İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi最新文献

{"title":"Hybrid Approach for the Financial Assessment of Companies using Fuzzy Multi-Criteria Decision-Making and Self-Organizing Maps","authors":"Fatih Yiğit","doi":"10.15869/itobiad.1404060","DOIUrl":"https://doi.org/10.15869/itobiad.1404060","url":null,"abstract":"This paper presents a 3-stage innovative approach for company assessment, integrating financial ratios with the Fuzzy Analytic Hierarchy Process (FAHP) and using an unsupervised artificial intelligence method, Self-Organizing Maps (SOM), for classification. Addressing the challenges of decision-making in resource allocation, the study combines accurate data with robust tools essential in turbulent economic times. FAHP, known for handling complex, uncertain information, is applied to refine the traditional company assessment methods by integrating different experts' opinions and conversion to numerical values. This study presents an innovative framework by integrating financial ratios, commonly used in company evaluation methodologies, with FAHP, which is capable of processing complex and uncertain data. The integration of financial ratios into FAHP enhances the accuracy and clarity in decision-making processes for evaluating and ranking companies while also allowing for the management of the inherent uncertainties in economic data. Furthermore, SOM, an unsupervised artificial intelligence method for company classification, is used. Net Profit Margin is the financial ratio evaluated with the highest weight among financial ratios by 0.38. After the FAHP phase, financial ratios obtained from the income statements and balance sheets of companies are multiplied by the respective weights for valuation. In the final phase, a total of 6 companies listed in the Borsa Istanbul Insurance Index are divided into 3 classes. The two companies receiving the highest valuation, AGESA (Agesa Life and Pension) and ANHYT (Anadolu Life Pension Joint Stock Company), have been classified as Class A. To show the performance of the proposed model, companies registered in the Electricity Sector XELKT registered 31 companies. Classification also performed well in that set. The paper contributes to the field by providing a detailed literature review, methodology, case study results, and discussions on the practical implications of this integrated assessment method and possible areas for further research and applications.","PeriodicalId":112385,"journal":{"name":"İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi","volume":"16 7","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141336532","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Amasya Yazma Eser Kütüphanesi 1816/2 Nu.da Kayıtlı Eser -Şerhü Ayeti'l-Kürsî-","authors":"Burhan Baltacı","doi":"10.15869/itobiad.1427247","DOIUrl":"https://doi.org/10.15869/itobiad.1427247","url":null,"abstract":"Kur'ân'ın bir tek ayetini veya bir ayet grubunu tefsir eden müstakil eserler olan el yazması ayet tefsirlerinin çoğunluğu yazma eser kütüphanelerinde bulunmaktadır. Bunların araştırılması ve ortaya çıkarılması tefsir tarihi açısından önem arz etmektedir. Çoğunlukla Osmanlı dönemine ait olan bu tür eserler kütüphanelerimizde bağımsız birer kitap olarak bulunduğu gibi, çoğunlukla da kitapları oluşturan risaleler şeklinde de yer almaktadır. \u0000Bu çalışmamızda yazma eser araştırmalarına bir katkı olması babında, Amasya Yazma Eserler Kütüphanesi 1816/2 numarada kayıtlı 76b-82a varaklar arasında bulunan ayet tefsiri incelenmiştir. “Şerhü Ayeti'l-Kürsî” şeklinde isimlendirilen bu eser el-Bakara suresi 255. ayetin tefsiri olarak yazılmıştır. Müellifi belli olan eserler olduğu gibi müellifi belli olmayanlar da bulunmaktadır. Elimizdeki bu eserin de müellif ve müstensihi belli değildir.