Bulletin of Toraighyrov University. Philology series最新文献_第9页

АБАЙ ҚҰНАНБАЙҰЛЫ ШЫҒАРМАЛАРЫ БОЙЫНША ТЕЗАУРУСТЫҚ ТАЛДАУ

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2022-06-30 DOI: 10.48081/caim8757

Қ. Қ. Сарекенова

{"title":"АБАЙ ҚҰНАНБАЙҰЛЫ ШЫҒАРМАЛАРЫ БОЙЫНША ТЕЗАУРУСТЫҚ ТАЛДАУ","authors":"Қ. Қ. Сарекенова","doi":"10.48081/caim8757","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/caim8757","url":null,"abstract":"Бұл мақалада қазақтың бас ақыны Абай Құнанбайұлының шығармалары бойынша ғылым-білімнің нәтижесі жайында тезаурустық талдау жасалып, ойшыл-ақынның ғылым мен білімді жеріне жеткізіп айтқаны, өзі ғылым мен білімді өте жақсы білген және түсінгендігі айқындалған. Абай Құнанбайұлы ғылым мен білімді жай ғана сауатты болу үшін емес, оған белгілі бір нәтижені айқындап бергендігін және білім мен ғылымды үйренудің басты екі мақсатын көрсеткені айтылған. Оның бірі – Абай шығармаларының басты концепциясы «кемел адам» болу үшін қажет екендігі, екіншісі білім мен ғылым арқылы Қазақтың Тәуелсіздігіне қызмет ету керек екендігі ақынның өлеңдері мен Қара сөздерін арқылы дәлелденеді. Абай Құнанбайұлы шығармаларында келтірілген ғылым мен білімге қатысты тұжырымдардың қазіргі таңда да күн тәртібінен түспеген өзекті мәселелер екені қазіргі жағдаймен салыстырыла зерделенеді. Абай Құнанбайұлы шығармаларында білім мен ғылымға қатысты сөздерге тезаурустық талдау жүргізіліп, олардың мағыналары мен қолданылу жиілігіне статистикалық мәліметтер келтірілген. Қорытындылай келгенде, мақалада ұлт болмысы, бітімі, тұрмысы, тіршілігі, дүниетанымы, мінезі, жаны, діні, ділі, тілі, рухы көрініс тапқан Абай Құнанбайұлының еңбектерінде Ғылым мен білім мәселесінің алар орны ерекше екендігі анықталған. Мақала ҚР БҒМ грантымен қаржыландырылатын «AP09259039 – Абай өлеңдерінің поэтологиялық тезаурусы» ғылыми жобасы аясында жазылды.","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130324061","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

НАЦИОНАЛЬНАЯ КОНЦЕПТОСФЕРА: ХУДОЖЕСТВЕННЫЙ КОНЦЕПТ «СТЕПЬ» У А. П. ЧЕХОВА И И. Б. ДЖАНСУГУРОВА 国家概念领域:a . p .契诃夫和e . b . jansugurov的艺术概念

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2022-06-30 DOI: 10.48081/ghzi5630

К. Р. Нургали, В. В. Сиряченко, А. Х. Хамидова

{"title":"НАЦИОНАЛЬНАЯ КОНЦЕПТОСФЕРА: ХУДОЖЕСТВЕННЫЙ КОНЦЕПТ «СТЕПЬ» У А. П. ЧЕХОВА И И. Б. ДЖАНСУГУРОВА","authors":"К. Р. Нургали, В. В. Сиряченко, А. Х. Хамидова","doi":"10.48081/ghzi5630","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/ghzi5630","url":null,"abstract":"В статье рассматриваются понятия «концептосфера» и «концепт» в литературоведении. Принимая во внимание тот факт, что концептосфера складывается из отдельных концептов, уместно предположить, что концепты могут вступать друг с другом в отношения различия и сходства. Для проведения исследования, авторы настоящей статьи обращаются к сравнительно-сопоставительному анализу концепта «степь» в казахской и русской литературах, на материале произведений И. Б. Джансугурова и А. П. Чехова, в которых описанию степного художественного пространства отводится значительное место в повествовании. Реализации концепта «степь» в произведениях также уделяется пристальное внимание. Произведения были написаны в разные периоды времени, представителями разных народов и культур, потому воплощению концепта «степь» в них присуще определенные сходства и различия. Авторы статьи соглашаются с утверждением, что художественный концепт является единицей «индивидуального» сознания концептосферы, которую писатели вербально изображают в художественных произведениях. Поэтому обращение к концептуальной сфере произведений И. Б. Джансугурова и А. П. Чехова, ее сравнение и сопоставление, позволяют сделать вывод о том, что степь является национально значимым пространством русского и казахского народов.","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"40 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131815899","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

