Critica EducativaPub Date : 2019-11-06DOI: 10.22476/REVCTED.V5I1.429
Mariana Martha de Cerqueira Silva
{"title":"A potência do pensamento diaspórico e contra hegemônico: reflexão, produção e resistência (The power of diasporic and counter-hegemonic thinking: reflection, production and resistance)","authors":"Mariana Martha de Cerqueira Silva","doi":"10.22476/REVCTED.V5I1.429","DOIUrl":"https://doi.org/10.22476/REVCTED.V5I1.429","url":null,"abstract":"Em vista de indagar o mito da racionalidade cientifica da Modernidade ocidental, este artigo poe em questao razoes eurocentricas que historica e metodologicamente determinaram e determinammuito dopensar e fazer cientificocontemporâneos. Para tal, esta abordagem discute algumas ideias presentes no pensamento de dois autores situados em contextos afro-diasporicos que, diretamente, estabelecem conexoes dialogicas entre e com Africa e Brasil. Em “Para alem do pensamento abissal” do intelectual portugues Boaventura de Sousa Santos (2007) e em “Investigacao cientifica e crise da racionalidade – Livro I”, do sociologo e teologo camaronense Jean-Marc Ela (2015) encontramos debates filosoficos que questionam e desestruturamo mito da racionalidade cientifica da Modernidadeocidental. Este texto se inicia com uma breve biografia dos dois autores e se estrutura de modo a apresentar o desenvolvimento das ideias contidas nos textos supracitados. A conclusao indica a necessidade de construcao ou revelacao de outras racionalidades para as epistemologias do seculo XX, sobretudo, nos contextos geo-historicos ressignificados a partir de conexoes afro-diasporicas.","PeriodicalId":246505,"journal":{"name":"Critica Educativa","volume":"3 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130219186","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Critica EducativaPub Date : 2019-11-06DOI: 10.22476/REVCTED.V5I1.436
P. Prandini, Honislaine Aparecida Rubik
{"title":"Conexão África do Sul e Brasil: afetos, diálogos e identidades em pauta em práticas educomunicativas transformadoras (South Africa and Brazil connection: affections, dialogues and identities in relation to transformative educommunicative practices)","authors":"P. Prandini, Honislaine Aparecida Rubik","doi":"10.22476/REVCTED.V5I1.436","DOIUrl":"https://doi.org/10.22476/REVCTED.V5I1.436","url":null,"abstract":"A fim de estabelecer uma ponte entre Africa do Sul e Brasil, este artigo pretende apresentar a relevância da midia radio para o desenvolvimento historico-cultural, politico e social destes paises, com destaque as conquistas e aos desafios que passaram a fazer parte de um frutifero encontro entre educomunicadores brasileiros com criancas refugiadas, na cidade de Joanesburgo. A meta deste texto e compartilhar um breve panorama sobre o estrategico uso de programacoes radiofonicas na historia da capital sul-africana, bem como o potencial que praticas de Educomunicacao, como a Radio Kitoko, ilustram, quando utilizadas, de maneira estrategica, a fim de estabelecer vinculos construidos a partir de trocas de afetos, de dialogos e do enaltecimento das diversidades identitarias presentes no projeto aqui apresentado.","PeriodicalId":246505,"journal":{"name":"Critica Educativa","volume":"68 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134290985","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Critica EducativaPub Date : 2019-11-06DOI: 10.22476/REVCTED.V5I1.431
André Santos Luigi
{"title":"Ensino de História da África no Brasil: fluxos, refluxos e possibilidades (The ebb and flow of the teaching of African History in Brazil)","authors":"André Santos Luigi","doi":"10.22476/REVCTED.V5I1.431","DOIUrl":"https://doi.org/10.22476/REVCTED.V5I1.431","url":null,"abstract":"O texto aborda o ensino de historia da Africa a partir da sua dimensao politica. Demonstra como a insercao do tema nos curriculos escolares refletiu um longo processo de lutas politicas. A descricao deste fluxo e articulada ao contexto mais amplo de adocao de politicas de promocao da igualdade racial por parte do Estado brasileiro. Apos esta etapa, o texto analisa o contexto atual de intenso refluxo das politicas de inclusao social e suas consequencias para o processo ainda inconcluso de construcao de um curriculo de Historia anti-racista. Finalmente, o texto conclui apontando possibilidades de articulacao entre o ensino de Historia e os avancos da historiografia brasileira no estudo sobre a Africa.","PeriodicalId":246505,"journal":{"name":"Critica Educativa","volume":"982 ","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"120942510","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Critica EducativaPub Date : 2019-11-06DOI: 10.22476/REVCTED.V5I1.430
S. Fonseca
{"title":"O rap como poesia negra da diáspora: modos de dizer, modos de fazer literatura (Rap as poetry of black diaspora: ways of saying, ways of making literature)","authors":"S. Fonseca","doi":"10.22476/REVCTED.V5I1.430","DOIUrl":"https://doi.org/10.22476/REVCTED.V5I1.430","url":null,"abstract":"A poetica do movimento hip hop na diaspora negra explode em variadas linguagens etico/esteticas, que provocam questionamentos, deslocamentos, realocacoes de conceitos, produzindo experiencias esteticas redimensionadas a partir das experiencias historicas dos sujeitos participantes desse movimento cultural. A pintura, a musica, a poesia e a danca assumem configuracoes diversas, de acordo com as comunidades culturais em que sao produzidas. Ai estao imantadas performances sonoras, poeticas, imageticas, que convergem na (re) criacao de novas linguagens. Esse artigo tem como foco discutir, a partir da poetica do rap no Brasil e Angola, como o estudo dessas novas propostas poeticas no cenario das contranarrativas da contemporaneidade reverbera questoes que nos parecem essenciais para o ensino de literatura e da critica literaria, no sentido de abarcar as novas producoes atraves de uma reformulacao dos seus criterios, centrados, nas periferias, alem de trazer a proposicao de um maior intercâmbio entre as producoes artisticas da diaspora negra.","PeriodicalId":246505,"journal":{"name":"Critica Educativa","volume":"25 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123642142","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Critica EducativaPub Date : 2019-11-06DOI: 10.22476/REVCTED.V5I1.350
Mayara da Costa Rodrigues Silva, L. L. Campos, L. Coelho
{"title":"Significações de professores de Ciências sobre a realidade de proletarização (The importance of Science teachers in relation to the reality of proletarization)","authors":"Mayara da Costa Rodrigues Silva, L. L. Campos, L. Coelho","doi":"10.22476/REVCTED.V5I1.350","DOIUrl":"https://doi.org/10.22476/REVCTED.V5I1.350","url":null,"abstract":"Esta pesquisa tem como tematica central a proletarizacao docente, compreendida, a partir do entendimento de que os professores, como categoria profissional, passam por um processo de desqualificacao, perda do controle e desvalorizacao de seu trabalho. O objetivo da pesquisa foi identificar e analisar significacoes de professores/as da rede publica estadual sobre a proletarizacao docente. O estudo caracteriza-se por ser uma abordagem qualitativa e exploratoria. Neste texto, sao apresentados dados obtidos por meio de entrevista, com tres professores da rede publica estadual de uma cidade no interior do estado de Sao Paulo, e a analise de dados pautou-se na proposta de Nucleos de significacao. A expressao parcial das significacoes e considerada um alerta importante para a reflexao sobre os cursos de formacao inicial de professores, no sentido de indicar a necessidade desses cursos contribuirem para a formacao dos professores como trabalhadores que analisam e compreendem","PeriodicalId":246505,"journal":{"name":"Critica Educativa","volume":"52 2 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124613153","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Critica EducativaPub Date : 2019-11-06DOI: 10.22476/REVCTED.V5I1.439
Maria Walburga dos Santos, R. B. Monteiro, A. Niang
{"title":"Apresentação do Dossiê - Educação e contemporaneidade: conexões e desafios de África e Brasil (Presentation of the Special Issue - Education and contemporaneity: connections and challenges in Africa and Brazil)","authors":"Maria Walburga dos Santos, R. B. Monteiro, A. Niang","doi":"10.22476/REVCTED.V5I1.439","DOIUrl":"https://doi.org/10.22476/REVCTED.V5I1.439","url":null,"abstract":"Apresentacao do Dossie “Educacao e contemporaneidade: conexoes e desafios de Africa e Brasil”,que surgiu da atualidade e urgencia que o tema em si demanda, ou seja, o esforco de nos debrucarmos sobre questoes brasileiras e africanas, nos campo da Educacao e Ensino (e suas interfaces com outros campos do conhecimento) e apresentar suas aproximacoes, pontos de contato e inter-relacoes, como tambem reconhecer e pensar alternativas as adversidades que nos sao colocadas em nossa contemporaneidade.","PeriodicalId":246505,"journal":{"name":"Critica Educativa","volume":"31 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116436674","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Critica EducativaPub Date : 2019-11-06DOI: 10.22476/REVCTED.V5I1.437
