DEVLET, KOMİTACI, KÖYLÜ ÜÇGENİNDE MAKEDONYA’DA BİR KÖY; ZERVİ ÇİFTLİĞİ HADİSESİ

Abstract

Osmanlı Devleti’nin zayıflaması ve milliyetçilik akımının yükselmesine paralel olarak Balkanlarda ayrılıkçı ulusal hareketler ortaya çıkmıştı. Makedonya bölgesini kendi topraklarına katmak isteyen birçok devlet vardı. Bunlar görünürde Bulgarlar, Yunanlılar ve Sırplar olurken arka planda çıkarları doğrultusunda hareket eden Avrupalı devletler de bu gruba dahildi. Bölgede varlık-yokluk mücadelesi veren Osmanlı Devleti ise iştahı kabaran bu mütegallibe unsurlar ve devletler karşısında ısrarla tutunmaya çalışmaktaydı. Makedonya bölgesinde Osmanlı Devleti’ni en çok uğraştıran gruplardan biri Bulgarların kurduğu çetelerdi. Milliyetçi hareketler bir müddet sonra ihtilalci, sosyalist ve anarşist ideolojilerle bütünleştikten sonra daha ilkel ve saldırgan bir tarza büründü. Bunlar şehirlerde bombalı saldırılar ve adam kaçırma gibi eylemlerinin yanında kırsal bölgelerde de köy baskınları başta olmak üzere birçok faaliyet içerisindeydiler. 1905 yılında gerçekleşen Zervi hadisesi Osmanlı askeri ve Bulgar eşkıyasının karşı karşıya kaldığı yüzlerce olaydan sadece biridir. Bu hadise özelinde Makedonya’daki ayrılıkçı hareketlerde, komitacıların ve köylünün tutumlarına karşılık devletin çözüm çabaları incelenmeye ve Makedonya meselesi anlaşılmaya çalışılmıştır.