with the conclusions drawn from the literature search also allowed for comparison with traditional methods of studying migration processes.\u0000\u0000\u0000Zarys treści: Redystrybucja przestrzenna ludności w Polsce powoduje odpływ migracyjny z jednych jednostek oraz napływ migracyjny do drugich. Nierównomierny rozkład przestrzenny tego procesu powoduje odmienną charakterystykę migracyjną gmin w Polsce. W literaturze zagadnienie to często było przedmiotem badań, a prace z tego zakresu bazowały na wykorzystaniu tradycyjnych metod badawczych opartych na analizie danych statystycznych. W poniższym opracowaniu autor opisuje możliwości prowadzenia badań migracyjnych, stosując metody autokorelacji przestrzennej. Powszechnie używane współczynniki obrotu migracyjnego oraz efektywności migracji zostały przeanalizowane z zastosowaniem statystyki globalnej i lokalnej I Morana. Uzyskane przez autora wyniki pozwalają stwierdzić, że stosowanie narzędzi autokorelacji przestrzennej umożliwia nowe spojrzenie w badaniach migracji wewnętrznych, ułatwiając określanie rozkładu przestrzennego badanego zjawiska w jednostkach przestrzennych przy uwzględnieniu sytuacji w jednostkach sąsiadujących z nimi. Analiza z wykorzystaniem narzędzi autokorelacji przestrzennej może zastępować lub uzupełniać dotychczas stosowane metody badawcze, głównie w zakresie wskazywania skupisk wysokich i niskich wartości danej cechy, co daje możliwość identyfikacji kla","PeriodicalId":39943,"journal":{"name":"Prace i Studia Geograficzne","volume":"19 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"80397706","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Geograficzne uwarunkowania utworzenia powiatu miasteckiego","authors":"Adam R. Parol","doi":"10.4467/20833113pg.22.010.16223","DOIUrl":"https://doi.org/10.4467/20833113pg.22.010.16223","url":null,"abstract":"The geographical factors of the establishment the Miastko district\u0000\u0000This article raises the issue of potential possibilities for an establishment of the district with the capital in Miastko, which is the town of ten thousand residents, located in Bytów district. Miastko was already a capital of the unit in the past, but this function was not restored in 1999 or later. Based on assumptions from the period of shaping the current administrative division and the functions of the centres in the rank of the capital of the district, distinguished in the literature, in confrontation with the contemporary role of Miastko in the settlement network and its range and strength of functional and spatial relations with surroundings, the level of provision of services for the local community (including administration) was determined as well as the strength of connections between this centre and the surrounding communes. For the purposes of the article, the indicator of communication linkages was constructed, which was used as one of the measures of the size of functional connections between neighbouring communes and Miastko. All the considerations are set in the context of the demographic potential of the possible unit and the regional distinctiveness of the Middle Pomerania, including administratively as the Middle Pomerania Province. The undertaking of this topic is related to the constant need to discuss the shape of the administrative division in Poland and the willingness of the scientific community to formulate recommendations for decision makers in this regard.\u0000\u0000Zarys treści: Artykuł podejmuje tematykę potencjalnej możliwości utworzenia powiatu ze stolicą w Miastku – 10-tysięcznym mieście położonym w powiecie bytowskim. Ośrodek ten pełnił taką funkcję w przeszłości, jednak rola ta nie została mu przywrócona w 1999 r. ani później. Na podstawie założeń pochodzących z okresu kształtowania obecnie obowiązującego podziału administracyjnego oraz wyróżnianych w literaturze przedmiotu funkcji ośrodków w randze stolicy powiatu, w konfrontacji ze współczesną rolą Miastka w sieci osadniczej oraz zasięgu i sile relacji funkcjonalno-przestrzennych miasta z jego otoczeniem, określono stopień wyposażenia potencjalnej stolicy powiatu miasteckiego w usługi służące obsłudze lokalnej społeczności (w tym w zakresie administracji) oraz siłę powiązań między tymże ośrodkiem a okolicznymi gminami. Na potrzeby badania stworzono wskaźnik ciążeń komunikacyjnych, który wykorzystano jako jedną z miar wielkości związków funkcjonalnych między sąsiednimi gminami a Miastkiem. Całość rozważań osadzona jest w kontekście potencjału demograficznego ewentualnej jednostki oraz odrębności regionalnej Pomorza Środkowego, w tym administracyjnie – jako województwa środkowopomorskiego. Podjęcie tej tematyki związane jest z nieustającą potrzebą dyskusji nad kształtem