Journal of Armenian studies最新文献

{"title":"The “Mshak” Newspaper about the Preparation of Attack on Armenia by Kemalist Turkey in 1920","authors":"Edik Minasyan","doi":"10.54503/1829-4073-2024.1.82-97","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-4073-2024.1.82-97","url":null,"abstract":"Various Armenian periodicals and, in particular, the newspaper “Mshak” addressed the issue of Kemalist Turkey’s preparation for an attack on Armenia. These materials shed light on many important historical realities related to the issue under consideration. The war was inevitable, since it didn’t depend only on the Armenian government. It was dictated by the aggressive plans proclaimed by Kemalist Turkey and was called the “National Vow,” which was facilitated by Soviet Russia, which provided the Kemalist government with both financial support and support in the form of weapons and ammunition, in the hope that the Kemalist side would contribute to the victory of the world revolution and the spread of socialism in the Muslim East. An analysis of the publications of the “Mshak” reveals the goals of M. Kemal, who intended to annul the Treaty of Sevres and destroy the Republic of Armenia, annexing one part of its territory to Turkey and the other to Soviet Russia. Thus, the materials of the “Mshak” refute the point of view disseminated in Soviet historiography, according to which Armenia was the initiator of the Turkish-Armenian war. Articles of the “Mshak” testify to the preparation of the Turkish attack back in February-March 1920 on Armenia.\u0000Քեմալական Թուրքիայի՝ Հայաստանի վրա հարձակմանն անդրադարձել են հայերեն տարբեր պարբերականներ և այդ թվում` «Մշակ» օրաթերթը: Թերթի էջերում հրապարակված նյութերը լույս են սփռում քննարկվող հարցի բազում կարևոր ռազմական և պատմական իրողությունների վրա: Պատերազմն անխուսափելի էր, քանի որ դա կախված չէր միայն հայկական իշխանությունների կամքից: Այն թելադրված էր քեմալիստների հռչակած «Ազգային ուխտ» զավթողական ծրագրով, որի իրականացմանն ամեն կերպ նպաստում էր Սովետական Ռուսաստանը, որն աջակցում էր թուրքերին՝ թե՛ ֆինանսապես, թե՛ զենք ու զինամթերքով՝ հույս ունենալով, որ քեմալականներն իրենց ներդրումը կունենան համաշխարհային հեղափոխության հաղթանակի և մահմեդական Արևելքում սոցիալիզմի տարածման գործում: Բացի դրանից, Խորհրդային Ռուսաստանը հույս ուներ, որ քեմալականներն իրենց հետ համատեղ պայքարելու են Արևմուտքի իմպերիալիստների (Անտանտի երկրների) դեմ: «Մշակ»-ում հրապարակված նյութերի վերլուծությունը բացահայտում է նաև Մ. Քեմալի նպատակը. անվավեր դարձնել Սևրի պայմանագիրը և Ռուսաստանի հետ համատեղ ոչնչացնել միջազգայնորեն ճանաչված Հայաստանի Հանրապետությունը՝ երկրի մի մասը միացնելով Թուրքիային, իսկ մյուսը՝ Սովետական Ռուսաստանին: Բացի դրանից, Մ. Քեմալը մտադրվել էր Հայաստանի տարածքի մի մասը տալ նաև Ադրբեջանին՝ որպեսզի շարունակի երիտթուրքերի ցեղասպան քաղաքականությունը՝ այս դեպքում արդեն արևելահայերի նկատմամբ: Իր ծրագրերն իրականացնելու նպատակով Մ. Քեմալին հաջողվեց սադրել Հայաստանի հետ սահմանամերձ ընդհարումներ, կազմակերպել թուրք-թաթարական անկարգություններ, դիվանագիտական մեկուսացման ենթարկել Հայաստանի Հանրապետությունը և, բոլշևիկյան Ռուսաստանի հետ դաշինքն ամրապնդելով, ռազմական գործողություններ սկսել Հայաս-տանի դեմ: Տվյալ համատեքստում թեմայի ուսումնասիրությունը խիստ արդիա-կան է, քանի որ, կարծես թե 100-ամյա վաղեմություն ունեցող իրադար-ձությունները կրկնվում են մե","PeriodicalId":261109,"journal":{"name":"Journal of Armenian studies","volume":"349 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141386036","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Rejection of Azerbaijan's Membership by the League of Nations","authors":"Gevorg Stepanyan","doi":"10.54503/1829-4073-2024.1.5-18","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-4073-2024.1.5-18","url":null,"abstract":"The