Mongolian Journal of Agricultural Sciences最新文献

{"title":"Biological and agronomical characters of spring wheat variety Darkhan-212","authors":"O. Baasansuren, Batbold Serchin, M. Yadamsuren","doi":"10.5564/mjas.v32i1.1607","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v32i1.1607","url":null,"abstract":"The study was conducted during 2015-2019 in IPAS. The spring wheat variety “Darkhan-212” was developed by a wheat breeding program from cross varieties Darkhan-140 and Darkhan-144 in 2005 and transferred to the State variety trial in 2019. Results of the yield trial shown the spring wheat variety “Darkhan-212” matured by 87 days, yielded 0.33 t/ha more than check variety Darkhan-34,  have a high yield capacity (4.28 t/ha), a good bread-making quality, and a high tolerance to drought,  lodging, shattering and diseases. The economic efficiency of the new variety was 181.5 thousand tugriks per hectare than check variety Darkhan-34.  \u0000Зусах буудайн Дархан-212 сортын биологийн болон агрономийн онцлог шинжийг тогтоосон дүн \u0000“Үр тарианы селекцийн ажлын хөтөлбөр”-ийн дагуу  жишиг сортоос нэмүү ургацтай, чанар сайтай, гадаад орчны тааламжгүй нөлөөнд тэсвэртэй сорт гаргах зорилгоор 2005 онд буудайн Дархан-140 сортыг Дархан-144 сорттой эвцэлдүүлж эрлийз удмаас шилэн сонголтын аргаар дундын болцтой  Дархан-212 (СТ-485/09) сортыг гарган авсан. 5 жилийн буудайн үндсэн сорилтын дүнгээр уг сорт нь дунджаар 87 хоногт боловсордог, жишиг Дархан-34 сортоос 3.3 ц/га нэмүү ургацтай, усалгаагүй нөхцөлд 42.8 ц/га хүртэлх ургацын чадавхитай, ган, налалт, үрийн асгаралт, зонхилох өвчинд тэсвэртэй, уураг, цавуулгийн агуулалтаар MNS 0097:2010 хүчит буудайн стандартыг хангасан. Эдийн засгийн үзүүлэлтээр Дархан-212 сортыг жишиг Дархан-34 сорттой харьцуулахад  нэгж талбайгаас 82500 төгрөгний нэмүү бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх боломжтой. Тариалангийн талбайн 30 хувь буюу 100 мянган га талбайд нэвтрүүлэхэд жилд 8.2 орчим тэрбум төгрөгний ашиг тариаланчид хүртэнэ. Иймээс  2019 онд Улсын сорт сорилтын зөвлөлөөр хэлэлцэж, газар тариалангийн төвийн бүсэд экологийн сорилтод дэвшүүлээд байна.     \u0000 Түлхүүр үг: селекци, эрлийз, сорилт, ургац, цавуулаг","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":"57 5","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"91512144","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Comparative study of strains of lactic acid bacteria contained in\"Lactos\" with imported probiotics","authors":"Demberel Shirchin, Ulzii-Uchral Davaasuren, Tsogtbaatar Lkhagvajav, B. Boldbaatar","doi":"10.5564/mjas.v32i1.1597","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v32i1.1597","url":null,"abstract":"We studied some biological properties of the local strains Lactobacillus helveticus LBMA44c and Lactobacillus delbruesckii subsp.bulgaricus LBMA65b contained in the domestic probiotic LACTOSA in compared to imported probiotics Lactobacillus, Linex-malysh and Acidophilus Probiotic Blend.  The strains cultivated in liquid and solid selective MRS medium, obtained as a result of subsequent dilutions of a sample of the probiotics under study, perfectly demonstrated the general features of the morphological and cultural properties of lactic acid bacteria. The authors found that the indicators CFU/g of  LACTOS (1.9-2.0x108 CFU/g) is not less than that of imported ones, in terms of the oxidation of nutrient media, it is the same as that of Acidophilus Probiotic Blend-and slightly lower than that of Linex and Lacto-Fit. Strains of lactic acid bacteria in all studied probiotics are well cultivated at 37, 45, 60 degrees (0C) and on a selective medium with an addition at the rate of 2, 4, 6 percent of natural bile and grows poorly on a medium with the addition of 4 and 6 percent NaCl. We also noted that the local strains in our LACTOS probiotic were relatively more resistant