{"title":"ALANYA YÖRESİ AĞIZLARINDA KULLANILAN DEYİMLERDE SAKLI KALMIŞ KELİMELER","authors":"Fatih Numan Küçükballi","doi":"10.56694/karadearas.1267679","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1267679","url":null,"abstract":"Deyimler çoğunlukla ne zaman ortaya çıktığı bilinmeyen, halkın ortak ürünü olan kalıplaşmış yapılardır. Deyimlerin bünyesinde tarihî dönemlerde kalmış, günümüzde unutulmuş kelimelerle karşılaşmak ihtimal dâhilindedir. Ayrıca deyimler standart dilde kullanılmayan, sadece ağızlarda yaşayan kelimeleri de ihtiva edebilir. Ağızlarda yaşayan deyimlerin daha iyi anlaşılabilmesi için ihtiva ettikleri kelimelerin de muhataplar tarafından biliniyor olması gerekmektedir. Söz konusu gereklilikten hareketle Alanya yöresi ağızlarında kullanılan 1500 civarında deyim taranmış ve standart Türkiye Türkçesinde kullanılmayan 65 kelime incelemeye tabi tutulmuştur. Alanya yöresinde kullanılan deyimler hususunda Tevfik Hacıhamdioğlu tarafından hazırlanan Alanya Ağzından Esintiler adlı eser kaynak alınmıştır. İncelenen kelimelerin tespit edilebildiği ölçüde kökenleri gösterilmiştir. Ayrıca ilgili kelimelerin Eski Türkçe, Eski Anadolu Türkçesi, Osmanlı Türkçesi ve Türkiye Türkçesinin diğer ağızlarında tanıkları olup olmadığı araştırılmıştır. Çalışma sonucunda 65 kelimenin 11 tanesinin Arapça, 4 tanesinin Farsça, 4 tanesinin ise Yunanca olduğu görülmüştür. 7 kelimenin kökeniyle ilgili herhangi bir veri bulunamamıştır. Geriye kalan 39 kelimenin Türkçe olduğu düşünülmektedir. 10 kelimenin Derleme Sözlüğü’nde yer almadığı; 2 kelimenin Derleme Sözlüğü’nde bulunmasına rağmen farklı bir anlamı olduğu görülmüştür. 11 kelimenin doğrudan Eski Türkçe döneminde tanığı tespit edilmiştir.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130890014","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"DİLLER, LEHÇELER VE AĞIZLAR BAĞLAMINDA EVLİYÂ ÇELEBİ SEYAHATNÂMESİ","authors":"Erkan Hi̇ri̇k","doi":"10.56694/karadearas.1267676","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1267676","url":null,"abstract":"Artzamanlı dil çalışmalarında en temel araç tarihî dil verilerinin bulunduğu metinlerdir. Tarihî metinler hem ait olduğu dilin iç yapısına dair birtakım ipuçları sunabildiği gibi hem de döneminin sosyal ve kültürel konular başta olmak üzere tarihî olaylarına dair de bilgiler sunabilmektedir. Bu iki bakımdan ele alındığında Türk dili için Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi oldukça önemli konumda bulunmaktadır. Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi, 17. yüzyıl Türkçesinin özelliklerini yansıtan en iyi metinlerden olduğu gibi yazarının dil hassasiyeti nedeniyle döneminin konuşma dilinden, ağızlarından, lehçelerinden ve Türkçe dışındaki dillerinden de bilgiler barındırmaktadır. Seyyah, döneminin eksiksiz bir tasvirini ortaya koymak amacıyla kimi zaman doğrudan kimi zaman da dolaylı olarak ağız, lehçe ve dil verilerini sunmuştur. İlgili yüzyılın Türkçesi, Türk lehçeleri, ağızları ve Türkçe dışındaki dilleri için bu verilerin incelenmesi gerekmektedir. Seyahatnâme’de yer alan bu verileri fonetik, morfolojik, sentaktik, leksik ve semantik olarak dil içi bağlamda da değerlendirmek mümkündür. Bu çalışmada Seyahatnâme’de yer alan Türk lehçeleri, ağızları ve Türkçe dışındaki dillere dair verilere bütüncül bir bakış sergilenmiş ve bu verilerin hangi bağlamlarda ele alınabileceği değerlendirilmiştir.