КУЛЬТУРНОЕ НАСЛЕДИЕ МАШХУР ЖУСИПА: ЛЕГЕНДЫ ОБ АБЫЛАЙ ХАНЕ

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2022-06-30 DOI: 10.48081/eecx6686

Н. К. Жусупов, М. Н. Баратова, Е. К. Жусупов

{"title":"КУЛЬТУРНОЕ НАСЛЕДИЕ МАШХУР ЖУСИПА: ЛЕГЕНДЫ ОБ АБЫЛАЙ ХАНЕ","authors":"Н. К. Жусупов, М. Н. Баратова, Е. К. Жусупов","doi":"10.48081/eecx6686","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/eecx6686","url":null,"abstract":"В данной статье речь пойдет об исторических легендах, собранных Машхур Жусипом, в том числе об Абылай хане – исторической личности, возглавлявшей казахский народ. Здесь особенно подробно рассматриваются различные варианты, касающиеся личности Абылай хана, публикуемые в разных сборниках, книгах, сравниваются между собой. Образцы фольклора об Абылае, собранные из уст народа, анализируются в сравнении с версиями Ш. Уалиханова, В. Радлова и др. Особенности и различия, возникающие в ходе этих сравнений и т.д., описываются в статье. В статье разносторонне рассмотрено, что некоторые фольклорные версии, связанные с личностью Абылай хана сохранились только в рукописях Машхур Жусипа. Все это показывает, насколько ценны исторические легенды, собранные Машхур Жусипом, в том числе фольклорные образцы, касающиеся личности Абылай хана.","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"69 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127597777","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

АЛАШ ИДЕЯСЫ ЖӘНЕ «ЖАҢА ҚАЗАҚСТАН»

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2022-06-30 DOI: 10.48081/mmva6275

С. Н. Сүтжанов, Б. Ш. Құралқанова, Э. С. Құрманғожаева

{"title":"АЛАШ ИДЕЯСЫ ЖӘНЕ «ЖАҢА ҚАЗАҚСТАН»","authors":"С. Н. Сүтжанов, Б. Ш. Құралқанова, Э. С. Құрманғожаева","doi":"10.48081/mmva6275","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/mmva6275","url":null,"abstract":"Мақалада ХХ ғасыр басындағы қоғамдық-тарихи жағдайларға орай қазақ зиялыларының, оның ішінде алашшыл әдебиет өкілдерінің ұлттық идеясының азаттық-ағартушылық арнада тоғысулары сөз болады. Шынында, өткен ғасырлар тоғысында ұлт келешегі үшін аса қажетті оқу-ағарту мәселелері зиялы қауым өкілдерін түгел толғандырды. Ұлт үшін ұлардай шулаған ұландар өздері шығарған газет-жорнал беттері мен кітаптарда бұл мәселені бірінші кезекке қойды. Жәдитті жақтап, халқын өнер-ғылымға, іргелі ел болуға үндеген Алаш ардақтылары елді бостандыққа, еркіндікке шақырды. Жазылымда қазақ әдебиетінің қалыптасу, даму кезеңіндегі азатық-ағартушылық, ұлттық сарынның дәстүрлі жалғастығы Міржақып, Ахмет, Жүсіпбек, Сұлтанмахмұт шығармалары негізінде дәйектеледі. Сондай-ақ қаламгерлер туындыларындағы ұлттық, елшілдік сарынның қоғамдық-әлеуметтік жағдайлармен байланыстылығы, төл сөз өнеріміздің тақырыптық, идеялық тұрғыда дамуына да әсер-ықпалы үнемі сабақтастырыла талданған. Ұлт-азаттық идеяның тууына ықпал еткен көркемдік ойлау, оның жанрлық сипаты, тақырып ерекшелігі, мазмұн сонылығы, пішін өзгешелігі қоғамдық үрдіспен тығыз байланыста зерделеніп, ғылыми танымнан өткізілді. Осындай ғылыми ізденістер нәтижесінде қаламгерлердің жаңашыл қырлары сараланып, тиісті баға берілді. Мақала авторлары тақырыпқа қатысты сыншы, ғалымдардың еңбектерінде айтылған ғылыми тұжырымдарды түгел ескеріп, өзіндік ой-пікірлерін де білдірген.","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"6 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133899258","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