to antibiotics than imported ones, according to antibiotic resistance estimates. Thus, the local strains of lactic acid bacteria contained in the domestic probiotic under the LACTOS trademark do not differ from the imported ones. \u0000“Лактос” пробиотикт агуулагдах сүүн хүчлийн бактерийн шинж чанарыг импортынхтой харьцуулсан судалгаа \u0000“Лактос” пробиотикт агуулагдах сүүн хүчлийн бактерийн Lаctobacillus helveticus LBMA44c болон Lаctobacillus delbruesckii subsp.bulgaricus LВMА65b нутгийн омгийн эмнэлэг-биологийн чадавхын зарим үзүүлэлтийг импортын Lасто-Fit, Линекс Малыш №20, Acidophilus Probiotic Blend-ийнхтэй харьцуулан судлав. Судалгаанд хамрагдсан пробиотикуудын дээжний шингэлэлтээс MRS -ийн хатуу, шингэн сонгомол орчинд ургуулахад тэдгээр нь сүүн хүчлийн бактерийн өсгөвөржилт, хэлбэр зүйн нийтлэг шинж байдлыг үзүүлжээ. Пробиотикт агуулагдах амилах чадвартай бактерийн эсийн тоогоор Лактосынх (1,9-2,0х108КҮН/г) импортынхоос дутахгүй, харин орчныг хүчилсэг болгох идэвхээрээ Линекс Малыш, Lасtо-Fit-ээс бага зэрэг доогуур Acidophilus Probiotic Blend -тэй ойролцоо байна. Тэдгээр нь Цельсийн 37, 45, 60 хэмийн дулаанд болон 2, 4, 6 хувиар цөс нэмсэн тэжээлт орчинд сайн өсгөвөржих боловч цэвэр NaCl-ийн нэмэлт 4-6 хувь хүрэхэд пробиотикийн агууламж дахь сүүн хүчлийн бактерийн ургалтын эрчим дундаас доош гэсэн үнэлэмж рүү шилжсэн юм. Лактост агуулагдах сүү хүчлийн бактерийн омгууд нь судалгаанд ашигласан 5 төрлийн антибиотик тэсвэрлэх чадавхын дундаж үзүүлэлтээр импортын пробиотикийнхтой ойролцоо ажээ. \u0000 Түлхүүр үг: пробиотик, сүүн хүчлийн бактери, тэсвэрт чанар, өсгөвөржилт","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":"21 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"83276173","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Result of the study on feeding young pigs with zeolite mixed feed","authors":"Sangajav Dorjpurev, Otgonjargal Ayush, Togtokhbayar Norovsambuu","doi":"10.5564/mjas.v32i1.1599","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v32i1.1599","url":null,"abstract":"In our research experimental trial we have fed the selected 40 head of Landrace piglets, of 3 months old by concentrated mixed feed enreched with 2.0, 4.0 and 6.0 percent of zeolite during 60 days. For the case of the trials when used concentrated feed without zeolite the feed consumption per 1 kg weight gain was 4.7 kg (P <0.05). When experimented piglets are fed by concentrated mixed feed contained zeolite at 4 and 6 percent, the feed consumption was 4.3 kg of feed, which is the lowest feed consumption. The daily weight gain of the experimental groups was 221–270 g, and there was no significant difference between them. The addition of zeolite by 6.0% to the experimental pig feed ration resulted in a decrease in daily weight gain and slaughter yield. However, the inclusion of zeolite in the ration at 4.0% fully satisfies the daily mineral requirements, making it suitable for young pigs. \u0000Цеолитоор баяжуулсан багсармал тэжээлээр өсвөр гахайг тэжээсэн  судалгааны үр дүнгээс \u0000Landrace үүлдрийн 3 сарын настай 40 толгой өсвөр гахайны бүрэн найрлагат багсармал тэжээлийн жорд цеолитыг 2.0 %, 4.0%, ба 6.0 % баяжуусан 45 хоногийн хугацаанд тэжээлийн туршилт явуулсан. Цеолит оролцуулаагүй жороор 1 кг мах нэмэгдүүлэхэд 4.7 кг тэжээлийг зарцуулсан (P <0.05). Цеолитыг жорд 2.0%-р оролцуулахад 4.5 кг, 4.0% ба 6.0%-н цеолитыг оролцуулахад 4.3 кг багсармал тэжээл зарцуулж байгаа нь хамгийн бага тэжээл зарцуулж байв. Туршилтын бүлгүүдийн хоногийн нэмэгдэл жин нь 221-270 гр байсан ба энэ нь  хооронд мэдэгдэхүйц ялгаатай биш байв. Туршилтын гахайны тэжээлийн жорд цеолит 6.0%-р нэмснээр хоногийн нэмэгдэл жин болон нядлагын гарц буурах зүй тогтол ажиглагдаж байв. Харин жорд цеолитыг 4.0%-аар оролцуулахад хоногт шаардагдах эрдэс бодис шимт чанарыг бүрэн хангаж байгаа нь уг тэжээлийг өсвөр гахайд өгөх нь тохиромжтой