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":"22 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"117133678","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"TÜRKİSTAN’DA YAHUDİ VARLIĞI VE ONLARIN SEYAHATNAMELERE YANSIMALARI","authors":"Fatih Çolak","doi":"10.56694/karadearas.1267646","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1267646","url":null,"abstract":"Yahudiler kutsal toprakları olan Kenan’dan (Filistin) defalarca başka coğrafyalara göç etmek zorunda kalmışlardır. Çoğu kez göçtükleri yerlerden geri dönmemişler ve oralarda yaşamlarına devam etmişlerdir. Göçüp yerleştikleri bölgelerden birisi de Türkistan’dır. Türk-İslam medeniyetinin doğduğu topraklar olan Türkistan’da yüzyıllardan beri Yahudi varlığı söz konusudur. Burada yaşayan Yahudilere Türkistan Yahudileri, özelde de Buhara Yahudileri denmektedir. Bu Yahudiler bölgede İslamiyet başta olmak üzere farklı birçok kültürün etkisi olmasına rağmen benliklerini, kültürlerini ve inançlarını kaybetmemişlerdir. Ancak, yaşam tarzlarıyla ve pratikleriyle dünyanın diğer yerlerindeki Yahudi gruplarından farklılık arz etmektedir. Türkistan şehirlerinde kendilerine ait mahallelerde yaşamlarını sürdürmüşler, genelde de farklı zanaat dallarıyla meşgul olmuşlardır. Türkistan’ın Ruslar tarafından istilasıyla birlikte kendilerine Ruslar tarafından özel haklar verilmiş ve bazı ticaret kollarına hâkim olmuşlardır. Fakat Çarlık Rusya’sının yıkılması ve Sovyetler Birliği’nin kurulmasıyla birlikte diğer milletler gibi Türkistan Yahudileri de asimilasyon politikalarına tabi tutulmuşlardır. Bunun neticesinde ve özellikle de Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra fırsatını bulanlar başta İsrail olmak üzere ABD, Avusturalya ve Kanada’ya göç etmişlerdir. Günümüzde az da olsa Buhara başta olmak üzere Türkistan’ın bazı büyük şehirlerinde Yahudiler yaşamlarını devam ettirmektedirler. Bu çalışmada tarih boyunca Türkistan’daki Yahudi varlığı ele alınacak ve onların Seyahatnamelere yansımaları irdelenmeye çalışılacaktır.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":"17 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133747943","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"CANİKLİ-ZÂDE TAYYAR MAHMUT PAŞA VE DAĞLI EŞKIYASI ÜZERİNE GÖNDERİLMESİ","authors":"M. Bilgin","doi":"10.56694/karadearas.1267661","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1267661","url":null,"abstract":"Canikli-zâdeler; Canik sancağında yerel derebeylerden biri olarak yükselmişti. Trabzon vilayetinde de yerel derebeylerin isyan edip halkı ezdikleri bir dönemde vali olarak atanıp bir hanedan olarak geniş bir bölgeyi üç nesil ard arda yönetmişlerdir. 1757 yılında mirmiranlık rütbesi ile Trabzon valiliğine atanan Süleyman Paşa’dan sonra; 1773 de Vezir rütbesi ile kardeşi Ali Bey, Trabzon Valisi olarak atandı. 1778 yılında Kırım Seraskerliği görevinde iken verilen emirleri dinlemeyen Ali Paşa isyan edip Rus kontrolündeki Kırım’a sığınmıştı. 1781 de Ali Paşa af edildi ve vezirlikle Trabzon vilayeti tekrar kendine verildi. Benzer durumları ölümünden sonra Trabzon valiliğine atanmış Büyük oğlu Battal Hüseyin Paşa ve O’nun oğlu Tayyar Mahmut Paşa da yaşamıştır. Tayyar Mahmut Paşa babasının yerine Trabzon valisi ve Mısır seraskeri olmuştu. Mısır dönüşünde Rumeli’deki Dağlı eşkıyasını tedip etmek üzere görevlendirilir ve görevini başarı ile tamamlayıp Trabzon’a döner. İsyan eden Tayyar Mahmut Paşa Rusya’ya iltica etti. Kırım’da ikamet ederken, İstanbul’da III. Selim tahtan indirildi. IV. Mustafa tahta çıktı. Tayyar Mahmut Paşa 1807 Temmuz’unda Kırımdan İstanbul’a geldi. Gelmesinden IV. Mustafa memnun olmuştu. Sadaret Kaymakamlığı görevine getirildi. Sonra bu görevden ve vezirlikten azl edilip Varna’ya sürüldü ve Ağustos 1808 de Varna’da idam edildi.