podziału administracyjnego w Polsce oraz chęcią sformułowania rekomendacji ze strony środowiska naukowego dla decydentów w tym zakresi","PeriodicalId":39943,"journal":{"name":"Prace i Studia Geograficzne","volume":"2 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"74682124","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Wykorzystanie energii wiatru i wody do celów gospodarczych w XIX i XX wieku w zlewni Zagożdżonki","authors":"Kamil Kultys, Kamil Misztal, M. Stadnicka","doi":"10.4467/20833113pg.22.008.16221","DOIUrl":"https://doi.org/10.4467/20833113pg.22.008.16221","url":null,"abstract":"The use of wind and water energy for economic purposes in the 19th and 20th century in the Zagożdżonka River basin\u0000\u0000The article presents ways to use renewable sources of energy in the 19th and early 20th century in the Zagożdżonka River basin (left tributary of the Vistula River). The river basin is located in central Poland, in the south of the Mazowieckie Province Physico-geo- -graphically, it is located within three mesoregions: the Vistula Central Valley, the Kozienice Plain, the Radom Plain. The aim of the study is to reconstruct the location of the renewable energy source receivers. Special attention was paid to the terrain conditions and settlement network. Archival sources were used to perform detailed analyses. The most important sources include archival maps: Topographic Chart of the Kingdom of Poland, Karte des westlichen Rußlands, the tactical map of WIG, The Geographic Dictionary of the Kingdom of Poland and Other Slavic Countries. Thanks to GIS tools, it was possible to reconstruct the location of linear (watercourses), surface (mill ponds, forests), and point objects – water wheels and windmills. Several spatial analyses (density of water wheels and windmills, geomorphological position, density changes) were performed using GIS software. The wind potential (Wind Effect) was also calculated, to which the location of windmills was related. The population density in the water basin was reconstructed, which gave a picture of the socio-economic space. The results of the analyses indicate the dynamic development of milling in the 19th and early 20th century. The reconstruction of the then existing settlement network provided a basis for relating the location of mills to the socio-economic conditions in the river basin. The highest densities of mills were found near the largest towns, e.g. Kozienice, Czarnolas, and Policzna.\u0000\u0000Zarys treści: W artykule przedstawiono sposoby wykorzystania energii wód płynących i wiatru w XIX i na początku XX w. na obszarze zlewni Zagożdżonki (lewostronnego dopływu Wisły). Omawiana zlewnia położona jest w centralnej części Polski, na południu województwa mazowieckiego. Pod względem fizycznogeograficznym znajduje się w obrębie trzech mezoregionów: Doliny Środowej Wisły, Równiny Kozienickiej, Równiny Radomskiej. Celem badań była rekonstrukcja lokalizacji młynów wodnych i wiatraków. Szczególną uwagę podczas prowadzenia analiz zwrócono na warunki terenowe oraz sieć osadniczą. Do wykonania analiz wykorzystano źródła archiwalne: Topograficzną Kartę Królestwa Polskiego, Karte des westlichen Rußlands, mapę taktyczną WIG, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Dzięki użyciu narzędzi GIS odtworzono położenie obiektów liniowych (cieków), powierzchniowych (stawów młyńskich, lasów) i punktowych – urządzeń wodnych oraz wiatraków. Przy użyciu oprogramowania GIS wykonano analizy przestrzenne: zagęszczenia urządzeń wodnych i wiatraków, położenia geomorfologicznego, zmian gęstości. Obliczono rów","PeriodicalId":39943,"journal":{"name":"Prace i Studia Geograficzne","volume":"31 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"87902184","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Zrównoważony rozwój w ujęciu lokalnym – analiza wymiarów","authors":"Dorota Dymek, J. Jóźwik","doi":"10.4467/20833113pg.22.006.16219","DOIUrl":"https://doi.org/10.4467/20833113pg.22.006.16219","url":null,"abstract":"Local perspective of sustainable development – analysis of the dimensions\u0000\u0000The idea of sustainable development is recognised as a basic concept for the development of communes. Its essence is based on the balance and sustainability of its three basic dimensions, namely social, economic and environmental. From the point of view of shaping the further development of territorial units, it therefore seems important to examine possible imbalances between the various dimensions, since it is recognised that sustainable development can only be achieved if there is a balance between them. The aim of the article is to identify the dominant dimension of sustainable development in rural and urban-rural communes