Mongolian Journal of Agricultural Sciences最新文献

{"title":"Potato varieties (Solanum tuberosum L.) determined the drought tolerance using the plastic cover","authors":"Enkhbold Bataa, Ninjmaa Orgodol","doi":"10.5564/mjas.v32i1.1608","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v32i1.1608","url":null,"abstract":"Selecting potato varieties which is drought-tolerant is one important way to reduce the risk of drought. Field experiments were conducted at potato research field located in the Institute of plant and agricultural science, Mongolia. In this experiment used the Gala, Soloist and Quarta varieties. total of 120 plants which is 40 bulbs from one variety were evaluated the drought tolerant. When we used the plastic cover from the tuber initiation to the bulking stage. The total harvest of potato decreased by 9.2 t/ha on average. The total harvest of potato decreased by 9.2 t/ha on average. When using the plastic cover, Potato harvest is decreased by 3.4 t/ha and tubers of production is decreased by 3.5 t/ha. The weight of non-standard tubers is closely related to the yield of varieties grown in drought conditions (r = 0.89), which accounts for the majority of the total yield by the weight of non-standard tubers. The Production tubers of Gala varieties is more 46.4 percent than the average varieties of potato. Lack of soil moisture decreases at the above stage of potato cultivation reduces the yield by 20-30%, reduces the growth rate, reduces the size and weight of the tubers, and has a significant negative impact on crop growth. \u0000Гандаавч ашиглан төмс (Solanum tuberosum)-ний сортуудын ган тэсвэрийг тодорхойлсон дүн \u0000Ганд тэсвэртэй сортыг шалгаруулж тарих нь гангийн эрсдэлийг багасгах нэг арга гэж эрдэмтэд үзсээр байна. Туршлага судалгааг УГТХүрээлэнгийн Төмс судлалын туршлагын талбайд Гала, Солист, Куарта сортыг хамруулж нэг сортоос 40 булцуу нийт 120 ургамалд ган тэсвэрийг  үнэлэв. Төмсний таримлын хөгжлийн үе шат болох бундуйлалтаас бүрэн цэцэглэлтийн үе шатанд нь талбайн нөхцөлд гандаавч ашиглахад таримлын нийт ургац дунджаар 9.2 т/га буюу гандаавч ашиглаагүй талбайн ургацаас 3.4 т/га, таваарын булцууны ургац 3.5 т/га тус тус буурсан байна. Гандаавчтай нөхцөлд ургасан сортуудын ургацад стандарт бус булцууны жин нягт (r=0.89) хамааралтай байгаа нь нийт ургацын дийлэнх хувийг стандарт бус булцууны жин эзэлж байна. Гала сорт нь таваарын булцууны ургацаар сортуудын дунджаас 46.4 хувиар илүү байв. Төмсний таримлын дээрх үе шатанд хөрсний чийгийн хангамж дутагдалтай байвал ургац 20-30% буурч, ургах эрчим багасч улмаар булцууны хэмжээ жижгэрч, жин буурч таримлын өсөлт хөгжилтөнд ихээхэн сөрөг нөлөө үзүүлдэг байна. \u0000 Түлхүүр үг:  Гала, Солист, Куарта, булцуу, ургац","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"80718720","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Results of study feed barley varieties","authors":"Javzandulam Batmunkh, M. Yadamsuren","doi":"10.5564/mjas.v32i1.1609","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v32i1.1609","url":null,"abstract":"Barley (Hordeum vulgare L.) ranks fourth among the cereals in worldwide production and is grown annually on 48 million hectares in a wide range of environments. Barley has also been used as animal fodder, as a source of fermentable material for beer and certain distilled beverages, and as a component of various health foods. Most of Barley seeds used for animal feed are usually containing high amount of protein and even straw is used for animal feed. About 60-85 percent of the world's harvested barley is used to feed pigs, cattle and sheep. In Mongolia, up to 90 percent of the total barley production is used for forage and green fodder. For the that reason, we have been