Karadeniz Araştırmaları最新文献

İRREDANTİZM PERSPEKTİFİNDEN RUSYA’NIN 2008 SONRASI OPERASYONLARI 从本土主义角度看俄罗斯 2008 年后的行动

Karadeniz Araştırmaları Pub Date : 2024-03-26 DOI: 10.56694/karadearas.1424920

Gül Seda ACET İNCE

{"title":"İRREDANTİZM PERSPEKTİFİNDEN RUSYA’NIN 2008 SONRASI OPERASYONLARI","authors":"Gül Seda ACET İNCE","doi":"10.56694/karadearas.1424920","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1424920","url":null,"abstract":"Uluslararası ilişkiler yazınında fazla yer edinememiş olan irredantizm, son zamanlarda Rusya dış politikasının önemli bir unsuru olmuştur. Bir ülkenin, başka bir ülkede yaşayan soydaşları üzerinde hak iddia ederek bu topluluğun bulunduğu toprakları kendi sınırına katmak istemesini ifade eden kavram, tanımı ve uygulanışı itibariyle büyük bir sorun teşkil etmektedir. Ayrıca, iredantizmin net bir çerçevesinin çizilememiş olması, uygulamanın devletlere bırakılmış olması ve yasal bir kısıtlamanın bulunmaması hasebiyle uluslararası ilişkilerde birçok probleme yol açabileceği de yadsınamaz bir gerçektir. İrredantizm mantığıyla, devletlerin soydaşlarını bahane ederek karşılıklı topraklarını işgal ya da ilhak etme ihtimalinin ilerleyen süreçte hem bölgesel hem de küresel sorunları da beraberinde getireceği aşikardır. Bu bağlamda, çalışmada Rusya’nın 2008 yılından itibaren sırasıyla Gürcistan Savaşı, Kırım İlhakı ve Ukrayna Savaşları örnekleri üzerinden irredantizm politikaları incelecektir. Çalışmanın temel vurgusu ise, Rusya’nın bu operasyonları, ileri sürdüğü gibi irredantist argümanlarla değil de bölgesel yayılmacı tavrının bir parçası olarak gerçekleştirdiğini ve irredantizm adeta bir bahaneye dönüştürdüğünü ortaya koymaktır.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":"105 40","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140380469","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

OSMANLI DÖNEMİNDE CEZAYİR ŞEHRİNİN YEREL YÖNETİMİ 奥斯曼帝国时期塞扎耶尔市的地方行政管理

Karadeniz Araştırmaları Pub Date : 2024-03-26 DOI: 10.56694/karadearas.1379692

Gökçen Kalkan

{"title":"OSMANLI DÖNEMİNDE CEZAYİR ŞEHRİNİN YEREL YÖNETİMİ","authors":"Gökçen Kalkan","doi":"10.56694/karadearas.1379692","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1379692","url":null,"abstract":"Şüphesiz Cezayir’de yaklaşık 300 yıl devam eden Osmanlı yönetimi, bazı Avrupa ülkelerinin Cezayir sahillerine uyguladığı saldırılardan ülkeyi korumaya çalışmak suretiyle, güvenlik öncelikli bir idari yapı teşkil etmiş ve aynı zamanda Cezayir eyaletinin imarına ve halkın huzur ve refahına da azami ihtimam göstermiştir. Bu idari yapı, aslında kademeli bir şekilde gerçekleştirilmiştir. Cezayir’de Osmanlı idari yapısının yerleşmesi ve kurumlarının tam olarak nihaî şekli almaları uzun zaman almıştır. Doğal olarak Osmanlı idaresi bunu yaparken hali hazırda şehirde bulunan geleneksel yerel yönetimden, sahil şeridinde yerleşen Endülüs göçmenlerin tecrübesinden ve Osmanlı Devleti’nin diğer eyaletlerinde kullandığı sistemlerden faydalanarak oluşturmuştur. Bunun sonucu olarak, sürekli Avrupalı devletlerin saldırı-tehdidi altında olan Cezayir, Osmanlı coğrafyasının en güvenli, en huzurlu ve en mamur şehirlerinden birisi olmuştur. \u0000Vurgulamamız gereken en önemli husus; Osmanlı yönetiminin şehirde bulunan ve Cezayir tarihi boyunca süregelen geleneksel yerli yönetimi yok etmeye çalışmamasıdır. Aksine, şehirde bulunan yerli yönetim biçimini Osmanlı idaresine bağlı olan bütün eyaletlerde uygulanan geleneksel idari modele uygun ve daha etkin bir model haline getirmek için çalışmıştır. Araştırmamızda Osmanlı döneminde Cezayir’de bulunan yerel yönetime ve idari kurumlara ışık tutulmaya çalışılacaktır.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":"108 33","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140380565","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

