{"title":"OSMANLI DÖNEMİNDE KARADENİZ ŞEHİRLERİNDE SİGORTALI İŞLEMLER VE SİGORTA ŞİRKETLERİNİN AKTİVİTELERİ","authors":"Yunus Özger","doi":"10.18220/kid.1292238","DOIUrl":"https://doi.org/10.18220/kid.1292238","url":null,"abstract":"Dünyada sigortacılık, uluslararası ticaretle paralel gelişim gösterdi. İlk olarak liman şehirlerinde ortaya çıktı daha sonra iç bölgelerdeki şehirlere de yayıldı. Sigortacılığın Türkiye’deki gelişimi de aynıdır. Kapalı bir iç deniz olan Karadeniz, 1774 tarihli Küçük Kaynarca Antlaşması sonrasında ticari yönden ivme kazandı. Bölgede artan ticaret, sigortacılığı da beraberinde getirdi. Osmanlı coğrafyasında sigortacılığa rağbet, 1853-1856 Kırım Savaşı sonrasında arttı. Ancak bu tarihten önce de deniz nakliyatında sigortalı işlemlere tesadüf edilmektedir. Karadeniz’de en eski tarihli sigortalı nakliyat işlemi şimdilik 1789 tarihlidir. \u0000Bu çalışmada Samsun, Trabzon, Sinop, Ordu gibi denize kıyısı olanlarla birlikte Amasya ve Tokat gibi iç bölgelerdeki Karadeniz şehirlerinde sigortacılık faaliyetleri incelendi. Bu bağlamda bölgede işlem yapan yabancı sigorta şirketleri hakkında bilgi verildi. Sigorta şirketlerinin bölgedeki rekabetleri konusu ele alındı. Bölgede kamuya ait yapıların sigortalanma süreçleri üzerinde duruldu. Kasıtlı yangınlar ve bunların sigorta şirketleriyle bağlantısı iddiaları ele alındı.","PeriodicalId":349879,"journal":{"name":"Karadeniz İncelemeleri Dergisi","volume":"10 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115323845","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"NÜFUS DEFTERLERİNE GÖRE GİRESUN’DA İÇ GÖÇ (1835-1845)","authors":"Ahmet Yadi̇","doi":"10.18220/kid.1292224","DOIUrl":"https://doi.org/10.18220/kid.1292224","url":null,"abstract":"Osmanlı Devleti’nde ilk nüfus sayımı II. Mahmud zamanında yapılmıştır. Sadece erkeklerin sayıldığı bu sayımda kişilerin eşkâlleri ve yaşları belirtilmiştir. Bunun dışında bazı kişilerin nereye gittikleri veya nereden geldiklerine dair bilgiler de bulunmaktadır. Giresun’a ait ilk nüfus defterleri 1835-1845 yıllarına aittir. Giresun nüfus defterleri incelenerek ortaya çıkarılan iç göç hareketliliği bu çalışmanın temelini oluşturmuştur. Bu doğrultuda sayısal verilerle birlikte Giresun’a ait nüfus defterlerindeki gelen ve gidenlerden bahsedilmeye çalışılmıştır. Giresun ve ona bağlı idari birimlerden gelen nüfusa karşı giden nüfus büyük oranda fazla olmuştur. Gidilen yerler çoğunlukla Giresun’a civar olan yerler olmakla birlikte Osmanlı coğrafyasındaki uzak memleketlere göç edenler dahi olmuştur. İncelenen dönem itibariyle Giresun göç veren bir bölge konumundadır.","PeriodicalId":349879,"journal":{"name":"Karadeniz İncelemeleri Dergisi","volume":"14 1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123690904","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"DEVLET, KOMİTACI, KÖYLÜ ÜÇGENİNDE MAKEDONYA’DA BİR KÖY; ZERVİ ÇİFTLİĞİ HADİSESİ","authors":"Alper Fatih Eki̇nci̇","doi":"10.18220/kid.1292232","DOIUrl":"https://doi.org/10.18220/kid.1292232","url":null,"abstract":"Osmanlı Devleti’nin zayıflaması ve milliyetçilik akımının yükselmesine paralel olarak Balkanlarda ayrılıkçı ulusal hareketler ortaya çıkmıştı. Makedonya bölgesini kendi topraklarına katmak isteyen birçok devlet vardı. Bunlar görünürde Bulgarlar, Yunanlılar ve Sırplar olurken arka planda çıkarları doğrultusunda hareket eden Avrupalı devletler de bu gruba dahildi. Bölgede varlık-yokluk mücadelesi veren Osmanlı Devleti ise iştahı kabaran bu mütegallibe unsurlar ve devletler karşısında ısrarla tutunmaya çalışmaktaydı. Makedonya bölgesinde Osmanlı Devleti’ni en çok uğraştıran gruplardan biri Bulgarların kurduğu çetelerdi. Milliyetçi hareketler bir müddet sonra ihtilalci, sosyalist ve anarşist ideolojilerle bütünleştikten sonra daha ilkel ve saldırgan bir tarza büründü. Bunlar şehirlerde bombalı saldırılar ve adam kaçırma gibi eylemlerinin yanında kırsal bölgelerde de köy baskınları başta olmak üzere birçok faaliyet içerisindeydiler. 1905 yılında gerçekleşen Zervi hadisesi Osmanlı askeri ve Bulgar eşkıyasının karşı karşıya kaldığı yüzlerce olaydan sadece biridir. Bu hadise özelinde Makedonya’daki ayrılıkçı hareketlerde, komitacıların ve köylünün tutumlarına karşılık devletin çözüm çabaları incelenmeye ve Makedonya meselesi anlaşılmaya çalışılmıştır.","PeriodicalId":349879,"journal":{"name":"Karadeniz İncelemeleri Dergisi","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132804998","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"YOK OLMAYA YÜZ TUTMUŞ DOĞU KARADENİZ ÇÖMLEKÇİLİĞİNE GÜNÜMÜZDEN BİR ÖRNEK: ÜNYE","authors":"Samet Beder","doi":"10.18220/kid.1292235","DOIUrl":"https://doi.org/10.18220/kid.1292235","url":null,"abstract":"Yirminci yüzyılın ortalarından