studied some barley varieties and breeding lines for use green fodder and forage. The main goal of our study was to identify superior variety or lines with high yield and high amount of protein for animal feed. The methodology was approved by Scientific Union of IPAS. 4 barley varieties and breeding lines are used this study. Following measurements are recorded including yield and its compound elements, dry weight of biomass, and some biochemical and technological features. Main result showed that breeding lines I-22453, I-22484 had highest yield and protein content compared to control variety. Total yield of these breeding lines were higher than from 240 to 450 kg per hectare and protein content were higher than from 0.5 to 1 percent compared to check variety.  The analysis of variance revealed that total yield was significant due to main effect of variety. The highest grain yield was obtained at cv.I-22484 (1490 kg) among the variety treatment. Control variety Viner selected as a plant height, wet biomass weight and dry biomass weight and Shimt selected as a high nutrient content of the green grass.          \u0000Тэжээлийн арвайн шинэ сортууд \u0000Арвайн сортууд нь голдуу малын тэжээлд зориулагдсан уургийн агуулалт өндөр байдаг ба үрээс гадна гуурс сүрлийг нь хүртэл малын тэжээлд ашигладаг. Дэлхийн хэмжээгээр нийт хураан авч буй арвайн 60-85 хувийг гахай, үхэр, хонь зэрэг амьтны тэжээлд ашиглаж байна. Манай орны хувьд нийт үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний 90 хүртэл хувийг хүчит тэжээл болон ногоон тэжээлд ашиглаж байна. Иймд газар тариалангийн бүс нутгуудад арвайн сорт, дугааруудыг ногоон тэжээл болон хүчит тэжээлийн чиглэлээр ашиглах зорилгоор судаллаа. Судалгааг УГТХ-ийн эрдмийн зөвлөлөөр баталсан “Арвайн селекци” нэгдсэн арга зүйн дагуу үзэгдэл зүйн ажиглалт, тэсвэрийн үзүүлэлтүүд, ургац, ургацын бүтцийн үзүүлэлтүүд, хуурай массын ургац, биохими технологийн үзүүлэлтүүд гэх мэт нийт 26 үзүүлэлтээр 4 сорт, дугаарыг харьцуулан судаллаа. Судалгааны дүнгээр И-22453, И-22484 дугаарууд ургацаар жишиг сортоос 2.4-4.5 ц/га-гаар, уургийн агуулалт 0.5-1.0 %-иар илүү байж шалгарлаа. Сортуудаас ХББЗ0,5-ний ялгаагаар И-22484 дугаар 14.9 ц/га ургацтай байж шалгарав. Ногоон массын үзүүлэлтээр Винер сорт ургамлын өндөр, нойтон өвсний ургац, хуурай өвсний ургацаар, Шимт сорт ургацын зөрүү бага ч өвсөнд агу","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"83138163","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Milk yield study of alpine goats","authors":"Purevdolgor Dagviikhorol, Khaliunaa Tumenbayar","doi":"10.5564/mjas.v32i1.1598","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v32i1.1598","url":null,"abstract":"The project aim was conducted to determine the milk yield and composition the lactation period (April to October) of the Alpine breed native goat in Mongolia. In terms of goat nutrition and herding, in April, May, and October, semi-farming was supplemented with fodder, and the rest of the time was spent on natural pastures. The average daily milk yield of goats is 2.1 liters on the 60th day of lactation and stabilizes on the 70th and 80th days, and the milk yield decreases further depending on the lactation period. The milk content of Alpine goats was determined by lactoscan with an average fat content of 3.6%, protein 3.3%, sugar 4.7%, minerals 0.7% and dry matter 9.2%. \u0000Альпин үүлдрийн ямааны сүүн ашиг шимийн судалгаа \u0000Монгол оронд нутагшуулан үржүүлж буй Альпин үүлдрийн ямааны саалийн хугацаан дах (4-10-р саруудад) сүүний гарц, найрлагыг тодорхойлох зорилгоор энэхүү судалгааны ажлыг хийж гүйцэтгэлээ.