KURULUŞUNDAN II. MEŞRUTİYET’E KASTAMONU VİLAYETİ’NDE DUYUN-I UMUMİYE İDARESİ (1882-1908) 从卡斯塔莫努市成立到第二次君主立宪制（1882-1908 年）期间该市的管理情况

Karadeniz Araştırmaları Pub Date : 2024-03-23 DOI: 10.56694/karadearas.1411338

Abdülkadir Erçi̇n

{"title":"KURULUŞUNDAN II. MEŞRUTİYET’E KASTAMONU VİLAYETİ’NDE DUYUN-I UMUMİYE İDARESİ (1882-1908)","authors":"Abdülkadir Erçi̇n","doi":"10.56694/karadearas.1411338","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1411338","url":null,"abstract":"Osmanlı Devleti’nin 19. yüzyıla gelindiğinde giderek derinden hissetmeye başladığı mali bunalım devleti yeni önlemler almaya itti. Paranın değerine yönelik yapılan düzenlemeler gerekli mali düzelmeyi sağlayamadığı gibi özellikle Rusya ile yürütülen savaşlar devlet hazinesini çaresiz bırakmaya başladı. Daha önce ekonomik bunalımlarda Galata bankerleri vasıtasıyla iç borçlanma yoluna giden Osmanlı Devleti 1853-1856 Kırım Savaşı sırasında ilk kez dış borçlanma yoluna başvurdu; ancak bu dış borçlanmayı diğer borçlanmalar izledi. Böylelikle devlet, borçlarının faizini ödemek için bile borçlanır hale geldi. Osmanlı ekonomisi krizden ziyade mali iflasa sürüklenmeye başladı. Bu noktada Avrupalı devletler kendi alacaklarını temin etmek isteyince 1881 yılında yapılan anlaşma ile Duyun-ı Umumiye İdaresi kuruldu. İdarenin kurulması ile Tuz inhisarı ve Alkollü içeceklerin vergisi başta olmak üzere, ipek öşürü tütün öşürü ve çeşitli diğer çeşitli vergi gelirleri Duyun-ı Umumiye İdaresine bırakıldı. Tütün gelirleri daha sonra anonim bir şirket olan Tütün Reji İdaresine devredildi. Avrupalı Devletler idare vasıtasıyla alacaklarını tahsil etme işine koyuldular. İstanbul’da kurulan Duyun-ı Umumiye İdaresi kısa sürede teşkilatlanarak Sultan II. Abdülhamid döneminde tüm Osmanlı vilayetlerinde sistemli çalışan bir yapı meydana getirdi. Bu yapılardan birisi de Kastamonu vilayetinde kuruldu. Çalışmada kuruluşundan II. Meşrutiyet dönemine kadar Duyun–ı Umumiye İdaresinin Kastamonu vilayetinde teşkilatlanması ve idarenin vilayette karşılaştığı sorunlar ele alınmıştır.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":" 12","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140387101","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Hakas Masalı “Zenginle Avcı”nın Vladimir Propp’un Yapısal Anlatı Çözümleme Yöntemi Kapsamında İncelenmesi 根据弗拉基米尔-普罗普的结构叙事分析法分析哈卡斯童话《富人和猎人

