PolitehnikaPub Date : 2022-06-28DOI: 10.36978/cte.6.1.4
Tomislav Senčić, Bruno Bojković, Tomislav Mrakovčić
{"title":"Simulacija potrošnje goriva i emisija automobila s različitim pogonom","authors":"Tomislav Senčić, Bruno Bojković, Tomislav Mrakovčić","doi":"10.36978/cte.6.1.4","DOIUrl":"https://doi.org/10.36978/cte.6.1.4","url":null,"abstract":"Potrošnja goriva i emisije štetnih plinova imaju vrlo veliki utjecaj na okoliš, a ovise o vrsti pogona vozila, konfiguraciji terena, opterećenju vozila te brzini gibanja vozila. U ovom radu provedena je simulacija potrošnje goriva i emisija štetnih tvari pomoću računalne aplikacije Advisor za automobil na određenoj dionici. Pomoću tvornički ugrađenih senzora i upravljačke jedinice motora automobila te putem OBD2 priključka, izmjerena je trenutna brzina i potrošnja goriva automobila s dizelskim motorom na dinamičnoj gradskoj dionici. Zatim su izrađeni simulacijski modeli automobila s dizelskim, benzinskim i hibridnim pogonom. Izmjereni profil brzine stvarnog automobila upotrijebljen je kao ulazni podatak u simulacijama za automobile s različitim pogonima. Usporedba rezultata dobivenih simulacijom i vrijednosti dobivenih mjerenjem na stvarnom automobilu s dizelskim pogonom poslužila je za validaciju simulacijskog modela. Pomoću računalne aplikacije Advisor izračunate su potrošnje goriva, emisije ugljikovog dioksida, neizgorenih ugljikovodika, ugljikovog monoksida te dušikovih oksida. Dobiveni rezultati su očekivani, iako su zbog dinamičnosti dionice razlike između pojedinih izvedbi pogona naglašenije nego što to sugeriraju podaci deklarirani od strane proizvođača. Najveću potrošnju goriva i najvišu emisiju štetnih tvari ima automobil s benzinskim pogonom, a najmanju automobil s hibridnim pogonom. Vrlo velik utjecaj na emisije izračunate pomoću simulacijskog modela ima činjenica da katalizator trostrukog djelovanja ugrađen u automobil s benzinskim i hibridnim pogonom postaje djelotvoran tek nakon nekog vremena od hladnog starta, odnosno nakon što se postigne odgovarajuća radna temperatura motora.","PeriodicalId":32796,"journal":{"name":"Politehnika","volume":"61 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"91217504","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
PolitehnikaPub Date : 2022-06-28DOI: 10.36978/cte.6.1.3
Bernard Vukelić
{"title":"Manipulacije rezultatima pretraživanja internetskih tražilica povezanima s cjepivom protiv bolesti COVID-19","authors":"Bernard Vukelić","doi":"10.36978/cte.6.1.3","DOIUrl":"https://doi.org/10.36978/cte.6.1.3","url":null,"abstract":"Internetska tražilica specijalizirano je mrežno mjesto čija je glavna funkcija pomoć u pronalaženju informacija. Informacije koje prikupljamo putem takvih internetskih tražilica često se koriste za donošenje važnih odluka iako ih se ne može uvijek smatrati točnima i istinitima. U vrijeme pandemije bolesti izazvane koronavirusom (COVID-19) primijećeno je da se društvenim mrežama širi velika količina informacija i vijesti povezanih s tom bolešću, ali su one često netočne i lažne. Ono što se često u medijima naglašava jest da bi trebalo slušati nadležne osobe i pratiti službene mrežne stranice u dobivanju točnih informacija. Da bismo pronašli takve informacije, često se koristimo internetskim tražilicama. Algoritmi tražilica funkcioniraju na način da s pomoću posebnih programa (pauka, robota) prikupljaju mrežne stranice koje se analiziraju i prikazuju u obliku poveznica na rezultate pretraživanja na internetskim tražilicama. Ono što nije toliko poznato jest da su i takvi rezultati pretraživanja podložni različitim tehnikama manipulacija kao što su na primjer astroturfing i Google bombing, a kojima je cilj utjecati na stavove onih koji ih pretražuju. Budući da je trenutačno aktualna tema cijepljenja protiv spomenute bolesti, za potrebe rada provedeno je istraživanje pretraživanjem složenih pojmova u internetskim tražilicama na hrvatskom i engleskom jeziku o cjepivu kako bi se saznalo postoji li mogućnost korištenja manipulacija prilikom rangiranja rezultata.","PeriodicalId":32796,"journal":{"name":"Politehnika","volume":"77 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"75604238","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