geopolitical changes that took place in Transcaucasia especially the strengthening of the positions of the Russian Socialist Federation Soviet Republic (RSFSR) and the establishment of the Soviet rule in Azerbaijan, took the Azerbaijani delegation in Paris and its leader, Ali Mardan-bek Topchubashov by surprise. However, despite the fact that the international community did not recognize Baku's authority and even more so in territories not controlled by it, its aggressive intentions did not change.\u0000Փարիզում Ադրբեջանի պատվիրակության ղեկավար Ալի Մարդան-բեկ Թոփչիբաշևը 1920 թ. նոյեմբերի 1-ին դիմում է Ազգերի լիգայի Գլխավոր քարտուղար Էրիկ Դրումոնդին՝ միջազգային այդ կազմակերպությանն անդամակցելու խնդրանքով: Սակայն խափանվեցին ադրբեջանական պատվիրակության ծրագրերը: Ազգերի լիգայի առաջին Ասամբլեայի կողմից ընտրված «Հինգի կոմիտեն» 1920 թ. դեկտեմբերի 1-ի 4-րդ նիստում քննարկելով Թոփչիբաշևի դիմումը, որոշում է. «Ադրբեջանի Հանրապետությանը չի կարելի ընդունել Ազգերի Լիգա»: Որոշումը հիմնավորվում էր հետևյալ փաստարկներով. «1. Դժվար է հստակեցնել այն տարածքները, որոնց վրա տարածվում է Ադրբեջանի կառավարության իշխանությունը։ 2. Տարածքային վեճերը հարևան երկրների հետ թույլ չեն տալիս հստակորեն որոշել Ադրբեջանի սահմանները»։ Դրանով իսկ Ազգերի լիգան հրաժարվեց պաշտպանել Թոփչիբաշևի առավելապաշտ ցանկություններն արտահայտող՝ իրավական որևէ հիմք չունեցող տնաբույս քարտեզներով ծավալապաշտական հավակնությունները: Ավելին, Ազգերի լիգայի արդարացի որոշումով մեկ անգամ ևս փաստվում է այն իրողությունը, որ այսպես կոչված «Ադրբեջան պետական կազմավորումը» մուսավաթական կառավարության շրջանում (1918 թ. մայիսի 28 – 1920 թ. ապրիլի 28) չի ունեցել հստակ սահմաններ ու տարածք, միաժամանակ հավակնել է իր կողմից չտնօրինվող և իրեն չպատկանող տարածքների, մասնավորապես՝ ի բնե հայկական Արցախին, Զանգեզուրին ու Նախիջևանին:\u00001 ноября 1920 г. глава азербайджанской делегации в Париже Али Мардан-бек Топчибашев обратился к генеральному секретарю Лиги Наций Эрику Друммонду с просьбой о принятии Азербайджана в данную международную организацию. Однако планы азербайджанской делегации не увенчались успехом. Избранный ассамблеей Лиги Наций «Комитет пяти» на 4-м заседании от 1 декабря 1920 г., обсудив заявление Топчибашева, постановил: «Азербайджанская Республика не может быть принята в Лигу Наций». Решение было основано на следующих аргументах: 1. «Трудно уточнить те территории, на которые распространялась власть правительства Азербайджана. 2. Территориальные споры с соседними странами не позволяют четко определить границы Азербайджана». Таким образом, Лига Наций отказалась признать «кустарные» карты территории Азербайджана, начерченные Топчибашевым без каких-либо юридических оснований. Более того, по справедливому решению Лиги Наций еще раз документально подтверждался тот факт, что так называемое «государственное образование Азербайджан» в период мусаватского правления (28 мая 1918 г. – 28 апреля 1920 г.) не имело четких границ и территории, но при этом претендовало на господство над территориями, которые не контролировались им и не пр","PeriodicalId":261109,"journal":{"name":"Journal of Armenian studies","volume":"39 13","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141384586","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"A. Bozoyan, G. Danielyan, M. A. Chevalier, Cilician Armenia in Documents of Political and Ecclesiastical Interrelations in the Near East, Issues of Diplomatics, “Gitutyun” Publishing House of the NAS RA, 2023, Yerevan, 745 pages.","authors":"Vahan Ter-Ghevondian","doi":"10.54503/1829-4073-2024.1.198-204","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-4073-2024.1.198-204","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":261109,"journal":{"name":"Journal