\u0000Çalışmamızda öncelikli olarak adı geçen yazma eserin katalog verilerinde yer alan bilgileri paylaşılmıştır. Ardından eserin yapısal özelliklerine yer verilmiştir. Devam eden satırlarda içerik itibariyle incelenen eserin kaynak olarak kullandığı müfessirler ile erken dönem kaynakları olan Hz. Peygamber, sahabe ve tabiinden atıf yaptığı önemli şahsiyetlerle kaynak olarak kullandığı müfessirler tespit edilmiştir. Sonuç bölümünde ise eserin klasik tefsir usulü bağlamında tefsir metodu ve kendine mahsus özellikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. \u0000İncelememize konu olan Amasya Yazma Eser Kütüphanesi 1816/2 numarada kayıtlı eser kültürümüzde “Ayete’l-kürsi” olarak isimlendirilen el-Bakara suresi 255.ayetin tefsiridir. Katalog verilerinde 05 Ba 1816/2 numarada kayıtlı bu eserin ismi katalogda “Şerhü Ayeti'l-Kürsî” şeklindedir. Amasya Yazma Eser Kütüphanesi 1816/2 demirbaş numarada kayıtlı eserin 76b-82a varaklar arasındaki ikinci risalesidir. Eser 215x155-155x65 mm ölçülerinde ve 21 satırdır. Amasya Beyazıt İl Halk Kütüphanesi koleksiyonunda kayıtlı eserin yazı türü talik kırması, kâğıt tür birleşik harf filigranlıdır. Siyah meşin cilt içindedir. Keşideler siyah mürekkepledir. İstinsah tarihi katalogda 1180/1765 olarak yer almaktadır. Dili Arapça olan bu eserin yazarı ve müstensihi belli değildir.","PeriodicalId":112385,"journal":{"name":"İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi","volume":"44 4","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140363149","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"The Moderating Role of Gender in the Relationship Between Purpose in Life and Self-Confidence","authors":"Kübra Küçükşen, Nisa Nur Yenel","doi":"10.15869/itobiad.1412594","DOIUrl":"https://doi.org/10.15869/itobiad.1412594","url":null,"abstract":"For people to reach their life goals, self-confidence is a critical component. Self-confidence can have a positive or negative effect on a person's ability to determine his/her goals and fulfill her life roles. The aim of this study is to investigate the role of self-confidence in identifying life goals and to reveal whether this role differs by gender and generation. Data for the study, which was designed as a cross-sectional study, were collected online between February and March of 2021. The study sample consisted of 396 participants between the ages of 18-60, 136 of whom were males and 260 of whom were females. A questionnaire consisting of the Demographic Information Form, Self-Confidence Scale, and Life Goals Scale was used as a data collection tool. In the data analysis, Spearmen's Product Moments Correlation Analysis was conducted to determine the relationship between the scales. Subsequently, mediation analyses were conducted using Hierarchical Regression and Process Macro to investigate the predictive effects of gender, generational differences, and self-confidence on purpose in life. Results from the two-model Hierarchical Regression indicated that gender and self-confidence were significant predictors of purpose in life. Self-confidence accounts for 23% of the purpose in life. A 1-point increase in self-confidence leads to a 0.48-point change in life purpose. Self-confidence has less effect on the meaning of life in males than in females. As self-confidence increases, the purpose in life increases more in females than in males. The generation gap has not been found to be a predictive variable in the relationship between self-confidence and purpose in life. Given that self-confidence is formed later in life, particularly through the influences of familial and environmental factors, it is important to plan and implement strategies that will change social","PeriodicalId":112385,"journal":{"name":"İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi","volume":"31 7","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140364106","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Ahlak Yasasından Ebedi Barış İdealine Kant’ı Yeniden Okumak","authors":"Oğuzhan