Karadeniz Araştırmaları Pub Date : 2024-03-23 DOI: 10.56694/karadearas.1395602

Emine Güven

{"title":"Hakas Masalı “Zenginle Avcı”nın Vladimir Propp’un Yapısal Anlatı Çözümleme Yöntemi Kapsamında İncelenmesi","authors":"Emine Güven","doi":"10.56694/karadearas.1395602","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1395602","url":null,"abstract":"Genellikle hayalî veya fantastik ögeler içeren, bir olay örgüsüne sahip kısa hikâyeler olan masallar, birçok yönden çocukların ve toplumun gelişimine katkı sunan kültürel araçlardır. Masalların bünyesinde barındırdığı metaforlar, benzetmeler ve diğer edebî figürler, dilin gücüyle nesilden nesle ulaşarak, geçmiş ve günümüz arasındaki birikimi toplumun değerlerini, geleneklerini, kültürün özgünlüğünü ve kimliğini yansıtır. Masallar, toplumlar için önemli veriler sunduğundan araştırmacılarca çeşitli yöntemlerle ele alınıp incelenmektedir. Vladimir Propp’un “Yapısal Anlatı Çözümleme” metodu da bu bağlamda değerlendirilmesi gereken bir yöntemdir. Bu yöntem, masalların temel yapısını, farklı masallarda tekrarlanan motifleri ve olayların altında yatan yapıyı açıklama yoluna gider. Propp'un yöntemi, hikâye analizinde ve edebî eserlerin incelenmesinde kullanılan bir model olması yani birçok alanda uygulanabiliyor olması bakımından da değerlidir. Türkiye Türkçesindeki birçok masal “Yapısal Anlatı Çözümleme” yöntemi ile incelenmiştir. Ben de bu çalışmada Türk dilinin uzak lehçelerinden/Türk Lehçelerinin Kuzeydoğu (Sibirya) kolunda yer alan Hakas Türkçesine ait bir masal olan “Paynañ Añcı” (Zenginle Avcı) masalını bahsi geçen yöntemle inceleyip, V. Propp’un metodu çerçevesinde dünya masallarındaki ortak işlevlerin Hakas masallarındaki mevcudiyetini sorguladım. Hakas Türkçesinin uzun süre sözlü kültür dairesinde, yazı dilinin sınırlayıcılığı olmaksızın varlığını sürdürmüş olması nedeniyle muhafaza ettiği sözlü kültür ürünleri (destanlar, hikâyeler, masallar vb.) incelendiğinde ilgi çekici verilere (motifler, mitolojik unsurlar vb.) sahip olup olmadığını inceledim.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":" 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140386878","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

İNGİLTERE’NİN ÇANAKKALE BOĞAZI’NI ELE GEÇİRME VE GELİBOLU YARIMADASI’NI İŞGAL TASARISI: 1906 RAPORU 英国关于夺取达达尼尔海峡和占领吉利博卢半岛的建议1906 年报告