Tales Cardoso Pita, José Valdir Jesus de Santana, R. Pereira
{"title":"Vadiação em Pedra Branca: os caminhos da Capoeira como expressão de resistência no município de Itapetinga/BA (Vagrancy in White Stone: Capoeira ways as expressions of resistance in Itapetinga/BA)","authors":"Tales Cardoso Pita, José Valdir Jesus de Santana, R. Pereira","doi":"10.22476/REVCTED.V5I1.437","DOIUrl":"https://doi.org/10.22476/REVCTED.V5I1.437","url":null,"abstract":"Neste artigo, fruto de uma investigacao acerca da Capoeira no municipio de Itapetinga/BA, tivemos como objetivo recuperar a historia e a constituicao dos coletivos que a praticam e das redes de relacoes que foram se constituindo, de forma a produzir diferentes movimentos de resistencia e de reinvencao do cotidiano, como propoem Foucault (1986, 2003) e Certeau (1994). Mobilizamos a etnografia como metodo, cujos dados foram produzidos entre setembro de 2015 e maio de 2016. Identificamos diferentes coletivos, a exemplo do Grupo Voo da Liberdade e Raizes Quilombo que, atraves de uma pedagogia propria, atualizam formas de resistencia e de afirmacao dos valores civilizatorios africano-brasileiro.","PeriodicalId":246505,"journal":{"name":"Critica Educativa","volume":"16 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125618777","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Critica EducativaPub Date : 2019-11-06DOI: 10.22476/REVCTED.V5I1.421
Julio Cesar Francisco, R. Lopes
{"title":"Adolescentes em situação de conflito com a lei e o atendimento inicial integrado: entrevista com o Padre Agnaldo Soares Lima (Adolescents in conflict with the law and integrated inicial care: interview with Priest Agnaldo Soares Lima)","authors":"Julio Cesar Francisco, R. Lopes","doi":"10.22476/REVCTED.V5I1.421","DOIUrl":"https://doi.org/10.22476/REVCTED.V5I1.421","url":null,"abstract":"A entrevista que se segue apresenta um debate instigante sobre a justica juvenil a partir do posicionamento educativo e politico do Padre Agnaldo Soares Lima, seguidor da Pedagogia Salesiana. Padre Agnaldo lanca um olhar humanista para compreender os estilos de vida dos jovens infratores e aponta caminhos para a aplicabilidade do ECA – Estatuto da Crianca e do Adolescente no contexto brasileiro.","PeriodicalId":246505,"journal":{"name":"Critica Educativa","volume":"29 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122325367","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Critica EducativaPub Date : 2019-11-06DOI: 10.22476/REVCTED.V5I1.410
Iberê Araujo da Conceição
{"title":"Diáspora africana, mobilidade acadêmica e ensino superior: um relato de experiência do Programa de Desenvolvimento Acadêmico Abdias do Nascimento na Colômbia (African diaspora, academic mobility and higher education: the case of the Abdias do Nascimento Academic Development Program in Colombia)","authors":"Iberê Araujo da Conceição","doi":"10.22476/REVCTED.V5I1.410","DOIUrl":"https://doi.org/10.22476/REVCTED.V5I1.410","url":null,"abstract":"Este trabalho traz um relato de experiencia fruto de participacao como intercambista pelo Programa de Desenvolvimento Academico Abdias do Nascimento, coordenado pelo Nucleo de Estudos Afro-Brasileiros da Universidade Federal de Sao Carlos. A mobilidade academica foi realizada em parceira com a Universidad Distral Francisco Jose de Caldas, em Bogota, Colombia, este relato tem como tema as relacoes etnico-raciais no ensino superior, as acoes afirmativas e a diaspora afrocolombiana. Ele e resultado das observacoes realizadas entre julho de 2017 e junho de 2018. As conclusoes obtidas destacam a necessidade de que as politicas de acoes afirmativas atinjam todos as esferas do ensino superior, destacando o potencial de mobilidade sociale tambem nos deslocamentos epistemologicos provocados pelos corpos que sao reiteradamente excluidos pela modernidade-colonialidade ocidental. Tambem se conclui que e importante criar essas redes diasporicas em contato, favorecendo a troca de saberes e sempre desvelando as historicas silenciadas na historiografia hegemonica.","PeriodicalId":246505,"journal":{"name":"Critica Educativa","volume":"134 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132216915","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}