{"title":"Trzy spotkania z Andriejem Siniawskim. Paryż – Genewa – Kraków (1987–1993)","authors":"Grzegorz Przebinda","doi":"10.12775/sp.2021.011","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/sp.2021.011","url":null,"abstract":"Powyższy esej wspomnieniowo-literacki opowiada o moich trzech spotkaniach z Andriejem Siniawskim (1927–1997), znanym szeroko w swoim czasie pisarzem i krytykiem literackim, najpierw tworzącym oficjalnie w ZSRR pod własnym nazwiskiem, a następnie, od 1959, nielegalnie na Zachodzie pod pseudonimem „Abram Terc”. Od 1973 Siniawski-Terc przebywał nieodwołalnie na emigracji we Francji. W pierwszej części swego tekstu opowiadam o transgranicznych – zza komunistycznej „żelaznej kurtyny” na Zachód – kontaktach krakowskiej „podziemnej” „Arki” i odrębnie wielkiego polskiego rusycysty Andrzeja Drawicza (1932–1997) z rosyjskimi pisarzami na emigracji w Paryżu (przede wszystkim z Iriną Iłowajską-Alberti, Natalią Gorbaniewską, Władimirem Maksimowem i właśnie Andriejem Siniawskim). W tejże pierwszej części rekonstruuję z żywej jeszcze, na szczęście, pamięci własnej moje pierwsze spotkanie – w 1987 w Fontenay-aux-Roses pod Paryżem – z Andriejem Siniawskim i Marią Rozanową, jego żyjącą do dziś, żoną i współpracowniczką. W części drugiej eseju opowiadam o moim następnym spotkaniu z pisarzem w 1988 w Genewie, podczas międzynarodowej konferencji poświęconej Milenium Chrztu Rusi Kijowskiej. W części zaś trzeciej piszę o spotkaniu, które miało miejsce już w Krakowie w listopadzie 1993, dwa lata po upadku ZSRR. Owocem tego ostatniego spotkania stał się wywiad z Siniawskim i Rozanową dla „Tygodnika Powszechnego”, przygotowany prawie trzydzieści lat temu wespół z Andrzejem Romanowskim, a publikowany poniżej z moim współczesnym komentarzem.","PeriodicalId":245702,"journal":{"name":"Studia Pigoniana","volume":"30 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-02","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130070859","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Putin – przeciętny menedżer z KGB","authors":"Grzegorz Przebinda, B. Gołąbek","doi":"10.12775/sp.2021.014","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/sp.2021.014","url":null,"abstract":"Rozmowa z bardzo znanym pisarzem rosyjskim średniego pokolenia Dmitrijem Bykowem (ur. w 1967), przeprowadzona w Krośnie na Podkarpaciu w połowie maja 2014 roku, dotyczy sytuacji w Rosji oraz w Europie Wschodniej i Środkowowschodniej nazajutrz po aneksji ukraińskiego Krymu przez putinowską Rosję. Dmitrij Bykow opowiada się zdecydowanie przeciwko tej agresji, widząc w niej źródło wielu przyszłych nieszczęść Rosji, ale jednocześnie dostrzega też zgubny wymiar współczesnej polityki ukraińskiej, także – jego zdaniem – zanadto nacjonalistycznej. Gdy chodzi o ocenę funkcjonującego aż do dziś prezydenta Putina, to Bykow uznaje go za menedżera bardzo średniej klasy, a ogólnie – za człowieka bez właściwości, przepowiadając mu rychły upadek i emeryturę w jakimś zagranicznym kraju. Najciekawsze fragmenty rozmowy to jednak nie te, w których zostały sformułowane nieurzeczywistnione oczywiście przepowiednie pisarza, lecz te, w których mowa o przeszłych i aktualnych losach Rosji, która na początku XXI wieku znowu okazała się nieprzyjazna dla demokracji i dobrosąsiedzkich stosunków z bliższą i dalszą okolicą. Bykow widzi w tym swoiste rosyjskie „prawa historycznego rozwoju”, jednakże jego wizja przyszłych dziejów Ojczyzny jest daleka od fatalizmu i możemy ją nawet nazwać umiarkowanie optymistyczną.","PeriodicalId":245702,"journal":{"name":"Studia Pigoniana","volume":"38 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-02","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124807435","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Kompleks Dostojewskiego czy kompleks Polaków?","authors":"Tadeusz Sucharski","doi":"10.12775/sp.2021.002","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/sp.2021.002","url":null,"abstract":"Szkic jest próbą refleksji nad „polskim problemem” Fiodora Dostojewskiego, próbą w dużym stopniu polemiczną wobec dotychczasowych interpretacji polskiej dostojewskologii. W negatywnych kreacjach Polaków, które, poza Zapiskami z Martwego domu, nie odgrywają istotnej roli fabularnej w powieściach, krytyka doszukiwała się ekspresji niechęci pisarza, nawet polonofobii. Wskazywała ją na płaszczyźnie metafizycznej, narodowej, religijnej, etycznej. Analiza dzieł Dostojewskiego, w których pojawiają się polskie postaci, dowodzi, że kreacje Polaków odzwierciedlają przede wszystkim rosyjski negatywny stereotyp Polaka. Zasadniczą niechęć i irytację Dostojewskiego wzbudzali jedynie Polacy, którzy dążyli do uniezależnienia od Rosji. Pokazywał ich pisarz jako aroganckich oszustów, fałszywych hrabiów.","PeriodicalId":245702,"journal":{"name":"Studia Pigoniana","volume":"58 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-02","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122002512","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Contra spem spero. Spotkania Herlinga z Szałamowem","authors":"Grzegorz