Karadeniz Araştırmaları Pub Date : 2024-03-23 DOI: 10.56694/karadearas.1404859

Ferdi Ertekin

{"title":"İNGİLTERE’NİN ÇANAKKALE BOĞAZI’NI ELE GEÇİRME VE GELİBOLU YARIMADASI’NI İŞGAL TASARISI: 1906 RAPORU","authors":"Ferdi Ertekin","doi":"10.56694/karadearas.1404859","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1404859","url":null,"abstract":"İngiltere, 1877’de Dışişleri Bakanlığı, 1889-1914 arasında İstanbul’daki askeri ataşeleri, 1906’da Deniz İstihbarat Dairesi, Genelkurmay Başkanlığı ve Savaş Bakanlığı aracılığıyla Rumeli, İstanbul, Çanakkale/Gelibolu yarımadası hakkında ayrıntılı raporlar oluşturmuştur. Dış istihbarat kurumları tarafından farklı tarihlerde hazırlanan bu raporlar özellikle de 1906’da Britanya’nın tek bir tasarıya odaklanması sonucu doğurmuştur. Bu tasarı da Gelibolu’nun işgali ve Türklerin İstanbul’dan çıkarılmasıdır. 1906’da İngiliz Genelkurmayı ve Savaş Bakanlığı tarafından hazırlanan “War with Turkey” başlıklı rapor İngiltere’nin 1915’te Gelibolu’ya düzenlediği amfibi harekât öncesi hazırladığı en detaylı işgal planlarından biri olması itibariyle Türk tarihi açısından son derece önemlidir. 1906, Türk-İngiliz ilişkileri açısından 1877-78 Osmanlı-Rus Harbi’nden sonraki en önemli dönüm noktasıdır. İngiliz Genelkurmay Başkanlığı ile Savaş Bakanlığı tarafından hazırlanan ve iki bölümden oluşan bahsi geçen raporun birinci bölümünde II. Abdülhamid devrinde Rumeli, Gelibolu ve Çanakkale’nin tarihi coğrafyası, demografik yapısı ve Mart 1906’da Türk ordusunun kuvvet miktarına dair önemli bilgi ve istatistikler bulunmaktadır. İkinci bölüm, Çanakkale Boğazı’nı ele geçirmek amacıyla Gelibolu yarımadasının İngiliz deniz ve kara kuvvetlerinin amfibi harekâtı ile nasıl işgal edileceğine dair yirmi yedi maddeden oluşan son derece ayrıntılı bir rehber niteliğindedir. İtilaf Devletleri’nin 1915’teki Çanakkale çıkarmasının şekillenmesinde büyük payı olduğu tespit edilen bu rapor Türkçe literatürde ilk kez yayınlanmaktadır.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":" 31","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140386463","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

KARA HİTAY DEVLETİ’NDE KADIN HÜKÜMDARLAR 黑河塔国的女性统治者

Karadeniz Araştırmaları Pub Date : 2024-03-23 DOI: 10.56694/karadearas.1412651

Coşkun Erdoğan

{"title":"KARA HİTAY DEVLETİ’NDE KADIN HÜKÜMDARLAR","authors":"Coşkun Erdoğan","doi":"10.56694/karadearas.1412651","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1412651","url":null,"abstract":"Kitanlar tarihsel süreç içerisinde Çin kültür coğrafyasından Horasan’a kadar yayılan bir Asya menşeli toplum olarak Orta Çağ’ın Uygurlar sonrası ve Moğollar öncesi Asya’daki değişim sürecine önemli katkı sağlayan topluluklardan biridir. Kitanların batıya yönelen kolunu teşkil eden Batı Liao/Kara Hitay Devleti ise Maveraünnehir ve Horasan’ın siyasi ve sosyal tarihinde belli bir dönem önemli rol oynamıştır. Kara Hitaylar, Selçuklu hâkimiyetine büyük bir darbe vurmanın ötesinde doğudan taşıdığı idari ve kültürel yapıyı Batı İslam dünyası içerisine taşımış ve bu bölgelerde kendi kimliği ile yaşamıştır. Bu topluluğun başlangıcından itibaren Çin’den tevarüs ettirilen kadın yönetici sistemi aynı şekilde Maveraünnehir siyasetinde de etkin bir şekilde görülmüştür. Burada kadınlar nâiblik müessesesinin yanı sıra tam yetkili devlet yöneticileri olarak görülmektedirler. Ayrıca müşahhas evlilik sitemleri ve buna bağlı olarak korunmaya çalışan monarşik merkezi yapı bir nevi devletin sigortası olarak kurgulanmıştır. Nitekim Uygur kökenli olan Hsiao ailesinden yapılan evlilikler ile hanedanın kadın kolu devletin güçlü bir denge unsuru olmuştur. Bu kadın yöneticiler Kara Hitay Devleti’nde etkin bir şekilde rol oynayarak başta Türk Hakanlığı Devleti’nin bakiyeleri üzerinde olmak üzere Selçuklu ve sonrasında Harezmşahlar devletlerinde mühim kırılma noktalarına sebep olmuşlardır. Kara Hitay’ın kadın yöneticileri doğuda Cürcen baskısını karşı ve batıda da var olma mücadelesi içerisinde iken aynı zamanda devlet sisteminin Kitan geleneklerine bağlı bir şekilde yönetilmesi için çaba sarf etmişlerdi. Bu araştırmada Kitan geleneği olarak kadın yöneticilerin Kara Hitay Devleti içindeki siyasi süreçleri ve buna bağlı olarak kadınların konumu incelenmeye çalışılmıştır.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":" 4","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140386896","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