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":"72 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126761786","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"MACAR KAYNAKLARINDA YENİ TÜRK DEVLETİ’NİN KURULUŞ SÜRECİ VE TÜRKİYE’DEKİ SİYASİ HAYATA DAİR BAZI TESPİTLER (1920-1938)","authors":"Müjdat Karagülmez","doi":"10.56694/karadearas.1267669","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1267669","url":null,"abstract":"Türkiye Büyük Millet Meclisi, Millî Mücadele’nin olağanüstü koşulları altında açılmıştır. Meclisin açılmasıyla Anadolu’da yeni bir Türk devletinin temelleri atılmıştır. Macarlar, Anadolu’yu işgal eden devletlere karşı verilen Millî Mücadele’yi yakından takip etmiş ve Millî Mücadele’ye destek olmuştur. Millî Mücadele’nin başarıya ulaşması, Lozan Barış Antlaşması’nın imzalanması ve Cumhuriyetin ilanı Macar halkında ve Macar Meclisi’nde sevinçle karşılanmıştır. Genç Türkiye Cumhuriyeti’nin iç politikasındaki gelişmeler ve Meclisin 1920’li yıllarda çıkarmış olduğu önemli yasalar, Macarların ilgisini çekmeye devam etmiştir. Bu çalışmanın ana temasını, Macar kaynaklarına göre TBMM’nin açılma süreci ve Cumhuriyetin ilk yıllarında Türk siyasi hayatında yaşanan önemli gelişmeler oluşturmaktadır. Ayrıca Macar kaynaklarına göre TBMM’nin açıldığı dönemin koşulları değerlendirilerek Millî Mücadele’nin merkezi olan Ankara’ya dair tespitlere de yer verilmiştir. Böylece, Macarların perspektifinden meclisin hangi şartlar altında açıldığına dair bilgilere ulaşılması amaçlanmaktadır. Bununla birlikte, Atatürk döneminde Türkiye’de görev yapan Macar elçilerinin 1930’lu yıllardaki raporlarında TBMM’den, Halk Fırkası’ndan ve Türkiye’deki siyasi gelişmelerden sıkça bahsedilmiştir. Bu raporlar, TBMM’nin yapısından ve işleyişinden bahsederken yabancı diplomatların gözünden Türkiye’deki siyasi hayata dair farklı bir bakış açısı sunması nedeniyle önem teşkil eder bir mahiyettedir.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":"332 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127574829","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"TÜRKİYE’DE FINDIĞIN ÖNEMİ VE FINDIĞA YAPILAN ALAN BAZLI GELİR DESTEĞİNİN REKOLTE VE ÜRETİM ALANI İLE İLİŞKİSİ: SEÇİLMİŞ İLLER KAPSAMINDA PANEL VERİ ANALİZİ","authors":"Ö. Ömür","doi":"10.56694/karadearas.1267693","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1267693","url":null,"abstract":"Türkiye, fındık üretim miktarı, üretim alanı ve ihracatı bakımından dünyada açık ara önde gelen ülke konumundadır. Ülkenin en önemli tarım ürünlerinden ve ihracat kaynağından biri olan fındık, üretimin gerçekleştiği bölgelerde yöre halkının en önemli geçim kaynağı olması bakımından da oldukça önemlidir. Ancak Türkiye fındık verimi bakımından son yıllarda diğer yetiştirici ülkelerin oldukça gerisinde kalmaktadır. Ülkede fındık veriminin düşük olması tarımsal olduğu gibi ekonomik sorunları da beraberinde getirmektedir. Verimliliği yüksek olan ve sektördeki payını arttırmak için önemli yatırımlar ve teşvikler yapılan ülkeler, üretim alanını genişleterek önümüzdeki yıllarda Türkiye’nin sektördeki hâkimiyetini baskı altına alabilir. Çalışmanın amacı, Türkiye’de fındık sektörünün gelişimine yönelik yapılan mali destekleri ve bu desteklerin yeterliliğini değerlendirmektir. Bu amaçla, Türkiye’de fındık üretiminde önde gelen iller arasında yer alan Giresun, Ordu ve Trabzon’da 2009-2021 döneminde fındık sektörüne yapılan “alan bazlı gelir desteği” ile fındığın rekoltesi ve üretim alanı arasındaki ilişki ekonometrik yöntem ile araştırılmıştır. Ekonometrik yöntem olarak panel veri yöntemi kullanılmıştır. Çalışma bulgularına göre, fındık sektörüne yönelik destekler son yıllarda artan enflasyon ve girdi maliyetleri karşısında yetersiz kaldığı görülmüştür. Analiz sonuçları ise, söz konusu bölgelerde sektöre yönelik alan bazlı gelir desteğinin fındık rekoltesini ve üretim alanını anlamlı ve pozitif etkilediğini göstermektedir.