Orð og tunga最新文献_第5页

& og "og"

Orð og tunga Pub Date : 1900-01-01 DOI: 10.33112/ordogtunga.24.5

Jóhannes B. Sigtryggsson

引用次数: 0

"Stóparnir" í Dufansdal

Orð og tunga Pub Date : 1900-01-01 DOI: 10.33112/ordogtunga.24.6

Svavar Sigmundsson

引用次数: 0

Málþróun og samfélagsbreytingar á síðari hluta 19. aldar: Málnotkun í fjölskyldubréfum

Orð og tunga Pub Date : 1900-01-01 DOI: 10.33112/ordogtunga.23.3

Ásta Svavarsdóttir

{"title":"Málþróun og samfélagsbreytingar á síðari hluta 19. aldar: Málnotkun í fjölskyldubréfum","authors":"Ásta Svavarsdóttir","doi":"10.33112/ordogtunga.23.3","DOIUrl":"https://doi.org/10.33112/ordogtunga.23.3","url":null,"abstract":"Í greininni er fjallað um áhrif þjóðfélagsbreytinga og annarra ytri þátta á málnotkun og málþróun á síðari hluta 19. aldar og upphafi þeirrar tuttugustu í ljósi rannsóknar á úrvali fjölskyldubréfa frá tímabilinu 1878–1905. Einkum er litið til mögulegra áhrifa af auknum félagslegum og landfræðilegum hreyfanleika, m.a. þéttbýlismyndun, og vaxandi og útbreiddari máltengsla, sérstaklega við dönsku. Einnig er horft til viðleitni til aukinnar málstöðlunar, einkanlega í ritmáli, og áhrifa hennar á málnotkun almennings.\u0000\u0000Í bréfaúrvalinu sem var kjarni rannsóknarinnar eru 69 bréf skrifuð af tveimur bræðrum og þremur systrum, þar af einni hálfsystur. Innan hópsins eru bæði líkindi og andstæður: Allir bréfritararnir eru á svipuðum aldri og alsystkinin fjögur ólust upp saman og höfðu sama félagslega bakgrunn. Andstæður innan hópsins felast einkum í kyni, menntun (og ekki síst mennturnarmöguleikum) bræðra og systra, búsetu í þéttbýli (alsystkinin) eða dreifbýli (hálfsystir) og í mismunandi landshlutum og mismiklum tengslum einstakra bréfritara við önnur tungumál vegna menntunar, búsetu og hreyfanleika. Rannsóknin beindist að tveimur máleinkennum, sem bæði voru umrædd og tengjast málstöðlunarviðleitni á umræddu tímabili: Annars vegar tilbrigðum í nútíð eintölu af sögninni hafa, þar sem sumir vildu nota eldri myndirnar (ég) hefi og (þú/hann) hefir og mæltu með þeim frekar en myndunum hef og hefur sem samkvæmt samtímalýsingum voru orðnar ráðandi á þessum tíma, jafnvel þótt skiptar skoðanir hafi verið á vali afbrigða. Hins vegar notkun aðkomuorða – sérstaklega nýlegra og/eða framandlegra orða – bæði m.t.t. umfangs þeirra í bréfum einstakra bréfritara og þess hvers konar orð þeir notuðu. Í því tilviki voru tveir andstæðir áhrifaþættir virkir á þessum tíma. Í málumræðu var almennt amast við erlendum máláhrifum og ætla má að það hafi unnið gegn notkun aðkomuorða, sérstaklega í rituðu máli, en aukin erlend samskipti og ýmiss konar nýjungar sem bárust frá útlöndum hafa aftur á móti ýtt undir erlend áhrif í málinu, ekki síst í þéttbýli.\u0000\u0000Í greininni eru birtar niðurstöður úr rannsókninni á þessum tveimur atriðum í bréfaúrvalinu. Þær eru í sumum tilvikum bornar saman við frekari gögn frá sama skeiði, bæði önnur skrif sömu bréfritara og skrif annarra, til þess að fá skýrari mynd af þeim vísbendingum sem niðurstöðurnar gefa um samband málnotkunar og ýmissa málfélagslegra þátta, t.d. búsetu, kyns og menntunar einstaklinga, og um áhrif samfélagsbreytinga eins og vaxandi þéttbýlismyndunar og aukinna erlendra samskipta á mál og málnotkun.","PeriodicalId":205730,"journal":{"name":"Orð og tunga","volume":"297 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133199491","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Um sagnasambandið "sjá sig eftir" og afturbeygingu

Orð og tunga Pub Date : 1900-01-01 DOI: 10.33112/ordogtunga.24.2

M. Jónsdóttir

{"title":"Um sagnasambandið \"sjá sig eftir\" og afturbeygingu","authors":"M. Jónsdóttir","doi":"10.33112/ordogtunga.24.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.33112/ordogtunga.24.2","url":null,"abstract":"This article deals with the idiom sjá sig eftir, a variant of sjá eftir, more or less in the same meaning as iðrast ‛repent, regret’. The experiencer subject is in the nominative. The accusative form of the reflexive pronoun, sig, theorectically the indirect object of the verb, is bound and commanded by the next subject. Consequently, the binding domain is short and the pronoun is a short-distance one. Semantically, it could be argued that the reflexive pronoun is a part of the verb which is inherently reflexive. Syntactically, the reflexive pronoun in question behaves mostly like other obligatory reflexive pronouns.\u0000\u0000The examples of sjá sig eftir, from written texts as well as the spoken language, are from the middle of the nineteenth century to the last quarter of the twentieth. Most of the examples are from the eastern part of Iceland, and this includes all of the spoken language examples.\u0000\u0000It could be argued that the examples of sjá sig eftir are relics. It doesn‘t have to be so, as there are sporadic examples of other experiencer-subject verbs, normally not reflexive, as reflexive ones (e.g. hlakka (sig) til ‘look forward to’). Some of the examples are from child language. Furthermore, there are corresponding examples from related languages that show the same behaviour.","PeriodicalId":205730,"journal":{"name":"Orð og tunga","volume":"25 2 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127441915","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Samræmi við hulin nafnorð