AZERBAYCAN'IN DIŞ POLİTİKADA KÜLTÜR VE DİJİTAL DİPLOMASİ ENTEGRASYONU 将文化和数字外交纳入阿塞拜疆外交政策

Karadeniz Araştırmaları Pub Date : 2024-03-23 DOI: 10.56694/karadearas.1390493

Nabat Garakhanova

{"title":"AZERBAYCAN'IN DIŞ POLİTİKADA KÜLTÜR VE DİJİTAL DİPLOMASİ ENTEGRASYONU","authors":"Nabat Garakhanova","doi":"10.56694/karadearas.1390493","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1390493","url":null,"abstract":"Azerbaycan'ın dış politikada kültür ve dijital diplomasi entegrasyonunu, teorik yaklaşımlardan uygulama ve durum analizlerine, bölgesel ve küresel etkilerden yenilikçi uygulamalara ve geleceğin diplomasisi senaryolarına kadar geniş bir perspektifle ele almaktadır. Kültür diplomasisi ve dijital diplomasi kavramlarını, Azerbaycan dış politikası perspektifiyle incelerken, yumuşak gücün ve kamu diplomasisinin temellerini detaylandırmaktadır. Politika belgeleri ve stratejik planlamalar aracılığıyla Azerbaycan'ın dijital diplomasi ve kültürel diplomasi stratejileri tartışılır. Bu bölümde, ülkenin bilgi teknolojileri yatırımları ve bu yatırımların dış politikadaki yansımaları incelenmiştir. Ayrıca yapılan detaylı vaka çalışmaları, Azerbaycan'ın dijital ve kültürel diplomasi pratiğindeki somut adımlarını göstermektedir. TÜRKSOY dinamikleri ve Avrasya entegrasyonu sürecindeki rolü gibi faktörler incelenmiş, Avrupa Birliği ile ilişkiler üzerindeki potansiyel etkiler değerlendirilmiştir. Geleceğe yönelik senaryolar, yenilikçi uygulamalar ve bu uygulamaların Azerbaycan'ın dış politikasına potansiyel katkıları üzerinde durulmuştur. Artırılmış gerçeklik, sanal gerçeklik, yapay zekâ ve büyük veri gibi modern teknolojilerin Azerbaycan'ın kültür ve dijital diplomasi stratejilerindeki yerleri ve bu teknolojilerin gelecekteki rolü tartışılmıştır. Azerbaycan'ın dış politikada kültürel ve dijital inisiyatifleri arasındaki sinerjinin, uluslararası arenada ülkenin etki ve görünürlüğünü nasıl artırdığını ve uluslararası ilişkilerde modern diplomasi uygulamalarına öncülük edebilecek yenilikçi yöntemler önerdiğini ortaya koyulmaktadır. Azerbaycan'ın kültürel zenginliği ve teknolojik adaptasyon yeteneği, makalede analiz edilen stratejik unsurlar arasında öne çıkar ve ülkenin kültürel ve dijital diplomasi alanındaki gelecek vaat eden pozisyonu vurgulanmaktadır.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":" 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140386361","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

ZÜREFADAN BİR ZAT TARAFINDAN KALEME ALINMIŞ OLAN 7 ŞABAN 1260/22 AĞUSTOS 1844 TARİHLİ BİR MÜKEYYİFAT MÜNAZARASI: MUHÂKEME-İ MÜKEYYİFÂT 1844 年 8 月 22 日（伊斯兰教历 1260 年 8 月 7 日）关于税收问题的辩论，由政要成员撰写：MUHĀKEME-I MODE MÜKEYI MODEFĀT