Ямааны тэжээллэг, маллагааны хувьд  IV, V, X сард хагас байран маллагаанд өвс, хивэг, шүүст тэжээл өгч бусад хугацаанд байгалийн бэлчээрт маллав. Ямааны хоногийн дундаж сүүний гарц лактацийн 60 дэх хоногт хамгийн их  буюу 2.1 л, 70-80 дах хоногт тогтворжиж цаашид лактацийн хугацаанаас хамаарч сүүний гарц буурч байна.  Альпин үүлдрийн ямааны сүүний найрлагыг лактоскан багажаар тодорхойлоход тослог дунджаар  3.6%, уураг 3.3 %, сахар 4.7 %, эрдэс бодис 0.7 %, хуурай бодис 9.2 хувийн агууламжтай байна. Альпин үүлдрийн ямааны дэлэнгийн бүслүүр саахын өмнө дунджаар 43.7 см байсан бол саасны дараа 31.8 см буюу 11.9 см-аар, хөхний бүслүүр саахын өмнө 11.4 см байсан бол саасны дараа 3.4 см, хөхний урт саасны дараа 1.2 см-аар тус тус багассан байна. \u0000 Түлхүүр үг:  ямаа, сүүний гарц, тослог уураг, эрдэс бодис   ","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"84525889","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"The result of effective microorganisms isolated from wastewater and soil","authors":"Oyunbileg Natsagdorj, Indra Nyamjav, Byambasuren Davaasambuu, Ariunzaya Jargalsaikhan, Batsukh Chultem","doi":"10.5564/mjas.v32i1.1601","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v32i1.1601","url":null,"abstract":"Increasing urbanization and population concentrations are causing environmental problems such as soil and water pollution. In this study, we were present isolation and identification of Streptomyces sp and Rhodobacteria sp. Those effective microorganisms isolated from the wastewater and soil sample of Anand-Khujirt spring resort located in Khujirt soum, Uvurkhangai province in Mongolia. Based on morphological, cultural, and molecular characteristics (16S rDNA sequencing), those strain were identified as Rhodobacter sphaeroides (99% similarity) and Streptomyces cf.griseus (99% similarity). Rhodobacter sphaeroides could be used to reduce heavy metal contamination from soil. Furthermore, Streptomyces cf.griseus is an effective  microorganism, which produces 32 types of biologically active compounds for pharmaceutical or agricultural purposes. \u0000Хаягдал ус, хөрснөөс ашигтай бичил биетний цэвэр өсгөвөр ялгасан судалгааны дүнгээс \u0000Хотжилт, хүн амын төвлөрөл нэмэгдэж байгаа нь хөрс, усны бохирдол зэрэг хүрээлэн буй орчны асуудлуудыг үүсгэж байна. Бид энэхүү судалгааны ажлаар Өвөрхангай аймгийн Хужирт сумын нутагт орших “Ананд-Хужирт” рашаан сувилал,  аялал жуулчлалын баазын хаягдал ус, хөрснөөс ялгасан ашигтай бичил биетний нутгийн омгууд болох Streptomyces sp, Rhodobacteria sp-ийн нуклеотидын дарааллыг Genetyx software програмыг ашиглан боловсруулалт хийн АНУ-ын Биотехнологийн Мэдээллийн Үндэсний Төвийн мэдээллийн сангаас BLAST хайлт хийж хамгийн ойролцоох зүйлийг тодорхойлсон. Rhodobacter sphaeroides (99% ижил нуклеотидтэй)-ийг хүнд металлын бохирдлыг бууруулахад өргөн ашигладаг бол Streptomyces cf.griseus (99% ижил нуклеотидтэй) нь 32 төрлийн биологийн идэвхит нэгдлийг нийлэгжүүлэгч ашигтай бичил биетэн юм.   \u0000 Түлхүүр үг: Streptomyces spp, Rhodobacteria spp, хаягдал ус, хөрс,","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"89346363","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Surveillance of canine filarial infection in Ulaanbaatar city","authors":"A. Jambaldorj, S. Fukumoto, Munkhjargal Tserendorj","doi":"10.5564/mjas.v32i1.1593","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v32i1.1593","url":null,"abstract":"In this study, totally 180 stray and domestic dogs in 6 districts of Ulaanbaatar city, Mongolia were tested for infection with microfilariae.  