Düzgün","doi":"10.15869/itobiad.1406029","DOIUrl":"https://doi.org/10.15869/itobiad.1406029","url":null,"abstract":"Siyaset faaliyeti, insanların gerçekleştirdiği bir faaliyet olması açısından insanın eylemleri kadar düşünme etkinliğiyle de doğrudan ilişkili durumdadır. Bu noktada, siyaset felsefesinin insanî bir değerler alanına dâhil olan ahlâkla ilgisiz olması da imkânsız görünmektedir. Ahlaki temelli siyaset felsefesi teorilerini etkileyen önemli isimlerden birisi de elbette Kant'tır. Kant'ın siyaset anlayışı onun adalete dair arayışından ve ahlak alanındaki akıl yürütmesinden bağımsız değildir. Kant'a göre ahlaki eylem yalnız ve yalnız özgür iradeyle yapılması gereken bir tercih meselesi olmalıdır. Kant'ın siyaset anlayışının, özgürlük ve özerkliğe dayalı deontolojik ahlak/ ödev ahlakı anlayışının bir uzantısı olduğunu da belirtmek gerekir. Kant’a göre, aklın a priori bir yasası olan ahlâk yasasına uymak ahlâklı olmak isteyen herkes için zorunlu bir ödev olmak durumundadır. Bu zorunluluk hukuk yasaları gibi dışsal bir zorlamadan değil kişinin bir özgürlük yasası olarak ahlâk yasasını kendisine zorunlu bir ödev olarak belirlemesinden kaynaklanır. Kant’a göre insan ancak pratik aklın yasası olan ahlâk yasasına, kendi özgür iradesini kullanmak yoluyla uyarak doğa nedenselliğinin dışına çıkabilecektir. İnsanın özerkliğe sahip olduğu fikrine dayanan böyle bir ödev bilinci insanın gerçek özgürlüğünün teminatı olmak durumundadır. Kant daha sonra hukuk ve siyaset felsefelerini de ahlâk yasasını merkeze almak suretiyle geliştirecektir. Ahlâk yasasıyla başlayan bu yolculuğun duraklarından birisi de cumhuriyetçi bir adalet devleti kurma düşüncesi olacaktır. Zaten Kant’ın ahlâk anlayışından doğan ebedi barış düşüncesi de böyle bir adalet arayışının sonucunda ortaya çıkmıştır. Kant’a göre dünya ancak ebedi barış ideası yoluyla barış ve adalet dünyasına dönüşme imkânına kavuşabilecektir. Ayrıca makalede, BM gibi barışı temsil eden uluslararası kurumların pratikte Kant’ın görüşleriyle uyumlu olup olmadıkları sorusuna da cevap aranacaktır.","PeriodicalId":112385,"journal":{"name":"İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi","volume":"27 4","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140366019","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Use of Artificial Intelligence in Education","authors":"Ayşe Alkan","doi":"10.15869/itobiad.1331201","DOIUrl":"https://doi.org/10.15869/itobiad.1331201","url":null,"abstract":"Artificial intelligence (AI), which has attracted great attention in recent years, has been widely used in the field of education as in many other fields. AI in education is used to improve student learning, support teachers and provide a more personalized educational experience. AI plays an important role with adaptive learning systems in improving students' learning processes. These systems assess students' individual needs and provide them with appropriate learning materials. AI also monitors students' performance, identifies their weaknesses, and provides additional support in these areas. Thus, students are enabled to learn more effectively and to reveal their full potential. By supporting teachers, AI facilitates classroom management and helps teachers use their time more efficiently. Automated assessment systems allow teachers to quickly assess assignments and exams, while improving the process of providing feedback. In addition, AI also helps teachers understand students' interests and learning styles, so that more personalized instruction can be offered. Another important use of AI in education is student counseling. AI-based counseling systems can guide students in matters such as career choices, university applications, and academic planning. These systems can provide students with viable career options, support the application process, and help them identify their future goals. As a result, the use of AI in education has