байв. \u0000 Түлхүүр үг: Хоногийн нэмэгдэл жин, нядлагын гарч, цеолит","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":"9 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"84640098","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Soil hygiene indicators of Bayanzurkh district of the capital city and map of distribution of some heavy metals","authors":"Erdenetuya Boldbaatar, Sarangerel Jarantaibaatar, Udaakhbayar Jamchin","doi":"10.5564/mjas.v32i1.1602","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v32i1.1602","url":null,"abstract":"Heavy metals are natural constituents, but the loss of bio-geochemical balance due to human activities is creating a build-up of toxic forms in the environment, especially in the soil. To determine the level of pollution in the study area, the method of determining the degree of pollution and the ecological risk index developed by Hakansan Yuan and Rahman were used. The survey was conducted in the territory of Bayanzurkh district of the capital city between 2019-2020 and used the values of 66 points of soil hygiene and some heavy metals in the soil. According to the study, the content of lead (Pb), copper (Cu), zinc (Zn) is high and medium at 1-2 points, while the levels of nickel (Ni) and chromium (Cr) are low. According to the Ecological Risk Index, 66 points out of 5 substances have a risk index of less than 40 or less risk. Soil microbiology showed high levels of contamination by E. coli bacteria and Cl. prefringens. The “ger horoolol” district area becoming main source of microbiological pollution. Improvement of solid waste management and “ger horoolol” area planning is challenging issue to solve a soil pollution problem of Bayanzurh district area. To determine the proportion of the distribution of heavy metals overlapping with functional land use zones, all non-zinc elements were less than 30 mg / kg in residential areas and more than 20 mg / kg in industrial areas. \u0000Нийслэлийн Баянзүрх дүүргийн хөрсний эрүүл ахуйн үзүүлэлтүүд ба зарим хүнд металлын бохирдлын дүн \u0000Хүнд металлууд байгалийн бүрдэл хэсэг боловч хүний үйл ажиллагааны нөлөөнд био-геохимийн тэнцвэрт байдал нь алдагдсанаар амьдрах орчин, ялангуяа хөрсөнд хортой хэлбэрийн хуримтлал бий болгож байна. Судалгааны талбайн бохирдлын түвшинг илэрхийлэхийн тулд Хакансан Юан, Рахман нарын тодорхойлон гаргаж ирсэн бохирдлын зэрэг, экологийн эрсдлийн индекс тодорхойлох аргыг ашигласан. Судалгаагаа нийслэлийн Баянзүрх дүүргийн нутаг дэвсгэрт 2019-2020 оны хооронд хийгдсэн хөрсний эрүүл ахуй болон хөрсний зарим хүнд металлын 66 цэгийн утгыг ашиглалаа. Судалгаагаар хар тугалга (Pb), зэс (Cu), цайрын (Zn) агууламж бохирдлын зэргийн хувьд 1-2 цэгт бохирдлын хүчин зүйл их болон дунд гэсэн утга гарсан бол никель (Ni), хромын (Cr) хувьд бага түвшинд байна. Харин экологийн эрсдлийн индексээр 5 бодисын 66 цэгийн үзүүлэлтээр эрсдлийн индекс 40-өөс бага буюу эрсдэл багатай гэж гарлаа.  Хөрсний микробиологийн дүнгээр E. coli бактер, агааргүйтсэн бичил биетэн Cl. prefringens –ийн бохирдол өндөр гарсан. Баянзүрх дүүргийн хөрсөн дэх нянгийн хэмжээг бууруулах ажлыг хотын гэр хороолол дунд үүссэн хог хаягдлыг цэвэрлэх, нүхэн жорлонгийн нөхцлийг сайжруулах зэргээс эхлэх шаардлагатай байгааг харуулж байна. Хүнд металлын тархалтыг газар ашиглалтын функциональ бүсүүдтэй давхцуулан эзлэх хувийг тодорхойлоход сууцны бүсэд цайраас бусад элемент 30 мг/кг-аас бага, үйлдвэрийн бүсэд хүнд металлууд 20 мг/кг-аас дээш агууламжтай тархсан байна. \u0000 Түлхүүр үг: хөрсний бохирдол, эрүүл ахуй, газар ашиглалтын бүс, хүнд металь","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":"53 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"84789886","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Survey to identify and confirm the brucellosis status in dairy farms and households near the Ulaanbaatar