of Armenian studies","volume":"346 8","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141385974","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"The Activities of the American Missionaries in the Ottoman Empire and the Formation of the Armenian Protestant Community","authors":"Arpine Bablumyan","doi":"10.54503/1829-4073-2024.1.42-57","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-4073-2024.1.42-57","url":null,"abstract":"The research of the goals of the American missionary organizations, first of all the American Board of Commissioners for Foreign Missions, and the history of formation of the Armenian Protestant community are essential problems related to the activities of the missionary organizations. The aim of our research is to discuss the activities of the American Board of Commissioners for Foreign Missions within the borders of the Ottoman Empire and especially in Western Armenia in 1830– 1880 and its results. The neutral, and sometimes positive attitude of the Ottoman authorities to the entry of American missionaries into the borders of the Ottoman Empire, the recognition of the Protestants as a separate community contributed to the spread of Protestantism. The activities of American missionaries were primarily evangelistic, though there were other initiatives as well. One of those initiatives was in the sphere of education, which in this period was still at the initial stage and aimed at contributing to the success of the main activity - the formation of the Armenian Protestant community.\u0000Ամերիկյան միսիոներական կազմակերպությունների՝ Արևմտյան Հայաստանում և Օսմանյան տերության հայաբնակ այլ հատվածներում ծավալած գործունեության հետ կապված խնդիրների մեջ կարևորվում է արևմտահայ բողոքական համայնքի ձևավորման պատմությունն ու միսիոներների գործունեության իրական նպատակների վերհանումը: Սույն հոդվածում անդրադարձ է կատարվել Արտասահմանյան առաքելությունների հանձնակատարների ամերիկյան խորհրդի (American Board of Commissioners For Foreign Missions) գործունեությանն Օսմանյան տերության և հատկապես Արևմտյան Հայաստանի սահմաններում՝ 1830–1880-ական թթ., ինչը պայմանականորեն բաժանել ենք ժամանակաշրջանների՝ փորձելով տարբերակել դրանք, որպես զարգացման ու աճի շարունակական դրվագներ: Օսմանյան իշխանությունների չեզոք, երբեմն նաև՝ դրական դիրքորոշումն ամերիկյան միսիոներության մուտքին Օսմանյան տերության սահմաններ և բողոքական համայնքի ճանաչումը որպես առանձին միլլեթի նպաստեցին բողոքականության տարածմանը: Հայ եկեղեցու ու ժամանակ առ ժամանակ տեղի բնակչության հակազդեցությունն այն եզակի խոչընդոտներն էին, որոնք զսպում էին բողոքականության տարածումը: Հայ բողոքական համայնքի ձևավորմամբ հնարավոր եղավ պառակտում մտցնել Հայ Առաքելական եկեղեցու հետևորդների մեջ:\u0000В числе вопросов, связанных с деятельностью американской миссионерской организации в Западной Армении и на других армянонаселенных территориях Османской империи, особую значимость имели вопрос формирования западноармянской протестантской общины и проблема выяснения истинных целей деятельности миссионеров. Речь идет о деятельности американской миссионерской организации (American Board of Commissioners for Foreign Missions) на территории Османской империи и особенно в Западной Армении в 1830–1880-х го-дах.