in Poland. Special emphasis was placed on presenting differences in the distribution of these dimensions between units with a high share of protected areas (at least 50% of the area) and other units. The level of development of communes in individual dimensions was determined using the TOPSIS method based on statistical data made available in the CSO Local Data Bank for 2019. The analysis showed that there were disproportions in the level of development of communes in individual dimensions and in the spatial distribution of the dominant dimensions. Large differences were observed between the eastern and western parts of the country. Throughout Poland, the environmental dimension most often prevailed, followed by the economic dimension and least often by the social dimension. In the case of communes with a high share of protected areas, it was the environmental dimension, while in the case of the rest of the communes, it was the economic dimension. The study also showed a low correlation between the level of development of the communes in the economic dimension and the share of protected areas. However, there was no linear relationship between the share of protected areas and the level of development of the communes in other dimensions.\u0000\u0000\u0000Zarys treści: Idea zrównoważonego rozwoju uważana jest za podstawową koncepcję rozwoju gmin. Jej istota opiera się na zachowaniu równowagi i trwałości jej trzech podstawowych wymiarów, tj. społecznego, gospodarczego i środowiskowego. Z punktu widzenia kształtowania dalszego rozwoju jednostek terytorialnych istotne wydaje się zatem badanie możliwych dysproporcji między poszczególnymi wymiarami, gdyż uznaje się, że osiągnięcie zrównoważonego rozwoju będzie możliwe tylko wtedy, gdy wystąpi między nimi stan równowagi. Celem artykułu jest identyfikacja dominującego wymiaru zrównoważonego rozwoju w gminach wiejskich i miejsko-wiejskich w Polsce. Szczególny nacisk położono na przedstawienie różnic w rozkładzie tych wymiarów w podziale na jednostki o znacznym udziale obszarów chronionych (co najmniej 50% powierzchni) oraz pozostałe jednostki. Poziom rozwoju gmin w poszczególnych wymiarach określono za pomocą metody TOPSIS, opierając się na danych statystycznych udostępnionych w BDL GUS dla 2019 roku. Analiza wykazała, że wyst","PeriodicalId":39943,"journal":{"name":"Prace i Studia Geograficzne","volume":"50 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"87390071","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Czasowo-przestrzenna ewolucja i czynniki kształtujące rozmieszczenie przemysłu wysokiej techniki w polskich gminach","authors":"G. Micek, Maciej Pietrzko, Łukasz Fiedeń","doi":"10.4467/20833113pg.22.009.16222","DOIUrl":"https://doi.org/10.4467/20833113pg.22.009.16222","url":null,"abstract":"Spatio-temporal evolution and factors behind the spatial distribution of the high-tech industry in Polish communes\u0000\u0000Research on the spatial distribution of high technology industries has been the subject of geographers’ studies for a long time. However, in recent years there has been a lack of analyses in Poland which would allow to determine the spatio-temporal variability of advanced economic activities and to verify the determinants of their occurrence. On the basis of GUS data and variables describing transport accessibility, principal component and regression analyses were carried out to identify the location factors of the high-tech industry at the local (commune) level. It is still significantly concentrated in the areas of large cities. Nevertheless, the number of enterprises of the analysed industries in suburban areas increases significantly, which indicates the processes of economic suburbanisation of advanced economic activities. Unfortunately, apart from historically shaped centre of the high technology industry and limited number of new centres, the analysed industries do not develop in medium and small towns and their surroundings. Due to strong emigration, underdeveloped human capital and insufficient transport accessibility, high technology industries have so far generally not appeared in non-metropolitan areas, too. The analysed high-tech industries are concentrated in areas with high values of the entrepreneurship index, high living standards and relatively good transport accessibility. The key variable determining the development of the analysed industries is the situation on the labour market, both in terms of the level of professional activity of the population, the sought-after qualifications of the staff, as well as the level of inter-firm mobility of the staff.