Przebinda","doi":"10.12775/sp.2019.005","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/sp.2019.005","url":null,"abstract":"Artykul stanowi probe calościowego, syntetycznego opisu stosunku Gustawa Herlinga-Grudzinskiego (1919–2000) – wielkiego polskiego pisarza na emigracji, w przeszlości (1940– 1942) wieźnia stalinowskich lagrow, a potem autora Innego Świata (1951) – do tworczości Warlama Szalamowa (1907–1982), wybitnego pisarza rosyjskiego, tworzącego w ZSRR, wcześniej (1929–1931; 1937–1951) dlugoletniego wieźnia sowieckich lagrow. Szalamow jest przede wszystkim znany jako autor genialnych, acz niezwykle mrocznych Opowiadan kolymskich (pisane w 1954–1962, publikowane od 1966–1967), autobiograficznych, ale glownie opisujących kondycje czlowieka pierwszej polowy XX wieku w warunkach skrajnie nieludzkich. Czytając gorliwie Szalamowa od początku lat 70. az do konca zycia, Herling poszukiwal u tego rosyjskiego pobratymca (ktorego znal oczywiście jedynie z lektury), odpowiedzi zarowno na pytania o znaczeniu historycznym, jak i te o wymiarze metafizycznym. Z jednej strony, postawa i tworczośc ludzi jak Szalamow byla dlan dowodem na istnienie „innej Rosji”, niejako „źrodla podziemnego” w procesie nieuchronnego, jak wierzyl Herling, wyzwalania Europy Wschodniej i Środkowej z jarzma komunizmu. Z drugiej wszak strony, polski pisarz nie przyjmowal skrajnie pesymistycznego obrazu świata i czlowieka Szalamowa, wierząc gorąco, iz w kazdej istocie ludzkiej istnieje – mowiąc jezykiem Franza Kafki – „twarde jądro”, ktorego nie jest w stanie wykorzenic najbardziej nieludzki ustroj. Nie potrafily tego dokonac ani nazizm, ani komunizm, określane przez Herlinga mianem „braci-bliźniakow”. Polski pisarz uznawal ostatecznie Szalamowa – dodajmy, iz przekonanego ateiste – za osobe świetą, obok notabene takich arcywaznych dla Europy postaci, jak ojciec Maksymilan Kolbe, Janusz Korczak, Albert Camus czy Franz Kafka.","PeriodicalId":245702,"journal":{"name":"Studia Pigoniana","volume":"26 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-12-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115693527","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Polska roku 1989 na łamach tygodnika „Russkaja Mysl'”","authors":"B. Gołąbek","doi":"10.12775/SP.2019.010","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/SP.2019.010","url":null,"abstract":"Tekst jest analizą obrazu zamian zachodzących w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w symbolicznym 1989 roku zawartym na lamach czasopisma rosyjskiej emigracji „Russkaja Mysl’”. Szczegolnie aktywną role w opisie i komentowaniu wydarzen zachodzących w Polsce na lamach tego czasopisma przyjela tlumaczka i dysydentka Natalia Gorbaniewska. Jej szerokie kontakty w Polsce oraz doskonala znajomośc jezyka otworzyly jej droge do specjalizacji w sprawach polskich, co bylo szczegolnie wartościowe w czasie spolecznej i politycznej rewolucji czasu przelom. Obraz, ktory wylonil sie z tekstow Natalii Gorbaniewskiej byl rzecz jasna subiektywny i wypelniony jej osobistymi politycznymi fascynacjami oraz wyraźnymi politycznymi sympatiami m.in. wobec Kornela Morawieckiego i Zbigniewa Romaszewskiego.","PeriodicalId":245702,"journal":{"name":"Studia Pigoniana","volume":"206 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-12-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116361211","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Rosyjskie podróże po Wielkim Księstwie Finlandzkim w interpretacji imagologicznej","authors":"A. Wawrzyńczak","doi":"10.12775/sp.2019.012","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/sp.2019.012","url":null,"abstract":"Artykul poświecony jest omowieniu ksiązki Adama Nowakowskiego W Kraju Tysiąca Jezior. Obraz Finlandii w rosyjskiej literaturze podrozniczej (1809–1917). Monografia rozpatruje z perspektywy imagologicznej relacje rosyjskich podroznikow odwiedzających Wielkie Ksiestwo Finlandzkie. Chronologiczne uporządkowanie i prezentacja badanych tekstow pozwolila ukazac proces powstawania i ewolucji heteroobrazu Finlandii i jej mieszkancow w rosyjskiej literaturze podrozniczej na przestrzeni stu lat. Wizerunek ow ewoluowal od imperialnego protekcjonizmu do idealizacji Finlandii jako najbardziej rozwinietej i zeuropeizowanej prowincji Rosji Romanowow. Zgromadzony i skrupulatnie przeanalizowany przez autora monografii material pozwala uznac omowioną prace naukową jako mającą istotny wklad w polskie badania imagologiczne.","PeriodicalId":245702,"journal":{"name":"Studia Pigoniana","volume":"17 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-12-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126762134","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Początki i rozwój chrześcijaństwa w Czechach za pierwszych Przemyślidów (do końca X wieku)","authors":"Krzysztof Polek","doi":"10.12775/sp.2018.002","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/sp.2018.002","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":245702,"journal":{"name":"Studia Pigoniana","volume":"38 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130719182","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
求助内容：
应助结果提醒方式：
京公网安备 11010802042870号