Karadeniz Araştırmaları Pub Date : 2024-03-23 DOI: 10.56694/karadearas.1413621

Fatih Ülken

{"title":"ZÜREFADAN BİR ZAT TARAFINDAN KALEME ALINMIŞ OLAN 7 ŞABAN 1260/22 AĞUSTOS 1844 TARİHLİ BİR MÜKEYYİFAT MÜNAZARASI: MUHÂKEME-İ MÜKEYYİFÂT","authors":"Fatih Ülken","doi":"10.56694/karadearas.1413621","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1413621","url":null,"abstract":"Afyon, berş, esrar, boza, şarap, arak, kahve gibi keyif verici maddelerin, halkın en fazla rağbet ettiği keyif verici madde olma veya zamanın sultan-ı mükeyyifatı (mükeyyifatın sultanı) olma iddiasıyla tartışmaya dayalı üstünlük mücadelesine giriştikleri mükeyyifat münazaraları, Türk edebiyatında kaleme alınmış münazaralar içinde önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada İstanbul Büyükşehir Belediyesi Taksim Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Yazmaları 1172 numarada “şiir mecmuası” adıyla kayıtlı olmasına rağmen içinde mensur eserlerin de bulunduğu 109 varaklık bir mecmuanın 84b-102a varakları arasında yer alan Muhâkeme-i Mükeyyifât adlı eser ele alınmıştır. 7 Şaban 1260/22 Ağustos 1844 tarihinde zürefadan bir zat tarafından gelecek nesillere öğütler ve uyarılar ihtiva eden bir yadigâr bırakmak arzusuyla kaleme alınmış olan bu eser, yedi keyif verici maddenin (afyon, berş, esrar, boza, şarap, arak, kahve) Tahayyülat vilayetinin İşret-âbâd sahrasındaki bir kasırda girdikleri şiddetli mücadele ve münakaşaları anlatan bir mükeyyifat münazarasıdır. Keyif verici maddelerin girdikleri bu dehşetli imtihandan yüzünün akıyla çıkan kahve, sultan-ı mükeyyifat olarak bütün keyif verici maddelerin sürgün edilmesine karar verir.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":"226 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140386904","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

TRABZON GEÇ DÖNEM OSMANLI KIRSAL CAMİLERİ HARİM KAPI KANATLARININ SÜSLEME PROGRAMLARI ÜZERİNE BİR MONOGRAFİ 关于特拉布宗晚期奥斯曼农村清真寺哈里姆门翼装饰方案的专著

Karadeniz Araştırmaları Pub Date : 2024-03-23 DOI: 10.56694/karadearas.1428220

Erkan Aydıntan, Umay Bektaş, Sümeyye Pervanoğlu

{"title":"TRABZON GEÇ DÖNEM OSMANLI KIRSAL CAMİLERİ HARİM KAPI KANATLARININ SÜSLEME PROGRAMLARI ÜZERİNE BİR MONOGRAFİ","authors":"Erkan Aydıntan, Umay Bektaş, Sümeyye Pervanoğlu","doi":"10.56694/karadearas.1428220","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1428220","url":null,"abstract":"Literatürde yer alan süsleme sanatına ilişkin araştırmalarda, Anadolu Türk süsleme sanatının belirli tarihsel dönemler üzerinden incelendiği, ağırlıklı olarak cami yapıları bünyesinde; görsel, yapısal, teknik ve anlamsal yönleri ile değerlendirildiği görülmektedir. Fakat belirli bir yörede ve dönemde inşa edilmiş, aynı tür dini yapıların kapılarındaki süsleme tercihlerini tespit etmeyi konu edinen bir araştırmaya rastlanmamıştır. Literatürde yer alan bu boşluk, çalışmanın genel çerçevesini oluşturmakta ve amacını tanımlamaktadır. \u0000Çalışmada Trabzon ili, Baltacı Deresinden Akhisar Deresi Vadi kırsalına kadar uzanan bölgede 1800-1960 yılları arasında inşa edilmiş Geç Osmanlı Dönemi camilerinin harim kapı kanatlarının süslemecilik anlayışının ne olduğu, motif ve desen tercihlerinin kronolojik süreçte nasıl değiştiği irdelenmiştir. “Tanıtıcı Araştırmalar” gurubunun “Değişim Monografileri” türünde yer alan araştırmada nitel veri toplama tekniklerinden; doküman analizi, fotoğraflama ve görüşme yapılmış, 152 adet cami arasından 24 yapı yargısal örnekleme yolu ile seçilerek yerinde tespit edilmiştir. \u0000Bölgedeki cami yapılarının harim kapı kanatlarında ağırlıklı olarak bitkisel motiflere yer verilmesi, bazı ustaların bir motifi sadece bir defa kullanması ve bu durumun nesiller boyu devam etmesi, süsleme tercihlerinin yakın vadiler arasında çeşitli boyutları ile benzeşmesi, dikkat çekici tespitler arasındadır. Çalışma bir dönemin yöresel ölçekteki süslemecilik anlayışının, dini yapıların kapı kanatları üzerinden okunabileceğini göstermiştir.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":" 10","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140387051","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