\u0000\u0000Zarys treści: Przestrzenne rozmieszczenie przemysłu wysokiej techniki stanowi od dłuższego czasu przedmiot badań geografów. Niemniej w ostatnich latach brakuje w Polsce analiz pozwalających określić zmienność czasowo-przestrzenną zaawansowanych działalności gospodarczych oraz zweryfikować determinanty ich występowania. Na podstawie danych GUS oraz zmiennych opisujących dostępność transportową przeprowadzono analizy składowych głównych i regresji pozwalające zidentyfikować czynniki lokalizacji przemysłu wysokiej techniki na poziomie lokalnym (gmin). Koncentruje się on nadal w znaczącym stopniu na obszarach dużych miast. Niemniej znacząco wzrasta liczba przedsiębiorstw analizowanych branż w obszarach podmiejskich, co wskazuje na procesy suburbanizacji gospodarczej zaawansowanych działalności gospodarczych. Niestety, poza historycznie ukształtowanymi miastami przemysłu wysokiej techniki i pojedynczymi nowymi ośrodkami analizowane branże nie rozwijają się w średnich i małych miastach oraz ich otoczeniu. Z uwagi na silną emigrację, słabo rozwinięty kapitał ludzki i niewystarczającą dostępność transportową zakłady przemysłu wysokiej techniki zasadniczo nie pojawiły się ","PeriodicalId":39943,"journal":{"name":"Prace i Studia Geograficzne","volume":"46 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"74740368","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Przekształcenia urbanistyczne miasta a wprowadzenie pojazdów autonomicznych","authors":"Ewa Jarecka-Bidzińska","doi":"10.4467/20833113pg.22.007.16220","DOIUrl":"https://doi.org/10.4467/20833113pg.22.007.16220","url":null,"abstract":"Urban transformation of the city and the implementation of autonomous vehicles\u0000\u0000The implementation of autonomous vehicles in cities is the future that is now and will change the urban landscape, although it is associated with a number of ethical, social, technical, and economic dilemmas. Additionally, the problem of designing and transforming public spaces with the application of AV is a huge challenge for contemporary urban planning. The following will change: mobility, transport accessibility, space functionality, places for recreation or using micromobility. Conscious identification of significant changes in the city related to the implementation of AV and preparation for the redesign of a part of the city infrastructure provides greater opportunities for the safe coexistence of AV, normal vehicles, pedestrians, and cyclists. An attempt was made to identify important research aspects and international trends in urban transformation in the context of the application of AV. The aim of this research is to determine what the main areas of impact of the introduction of AVs in urban transformation are. The types of autonomous vehicles dedicated to public transport were identified as well as the general characteristics of the solutions implemented around the world. The above research can be used to create a design, and then test and implement the above activities related to the safe use of the areas served by AV, taking into account the new civilization needs. Research will have an implementation value and may form the basis for further considerations on the impact of AV on the urban transformation of the city.\u0000\u0000\u0000Zarys treści: Wprowadzenie pojazdów autonomicznych w miastach to rozwiązanie przyszłości, które jest wdrażane teraz, a w niedalekiej perspektywie też zmieni krajobraz miast, choć jest związane z szeregiem dylematów natury etycznej, społecznej, technicznej czy ekonomicznej. Dodatkowo problem projektowania i przekształcania przestrzeni publicznych przy wprowadzeniu AV stanowi ogromne wyzwanie dla współczesnej urbanistyki. Zmienią się: mobilność, dostępność komunikacyjna, funkcjonalność przestrzeni, w których pieszy będzie miał więcej miejsca do rekreacji lub korzystania z mikromobilności. Świadome określenie związanych z wprowadzeniem AV znaczących zmian w mieście oraz przygotowanie na potrzeby przeprojektowania części infrastruktury miejskiej daje większe możliwości bezpiecznej koegzystencji AV, zwykłych pojazdów, pieszych i rowerzystów. Podjęto próbę określenia ważnych aspektów badawczych i międzynarodowych trendów dotyczących transformacji miast w kontekście wprowadzenia AV. Celem niniejszych badań jest określenie, jakie są główne obszary oddziaływania wprowadzenia AV na transformację urbanistyczną. Dokonano rozpoznania typów pojazdów autonomicznych zaprojektowanych dla transportu publicznego oraz ogólnej charakterystyki zaimplementowanych na świecie rozwiązań. Powyższe badania mogą zostać wykorzystane w celu stworzenia projektu, a następni","PeriodicalId":39943,"journal":{"name":"Prace i Studia Geograficzne","volume":"10 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"88797558","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}