PolitehnikaPub Date : 2022-06-28DOI: 10.36978/cte.6.1.5
Iva Matetić, Lidija Runko Luttenberger
{"title":"Evaluacija kakvoće mora luka metodom daljinskog istraživanja","authors":"Iva Matetić, Lidija Runko Luttenberger","doi":"10.36978/cte.6.1.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.36978/cte.6.1.5","url":null,"abstract":"Luke imaju velik gospodarski značaj, ali također predstavljaju značajan izvor onečišćenja, bilo od brodskog tereta ili otpada koji nastaje na brodu. Koncept zelene luke primjenjuje se kao nova paradigma koja nastoji uskladiti lučke aktivnosti s okolišnim i socijalnim pitanjima bez ugrožavanja gospodarskog rasta, čime postaje sinonim za održivu luku. Uz nužnost uvođenja redovitog uzorkovanja mora u luci, potrebno je koristiti i nove dostupne tehnologije kao što je daljinsko istraživanje s ciljem unaprjeđenja nadzora nad kvalitetom vode i efikasnije kontrole onečišćenja morskih prostora, čime se pospješuje održivost luka. U radu se daje prikaz dostupnih aktualnih alata za analizu kvalitete mora te se analiziraju mogućnosti daljinskog istraživanja stanja kvalitete morskog okoliša na primjeru područja luke Rijeka, najveće luke u Republici Hrvatskoj.","PeriodicalId":32796,"journal":{"name":"Politehnika","volume":"53 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"79137135","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
PolitehnikaPub Date : 2021-12-22DOI: 10.36978/cte.5.2.5
Zlatica Čolja-Hršak, Lidija Runko Luttenberger
{"title":"Unaprjeđenje rezilijentnosti edukacijom potaknuto potresom i pandemijom","authors":"Zlatica Čolja-Hršak, Lidija Runko Luttenberger","doi":"10.36978/cte.5.2.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.36978/cte.5.2.5","url":null,"abstract":"Napredak u tehnici i prirodnim znanostima usmjeren smanjenju rizika od nepogoda pruža znanja o mehanizmima prirodnih opasnosti, uključujući procese koji ih pretvaraju u katastrofe. Takva znanstvena saznanja nude rješenja za izbjegavanje ranjivosti infrastrukture i društva. Područje Republike Hrvatske nalazi se na tektonski vrlo aktivnom području, čiju aktivnost dokazuju mnogi potresi zabilježeni kroz povijest. Depresivnost, posttraumatski stresni poremećaj, anksioznost i razni strahovi, najčešće su posljedice koje potres ostavlja na djeci i mladima. Rezilijentnost je sposobnost pojedinca da primjereno odgovori na stres koja se uči, vježba i razvija, pri čemu važnu ulogu imaju škola i edukacija. Djeca moraju znati da su potresi prirodne pojave i da se pojavljuju iznenada, ali isto tako moraju znati kako se ponašati ako do njih dođe, obzirom da živimo na seizmički aktivnom području. Stoga treba od najranije dobi djecu educirati i pripremati na mogućnost pojave potresa ali i drugih prirodnih katastrofa.","PeriodicalId":32796,"journal":{"name":"Politehnika","volume":"2 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"90106997","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
PolitehnikaPub Date : 2021-12-22DOI: 10.36978/cte.5.2.4
Ivica Dunđer
{"title":"Analiza modela sustava za automatsko statističko strojno prevođenje","authors":"Ivica Dunđer","doi":"10.36978/cte.5.2.4","DOIUrl":"https://doi.org/10.36978/cte.5.2.4","url":null,"abstract":"Automatsko strojno prevođenje sve je popularnija istraživačka tema u znanosti i raznim znanstvenim disciplinama, kao što su informacijske i komunikacijske znanosti, računarstvo, računalna lingvistika i sl. Razlog tome je prvenstveno to što danas omogućuje nezaobilaznu komunikaciju i brz prijenos informacija između različitih prirodnih jezika. To je posebno bitno za manje govorene jezike poput hrvatskoga, za koji još uvijek ne postoji dovoljan broj softverskih alata i digitalnih resursa potrebnih za razvoj specijaliziranih i kvalitetnih sustava za strojno prevođenje koji bi bili optimizirani za upotrebu u jednom specifičnom području. Sve brži rast količine podataka i sve veća potreba raznih dionika u sektorima