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":"5 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"117024416","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"YUGOSLAVYA KOMÜNİST PARTİSİNİN ULUSAL SORUN ÜZERİNE İZLEDİĞİ POLİTİKALAR (1918 -1941)","authors":"H. Demi̇r","doi":"10.56694/karadearas.1329826","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1329826","url":null,"abstract":"Bu makalede 1918-1941 yılları arasında Yugoslavya Komünist Partisinin ulusal sorun konusunda izlediği politikalar incelenecektir. 1918 yılında Güney Slavlarını tek bir devlet çatısı altında toplayan Sırp-Hırvat-Sloven Krallığının (1929’dan itibaren Yugoslavya Krallığı) kurulmasından sonra ülkedeki en önemli siyasi çatışma merkeziyetçilik yanlı-sı Sırplar ile federalizm yanlısı Hırvatlar arasında yaşandı. Yugoslavya Komünist Partisi, 1919 Nisanında Belgrad’da kurulduğunda Sırpların, Hırvatların ve Slovenlerin tek bir Yugoslav ulusunu oluşturdukları fikrini kabul etti ve aynı zamanda Yugoslavya Krallığının yıkılması şeklinde bir hedef belirledi. 1934’den sonra komünist parti, Sloven, Hırvat ve Sırp uluslarının varlığını ayrı ayrı kabul ederek ulusların eşitliği temelinde federal Yugoslavya devletinin kurulması yönünde siyasi bir program benimsedi. Partinin ulusal sorun ile ilgili görüşünü değiştirmesinde Komintern kararları-nın büyük bir rolü olmuştur. Bu çalışmada Yugoslavya Komünist Partisinin ilk kurulduğu anda benimsemiş olduğu tek bir Yugoslav ulusunun varlığı görüşünden farklı ulusların varlığını tanıyan federalist Yugoslavya görüşüne geçiş süreci anlatılmakta ve bu ideolojik-politik tutumdaki değişimin aynı zamanda İkinci Yugoslavya’nın (1945-1991) komünist-ler tarafından federal bir devlet olarak kurulmasında belirleyici olduğu iddia edilmektedir.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":"72 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127671979","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"KİMEK-KIPÇAK ETNİK OLUŞUMUNDA MOĞOL KÖKENLİ UNSURLAR","authors":"Haşim Özel","doi":"10.56694/karadearas.1220635","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1220635","url":null,"abstract":"Kıpçak boylar birliği oluşumu itibariyle Türk kökenli boyların çoğunlukta olduğu bir yapı görünümü arz etse de, hem etnik şekilleniş hem de sonraki genişleme çağında farklı kökenlerden gelen boyları da ihtiva ediyordu. İrtiş kıyılarından Macar düzlüklerine kadar olan sahayı, bozkırda uzun sayılabilecek bir süre içinde, hemen hemen iki yüzyıl (XI. yüzyılın ikinci yarısı ile XIII. yüzyılın ilk çeyreği) kadar idare eden Kıpçaklar, Türk, Moğol, İranî ve az da olsa Fin-Ugor kökenli boyları bünyesinde barındıran gevşek yapılı bir boylar konfederasyonunu temsil ediyorlardı. Kimekler içerisindeki en kuvvetli boy olan Kıpçaklar, İşim ve Tobol nehirleri civarında, yani Kimek topraklarının batıya uzanan kısımlarında yaşıyorlardı. Kimekler de tıpkı Kıpçaklar gibi IX. yüzyılda çeşitli boyların birleşmesiyle oluşmuş bir konfederasyondu. İslam kaynaklarının aktardıklarına bakılırsa kurucu boy Tatar/Moğol köklere sahipti ve başta Kıpçaklar olmak üzere daha sonraki Oğuzlar arasında göreceğimiz çeşitli boyları bünyesinde barındırıyordu. XI. yüzyılın başında Mançurya’da, Kitanların baskısıyla Kay ve Kun boylarının başlattıkları Kun Göçü, Batı Sibirya bozkırlarında bir iktidar değişikliğine yol açtı. Bu olayın hemen sonrasında Kimekler egemenliklerini kaybetmiş ve yerlerini Kimek ülkesinin batısında hüküm süren Kıpçaklar almışlardır. Bu yeni etnogenez süreci bir yüzyıl sonra da devam etmiş ve bu defa Bayavut, Ölberli gibi Moğol çevresinden gelen boylar Kıpçaklara katılmışlardır.