Microfilariae were found in peripheral blood smears of 2 out of 180 (1.1%) tested dogs. In contrast, out of tested dogs, 2.2% were found to be infected by microfilariae by the Knott’s method. Higher prevalence was found in stray dogs (10%) than in domestic dogs. Canine filarosis present and it might be constituted an important health problem to dogs and humans in Mongolia. Thus, it would be useful to apply prevention measures to control filarial infection in the canine population of Ulaanbaatar city. \u0000Улаанбаатар хотын нохойноос филарозын халдварыг илрүүлэх тандан судалгаа \u0000Филароз нь шумуулаар дамжин халдварладаг нематодоор үүсгэгддэг бөгөөд хүн, мал, амьтны биед удаан хугацааны турш шимэгчилж улмаар үхэлд хүргэдэг хор хөнөөлтэй өвчин юм. Бид Улаанбаатар хотын нохойнд филарозын тандан судалгаа хийх зорилгоор 6 дүүргийн 180 гэрийн тэжээвэр болон золбин нохойг санамсаргүй түүврийн аргаар сонгон авч шинжилгээнд хамрууллаа. Кноттын арга ба цусны түрхэцийн шинжилгээгээр Улаанбаатар хотын нохой филарозын халдвар (1.1–3.9%)–тай болохыг тогтоолоо. Ялангуяа хүн амын төвлөрөл ихтэй хот суурин газрын золбин нохой филарозын халдвартай (10%) байгаа нь гэрийн тэжээвэр нохой төдийгүй хүнд халдвар тархах эрсдлийг бий болгож байна.  Цаашид оношийг молекул биологийн аргаар баталгаажуулж, микрофилариагийн төрөл зүйл, удам зүйн хамаарлын нарийвчилсан судалгааг хийх шаардлагатай юм.   \u0000 Түлхүүр үг: нематод, микрофилариа, кноттын арга, түрхэц","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"87680806","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Current situation of forest resource use and protection in Selenge aimag","authors":"Oyunchimeg Tugjjav, Erdenetsogt Namkhai","doi":"10.5564/mjas.v32i1.1610","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v32i1.1610","url":null,"abstract":"Selenge aimag covers an area of ​​41.2 thousand km2, has 1.9 million hectares of forests, is crossed by major national roads such as roads, railways and waterways, has major international road and railway ports, and has a relatively well-developed infrastructure. Located close to the capital and other central markets, Sukhbaatar, Mandal, Saikhan, Yeruu, Khuder, and Bayangol soums are home to about 70 percent of the population, which is likely to increase in the future and create favorable conditions for future development.In this sense, violations of natural resource use, including illegal use of forest resources, are likely to increase, and if this situation continues, there is a risk of long-term damage to the environment. Out of 25-30 thousand crimes registered annually nationwide, 0.7 percent of crimes against the environment are small, but the damage to the environment is high. Illegal logging crimes decreased by 72 or 35.1 percent from the previous year, detection by 85 percent, in 2017 by 128, increased by 56 units or 43.7 percent, detection by 64 percent, 2019; Compared to the first four months of this year, 63 crimes were registered, an increase of 33 units or 52.3 percent, and the detection rate was 26.7 percent compared to the first four months of research years. \u0000Сэлэнгэ аймгийн ойн нөөцийн ашиглалт, хамгааллын өнөөгийн байдал \u0000Сэлэнгэ аймаг нь 41.2 мянган хавтгай дөрвөлжин км газар нутагтай, 1.9 сая га ойн бүстэй, авто зам, төмөр зам, усан зам зэрэг улсын чанартай томоохон замууд тус аймгийн нутгаар дайран өнгөрдөг, олон улсын авто болон төмөр замын томоохон боомттой, дэд бүтэц харьцангуй сайн хөгжсөн нутаг юм. Нийслэл хот, бусад төвлөрсөн зах зээлд ойр байрладаг, мөн Сүхбаатар, Мандал, Сайхан, Ерөө, Хүдэр, Баянгол зэрэг сумдад нийт хүн амын 70 орчим хувь нь амьдардаг нь цаашдын хөгжилд таатай нөхцөл бүрдүүлж байгаа юм. Энэ утгаараа байгалийн нөөц ашигласны зөрчил, түүний дотор ойн нөөцийг хууль бусаар ашиглах нь улам бүр нэмэгдэх хандлагатай байгаа бөгөөд хэрэв байдал энэ хэвээр үргэлжилбэл байгаль орчинд учруулах хохирол улам нэмэгдэх эрсдэлтэй юм. Улсын хэмжээнд жилд 25-30 мянган гэмт хэрэг бүртгэгддэгээс байгаль орчны эсрэг гэмт хэргийн гаралт 0.7 хувь бөгөөд үүнийг бага гэж үзэх болох хэдий ч байгаль орчинд учруулсан хохирол нь өндөр байдаг. Хууль бус мод бэлтгэлийн зөрчил 2017 онд 128 бүртгэгдэж байсан бол 2018 онд 72 зөрчил бүртгэгдэж, 56 нэгжээр буюу 43.7 хувиар буурч, илрүүлэлт 64 хувиар өсчээ. 