great potential to improve student learning processes, provide support to teachers and provide a more personalized educational experience. In this study; The subject of AI was examined in a general framework under the title of education and the role of AI in education was discussed. It is thought that AI will contribute to the field by revealing the teacher and how it can be used in the field of education.","PeriodicalId":112385,"journal":{"name":"İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi","volume":"8 7","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140372263","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Sosyal ve Mistik Bir Dinî Hareket Olarak Mazdekizm","authors":"Mehmet Mekin Meçin","doi":"10.15869/itobiad.1424504","DOIUrl":"https://doi.org/10.15869/itobiad.1424504","url":null,"abstract":"Bu çalışmanın konusu Mazdek dini hareketinin ortaya çıkış sebepleri, Mazdek’in öğretileri ve bu hareketin hızla ortadan kaldırılmasının nedenlerini incelemektir. Konu Mazdek hakkında bilgiler veren İslam Tarihçileri ve bu tarihsel veriler ışığında araştırmalarını derinletirmiş müsteşriklerin eserlerinden istifade ederek hazırlanmıştır. Bu çalışmanın amacı günümüze kadar yeterince anlaşılmamış ya da yanlış anlaşılmış Mazdek ve öğretilerini tarafsız olarak ele almak ve bu dinî hareketin ortaya çıkış ve yok oluş sebeplerini arka planıyla birlikte ele alarak özgün bir araştırma ortaya koymaktır. Araştırma sırasında, Mazdek’in insanlara zühdü, tavsiye eden, metafizik âleme ve Allah'a inanan, ahlakı ve fazileti vaaz eden, et yemeyi bile doğru görmeyen bir zat olduğu ve rivayetlerden anlaşıldığı kadarıyla tasavvufi bir hayat veya nebevi bir çizgi izlediği anlaşılmıştır. Çalışmada Mazdek’in dünya hâkimiyetini ele almada Mani kadar karamsar ve kötümser olmadığı ve bu bakış açısının bir sonucu olarak bozulduğuna inandığı dine yeni bir yorum getirerek eşitlik sloganıyla bir isyan başlattığı ancak çileciliğe, arınmaya ve sosyal hiyerarşiye karşı katı tavrı, İran'ın kadim iktidar ruhuna yabancı geldiği ve bu yüzden İran’ın dünyayı terk etmeyi öneren bu tür mistik düşüncelerin hâkim olmasına izin vermediği tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucunda, Mazdek’in Mani’ye yakın bir dinî izlek üzere olduğu, adalet ve eşitlik sloganlarıyla toplumun yoksul tabakasını yanına çekmeyi başardığı ancak riyazete ve zühde dayalı öğretilerinin dünya hâkimiyetine aday olan kadim İran din-devlet geleneğine ters düştüğü için ivedilikle ortadan kaldırıldığı anlaşılmıştır. Yine bu çalışmadan, Mazdek’in sanıldığı gibi kadın ve mal ortaklığı savunan bir komünist olmadığı, fazla mala sahip ve çok kadınla evli seçkin sınıfa karşı yoksul insanlar adına bir adalet ve eşitlik davetçisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. \u0000Anahtar Kelimeler: Dinler Tarihi, İran, Gnosizm, Mazdek, Mani, Zerdüşt.","PeriodicalId":112385,"journal":{"name":"İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi","volume":"115 23","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140370691","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"İklim Değişikliğiyle Mücadeleye Etki Eden Psikolojik Engellerin İncelenmesi","authors":"Ezgi Kaşdarma","doi":"10.15869/itobiad.1344616","DOIUrl":"https://doi.org/10.15869/itobiad.1344616","url":null,"abstract":"İklim değişikliği çağımızın önemli sorunlarından birisi olmakla birlikte, psikoloji disiplininde iklim değişikliğinin incelenmesi yakın bir geçmişe sahiptir. İklim yanlısı davranışların gerçekleştirilmesini engelleyen psikolojik unsurların anlaşılması, iklim değişikliğine yönelik görgül çalışmaların ve psikolojik müdahalelerin gerçekleştirilmesini mümkün kılacaktır. Bu çalışmada öncelikle, çevreci davranışların gerçekleştirilmesini açıklayan temel kuramsal modeller tanıtılmıştır. Bu kuramsal modellerden ilki Değer-Eylem Boşluğu Modeli iken, diğeri Kapsamlı Eylem Belirleme Modelidir. Ardından, sistematik bir