Orð og tunga Pub Date : 1900-01-01 DOI: 10.33112/ordogtunga.24.3

Einar Freyr Sigurðsson

{"title":"Samræmi við hulin nafnorð","authors":"Einar Freyr Sigurðsson","doi":"10.33112/ordogtunga.24.3","DOIUrl":"https://doi.org/10.33112/ordogtunga.24.3","url":null,"abstract":"This article discusses a somewhat peculiar “agreement” in Icelandic. In (i) we see such an agreement between the subject, on the one hand, and the finite verb and the predicate, on the other.\u0000\u0000(i) Englar alheimsins er komin út á ensku.\u0000angels.masc.pl of.the.universe is.sg published.fem.sg in English\u0000‘Angels of the Universe has been published in English.’\u0000\u0000Interestingly, the head of the subject is in the masculine plural while the finite verb is in the singular and the predicate in the feminine singular. Normally we would have expected the agreement to be as shown in (ii), with the verb and the predicate in the plural and the gender on the latter to be masculine.\u0000\u0000(ii) Eru englar ódauðlegir?\u0000are.pl angels.masc.pl immortal.masc.pl\u0000‘Are angels immortal?’\u0000\u0000What is crucial for the agreement pattern in (i), however, is that Englar alheimsins is the title of a book. Even though the noun bók ‘book’ is not visible it seems to directly affect the agreement. In fact, we argue in the article that the structure in examples like (i) contains a concealed or elided noun with which finite verbs, predicates, attributive adjectives, etc., can agree. Such nouns are often found in noun phrases that signify,\u0000e.g., titles or proper names that are fairly long, and also in noun phrases that contain foreign words that do not inflect, such as Liverpool or Radiohead. We compare this type of agreement with semantic agreement, such as in (iii), and so-called restaurant talk, as in (iv)\u0000\u0000(iii) Krakkarnir eru þreytt.\u0000the.kids.masc.pl are tired.neut.pl\u0000‘The kids are tired.’\u0000(iv) Ég keypti tvo kaffi.\u0000I bought two.masc coffee.neut\u0000‘I bought two cups of coffee.’\u0000\u0000We conclude that the agreement of the type in (i) resembles restaurant talk which also seems to involve a concealed noun. We do not, however, argue that semantic agreement contains a concealed noun.","PeriodicalId":205730,"journal":{"name":"Orð og tunga","volume":"44 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128316205","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Nafnið.is

Orð og tunga Pub Date : 1900-01-01 DOI: 10.33112/ordogtunga.23.10

Emily Lethbridge

引用次数: 0

Staða íslensku á sviði fjármála

Orð og tunga Pub Date : 1900-01-01 DOI: 10.33112/ordogtunga.23.5

Ágústa Þorbergsdóttir

{"title":"Staða íslensku á sviði fjármála","authors":"Ágústa Þorbergsdóttir","doi":"10.33112/ordogtunga.23.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.33112/ordogtunga.23.5","url":null,"abstract":"Greinin fjallar um stöðu íslensku í fjármálaheimi. Orðaforði á sviði fjármála hefur tekið miklum breytingum á síðustu árum enda hafa fræðin og efnahagslífið verið í örri þróun og mörg ný hugtök hafa komið með innleiðingu Evróputilskipana. Þetta gerir það að verkum að stöðugt þarf að uppfæra íðorðasöfn á þessu sviði svo að þau verði ekki úrelt. Rannsóknin beindist m.a. að því að kanna áhrif af þessum aðstæðum. Rannsóknin var framkvæmd á þann hátt að send var spurningakönnun til fjármálafyrirtækja og fjármálastofnana og auk þess til þýðingastofa sem þýða fjármálatexta. Spurt var um viðhorf til íðorða (hvort þau skipta miklu eða litlu máli), hvort íðorð væru skráð og þá á hvaða hátt, hvernig gangi að finna íslensk íðorð og hver væru helstu vandamál tengd íðorðum. \u0000\u0000Helstu niðurstöður eru þær að mikill meirihluti telur meðferð íðorða skipta mjög miklu máli en skráning á íðorðum er þó áberandi lítil. Fram kemur að um helmingur þátttakenda þarf að leita að íslenskum íðorðum nokkrum sinnum í viku eða daglega. Meira en helmingur þátttakanda telur að helstu vandamál tengd íðorðum í fjármálum séu að þeim hefur ekki verið safnað saman á einn stað. Um 20% þátttakenda benda einnig á gamla og úrelta íðorðalista sem vandamál.","PeriodicalId":205730,"journal":{"name":"Orð og tunga","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131147024","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Formáli ritstjóra

Orð og tunga Pub Date : 1900-01-01 DOI: 10.33112/ordogtunga.23.1

Helga Hilmisdóttir

引用次数: 0

Ritstjórnarpistill: Réttarstaða trans fólks á Íslandi

Orð og tunga Pub Date : 1900-01-01 DOI: 10.33112/tl.73.2.1

Valgerdur Solnes

引用次数: 0

Innri breytileiki og málsnið: Athugun á mismunandi textum eins málnotanda

Orð og tunga Pub Date : 1900-01-01 DOI: 10.33112/ordogtunga.23.2

Ari Páll Kristinsson

引用次数: 0