2019 оны эхний дөрвөн сарын байдлаар 63 хэрэг зөрчил бүртгэгдсэн нь өмнөх оны мөн үеийнхээс 33 нэгжээр буюу 52.3 хувиар өсч, судалгаанд хамрагдсан жилүүдийн эхний дөрвөн сартай харьцуулахад илрүүлэлт 26.7 хувьтай байна. \u0000Түлхүүр үг: хууль бус мод бэлтгэл, зөрчил, гэмт хэрэг \u0000 ","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"82641001","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Analysis of economic efficiency of horse production","authors":"Uranbaigal Dejidbal, Lkhagvadorj Batsambuu","doi":"10.5564/mjas.v32i1.1614","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v32i1.1614","url":null,"abstract":"One of the main sources of development and livelihood in our country comes from  the production of the agricultural sector, only second after the mining industry. Agricultural sector not only supplies food and essential nutrients but it is a source of income and employment. The main labor force in this sector  consists of herders, and the  best way to ensure their livelihood is to increase the number of  livestock. However, there are different ways to calculate costs and revenues of pastoral livestock production. Nomadic herder households have different income sources and expenses depending on the type of livestock that they herd and it varies by region. The study focuses on households herding horses and aims to conduct    efficiency analysis on the household f income and expenses using  the  data gathered by the survey. The household income and expenses depend on what type of livestock they are herding. Households that are herding horses are surveyed through written surveys in this study. The economic efficiency methodology was used in the analysis. Furthermore, the study analysed statistics of the productivity of livestock. The study finds that a high number of horses are correlated with highly efficient income levels from the livestock. According to the survey results, in the Khangai region, the average efficiency level of all regions is 104.08%, and the steppe zone is 14.55%. \u0000Адууны аж ахуйн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн эдийн засгийн үр ашгийн шинжилгээ \u0000Манай орны хөгжлийн гол тулгуур багануудын нэг нь  уул уурхайн дараа хөдөө аж ахуйн салбар түүн дотроо мал аж ахуйн  үйлдвэрлэл  ордог. Энэ салбарын хөдөлмөрийн гол нөөц малчид бөгөөд тэдний амьжиргааны баталгаат байдлыг хангах гол эх үүсвэр нь мал, малын тоо толгойн өсөлт байсаар ирсэн байна. Бэлчээрийн мал аж ахуйн үйлдвэрлэлийн зардал, орлогын талаар харьцангуй ялгаатай ойлголтууд байсаар байна. Малчин өрхийн хувьд малын төрлөөс шалтгаалан орлого, зардлын бүтэц ялгаатай бөгөөд адуун сүргийн хувьд орлого болон зардлын хэмжээг өрх бүрээр анкет-асуулгын аргаар бүртгэн авч үр ашгийн түвшнийг тооцоолон, дүгнэлт гаргах зорилго тавьсан болно. Малчин өрхийн адууны аж ахуйгаасаа олох орлого, зардлын зөрүү нь  адууны толгойн тооноос гадна бүс нутгийн байршлаас хамаардаг байна. Бэлчээрийн мал аж ахуйн салбаруудын дотроос оны эхний 1 толгойгоос үйлдвэрлэж буй бүтээгдэхүүний хэмжээгээр хамгийн их нь монгол үхэр, дараа нь тэмээ, адуу, хамгийн бага нь ямаа, хонь байна. [1] Адууны аж ахуйн хувьд бэлчээр, тэжээл, арчилгаа, маллагаа, хашаа саравч зэрэгт зарцуулах зардал бусад малд зарцуулах зардалтай харьцуулбал бага бөгөөд харин амьдаар болон маханд зориулж зах зээлд борлуулах, мах, сүүн ашиг шимийг ашиглах зэргээс олох орлогын хэмжээ бусад малтай харьцуулбал өндөр байгаа нь орлого, зардлын зөрүү их байх нөхцөлийг