literatür taraması gerçekleştirilerek iklim yanlısı davranışlarla ilişkili psikolojik engeller incelenmiştir. Mevcut çalışmada, Gifford (2011) tarafından kapsamlı biçimde sunulan psikolojik engellerin tanımı yapılarak her bir engele ilişkin kanıt sunan çalışmalar gözden geçirilmiştir. Daha sonrasında Gifford’un tanımladığı psikolojik engellerin sınandığı görgül çalışmaların bulguları aktarılmıştır. Bu çalışmaların birisinde söz konusu engellerin yapı geçerliği incelenerek psikolojik engellere ilişkin bir ölçüm aracı literatüre kazandırılmıştır. Elde edilen beş adet psikolojik engel boyutu şunlardır; değişimin gereksiz görülmesi, çatışan amaçlar ve arzular, kişiler arası ilişkiler, bilgi eksikliği ve tokenizm. Yapı geçerliği sağlanan bu engellerin incelendiği çalışmalar sayıca azdır. İki çalışmanın bulgularına göre psikolojik engellerin her birisinin iklim yanlısı davranışlar üzerindeki yordayıcı etkisi ve iklim yanlısı tutum ile davranışlar arasındaki aracı etkisi, incelenen davranışın türüne bağlı olarak değişmektedir. Psikolojik engellerin tek boyut altında incelendiği bir çalışmada bazı kişisel değişkenler ile iklim yanlısı davranış arasındaki ilişkide psikolojik engellerin aracı etkisi saptanmıştır. Psikolojik engellerin tek boyutta analiz edildiği bir diğer çalışmada iklim yanlısı tutum ile davranışlar arasındaki ilişkide psikolojik engellerin düzenleyici etkisi saptanmıştır. Sonuçta, psikolojik engellerin iklim yanlısı davranışlar üzerindeki aracı ve düzenleyici etkilerinin gelecekteki çalışmalarda detaylı olarak incelenmesi gerekmektedir. Ayrıca, farklı ülkelerdeki bazı çalışmaların bulguları psikolojik engellerin beş faktörlü yapısının değişkenliğini ortaya koymuştur. Bu nedenle psikolojik engellerin kültürel farklılıklara duyarlı olabileceği tartışılmıştır.","PeriodicalId":112385,"journal":{"name":"İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi","volume":"123 43","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140370125","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Disturbing Effects of Global Oil Price Changes: Case of Azerbaijan","authors":"Müjgan Deniz, Azad Heyderov","doi":"10.15869/itobiad.1415888","DOIUrl":"https://doi.org/10.15869/itobiad.1415888","url":null,"abstract":"General topic in this paper is the role of oil industry in global economy and the result of changing oil prices on economic variables in Azerbaijan. The major aim is to analyze the effects of crude oil price changes on Azerbaijan economy in order to measure how changes in oil prices affect its basic economic variables. At the beginning, a general outlook on oil industry will be given and the main oil exporting economies will be analized. However, main focus will be on the structure of Azerbaijan’s economy and it will examine the example of Azerbaijan as a transition economy where oil and gas production and exports have steadily increased from the mid ‘90s. Many critical oil and gas extraction projects have been implemented; while the oil and gas sector's dominance in the economy poses a number of threats to the balanced development of the country's economy. It will show how the economy of Azerbaijan was affected after the oil crisis, such as other developing countries that mainly depending on oil and petroleum products. For this purpose, VEC Model has been applied, consdering Azerbaijan Statistic Data and analized the effects of oil price fluctuations on its economic variables parallel with the oil industry. The main findings indicate that Azerbaijan's economy is strongly dependent on resource exports, which produce high growth rates when commodity prices are favorable, but end up with lower macroeconomic performance when global oil prices fall. It is clear that the main income of Azerbaijan comes from oil and oil products, so the export of oil will have a high impact on the saving level of the population. At the time of high revenues come from