ПОЛИТИЧЕСКИЙ ДИСКУРС И ИЗУЧЕНИЕ КОММУНИКАЦИИ 政治话语与传播研究

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2022-06-30 DOI: 10.48081/cgfy3002

С. В. Оленев, А. Ж. Анесова, А. Ф. Зейнулина

{"title":"ПОЛИТИЧЕСКИЙ ДИСКУРС И ИЗУЧЕНИЕ КОММУНИКАЦИИ","authors":"С. В. Оленев, А. Ж. Анесова, А. Ф. Зейнулина","doi":"10.48081/cgfy3002","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/cgfy3002","url":null,"abstract":"Данная статья посвящена аналитическому обзору основных направлений теоретического и прикладного исследования парламентской коммуникации, среди которых особое внимание уделяется теории политического дискурса и политической лингвистики. Перспективы сравнительного изучения общественного парламентского общения выделяются как одна из сравнительно малоизученных составляющих политического дискурса. Сегодня парламентский дискурс, являясь одной из составляющих политического дискурса, является предметом и объектом ряда гуманитарных дисциплин. Основные системообразующим фактором парламентского дискурса является его институциональность, определяющая как форму, так и содержание парламентской коммуникации. Развитие парламентской коммуникации как демократическая форма осуществления государственной власти находится под влиянием исторического, социального и культурного прогресса человечества в целом, и особенности достижения этого прогресса в отдельных странах. Несмотря на наличие универсальных демократических рамок, определяющих статус парламента как общественного учреждения в разных странах, его деятельность имеет национальную и культурную специфику. Сравнение и выявление общечеловеческих и национально-культурно-специфических языковых особенностей парламентского дискурса в разных странах – насущные задачи политичиской лингвистики.","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"15 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134232885","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

LANGUAGE DEVELOPMENT OF THE INDIVIDUAL IN THE CONDITIONS OF MULTILINGUALISM 多语环境下个体的语言发展

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2022-06-30 DOI: 10.48081/ofvm1341

E. Yu. Pogozheva, E. A. Zhuravleva

{"title":"LANGUAGE DEVELOPMENT OF THE INDIVIDUAL IN THE CONDITIONS OF MULTILINGUALISM","authors":"E. Yu. Pogozheva, E. A. Zhuravleva","doi":"10.48081/ofvm1341","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/ofvm1341","url":null,"abstract":"This article discusses the current problems of linguistic development of the individual in the system of multilingual education in the context of the modern socio-cultural situation; describes the problems and promising ways to solve them. An attempt is made to prove that when studying each of the subsequent foreign languages, a new autonomous functional system is formed in the language consciousness of students, which «contains» lexical units and grammatical rules of this language. At the same time, the general fund of conceptual ideas is developed and enriched. The goal of teaching foreign languages is the formation of a multicultural multilingual personality with informational, communicative and intellectual needs, abilities and competencies that will allow her to act in conditions of intercultural communication. It was concluded that if properly organized, bilingual education programs are more effective than non-bilingual programs. The information obtained as a result of the collection on the state of psychological readiness of students, interest in the subject and improving the level of language proficiency made it possible to assess the possibilities and resources for achieving qualitative indicators on the subject being studied and the development of language skills, to provide for the manifestation of difficulties.","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"26 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128743338","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІНІҢ ТАРИХЫН ЗЕРТТЕУДЕГІ ДӘСТҮРЛІ ЖӘНЕ ЖАҢА БАҒЫТТАР

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2022-06-30 DOI: 10.48081/tryx4639