бүрдүүлдэг учраас адууны аж ахуйн үр ашиг нэлээд өндөр байх болно гэсэн таамаглал дэвшүүлэн судалгааг явууллаа. \u0000Бэлчээрийн мал аж ахуйн үйлдвэрлэлийн тэр тусмаа адууны аж ахуйгаас олох орлого бол","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85704839","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Results of a study of optimal dose determination in wheat","authors":"Dolgor Tsognamjil","doi":"10.5564/mjas.v32i1.1606","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v32i1.1606","url":null,"abstract":"In radiobiology, biological effects appear when a biological organism absorbs radiation energy over a critical value. Therefore, the absorption dose, defined as the energy absorbed per unit mass, is the only major parameter that used for characterizing radiation effect. A typical dose-response curve is the survival rate experiences a progress of slowly dropping-slightly ascending- rapidly decreasing. This phenomenon of survival –dose response is universal in ion implantation of plants. The percentage of root and first leaf length and damage effect of ion beam increased in the highest doses. Darkhan-181 variety was more radio-sensitivity than Darkhan-144 variety. The indices of LD50 determined in Darkhan-144 variety 125Gy and in Darkhan-181 150Gy doses. Both two varieties similar result sown in RD50 indices sown in 125Gy (Darkhan-144 48.7%, Darkhan-181 49.1%) dose. We are determined 125-150Gy dose of ion beam radiation is an optimal dose for those varieties. \u0000Буудайн сортод ионы туяаны тохиромжтой тун тогтоох судалгааны дүн \u0000Монгол орны газар тариаланд буудайн үйлдвэрлэл 80 гаруй хувийг эзлэх бөгөөд уг таримлын гадаад орчны нөхцөлд тэсвэртэй арвин ургацтай сортуудын хэрэгцээ шаардлага нэмэгдсээр байна. Шинэ сорт бүтээх селекцийн ажилд цөмийн энергийг ашиглан мутаци хувьслаар тухайн сортын дутагдалтай талыг сайжруулах, урьд байгаагүй шинж чанар бий болгох судалгааны ажил хийгдсээр байна. Цөмийн аль ч энергийг селекцийн зорилгоор ашиглаж байгаа үед тохиромжтой тунг олж тогтоох нь хамгийн чухал байдаг. Хэт өндөр тунгийн үйлчилэл ургамлын амьдралтад сөрөгөөр нөлөөлдөг бол хэт бага тунгийн үйлчилэлд мутаци үүсэх магадлал буурдаг байна. Дархан-181, Дархан-144 сортуудын хуурай үрийг ионы цацрагийн 25Gy, 50Gy, 75Gy, 100Gy, 125Gy, 150Gy, 175Gy, 200Gy, 225Gy, 250Gy, 275Gy тунгуудаар үйлчилэн тохиромжтой тунг тогтоохыг оролдсон юм. Лабораторийн соёололт, анхны навч болон үндэсний уртыг хэмжиж, аль тунгийн үйлчлэлд хамгийн их ба бага бууралт үзүүлсэнийг тогтоох замаар радиацийн мэдрэмжийг тодорхойлсон юм. Судлагдсан бүх сортууд тун ихсэхэд соёололт, навчны болон үндэсний урт буурсан ба хамгийн өндөр буюу 275Gy тунгаар үйлчлэхэд соёололт 95-97 % -иар буурсан байна.  \u0000 Түлхүүр үг: мутаци, радиацийн мэдрэмж, үйлчилгээ, анхны навчны урт, үндэсний уртын бууралт","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"82819052","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Research studies on agricultural tractor’s fuel contamination in Mongolia","authors":"Erdenesaikhan Oyunsurtal, Ulziibaatar Tserendorj","doi":"10.5564/mjas.v32i1.1612","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v32i1.1612","url":null,"abstract":"The study is presented the result of the contamination of diesel fuel of tractor which used in agricultural sector. We took the sample from tractor fuel tank when spring’s cultivating and summer and autumn harrowing time, and analyzed the amount of contamination. The samples were taken periodically from tank tractors, autoclaves and warehouses, and the amounts of contamination contained in the fuel were determined by using the tools such as the filter tool /Millipore/, drying oven /202-OAB/, electronic weight /Sartorius BSA223s/, and