city","authors":"M. Yondonjamts, Narantuya Ayushjav, Javkhlan Navaan, Gantumur Tsedee, Tumennast Manaljav, Naranchimeg Batsukh, Bayarmaa Sukhbaatar, C. Bayasgalan","doi":"10.5564/mjas.v32i1.1596","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v32i1.1596","url":null,"abstract":"Determining the status of brucellosis in dairy farms and households around the capital city is important to ensure that the population is provided with safe dairy products. According to the targeted surveillance for brucellosis in the capital city conducted in 96,489 cattle in 2010-2018, and the prevalence was between 0,6 and 2,8%. But the average prevalence has been decreased in recent years. By order of the General Agency for Veterinary Services, milk and serum samples from 34,048 cattle were collected twice from 2,677 dairy farms and households in 4 districts (Bayanzurkh, Khan-Uul, Nalaikh, Songinokhairkhan) of the capital city by Ulaanbaatar veterinary department, and collected samples were performed by screening and confirmation tests. At the dairy farms and households’ levels, the average prevalence was 2.8% (95% CI 2.06-3.45) by the MRT, and 9.3% (95% CI 6.4-12.1) by the RBT, respectively. Positive samples were confirmed by CFT and the ELISA. As a result, it was decided to slaughter the cattle that tested positive by 4 serological tests. As well as the samples with negative results were re-collected, and then re-tested by RBT. As consequence, we are working to certify that enterprises and households are free of brucellosis and intend to grand “Brucellosis free herd” certificate. In addition, Brucella was cultured by bacteriology, and B.abortus was identified by PCR. Therefore, there is an urgent need for regular mass surveillance of brucellosis in the suburbs of the city, to monitor the class-free status of brucellosis in enterprises and households. Нийслэл орчмын сүүний чиглэлийн үхрийн аж ахуй нэгж, суурьт бруцеллёзын статусыг тодорхойлж, баталгаажуулах ажлын хүрээнд хийгдсэн тандалт судалгаа Нийслэл орчмын сүүний чиглэлийн үхрийн аж ахуй нэгж, малчин өрхөд бруцеллёзын статусыг тодорхойлох нь хүн амыг эрүүл, аюулгүй хүнсний бүтээгдэхүүнээр хангах нөхцөлийг бүрдүүлэх ач холбогдолтой юм. Нийслэлийн хэмжээнд төлөвлөгөөт тандалтаар 2010-2018 онд бруцеллёзын халдварлалт 0,6-2,8% байжээ. Үүнээс сүүлийн жилүүдэд халдварлалтын хувь буурч, 2018 онд 0,5% буюу хамгийн бага дүнтэй байна. Бид тус судалгааг Мал эмнэлгийн ерөнхий газрын захиалгаар нийслэлийн 4 дүүргийн 2677 сүүний чиглэлийн үхрийн аж ахуйн нэгж болон малчин өрхийн саалийн 20630 үнээнээс сүү, 34048 хээлтэгч, хээлтүүлэгчээс ийлдэсний дээжийг 2 удаагийн давтамжтай цуглуулан, илрүүлэх болон баталгаажуулах шинжилгээг хийсэн. Уг шинжилгээний дүнд сүүний цагираган урвалаар аж ахуй нэгж, өрхийн төвшинд 2,8% (95%CI 2,06-3,45), роз бенгалын урвалаар 9,3% (95%CI 6,4-12,1) эерэг дүнтэй байв. Эерэг дээжийг хавсрага холбох урвал (ХХУ) болон фермент холбох эсрэгбиемийн урвал (ФХЭБУ)-аар давтан шинжилж, бүх шинжилгээгээр эерэг тохиолдолд тухайн малыг хэрэгцээлэх шийдвэр гаргасан. Мөн сөрөг урвал үзүүлсэн аж ахуй/өрхийн үхэрээс давтан ийлдэс цуглуулан, роз бенгалын урвалаар шинжилсэн. Давтан шинжилгээгээр сөрөг дүнтэй аж ахуйн нэгж, суурьт “Эрүүл сүрэгтэн” гэрчилгээ олгох ажлыг эхлүүлсэн. Уг тандал","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":"15 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"78802610","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Some results of studies carried out onthe restored soil of a coal mine","authors":"Bayarmaa Jambalsuren, Altantsatsral Тogtokhbayar, Purev Dondog","doi":"10.5564/mjas.v32i1.1603","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v32i1.1603","url":null,"abstract":" The main task of soil restoration is to approximate the soil main parameters to those of natural soil. To assess the soil of the Baganuur coal mine after restoration carried