А. К. Матаева, С. Б. Жұмағұл, Э. И. Коптева

{"title":"ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІНІҢ ТАРИХЫН ЗЕРТТЕУДЕГІ ДӘСТҮРЛІ ЖӘНЕ ЖАҢА БАҒЫТТАР","authors":"А. К. Матаева, С. Б. Жұмағұл, Э. И. Коптева","doi":"10.48081/tryx4639","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/tryx4639","url":null,"abstract":"Қазақ әдебиетінің тарихын зерттеу, ғылыми негіздеу әр дәуірде түрлі белестерден өткені белгілі. Еліміздің тәуелсіздікке қол жеткізуі ұлттық әдебиетті жаңа қырлардан жан-жақты зерттеуге, тың ізденістерге, сонымен қатар ақтандақтарды орнына келтіруге мүмкіндік берді. Қазіргі таңдағы заманауи зерттеулер нәтижесінде ұлттық әдебиетіміз қасаң саясат салдарынан қалыс қалған рухани, әдеби жәдігерлермен толықтырылды. Қазіргі қазақ әдебиеті тарихының өрісі кеңейіп, тарих тамыры тым тереңге бойлайтыны айғақталды. Мақалада қазақ әдебиетінің тарихын зерттеу мәселелері баяндалды. Қазақ әдебиетінің тарихын зерттеудің дәстүрлі бағыттарына және жаңашыл ізденістерге шолу жасалды. Дәстүрлі және жаңашыл ізденістердің ерекшеліктері, ғылыми ұстанымдары сараланды. Қазақ әдебиеті тарихын зерттеген ғалымдардың еңбектері, зерттеушілердің ертедегі және қазіргі ізденістері, ұжымдық зерттеу жұмыстары талданып, олардың әдебиеттану ғылымында алатын орны мен қосқан үлестері бағамдалды. Қазақ әдебиеті тарихына заманауи зерттеулердің енгізген жаңалықтары, аспектілері нақты ғылыми-зерттеу еңбектер негізінде екшелді. Тұтас қазақ әдебиетінің тарихын жасау жолындағы ізденістердердің өзіндік жүйесіне, тың көзқарастарға назар аударылды. Ұлттық әдебиетіміздің тарихын зерттеу жұмыстарындағы ізденістер мен пікірлерді сараптай келе, негізгі бағыттары анықталды. Зерттеу нәтижесі ретінде ұлттық мұраны зерттеудің жаңа жолдары бағамдалды. Ғасырлар бойы жинақталған әдеби мұраларымызды заманауи талаптар тұрғысынан қайта зерделеудің маңызы нақтыланды.","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"60 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133246549","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

ТІЛ ДАМЫТУДЫҢ ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҚТЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУДАҒЫ РӨЛІ

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2022-06-30 DOI: 10.48081/wsaq8854

Б. Б. Жахина

{"title":"ТІЛ ДАМЫТУДЫҢ ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҚТЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУДАҒЫ РӨЛІ","authors":"Б. Б. Жахина","doi":"10.48081/wsaq8854","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/wsaq8854","url":null,"abstract":"Мақалада жаңартылған білім мазмұнына сай қазақ тілінен оқушының функционалдық сауаттылығын қалыптастыруда тілдің негізгі салаларымен байланыста тіл дамыту жұмыстарын жүргізудің рөлі сөз болады. Осыған орай, әдістеме ғылымында тіл дамыту жұмыстарын жүргізу мәселелерін зерттеген ғалымдардың еңбектеріне тоқталынады. Әрі мақалада тіл дамыту жұмыстары теориясының функционалдық сауаттылықты қалыптастыру мәселесінің негізі болатындығы айтылады. Негізінен,оқушы тұлғаның функционалдық сауаттылығының қалыптасуы тілдік тақырыптарды терең түсініп, лингвистикалық негізін танумен байланысты. Мәселен, сөздік құрамдағы сөздердің семантикалық ерекшелігін, қолданылу аясын білмейтін адам сауатты сөйлей де алмайды. Сондықтан мақалада тіл дамыту жұмыстары сөздің лексика-семантикалық топтарымен байланыста жүргізілуі керектігі сөз болады. Осы ретте тіл дамыту жұмыстарын тілдік тақырыптармен байланысты жүргізудің рөлі жөнінде зерттеген ғалымдардың көзқарастары сараланады. Әрі ғалымдардың көзқарастарында да тіл дамыту жұмыстарының функционалдық сауаттылықты қалыптастырудың негізі болатындығы байқалады. Мақалада тіл дамытудың теориялық мәселесін тек қана лексика-грамматикалық заңдылықтарды, жалпы тілдік тұлғаларды жаттанды түрде үйретіп қана емес, сөзді қызмет ету аясында, сөздің функционалдық қызметін таныту барысында шешуге болатындығы айтылады. Осы орайда, мақалада тіл дамыту жұмыстарының негізінде функционалдық сауаттылықты қалыптастыруға болатындығы көрінеді.","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"48 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131565861","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

ТЕКСТОВОЙ И НЕТЕКСТОВОЙ АППАРАТ УЧЕБНИКОВ РУССКОГО ЯЗЫКА И ЛИТЕРАТУРЫ: ПСИХОЛИНГВИСТИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2022-06-30 DOI: 10.48081/bpkf5002