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":"19 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130769283","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"1595 TARİHLİ DEFTER-İ MUFASSAL-I LİVÂ-İ AHISHA’DAKİ MOĞOLCA KİŞİ ADLARI ÜZERİNE","authors":"Sinan Uyğur","doi":"10.56694/karadearas.1220638","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1220638","url":null,"abstract":"1595 tarihli Defter-i Mufassal-ı Livâ-i Ahısha, vergi türleri, miktarları, mükellefleri ile ilgili önemli bilgiler içermekte olup çeşitli bilim dallarınca bu bilgiler değerlendirilmiştir. Bölge üzerinde özellikle defterdeki kişi adları üzerinden etnogenez tartışmaları yaşanmıştır. Ancak bugüne kadar defterdeki Moğolca kişi adları üzerinde durulmamıştır. Bu makalede evvela Moğolca kişi adlarının veriliş süreçleri, kişi adı verme temayülleri değerlendirilmiş, akabinde defterdeki yüz kadar Moğolca kişi adı, geçtikleri yerler, anlamları, başkaca vesikalandırıldıkları eserler ile birlikte alfabetik olarak verilmiştir. Bugün de bölgenin yer adlarında, kişi adlarında, söz varlığında Moğolca unsurların bulunması, defterdeki Moğolca kişi adlarını açıklanabilir kılmaktadır. Moğolca kişi adlarında görülen ses değişimlerine bakıldığında ise bir kısmında Moğolca hususiyetler devam ederken bir kısmında ise bugün de bölgede varlığını hissettiren Kıpçak Türkçesine mahsus ses değişimlerinin meydana geldiği görülmektedir. Buna ilaveten, defterde Moğolca kişi adlarına eklendiği görülen ve Artvin-Ahıska ağızlarında varlığını sürdüren /+A/ ekinin, bu ekin Moğolcadaki karşılığı /+GA/dan daha yaygın kullanılması, bu coğrafyada 16. yüzyılın son çeyreğinde Türkleşme/Türkçeleşme olarak yorumlanabilir. Ancak Moğolca kişi adlarının bir kısmının Moğolca hususiyetlerini yitirmemiş olması, bahse konu alanda bu dönemde Moğol varlığını ortaya koymaktadır.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":"139 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114568534","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"DEDE KORKUT OĞUZNAMELERİNDE SAVAŞ STRATEJİLERİ","authors":"Ahmet Keski̇n","doi":"10.56694/karadearas.1221477","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1221477","url":null,"abstract":"Savaşın dil, kültür, sanat ve edebiyatın çeşitli tür ve alanlarına pek çok yansımaları olmuştur. Türk dil, kültür ve edebiyat tarihinin üzerinde en çok araştırma yapılan metinleri arasında yer alan, zengin içeriğiyle gün geçtikçe yeni çalışmalara konu olmaya devam eden Dede Korkut Oğuznameleri de savaş unsurları ve özellikle savaş stratejileri açısından dikkat çekici örnekler içermekle birlikte konunun bu bağlamda henüz müstakil çalışmalar aracılığıyla, yeterli düzeyde ele alınıp çözümlenmediği görülmektedir. Söz konusu dikkat ve ihtiyaçtan hareketle hazırlanan bu çalışmada, Dede Korkut Oğuznamelerindeki savaş stratejileri konusu, tespit edilen başlıca örneklerden hareketle ele alınmıştır. Bu doğrultuda çalışmada öncelikle Dede Korkut Oğuznamelerinde savaş konusu ana hatlarıyla değerlendirilmiştir. Çalışmanın devamında Dede Korkut Oğuznamelerinde görülen savaş stratejileri örnekleri sınıflandırılarak belirli alt başlıklar altında ele alınıp çözümlenmiştir. Anlatmalarda kargış, alkış ve övgü sözleri, uyku, uykudan uyanma ve uyandır(ıl)ma, esaret ve askerî casusluk, savaş düzeni ve av gibi hususların savaş stratejileri bağlamındaki görünümleri analiz edilmiştir. Böylece, çalışma aracılığıyla, Dede Korkut anlatmalarında gerçek ve maddi savaşla birlikte Oğuz toplum düzenini tehdit eden her türlü düşünce, eylem, söylem, olay, olgu ile savaş ve buna yönelik geliştirilen savaş stratejilerinin epik ve estetik bir düzlemde nasıl aktarılmış olduğu konusu aydınlatılmıştır.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":"8 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115008571","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
求助内容：
应助结果提醒方式：
京公网安备 11010802042870号