industrije, gospodarstvu, znanosti, ali i u svakodnevnom životu ljudi impliciraju motivaciju za sistematiziranim i organiziranim razvojem te naknadnom prilagodbom sustava za automatsko strojno prevođenje za različite jezične parove. Budući da strojni prijevodi nisu savršeni, važno je primijeniti metode za računalno generiranje prijevoda prihvatljive razine kvalitete koja ovisi o samom zadatku i području primjene sustava za strojno provođenje. U ovom radu analiziran je model sustava za automatsko statističko strojno prevođenje, njegove komponente te uloga i značaj pojedinih elemenata unutar modela.","PeriodicalId":32796,"journal":{"name":"Politehnika","volume":"110 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"89292952","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
PolitehnikaPub Date : 2021-12-22DOI: 10.36978/cte.5.2.1
William Steingartner, Erik Gajdoš
{"title":"The visualization of a graph semantics of imperative languages","authors":"William Steingartner, Erik Gajdoš","doi":"10.36978/cte.5.2.1","DOIUrl":"https://doi.org/10.36978/cte.5.2.1","url":null,"abstract":"This work aims to present the software support for teaching in the field of formal semantics of imperative programming languages. The main part focuses on a software tool that provides a visual representation of the individual steps of the calculation in categorical semantics, which can also be referred to as graph semantics. The use of software tools in teaching to visually represent computational steps considerably facilitates understanding by students and can also serve as a good basis for supporting distance learning. Our program works in the standard form: after reading the correct user input, a visual representation of the meaning of the program is generated in the form of a category of states, which is displayed as an oriented graph. For better extensibility, the program is implemented as a web application.","PeriodicalId":32796,"journal":{"name":"Politehnika","volume":"47 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"76875665","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Perspektive učenja i poučavanja na daljinu sa stajališta nastave tehničke kulture","authors":"Damir Purković, Zvonimir Lapov Padovan, Dino Delač","doi":"10.36978/cte.5.2.3","DOIUrl":"https://doi.org/10.36978/cte.5.2.3","url":null,"abstract":"Udaljeno učenje i poučavanje može imati značajnu ulogu u nastavnom procesu i ostvarivanju ishoda učenja, osobito u kontekstu izvanrednih okolnosti uzrokovanih COVID-19 krizom. Ipak, posebnosti tehničkog odgoja i obrazovanja zahtijevaju ostvarivanje ishoda praktične prirode, koje nije jednostavno ostvariti ovakvim pristupom. Stoga je cilj ovog istraživanja ustanoviti koliko je i na koji način udaljeno učenje i poučavanje primjenjivo u nastavi tehničke kulture, pri čemu su sumirana iskustva učitelja tijekom COVID-19 pandemije. Istraživanje je provedeno kao polustrukturirani intervju tijekom kojeg su učitelji iznijeli vlastita iskustva i stavove o utjecaju ovakve nastave na učenike. Iz rezultata istraživanja se može zaključiti kako se ovakva nastava može koristiti i u „normalnim“ okolnostima za razvoj digitalnih kompetencija učenika, za razvoj pismenosti i komunikacijskih vještina u IKT okruženju, za poticanje introvertiranih učenika, za razvoj samostalnosti učenika te kao kvalitativna (sadržajna) nadopuna izravnoj nastavi. Unatoč tome udaljeno učenje i poučavanje ne može biti „ravnopravna alternativa” izravnoj nastavi i to zbog nemogućnosti sustavnog razvoja tehničkih kompetencija i vještina, izostanka socijalne interakcije (verbalne, fizičke, emocionalne), zbog „kritičnih” skupina učenika te zbog složenog tijeka razvoja učenika. Iako je potrebno dodatno istražiti učinak ovakve nastave na postignuća učenika i posljedice na njihov razvoj, razvidno je kako u ovoj razvojnoj dobi udaljeno učenje i poučavanje ne može polučiti ciljane kompetencije učenika.","PeriodicalId":32796,"journal":{"name":"Politehnika","volume":"2 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"86489565","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