\u0000Лояльное, а иногда и положительное отношение османских властей к деятельности американских миссионеров на территории Османской империи, признание протестантской общины в качестве отдельной способствовали распространению протестантизма среди армян, чему противо","PeriodicalId":261109,"journal":{"name":"Journal of Armenian studies","volume":"27 12","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141382643","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"The Political Portraits of the Leaders Struggling for the Unification of Italy in the Newspaper “Mshak”","authors":"Feliks Movsisyan, Mariya Brutyan","doi":"10.54503/1829-4073-2024.1.58-81","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-4073-2024.1.58-81","url":null,"abstract":"During that period, both the Armenian public opinion and the periodical press exhibited a profound understanding of the Italian Risorgimento. They accurately perceived the fundamental objectives driving the Italian people’s struggle. From the outset of the conflict, their publications consistently emphasized the liberation motive behind the Italian movement. They astutely acknowledged its aim to liberate itself from foreign rule, abolish the entrenched political fragmentation, promote national unity, and establish a united Italian state. Viewed from this perspective, the Risorgimento is vividly portrayed through the “Mshak” newspaper, published in Tiflis in 1872, under the editorial guidance of Grigor Artsruni, who was a leading voice of his time. Artsruni deemed one of the primary objectives of his newspaper to be the coverage of 19th-century European political events, along with the promotion of civilization, progress, enlightenment, scientific, and cultural achievements. This dedication is evidenced by the regular reporting of the global political events in the latter part of the 19th century within the pages of the “Mshak.” While documenting the European political transition, Artsruni adhered to the principle: “The political morality of the 19th century is this: “I rebel, so I am.” With this mindset, G. Artsruni's perspective on the unification of Italy, already a historical reality during the publication of his newspaper, becomes evident. The editor of the “Mshak” harbored immense interest in the success of the Italian liberation struggle and the leaders of the Risorgimento. Any relevant reference will attest to their pivotal role in securing the independence and freedom of their homeland. According to Grigor Artsruni, “Nowhere did the national idea find such resolute and courageous advocates, nowhere did the populace sympathize and engage in the movement to free the motherland from foreign oppression as much as in Italy.” “Nowhere did the people endeavor to unify the disparate parts of the nation to the extent seen in Italy.”\u0000Газета «Мшак», рупор армянского либерального движения, дает вполне реалистическую оценку лидерам борьбы за объединение Италии. Газета называет Дж. Мадзини идеологом Рисорджименто, создавшим тайную организацию «Молодая Италия» с целью освобождения родины и составившим программу освобождения страны, согласно которой планировалось провозгласить Италию республикой. Хотя Дж. Мадзини не удалось объединить Италию, тем не менее он сыграл значимую роль в объединении патриотических сил и в руководстве национальной борьбой. Ис-ходя из этих реалий, «Мшак» считает Дж. Мадзини выдающимся республиканцем, демократическим гением и великим патриотом. «Мшак» особо отмечает вклад Дж. Гарибальди в борьбу за объединение Италии. Газета характеризует его как великого итальянского патриота, храброго военачальника, бессмертного полководца, непобедимого борца, истинного народного героя, увековечившего свое имя заслугами перед Родиной. Согласно м","PeriodicalId":261109,"journal":{"name":"Journal of Armenian studies","volume":"12 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141383759","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Освещение причин распада СССР в трудах историков США, Объединенного Королевства и Франции (XXI век)","authors":"Гаянэ Махмурян","doi":"10.54503/1829-4073-2024.1.98-116","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-4073-2024.1.98-116","url":null,"abstract":"Зарубежные историки называют главной причиной распада СССР слабость его экономики, хотя военная промышленность страны постоянно производила конкурентособное оружие. Задачи его продажи стимулировали вооруженные конфликты, ослабляя официальную идеологию мира и дружбы. Избыточный военный комплекс создавал неприемлемую диспропорцию относительно производства потребительских товаров. В целом, вместо замены социализма на капитализм обществу требовались рыночные механизмы в производстве, но социализм при формировании бюджета. Второй причиной названо исчерпавшее себя в 1970–1980-х гг. партийно-идеологическое управление государством, а приватизация сырья и крупных преприятий обесценила идеи плановости и госконтроля. Третьей причиной было бездействие государства в деле защиты закона и правопорядка, что привело к независимости РСФСР. Это бездействие проявилось в игнори-ровании национального вопроса вплоть до марта 1990 г. и открытом произволе, включая энергетически-транспортную блокаду Арцаха с Арменией, организованную против союзной республики с августа 1989 г., и опера-цию «Кольцо», когда советская армия, применив 30 апреля – 16 мая 1991 г. танки и артиллерию, уничтожила 26 сел, убила 149 человек и депортировала после пыток 5.000 жителей армян. Четвертой причиной стало одновременное решение всех вопросов, хотя требовались мягкие и постепенные действия. Быстрое, одновременное решение всех вопросов вызвало перенапряжение сил и массовую нищету. Западные авторы отмечают, что разрушение общесоюзного рынка, разрыв внутренних связей и дальнейший развал СССР не были обязательными или неизбежными. Հոդվածում քննարկվում են ԽՍՀՄ փլուզման պատճառները՝ XXI դարի օտարերկրյա պատմաբանների տեսանկյունից: Որպես առաջին պատճառ, նշվում է ԽՍՀՄ տնտեսության ցածր արդյունավետությունը, թեև, դրան հակառակ, երկրի ռազմարդյունաբերությունը մշտապես եղել է մրցունակ և քաջալերել է ռազմական ընդհարումները, որոնք, սակայն, վնասակար էին պաշտոնական գաղափարախոսության համար: Հաջորդ պատճառը պետության կուսակցական-գաղափարախոսական կառավարման համակարգի սպառված լինելն էր՝ 1970–1980-ական թվականներից: Կապիտալիստական պետությունը ղեկավարվում է փողի և օրենքի միջոցով, այնինչ ԽՍՀՄ արձակման գլխավոր խթան հանդիսացող հումքի և խոշոր ձեռնարկությունների սեփականաշնորհումը արժեզրկեց կառավարման պլանային սկզբունքը, և նման պայմաններում մեծ դրամագլուխը շրջանցեց պետական վերահսկողությունը։ Երրորդ պատճառը ԽՍՀՄ անգործունակությունն էր օրենքի և կարգապահության պաշտպանության ոլորտում, որ հանգեցրեց ՌԽԴՍՀ ան-կախացմանը: Այդ անգործունակությունը դրսևորվեց ազգային հարցի անտեսման և օրինապահության կոպիտ խախտումների (Հայաստան-Արցախի շարունակական շրջափակում, «Օղակ» գործողություն) միջոցով: Չորրորդ պատճառն այն էր, որ համակարգային ճգնաժամի պայմաններում հարկավոր էին լայնածավալ, բայց մեղմ քայլեր, իսկ բոլոր հարցերի միաժամանակ կարգավորումը հանգեցրեց չափից մեծ լարման և բնակչության համատարած աղքատացման: ԽՍՀՄ-ի շուկայի քայքայումը, ներքին կապերի խզումն ու նրա կազմալուծումն անխուսափելի կամ անհրաժեշտ չէին, ինչը հաստատում են նաև արևմտյան մասնագետները:\u0000Here are ","PeriodicalId":261109,"journal":{"name":"Journal of Armenian studies","volume":"41 4","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141383270","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Siran Seza, “Letters”, Volume I, compiled and annotated by Kevork Yazedjian and published by Hayastan Press (Yerevan, 2023). 