MİLLİ DEVLETÇİLİK BAĞLAMINDA AZERBAYCAN CUMHURİYET’NİN EĞİTİM SİYASETİ (1918-1920) 民族国家主义背景下阿塞拜疆共和国的教育政策（1918-1920 年）

Karadeniz Araştırmaları Pub Date : 2024-03-23 DOI: 10.56694/karadearas.1377826

Ramin Sadik

{"title":"MİLLİ DEVLETÇİLİK BAĞLAMINDA AZERBAYCAN CUMHURİYET’NİN EĞİTİM SİYASETİ (1918-1920)","authors":"Ramin Sadik","doi":"10.56694/karadearas.1377826","DOIUrl":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1377826","url":null,"abstract":"Azerbaycan 19. Yüzyılın başlarından itibaren Çarlık Rusyası tarafından işgale uğradıktan sonra her alanda olduğu gibi eğitim alanında da rejimin asimilasyon politikasıyla yüzleşti. Kendine sadık bir toplum yetiştirme maksadı taşıyan rejim, bir yandan bölgede yeni okullar tesis ederek Rusça eğitime önem verdiği gibi bir yandan da özellikle Azerbaycan gençlerinin yükseköğrenim hakkını engellemeye çalıştı. Buna rağmen imkânı olan aileler evlatlarını Rusya’nın farklı üniversitelerine yollayarak eğitim almalarını sağladılar. Eğitimlerini tamamlayan gençler ise yurda geri dönünce bilgi ve birikimlerini halkın aydınlanmasına adadılar. Neticede 20. Yüzyılın başlarında Azerbaycan’da milli ruhta ve çağdaş görüşte bir aydın sınıfı doğdu. Bu sınıf okul, gazete ve siyasal kuruluşlar üzerinden bütün çabalarıyla halkın ufkunu açarak zihinlerde Azerbaycan’ı bağımsızlığa kavuşturacak düşüncenin tohumunu serpti. Böylece bağımsızlık arzusu toplumun ana gayesi olurken, Rusya’da meydana gelen devrimler bağımsızlığa giden yolun diğer şartlarını oluşturdu. Neticede 28 Mayıs 1918’te dönemin aydın sınıfı Azerbaycan’ı bağımsızlığa kavuşturdu. \u0000Bu çalışmada 1918-1920 yılları arasında bağımsız olan Azerbaycan Cumhuriyeti hükumetinin milli devletçilik bağlamında eğitim alanında yaptığı icraatlar incelendi. Sadece 23 ay gibi kısa süreli varlığına rağmen hükumetin bölgede milli okulların açılmasına, kadroların yetiştirilmesine, üniversite tesisine ve yurtdışına öğrenci gönderilmesine yönelik gayretleri bütün tafsilatıyla kaleme alındı. Daha önceki hiçbir çalışmada Azerbaycan Cumhuriyeti hükumetinin eğitim siyasetine milli devletçilik bağlamıyla yaklaşmasının üzerinde durulmadığı gerçeğinden yola çıkılarak ortaya konan hipotezin desteklenmesi amacıyla konunun yazımı sırasında döneme ait arşiv kayıtları, gazeteler, kaynak eserler titizlikle gözden geçirildi ve metinin yazımı esnasında kullanıldı","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":"144 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140386779","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0