itibaren Anadolu çömlekçilik üretimi kap kacak kullanımına yönelik plastik ve benzeri seri üretim malzemelerin yaygınlaşması sebebiyle büyük bir gerilemeye girmiştir. Bu gerileme sonucunda Avanos gibi geleneksel formları terk edip modern yeni formlar ve süslemeler üreten gelişim gösteren merkezler üretimi günümüze dek arttırırken Ünye gibi geleneksel üretime bağlı kalan merkezler icra ettikleri çömlekçilik mesleğinin kaçınılmaz son olan yok olma yoluna girmesiyle karşı karşıya kalmışlardır. Yok olmaya yüz tutan geleneksel Ünye çömlekçiliğinde kullanılan ve yalnızca Ünye’de bulunan açık sarı renkli bu toprak diğer bölgeler ile kıyaslandığında karşımıza çıkan ilk farklılıktır. Bununla birlikte fırınlama aşamasında da yine farklı bölgelerdeki benzer çömlekçilik faaliyetleri incelendiğinde diğerlerinden ayrışan sıra dışı fırınlama yöntemi de yalnızca Ünye Çömlekçiliğine özgüdür. Bu çalışmada görüşmeler yaptığımız ve atölyesini incelediğimiz Ünyeli Çömlek ustası Salih Karayiğit de yok olmaya yüz tutmuş bu faaliyetin son ustalarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Geleneksel Ünye çömlekçiliğinin Anadolu’daki çömlek faaliyetlerden farkları, benzerlikleri Salih Karayiğit’in kendisinden ve bölgede bu işi yapan eski ustalardan aldığımız bilgiler ışığında değerlendirerek sorunları incelenmiştir.","PeriodicalId":349879,"journal":{"name":"Karadeniz İncelemeleri Dergisi","volume":"40 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124577291","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ÇOK PARTİLİ SİYASAL HAYATIN İLK YILLARINDA “TÜRK DEMOKRASİSİ”NİN SAVUNUCUSU OLARAK TRABZON HALKEVİ VE İNAN DERGİSİ","authors":"Lemi Atalay","doi":"10.18220/kid.1292228","DOIUrl":"https://doi.org/10.18220/kid.1292228","url":null,"abstract":"Cumhuriyetin ilk yıllarında Türk İnkılâbı’nın ideolojisini geniş halk kitlelerine yayma amacıyla kurulan Halkevleri, faaliyet içerisinde bulunduğu süreç boyunca tek parti iktidarının politikalarına uygun hareket etmiş ve Halkevleri şubeleri tarafından çıkarılan dergiler bu politikaların önemli araçları olmuştur. Trabzon Halkevi Şubesi ve onun yayın organı olan İnan dergisi de bu durumun yansıdığı örneklerden biri olup, bu çalışmada özellikle çok partili hayata geçiş sürecinin gerçekleştiği ilk dönem olan 1945-1950 yılları arasında, ülke siyasetinde yaşanan demokratik dönüşümün izlerini Trabzon Halkevi ve İnan dergisi üzerinden sürmek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda İnan dergisinde dönem içerisinde demokrasi üzerine çıkan yazılar temel alınarak hareket edilmiş ve bu yazılar hem demokrasi teorisi, hem de dönemin genel iktidar politikaları etrafında değerlendirilmeye çalışılmıştır. Yapılan incelemeler sonucunda, Trabzon Halkevi ve İnan dergisinin ülkedeki demokratik dönüşümden etkilendiği ve iktidarın demokrasi konusuna yaklaşımına uygun bir tutum takınarak, bazı çekincelere sahip olunsa da “Türk demokrasisi” olarak niteledikleri süreci destekledikleri tespit edilmiştir.","PeriodicalId":349879,"journal":{"name":"Karadeniz İncelemeleri Dergisi","volume":"43 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127936274","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"A TOWN IN HUDÛD-I HÂKANÎ: HOPA PRISON AND PUBLIC ORDER IN THE LAST PERIOD OF THE OTTOMAN STATE","authors":"Melike KARABACAK YILMAZ","doi":"10.18220/kid.1201503","DOIUrl":"https://doi.org/10.18220/kid.1201503","url":null,"abstract":"In the process following the proclamation of the Hatt-i Sharif of Gulhane, the Ottoman Empire witnessed many reforms in the social and economic fields, along with the understanding of strengthening the central government. The subject of criminal law and prisons had been one of the areas of reform in the field of law. These reforms were related to the demands and pressures of the Westerners as well as the internal needs of the state. During the 19th century, efforts were made to improve the unfavourable prison conditions. Financial problems and the impossibilities created by the lack of trained people had adversely affected the progress in prisons, as in the reforms to be made in other areas. The effect of these negativities continued more and longer in urban prisons. Hopa, located in the east of Trabzon province and became a border town between Russia and the Ottoman State after the 1878 Berlin Agreement, had gained sensitivity about security. The aim of this study is to discuss the reflections of Ottoman centralism and prison reforms in a border town Hopa.","PeriodicalId":349879,"journal":{"name":"Karadeniz İncelemeleri Dergisi","volume":"16 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131022961","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"A GRAIN CENTRE ON THE COAST OF THE