out in 2003 by planting legumes as Bromus imernusL., Medicago sativaL.,ElymusL. we carried out a comparative study of this soil with and natural soil selected as control. In the selected soils, we determined the main indicator of soil fertility, humus and the activity of enzymes involved in the nitrogen and carbon cycle such as protease and invertase, as well as catalase, which is closely related to the activity of soil microorganisms. The results show that the humus content in the restored soil was by 17.1% lower, invertase activity – by 20% and catalase activity by  78.6% lowerthan in the control soil. But protease activity was by 36.28% higher than in the control soil which may be related to the activity of legumes nodule bacteria. A strong correlation between humus and the activity of studied enzymes in the restores soil indicates that nitrogen and carbon cycle, as well as the activity of microorganisms in this soil are at an appropriate level. \u0000Нүүрсний уурхайн нөхөн сэргээлтийн дараах хөрсөнд хийсэн судалгааны зарим үр дүн \u0000Хөрснйи нөхөн сэргээлтийн үндсэн зорилго нь тухайн хөрсний үзүүлэлтүүдийг байгалийн хөрсний үзүүлэлтүүдэд аль болох ойртуулах явдал байдаг. Энэ үйл явц хир зэрэг үр өгөөөжтэй явагдсаныг илрүүлэх зорилгоор нүүрсний уурхайн олборлолтоос үлдсэн овоолго шороонд 2003 онд согоовор (Bromus imernus L.), царгас (Medicago sativa L.), өлөнгө (Elymus L.) тарьж биологийн нөхөн сэргээлт хийсэн хөрсний дээж, харьцуулах зорилгоор ижил хэв шинжийн хөрснөөс авсан хяналтын хөрсний дээжинд үржил шимийн үндсэн үзүүлэлт болдог ялзмаг, хөрсөн дэх азот, нүүрстөрөгчийн эргэлтэд чухал үүрэгтэй протеаза, сахараза болон хөрсний микробын үйл ажиллагаатай салшгүй холбоотой каталаза ферментийн идэвхийг тодорхойлоход нөхөн сэргээлт хийсэн хөрсний ялзмагийн агууламж хяналтын хөрснийхөөс 17.1%, сахаразын идэвх 20.0%, каталазын идэвх 78.6%-иар доогуур байгаа нь хяналтын хөрсний үзүүлэлтүүдэд хүрээгүйг, харин протеазын идэвх 36.28%-иар өндөр байгаа нь тухайн хөрсний нөхөн сэргээлтэд ашигласан буурцагтны овгийн ургамлуудын үндэсний микробын үйл ажиллагаа илүү эрчимтэй явагдаж байгааг харуулсан ба хөрсний ферментүүдийн идэвх, ялзмагийн агууламжтай хүчтэй хамааралтай байгаа нь энэ хөрсөнд азот, нүүрстөрөгчийн солилцоо зүй зохицтой явагдаж, микроорганизмын үйл ажиллагаа идэвхтэй байгааг харууллаа. \u0000 Түлхүүр үг: Хөрс, фермент, нөхөн сэргээлт","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":"22 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"78713154","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Dynamics of the content of ascorbic acid and catalase activity in leaves of three plant species in urban and natural environments during the vegetation period of plants","authors":"Bayarmaa Jambalsuren, Munguntsooj Gonchigdorj, Purev Dondog","doi":"10.5564/mjas.v32i1.1604","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v32i1.1604","url":null,"abstract":"In this study, we collected the leaves of three plant species, Larix sibirica, Rosa acieularus and Plantago major, during the vegetation period, growing in the same place in urban and urban forest environments. A comparative assessment of antioxidant enzyme catalase activity and content of ascorbic acid in the leaves of these plants was carried out. The results showed that the content of ascorbic acid is higher in Larix sibirica compared to Rosa acieularus (3.56 and 3 times higher) and Plantago major (15.35 and 9.76 times higher), both in urban and forest plants. In urban plants, the catalase activity was higher in Plantago major compared to Larix sibirica (7.95 times) and Rosa acieularus (1.04 times); and in forest plants the catalase activity was higher in Rosa acieularus compared to Plantago major (1.1 times) and Larix sibirica (4.13 times). In urban plants, the content of ascorbic acid was by 5.8-50% lower, and the catalase activity was by 28.9-65.7% lower than in forest plants, which indicates that the studied plants are more susceptible in urban environment. Catalase activity and ascorbic acid contents showed an inverse relationship. Depending on the plant species, the components of the enzymatic and non-enzymatic antioxidant systems are involved in different ways in the binding of free radicals formed in plants in response to stress.  \u0000Хот болон хот орчмын ногоон бүсэд ургасан гурван зүйл ургамлын вегетацийн үеийн витамин С-ийн агууламж, каталазын идэвхийн динамик \u0000Энэхүү судалгаанд нэг орчинд ургах гурван зүйл ургамал болох Сибирь шинэс (Larix sibirica Ledb.), Өргөст нохойн хошуу (Rosa acieularus Linde.), Их таван салаа (Plantago major L.) ургамлын навчны дээжийг Улаанбаатар хот болон хот орчмын ногоон бүсээс вегетацийн хугацаанд нь цуглуулан орчиндоо дасан зохицох үйл явцад оролцох исэлдэн-ангижрах фермент болох каталазын идэвх, хүчтэй антиоксидант нэгдэл болох витамин С-ийн агууламжийн тодорхойлон харьцуулав. Судалгааны ажлын үр дүнгээр Улаанбаатар хот болон хот орчмын ногоон бүсийн ургамлуудаас Сибирь шинэс витамин С-ийн агууламжаар Өргөст нохойн хошуу (3.56 болон 3 дахин), Их таван салаа (15.35 болон 9.76 дахин)-аас өндөр байв. Их таван салаа Улаанбаатар хотын орчинд ургасан ургамлуудаас каталазын идэвхээр Сибирь шинэс (7.95 дахин), Өргөст нохойн хошуу (1.04 дахин)-аас өндөр байсан бол хот орчмын ногоон бүсийн ургамлуудын хувьд Өргөст нохойн хошуу Их таван салаа (1.1 дахин), Сибирь шинэс (4.13 дахин)-ээс каталазын идэвхээр өндөр байв. Хот орчмын ногоон бүсэд ургасан ургамлуудтай харьцуулахад Улаанбаатар хотын ургамлуудад витамин С-ийн агууламж 5.8-50%-иар каталазын идэвх 28.9-65.7%-иар буурсан ерөнхий зүй тогтол илэрсэн нь Улаанбаатар  хотын орчинд ургаж буй ургамлууд стресст илүү өрсөн байгааг гэрчлэнэ. Судалсан ургамлуудын хувьд тухайн ургамлын зүйлээс хамаарч хүрээлэн буй орчны тааламжгүй нөхцлийн хариуд үүсэх ROS-ийн нэгдлүүдийг саармагжуулахад ферментийн болон ферментийн бус системийн бүрэлдэхүүнд орох нэгдлүүд ялгаатай оролцож б","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":"36 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85580621","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Assessment of the frequency of Dzuds in the livestock sector of Mongolia","authors":"Sainbayar Surenkhuu, Erdenetuya Boldbaatar, Khulan Borchuluun, Oyuntuya Sharavjamts","doi":"10.5564/mjas.v32i1.1613","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v32i1.1613","url":null,"abstract":"Dzud is defined as severe winter and spring weather conditions, which result in severe shortages of pastures and water, and the loss of large numbers of livestock [1]. According to a study conducted since 1944, the dzud in Mongolia killed a maximum of 9 million and a minimum of 1 million livestock a year, accounting for 2-33 percent of the total number of livestock counted in that year. In monetary terms, a total of 21.1 million head of livestock have died in the last 30 years alone, resulting in a loss of MNT 860 billion. Due to the increase in livestock losses due to the dzud, herders have lost their livestock, which is the main reason for the unplanned increase in the number of people moving to urban areas. This article presents the dzud incidents between 1990 and 2020 in each aimag, analyzes the corresponding migration and livestock mortality statistics, and presents the results.  