720 pages.","authors":"Minas Kojayan","doi":"10.54503/1829-4073-2024.1.209-212","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-4073-2024.1.209-212","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":261109,"journal":{"name":"Journal of Armenian studies","volume":"31 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141382426","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Relations Between the Ecclesiastical and PoliticalAuthorities of Armenia on the Eve of the Fall of the Bagratid Kingdom of Ani-Shirak","authors":"Vardan Alexanyan","doi":"10.54503/1829-4073-2024.1.19-41","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-4073-2024.1.19-41","url":null,"abstract":"The article investigates the relationship between the Armenian ecclesiastical and political authorities, which led to the fall of Ani-Shirak's Bagratid kingdom. At the beginning of the 1020s, Armenian king Hovhannes-Smbat (1018–1041) bequeaths the kingdom of Ani to Byzantium with the consent of Catholicos Petros Gethadardz (1019–1059). In 1022, Petros signs a treaty with Basil II (976–1025) in Trebizond, preventing the Byzantine invasion of Armenia. In that period, the economic potential օf the Armenian church reaches great proportions, thanks to which the influence of the Catholicos on the internal and external affairs of the country increases. On this ground, in the 1030s, the relations between secular and spiritual sovereigns are strained. Petros is exiled and dethroned. However, he is soon restored to his throne․ After the death of Ashot IV and Hovhannes-Smbat, Petros I cooperates with the national forces and in 1042 anoints Gagik II as the Armenian king. This was an attempt to renounce the Treaty of Trebizond. After taking Gagik II into custody in Byzantium, Petros, under the pressure of the pro-Greek forces, hands over Ani to the empire.\u0000Հոդվածում ուսումնասիրվում են հայոց եկեղեցական և քաղաքական իշխանությունների հարաբերությունները, որոնք հանգեցրին Անի-Շիրակի Բագրատունյաց թագավորության անկմանը։ 1020-ական թթ․ սկզբին հայոց արքա Հովհաննես Սմբատը (1018–1041) կաթողիկոս Պետրոս Գետադարձի (1019–1059) համաձայնությամբ Անին կտակում է Բյուզանդիային։ 1022 թ. Պետրոս կաթողիկոսը Տրապիզոնում պայմանագիր է կնքում կայսր Վասիլ Բ-ի (976–1025) հետ՝ կանխելով բյուզանդական ներխուժումը Հայաստան: Այդ շրջանում Հայ եկեղեցու տնտեսական ներուժը հասնում է աննախադեպ մեծության, որի շնորհիվ աճում է հոգևոր վեհապետի դերակատարությունը երկրի ներքին և արտաքին գործերում։ Այս հողի վրա 1030-ական թթ. լարվում են աշխարհիկ և հոգևոր ինքնակալների հարաբերությունները։ Պետրոսն արտաքսվում արտաքսվում է և աթոռանկ արվում։ Սակայն շուտով եկեղեցականների և հանրության ճնշման տակ նա վերահաստատվում է կաթողիկոսական գա-հին։ Հայոց թագակիր եղբայրներ Աշոտ Դ-ի և Հովհաննես-Սմբատի մահից հետո երբեմնի բյուզանդամետ կաթողիկոս Պետրոս Ա-ն համագործակ-ցում է ազգային ուժերի հետ և 1042-ին Գագիկ Բ-ին օծում Հայոց թագա-վոր: Դրանով փորձ էր արվում հրաժարվել Տրապիզոնի դաշնագրից և պահպանել Անիի թագավորությունը: Սակայն Բյուզանդիայում Գագիկ Բ-ի արգելափակումից հետո հայոց եկեղեցապետը հունամետ ուժերի ճնշման տակ ստիպված է լինում Անին հանձնել կայսրությանը:\u0000В статье исследуются взаимоотношения армянской духовной и политической власти, приведшие к падению Багратидского царства Ани-Ширак. В начале 1020-х годов армянский царь Ованес-Смбат (1018–1041) завещал Анийское царство Византии с согласия католикоса Петроса Гетадардза (1019–1059). Армянский католикос Петрос I подпи-сал договор с византийским императором Василием II (976–1025) в Трапезунде в 1022 году, тем самым предотвратив вторжение византийской армии в Армению. В этот период экономический потенциал Армянской церкви достиг огромных размеров, благодаря чему возросло влияние католикоса ","PeriodicalId":261109,"journal":{"name":"Journal of Armenian studies","volume":"13 s3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141383592","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Verzhine