Г. М. Кусаинов, Т. Д. Айтказина, Ж. М. Дуйсебекова, А. Ш. Танирбергенова

{"title":"ТЕКСТОВОЙ И НЕТЕКСТОВОЙ АППАРАТ УЧЕБНИКОВ РУССКОГО ЯЗЫКА И ЛИТЕРАТУРЫ: ПСИХОЛИНГВИСТИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ","authors":"Г. М. Кусаинов, Т. Д. Айтказина, Ж. М. Дуйсебекова, А. Ш. Танирбергенова","doi":"10.48081/bpkf5002","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/bpkf5002","url":null,"abstract":"В статье рассмотрены особенности построения учебников русского языка и литературы в соответствии с дидактическими принципами коммуникативности, системности, последовательности, учета лингвокультурологического и психодидактического аспектов и особенностей родного языка обучающихся при обучении русскому языку как неродному. Раскрываются аспекты языковых явлений (говорение и понимание, язык, текст), виды речевой деятельности, предлагается психолингвистический анализ текстового и нетекстового аппарата учебников для 5-7-9-10 классов. Психолингвистический анализ проводился посредством анализа действующих учебников на предмет соответствия психологическим и лингвистическим требованиям для их последующей интерпретации и оценки. В то же время для объективности представления учебников анализ осуществлен в контексте общепринятых критериев. Одним из путей реализации в учебниках русского языка и литературы принципа коммуникативности, является тематическая организация учебного материала, которая позволяет вести целенаправленную работу над смысловой, содержательной стороной связной речи и языковыми средствами ее формирования. Психолингвистические аспекты школьного обучения в контексте развития речевой деятельности находят отражение в содержании среднего образования, так как психолингвистика ставит перед собой задачу – выявить те ментально-психологические процессы, результатом которых и является речь человека.","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"125 4 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116372167","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

МЫСАЛ ЖАНРЫНДАҒЫ МАЗМҰН ӨЗГЕРІСТЕРІНЕ САЛЫСТЫРМАЛЫ ТАЛДАУ

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2022-06-30 DOI: 10.48081/zekc9812

Б. Қ. Қапасова, С. Т. Елікпаев

{"title":"МЫСАЛ ЖАНРЫНДАҒЫ МАЗМҰН ӨЗГЕРІСТЕРІНЕ САЛЫСТЫРМАЛЫ ТАЛДАУ","authors":"Б. Қ. Қапасова, С. Т. Елікпаев","doi":"10.48081/zekc9812","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/zekc9812","url":null,"abstract":"Мысал өлеңдер ескіден белгілі әдебиеттің жанры. Біз өз мақаламызда мысал өлеңдер ішіндегі мазмұнның өзгерісін қарастырдық. Мысал өлеңдер ішіндегі оқиғалардың дамуы, жаңаша трансформацияға ұшырауы ерекше қызықты процесс. Осы арқылы қоғамның өзгерісі білінеді. Демек, біздің мақала бүгінгі күнге де қызықты әрі қажетті деп білеміз. Өзімізге мәлім мысал жанры ежелден келе жатқан, ескі адамзаттың қадірлі жанрының бірі. Адамзат алғашқы даму үдерісі кезінде мысал жанры арқылы дүниені танып, біліп осы бір әдебиет үлгісі арқылы танымын кеңейтті. Себебі алғашқы даму шағында адамзат өзін қоршаған ортадан бөлмеген еді. Яғни, жануарлар немесе жанындағы тірі мен өлі арасындағы әр түрлі оқиғаларды, хикаяларды тілге тиек ете отырып адам көзқарас ұғымының өзгеруін, оның имани қалпын сынаққа салып, сол кездегі түрі жазылады мысал өлеңде. Аты айтып тұрғандай мысал өлеңдер әлденені мысалға ала отырып жасалады. Бұл жанрдың басты белгісінде салыстырмалы әдебиеттанудың белгісі бар. Өрісті жолмен бізге жеткен себебі де сол. Ал кейбір мысал өлеңдерде ұлттың мінезі де білінеді. Мысал өлеңдер үкім айтушы, шын ар сотындай сезіледі. Демек бүгінгі я, кешегі ұлттың мінезін, салтын, ой қарымын түсіну үшін мысал өлеңдерге жүгінуге тура келеді.","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"8 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121024103","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0