DANUBE RIVER IN THE 18TH CENTURY: ISACCEA WAREHOUSES","authors":"Fadimana Fi̇dan","doi":"10.18220/kid.1201486","DOIUrl":"https://doi.org/10.18220/kid.1201486","url":null,"abstract":"The grain bought by the Ottoman traders from the fertile lands on the banks of the Danube and Wallachia and Moldovia was stored in the warehouses of Isaccea in case of need. Grain could be loaded easily on ships from Isaccea, which was located in the easiest part of the Danube to cross. This feature of Isaccea enabled the construction of many warehouses near the pier. During the 18th century in Isaccea, construction activities continued for warehouses which were damaged, needed to be rebuilt, or were inadequate for grain storage. This construction activity was an economic resource for many people in the region and necessitated an intense organization. This study provides information on the warehouse construction activities in Isaccea in the 18th century and focuses on the shipping of the grain stocked here to the Black Sea castles on the border, especially those under Russian threat. Thus, the study emphasizes that the State was making intense efforts to ensure that the soldiers protecting the borders did not suffer in terms of subsistence.","PeriodicalId":349879,"journal":{"name":"Karadeniz İncelemeleri Dergisi","volume":"14 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132458770","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"POPULATION DEVELOPMENT AND SPATIAL DISTRIBUTION IN TRABZON","authors":"A. Siyavuş, Rauf Belge","doi":"10.18220/kid.1201507","DOIUrl":"https://doi.org/10.18220/kid.1201507","url":null,"abstract":"Population, which expresses the number of people in a certain place and period, is a dynamism that directly affects the spatial development of cities. Due to the increase in population in cities, the need for housing increases, accelerating the horizontal and vertical growth of cities. In this process known as urbanization, it is of great importance to understand the temporal and spatial changes of the population. While examining a city's population, its development and change over time, its spatial distribution, and its effects on urbanization are discussed. In the context of this study, the temporal and spatial evolution of the population in the city of Trabzon, which is located in the Eastern Black Sea Part of the Black Sea Region, is discussed. The distribution and density of the population according to the neighbourhoods are expressed visually. The population of Trabzon has been examined under two main headings, before and after the Republic. For this purpose, it was obtained from the sources written on the subject in the period before the Republic; The post-republic population was obtained from the Turkish Statistical Institute (TUIK). The data obtained were analyzed from a geographical point of view and transformed into maps, tables, and graphics, and the development and spatial distribution of the population were revealed.","PeriodicalId":349879,"journal":{"name":"Karadeniz İncelemeleri Dergisi","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130913152","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"HISTORY OF THE BARMA PLATEAU","authors":"M. Bostan","doi":"10.18220/kid.1201490","DOIUrl":"https://doi.org/10.18220/kid.1201490","url":null,"abstract":"This article explores the time when nomadic life started in the district of Of and how much tax was collected from the plateaus. Using the archive documents, it will be revealed when the Barma Plateau, which is the old quarter of Hola-i Kebir villages in the district of Of, was established and where nomadic life is practised, and how far its borders extend. The study, according to the 19th-century kadı writs and chronicles, also highlights the conflicts between the Paçan villagers, who were among the people of the highlands adjacent to the hamlets of Barma Highland, how these conflicts developed, and how the courts established from the highlands to resolve the conflicts. The study focuses on the conflict between the villagers of Hola-i Kebir and Paçan villagers who made herds for their pastures (in Sicanoba Plateau) and how it was resolved. The study also includes discussions of other conflicts that continued along with the Dağardı villagers of Köbrübaşı during the Republican period and the reasons why these conflicts were not resolved. The study reviews which villagers and households were connected to these villages with houses and meadows in Barma Plateau in 1935.","PeriodicalId":349879,"journal":{"name":"Karadeniz İncelemeleri Dergisi","volume":"28 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122947483","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}