Svazlyan: The Tireless Ethnographer And Folklorist (On Her 90th Anniversary)","authors":"Tork Dalalyan","doi":"10.54503/1829-4073-2024.1.226-231","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-4073-2024.1.226-231","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":261109,"journal":{"name":"Journal of Armenian studies","volume":"335 7","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141386205","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Армянский след западноевропейской легенды о ястребином замке и проклятом армянском царе","authors":"Гоар Карагезян","doi":"10.54503/1829-4073-2024.1.150-162","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-4073-2024.1.150-162","url":null,"abstract":"Сюжет о ястребином замке, расположенном в Великой Армении, волшебнице и проклятом армянском царе был широко представлен в европейской литературе. Этот сюжет впервые использовал английский путешественник Джон Мандевиль в своем «Путешествии по морю и по суше» (около 1356 г.).. Мандевилевский текст интересующей нас легенды стал источником для «Путешествия по Европе, Азии и Африке с 1396 года по 1427 год» баварского путешественника Иоганна Шильтбергера. Заимствовав у Джона Мандевиля историю об армянском царе и ястребином (соколином) замке и сохранив основные эле-менты сюжета (описание ястребиного замка, условия владетельницы замка, проклятие), Иоганн Шильтбергер присовокупляет к рассказу своего предшественника записи, построенные на основе увиденного воочию. Рассказ о ястребином замке и армянском царе, проклятом владетельницей замка из-за его неблагоразумного поведения, становится одной из ведущих сюжетных линий французского рыцарского романа «Мелюзина» (1387 г.), которой Жан из Арраса заключает свое повествование о фее Мелюзине, покровительнице царского рода Лузинья-нов, а также французского стихотворного романа «Книга о Лузиньянах или Мелюзина» Кулдретта (конец XIV в.), посвященного истории дома Лузиньянов. В статье ставится задача уточнить реальный локус, в котором размещается замок-крепость и совершается действие, а также рассмотреть претекст легенды, использованный Мандевилем в его «Путешествии», который в свою очередь стал основой для сочинений Иоганна Шиьтбергера, а также Жана из Арраса и Кулдретта.\u0000The story of the Castle Sparrowhawk and the cursed Armenian king has been widely represented in European literature. The plot was first used by John Mandeville in his travelogue “The Voiage and Travaile of Sir John Maundevile”. His text was the primary source for Johann Schiltberger’s “The Bondage and Travels in Europe, Asia and Africa in 1396–1427”, as well as the novels of “Melusine” by Jean d’Arras and Couldrette. The article seeks to trace the source of the legend used by John Mandeville and to clarify the location of the Sparrowhawk Castle-Fortress, in which the legend is set.\u0000Եվրոպական գրականության մեջ լայնորեն ներկայացված է Բազեի ամրոցի և հայոց անիծված թագավորի պատմությունը։ Այս սյուժեն առաջին անգամ օգտագործել է Ջոն Մանդեվիլը իր «Ճանապարհորդություն ծովով և ցամաքով» երկում: Մանդեվիլի տեքստը սկզբնաղբյուր դարձավ Յոհան Շիլտբերգերի «Ճանապարհորդություն Եվրոպայով, Ասիայով և Աֆրիկայով 1396–1427 թվականներին», ինչպես նաև Ժան դ’Արասի և Կուլդրետի «Մե-լուզին» վեպերի համար: Հոդվածի նպատակն է բացահայտել Ջոն Մանդ-եվիլի ստեղծագործության մեջ օգտագործված լեգենդի սկզբնաղբյուրը, և պարզել այդ պատմության գործողության վայրի՝ Բազեի ամրոցի տեղագրությունը:","PeriodicalId":261109,"journal":{"name":"Journal of Armenian studies","volume":"24 5","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141382796","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}