Some results of studies carried out onthe restored soil of a coal mine

 The main task of soil restoration is to approximate the soil main parameters to those of natural soil. To assess the soil of the Baganuur coal mine after restoration carried out in 2003 by planting legumes as Bromus imernusL., Medicago sativaL.,ElymusL. we carried out a comparative study of this soil with and natural soil selected as control. In the selected soils, we determined the main indicator of soil fertility, humus and the activity of enzymes involved in the nitrogen and carbon cycle such as protease and invertase, as well as catalase, which is closely related to the activity of soil microorganisms. The results show that the humus content in the restored soil was by 17.1% lower, invertase activity – by 20% and catalase activity by  78.6% lowerthan in the control soil. But protease activity was by 36.28% higher than in the control soil which may be related to the activity of legumes nodule bacteria. A strong correlation between humus and the activity of studied enzymes in the restores soil indicates that nitrogen and carbon cycle, as well as the activity of microorganisms in this soil are at an appropriate level. Нүүрсний уурхайн нөхөн сэргээлтийн дараах хөрсөнд хийсэн судалгааны зарим үр дүн Хөрснйи нөхөн сэргээлтийн үндсэн зорилго нь тухайн хөрсний үзүүлэлтүүдийг байгалийн хөрсний үзүүлэлтүүдэд аль болох ойртуулах явдал байдаг. Энэ үйл явц хир зэрэг үр өгөөөжтэй явагдсаныг илрүүлэх зорилгоор нүүрсний уурхайн олборлолтоос үлдсэн овоолго шороонд 2003 онд согоовор (Bromus imernus L.), царгас (Medicago sativa L.), өлөнгө (Elymus L.) тарьж биологийн нөхөн сэргээлт хийсэн хөрсний дээж, харьцуулах зорилгоор ижил хэв шинжийн хөрснөөс авсан хяналтын хөрсний дээжинд үржил шимийн үндсэн үзүүлэлт болдог ялзмаг, хөрсөн дэх азот, нүүрстөрөгчийн эргэлтэд чухал үүрэгтэй протеаза, сахараза болон хөрсний микробын үйл ажиллагаатай салшгүй холбоотой каталаза ферментийн идэвхийг тодорхойлоход нөхөн сэргээлт хийсэн хөрсний ялзмагийн агууламж хяналтын хөрснийхөөс 17.1%, сахаразын идэвх 20.0%, каталазын идэвх 78.6%-иар доогуур байгаа нь хяналтын хөрсний үзүүлэлтүүдэд хүрээгүйг, харин протеазын идэвх 36.28%-иар өндөр байгаа нь тухайн хөрсний нөхөн сэргээлтэд ашигласан буурцагтны овгийн ургамлуудын үндэсний микробын үйл ажиллагаа илүү эрчимтэй явагдаж байгааг харуулсан ба хөрсний ферментүүдийн идэвх, ялзмагийн агууламжтай хүчтэй хамааралтай байгаа нь энэ хөрсөнд азот, нүүрстөрөгчийн солилцоо зүй зохицтой явагдаж, микроорганизмын үйл ажиллагаа идэвхтэй байгааг харууллаа.  Түлхүүр үг: Хөрс, фермент, нөхөн сэргээлт