microscope /Lab-Kits MB-YYS-300/ in accredited fuel and oil laboratory of Techenomics Mongolia LLC. The amount of contamination depended on the refuel to tractor on the field, and the periods of the working in the field. Especially, during the spring’s sowing and summer and autumn tillage, fuel pollution was much more and the geometric size of the mechanical mixture in the fuel was increasing. \u0000Монгол орны газар тариалангийн салбарт ашиглагдаж буй тракторын түлшний бохирдлын судалгаа \u0000Газар тариалангийн салбарт ажиллаж байгаа тракторын түлшний бохирдлыг тогтоох судалгааны ажлын үр дүнг танилцуулж байна. Хаврын тариалалт болон зун, намар тариалангийн талбайд уриншийн боловсруулалт хийх үед тракторын түлшний бакнаас дээж авч, бохирдлын хэмжээг лабораторийн шинжилгээгээр тогтоов. Талбайд ажиллаж байгаа тракторуудаас түлшний дээжийг тогтсон арга зүйн дагуу зориулалтын вакуум соруулаар авсан бөгөөд “Текеномикс Монгол” ХХК-ий түлш тосны итгэмжлэгдсэн лабораторит шүүгч багаж /Millipore/, хатаах шүүгээ /202-OAB Drying Oven/, электрон жин /Sartorius BSA223s/, микроскоп /Lab-Kits MB-YYS-300/ зэрэг багажуудыг ашиглан бохирдлын хэмжээг тодорхойлов. Лабораторийн шинжилгээний дүнгээс үзэхэд түлшний бохирдлын хэмжээнд тракторын гүйцэтгэх ажлын төрөл, түүний талбайд ажиллах хугацаа нөлөөлж байна. Ялангуяа хаврын тариалалт, намар талбайн уриншийн боловсруулалт хийх үед түлшний бохирдол их, түлшинд байгаа механик хольцын геометр хэмжээ томорч байна. \u0000 Түлхүүр үг: Дизель түлш, түлшний дээж, орчны тоосжилт, түлшний бохирдол","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"74360426","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Effect of crop rotation in soil microorganisms","authors":"Sunjidmaa Otgonbayar, Oyundalai Nyamdorj, Enkhmaa Erdenetugs","doi":"10.5564/mjas.v31i3.1546","DOIUrl":"https://doi.org/10.5564/mjas.v31i3.1546","url":null,"abstract":"The aimed of this study was to effect of crop rotation on soil microorganisms activity, that’s soil biological indicator. Plots are Fallow-Wheat-Pea and Green manure fallow-Wheat-Oat+Melilotus of 3 fields rotation type. The study was conducted to determine the effect of crop rotation in soil biological indication is microbial active. Total number of microorganisms and nitrogen fixing bacteria determined in soil of three field rotation (Fallow-What-Peat, Green manure fallow-Wheat, Oat and Melilotus). The results of study in 2016-2019 in three field rotation – Peat, Wheat, Fallow were 85.6-96.9x106 CFU/g microorganisms. There were 87.5-89.3% bacteria and 10.6-12.4% actinomycetes. Rotation  fields of Oat and Melilotus, Green manure fallow, Wheat were 91.7-92.4 CFU/g microorganisms of it 82.1-84.4% bacteria and 15.5-17.8%-actinomycetes. \u0000Хөрсний бичил биетний идэвхид сэлгээний нөлөөг судалсан дүн \u0000Хөрсний биологийн илтгүүр болох бичил биетний идэвхид таримлын сэлгээний үзүүлэх нөлөөг судлах зорилгоор 3 талбайт Уринш-Буудай-Вандуйн, Ногоон бордуурт уринш–Буудай–Овъёос+Донник бүхий таримлуудын сэлгээний хөрсөнд нийт бичил биетний тоог зүйлийн бүрэлдэхүүнээр, мөн азот шингээгч ашигтай бактерийн тоог тус тус тодорхойлов. 2016-2019 оны судалгааны дүнгээр ЭТС-ийн 3 талбайт Вандуй, Буудай (цуулбар) – Уринш хувилбарын 1 г хөрсөнд 85.6-96.9 сая.ш бичил биетэн, үүний 87.5-89.3%-ийг бактери, 10.6-12.4%-ийг актиномицет, 3 талбайт О+Д-НБУ-Буудайн сэлгээний 1 г хөрсөнд 91.7-92.4 сая.ш бичил биетэн, үүний 82.1-84.4%-ийг бактери, 15.5-17.8%-ийг актиномицет эзэлж байна. \u0000 Түлхүүр үг: азот шингээгч, бактери, актиномицет, мөөгөнцөр","PeriodicalId":18941,"journal":{"name":"Mongolian Journal of Agricultural Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"81427270","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}