PolitehnikaPub Date : 2021-06-25DOI: 10.36978/cte.5.1.2
M. Mladenović, Lucija Udiljak, Ivica Boljat
{"title":"Uloga korištenja alata za vizualizaciju na razumijevanje algoritama sortiranja u online nastavi","authors":"M. Mladenović, Lucija Udiljak, Ivica Boljat","doi":"10.36978/cte.5.1.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.36978/cte.5.1.2","url":null,"abstract":"Učenje i poučavanje algoritama sortiranja je vrlo zahtjevno kako za učitelja tako i za učenike. Problem može biti još veći kada se nastava u cijelosti provodi u online okruženju što je bio slučaj u Republici Hrvatskoj od sredine ožujka do kraja školske godine 2019/20 zbog COVID-19 pandemije. Korištenje alata za vizualizaciju može pomoći u spuštanju razine apstrakcije pri poučavanju složenih koncepata kako bi učenici lakše razumjeli rad algoritama. U svrhu ispitivanja utjecaja korištenja alata za vizualizaciju tijekom online nastave provedeno je istraživanje u travnju i svibnju 2020. godine u dva treća razreda (n=52) jedne Prirodoslovno-matematičke gimnazije. U eksperimentalnoj grupi koristili smo alate za vizualizaciju VisuAlgo i Python Tutor za poučavanje algoritama sortiranja i implementaciju istih u Pythonu. Osim toga su ispitani i stavovi učenika o aktualnom provođenju online nastave U ovom radu su opisani provedba i rezultati navedenog istraživanja.","PeriodicalId":32796,"journal":{"name":"Politehnika","volume":"49 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"84762576","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
PolitehnikaPub Date : 2021-06-18DOI: 10.36978/cte.5.1.4
S. Sladic, Robert Lesjak, L. R. Luttenberger, Mateja Šnajdar Musa
{"title":"Trends and Progress in Collaborative Robot Applications","authors":"S. Sladic, Robert Lesjak, L. R. Luttenberger, Mateja Šnajdar Musa","doi":"10.36978/cte.5.1.4","DOIUrl":"https://doi.org/10.36978/cte.5.1.4","url":null,"abstract":"Modern robots have been used in different applications including welding, painting, soldering, assembly of different products and in education. List of applications is getting even longer because robot performance is improving. Faculties are following industries involving robots in their curriculum, while industry is interested in new ideas including new applications and their improvements from the university. Modern robots are user-friendly for programming so the lack of knowledge about robot applications seems to be the main obstacle in their wider implementation. Collaborative robots or cobots are sophisticated robots which could operate with other robots and with workers in the factory. Recent opening of Yaskawa factory in Kočevje, Slovenia, near border with Croatia, has significant impact on integrating the robots in production and education in central and South-east Europe.","PeriodicalId":32796,"journal":{"name":"Politehnika","volume":"44 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"75359913","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
PolitehnikaPub Date : 2021-06-18DOI: 10.36978/cte.5.1.1
M. Babič
{"title":"Modeling surface roughness of point robot laser hardening, with emphasis on the surface","authors":"M. Babič","doi":"10.36978/cte.5.1.1","DOIUrl":"https://doi.org/10.36978/cte.5.1.1","url":null,"abstract":"The topic of Machine Learning is so popular that it is not only the future trend, but also the money tide. Machine learning technique and intelligent system methods are very popular in mechanical engineering. Robot laser surface hardening is one of the most promising techniques for surface modification of the microstructure of a material to improve wear and corrosion resistance. For predicting the surface roughness of the hardened specimens, the support vector machine and multiple regression is used. The aim of this paper is to present modeling roughness of point robot laser hardened specimens with different parameters of robot laser cell.","PeriodicalId":32796,"journal":{"name":"Politehnika","volume":"37 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85666427","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}