The survey data were compiled using R Studio 4.0.3 software, and the Wilcoxon rank test was used to estimate the actual differences due to the abnormal distribution of dzud duration, livestock mortality, and migration data. Correlationally, as dzud incidence increased, livestock mortality and migration were likely to increase. A value of P greater than 0.05 for dzud duration and abnormal mortality data indicates that the two values are different, while a value of less than 0.05 for dzud migration data indicates no difference between the two values. Therefore, the dzud is likely to increase population influx and increase the negative impact on the agricultural sector in the future. \u0000Монгол орны мал аж ахуйн салбарт зудын давтамжийн үзүүлж буй хохирлын үнэлгээ \u0000Зуд гэж өвөл, хаврын улиралд цаг агаар хүндэрснээс мал сүрэг бэлчээр, усаар нэн гачигдан, турж зутран олноор хорогдох нөхцөл бүрдэхийг ойлгоно [1]. 1944 оноос хойш хийсэн судалгаагаар манай оронд болсон зудын нөлөөгөөр 1 жилд дотор хамгийн ихдээ 9 орчим сая, багадаа 1 сая орчим толгой мал тус тус хорогдож байсан ба тухайн жилд тоологдсон нийт малын тооны 2-33 хувийг эзлэж байжээ. Зөвхөн сүүлийн 30 жилийн хугацаанд нийт 21,1 сая толгой мал хорогдсоныг мөнгөн дунгээр илэрхийлбэл 860 тэрбум төгрөгний хохирол учиржээ. Зудны улмаас малын зүй бус хорогдол нэмэгдэж малчид малгүй болсны улмаас төв суурин, хот газарт шилжиж тэнд төлөвлөгдөөгүй хүн амын тоог нэмэгдүүлэх үндсэн шалтгаан болж байна. Энэ өгүүлэлд 1990-2020 оны хоорондох зудын тохиолдлыг аймаг тус бүрээр гарган, түүнд харгалзах хүн амын шилжилт хөдөлгөөн, малын зүй бус хорогдлын статистик мэдээлэлд дүн шинжилгээ хийж, гаргасан үр дүнгээс танилцуулж байна. Судалгааны тоон мэдээллийг R Studio 4.0.3 програм ашиглан боловсруулсан ба зуд болсон хугацаа, малын хорогдол болон хүн амын шилжилт хөдөлгөөний мэдээлэл нь хэвийн бус тархалттай байгаа учир Wilcoxon rank test-аргыг ашиглан бодит ялгаа байгааг тооцов. Корреляцийн хамаарлаар зудын тохиолдол олшрох тутам малын хорогдол, хүн амын шилжилт хөдөлгөөн ихсэх магадлалтай байлаа. P утга зуд болсон хугацаа болон зүй б","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":"27 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"78163878","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"result of the influence of center pivot irrigation machine operations on rain (irrigation) intensity","authors":"Delgermaa Lkhagvasuren, Nuuts Yadamsuren, Otgonkhuyag Balgan, Byambadorj Chagnaa","doi":"10.5564/mjas.v32i1.1611","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v32i1.1611","url":null,"abstract":"The water consumption through the nozzle or water pressure through the nozzle at the given water thickness (У,min) the two technological parameters, the pressure of  the nozzle (X1, PSI) and the rotational speed of the nozzle (X2, m/min) are used to determine the state of the impact at 8 mm nozzle. The experiment was determined under laboratory conditions on a Low Energy Nozzle (LEN). The experiment was conducted in the ‘’ Irrigation machinery and  equipment design’’ laboratory of the School of Engineering and Technology of the MULS using the ‘’Low pressure nozzle distribution radius and rain intensity measuring equipment’’.  The maximum intensity of water supplied by the nozzle is 1.727 mm / min or the maximum pressure is 30 PSI and the minimum flow rate is 0.313 mm / min. The pressure regulator at 20 min was at a value of 20 PSI, and the transition speed was at a maximum of 3 m / min. \u0000Бороожуулах эрчимд машины ажиллах горим нөлөөлөх байдлыг тодорхойлсон дүн \u0000Бороожуулах хошуугаар өгч байгаа усны зарцуулгын хэмжээ буюу өгсөн усны зузаанд (Y, мм) хошуугаар гарах усны даралт , машины тойрох хурд   гэсэн технологийн хоёр параметр дангаараа болон хавсран үзүүлэх нөлөөллийн төлвийг  тодорхойлох туршилтыг 8 мм голчтой бороожуулах хошуун дээр лабораторийн нөхцөлд тодорхойлов. ХААИС-ийн ИТС-ийн “ Усалгааны машин, тоног төхөөрөмжийн хийц “лабораторт 2019 онд “Бороожуулах хошууны борооны эрчим, усны жигд тархалт тодорхойлох төхөөрөмж”- ийг ашиглан туршилтыг хийж гүйцэтгэв. Нам даралтат бороожуулах хошууны борооны эрчмийг  тодорхойлж, үр дүнг математик статистикийн аргаар боловсруулахад бороожуулах хошуугаар өгч буй усны хамгийн их хэмжээ 1.727 мм/мин нь даралт хамгийн их 30 PSI, шилжих хурд хамгийн бага 1м/мин үед байгаа бол хамгийн бага хэмжээ  0.313 мм/мин нь даралт тохируулагч 20 PSI утга дээр, шилжих хурд хамгийн их буюу 3 м/мин байв. \u0000 Түлхүүр үг: Даралт тохируулагч, бороожуулах хошууны жигд тархалт, нам даралтат бороожуулах хошуу   ","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":"1034 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"77202596","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Effects of longissimus muscle fatty acid composition in mongolian sheep breeds","authors":"Erkigul Bukyei, Gerelt Borjgon, B. Baasanjargal","doi":"10.5564/mjas.v32i1.1600","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v32i1.1600","url":null,"abstract":"This survey to comparative investigates on fat and fatty acid composition in muscles depends on season effects of pastoral and grain fed Mongolian breeds sheep (Mongolian grassland pastoral Mongolian sheep, Inner Mongolian grassland pastoral and grain fed Ujumqin sheep) muscle’s longissimus dorsi.  Two breeds three kinds Mongolian sheep muscle’s longissimus dorsi IMF content and fatty acids were analyzed by gas chromatography after methyl esterification. The result reveals that: (1) The IMF content in pastoral of mongolian and Ujumqin sheep muscles was between winter and summer seasons observed extreme differences (p<0.01), but no extreme differences (p>0.01) in grain fed Ujumqin sheep. (2) The   result showed that there were 29 identified fatty acids in the muscle’s longissimus dorsi means of winter season pastoral Mongolian, Ujumqin and grain fed Ujumqin sheep, where in the content of palmitic acid, stearic acid and oleic acid were 71.45%, 73.17%, 72.02% of the total content of fatty acids respectively. Also saturated fatty acids accounted for 44.49%, 46.27%, 45.37%; monounsaturated fatty acids accounted for 35.68%, 36.09%, 35.9; polyunsaturated fatty acids accounted for 8.18%, 8.33%, 9.32% respectively. In the summer muscle’s longissimus dorsi means of Mongolian, Ujumqin and grain fed Ujumqin sheep were 31, 31, 26   identified fatty acids, where in the content of palmitic acid, stearic acid and oleic acid were 75.96%, 77.17%, 72.79% of the total content of fatty acids respectively. Also saturated fatty acid accounted for 48.35%, 48.09%, 46.31; monounsaturated fatty acids accounted for 36.46%, 37.66%, 36.54; polyunsaturated fatty acids accounted for 7.07%, 7.43%, 8.05% respectively. Therefore, positive feature of pastoral Mongolian and Ujumqin sheep in muscle’s longissimus dorsi means that levels of the nutritionally important long chain PUFA EPA C20:5, DHA C22:6 was in winter 1.2-1.8%; in summer of the total content of fatty acids 1-1.2% respectively. But grain fed Ujumqin sheep muscle’s different parts means only identified long chain PUFA EPA C20:5 was in winter and summer 0.8% of the total content of fatty acids and lower than pastoral Mongolian and Ujumqin sheep 1%.    \u0000Монгол хонины нурууны булчин махны тосны хүчлийн бүрдлийн судалгаа \u0000Энэхүү судалгаагаар өвөл болон зуны улирлын 2 үүлдэрийн 3 төрлийн Монгол хонины (Бэлчээрийн Монгол, Үзэмчин болон суурин маллагаатай Үзэмчин)  нурууны булчин маханд  (M. longissimus dorsi) тос болон тосны хүчлийн бүрдлийг харьцуулан судалсан болно. Дээрх 3 төрлийн хонины  нурууны булчин эдийн тосыг ялган хэмжээг тогтоож, метил эфиржүүлсний дараа хийн хромотаграфаар тосны хүчлийн бүрэлдэхүүнийн тодорхойлсон. Булчин эдийн тосны агууламжийн үр дүн: Бэлчээрийн Монгол болон Үзэмчин хонины гуяны булчин эдийн тосны агууламж нь өвөл болон зуны улирлын хооронд хэт их утга (p<0.01) илэрсэн. Тосны хүчлийн бүрэлдэхүүний үр дүн: Өвлийн улирлын бэлчээрийн Монгол, Үзэмчин болон суурин маллагаатай Үзэмчин хонины longissimu","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":"72 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85198642","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}