export and the low exchange rate of the foreign currency in Azerbaijan has also led to the low cost of imported goods. As well demonstrated in the research, Azerbaijan economy has been widely exposed to major crude oil price distortions. It can be said that in order to avoid increasing overdependence on oil earnings, diversifying the economy should be a top priority.","PeriodicalId":112385,"journal":{"name":"İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi","volume":" 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140383940","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Moldova’daki Devlet Okullarında Din Eğitim","authors":"Ömer Akpinar","doi":"10.15869/itobiad.1344048","DOIUrl":"https://doi.org/10.15869/itobiad.1344048","url":null,"abstract":"Bir Güney Doğu Avrupa ülkesi olan Moldova, dini açıdan, Ortodoks Hristiyan bir ülkedir. Devlet laiktir. Ancak Moldova’da inanç özgürlüğü anayasal bir haktır. Eski bir Sovyet ülkesi olan Moldova, diğer Sovyet ülkelerinde olduğu gibi, resmi olarak ateist topluma sahipti. Bu dönemde inanç baskılandı. Dindar bir topluma sahip olan Moldova’da bağımsızlık sonrası oluşan demokratik ortam sebebiyle dini kurumlar açıldı. Toplumda din eğitimi konusunda talep oluştu. Bu sebeple okullarda din eğitimi verilmeye başlandı. Bugün ülkede din eğitimi ilkokulda başlar. Din eğitimi, eğitimin tüm kademelerinde mevcuttur. Din eğitimi zorunlu değildir. Zorunlu olarak okutulan ahlak eğitimi dersinden zaman içerisinde ayrılan din dersleri, seçmeli olarak okutulmaktadır. Okutulun din dersleri Hristiyanlığın belli başlı mezheplerinden ibarettir. Okullarda teolojisi öğretilen mezhepler toplumsal talep ve politik tutuma göre belirlenmiştir. Halkın büyük çoğunluğu Rus Ortodoks Kilisesi’ne (ROK) bağlı olmasına rağmen, Evangelist Hristiyanlar ve Yedinci Gün Adventistler için devlet okullarında eğitim verilmektedir. Diğer yandan Romanya Ortodoks Kilisesi (ROOK) ve ROK arasındaki çatışma sebebiyle Ortodoks din eğitimi, kilise ismi konusuna girmeden, Din Ortodoks Mezhebi adı altında öğretilmektedir. Bu çalışmada Moldovan devletler okullarındaki din eğitimi araştırılmıştır. Sovyet sonrası Moldova’da din eğitiminin süreci incelenmiştir. Ülkedeki din eğitiminin hangi eğitim kademelerinde nasıl uygulandığı araştırılmış, araştırmada derslerin müfredatları ve ders kitapları tetkik edilmiştir. Başka bir ifadeyle doküman analiz yöntemi kullanılmıştır. Ayrıca devlet okullarında verilen din eğitiminin öğreticileri (öğretmenler) bu çalışmanın konusudur. Gerek kilise papazlarının gerekse resmi öğretmenlerin din eğitimi dersindeki istihdam koşulları incelenmiştir. Çalışmanın sınırlılıkları içinde, özel okullarda din eğitimi, araştırmanın dışında bırakılmıştır. Moldova’daki din eğitimi üzerine Türkçe literatürde bir çalışma yoktur. Bu sebeple çalışma literatüre önemli bir katkı sağlayacaktır.","PeriodicalId":112385,"journal":{"name":"İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi","volume":" 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140385520","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Türkiye’nin Medikal Turizm Kurumsal Yeterliliğinin ve Potansiyelinin Avrupa'daki Türk Vatandaşları Tarafından Değerlendirilmesi","authors":"Selçuk Avderen, Mehtap Eter","doi":"10.15869/itobiad.1384743","DOIUrl":"https://doi.org/10.15869/itobiad.1384743","url":null,"abstract":"Bu çalışma, Türkiye’nin medikal turizm kurumsal yeterliliği ve potansiyeli ile Avrupa'daki Türk vatandaşlarının farkındalık düzeyi arasındaki ilişkiyi incelemek ve katılımcıların demografik özellikleri ile kurumsal yeterlilik algıları arasındaki farlılıkları ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın verileri Kurumsal Yeterlilik Ölçeği ve Medikal Turizm Potansiyeli Ölçeği kullanılarak 2023 yılı Mart ve Nisan aylarında Avrupa’da yaşayan Türk vatandaşlarından kartopu örnekleme yöntemi ile elde edilmiştir. Çalışmaya 106 erkek ve 52 kadın olmak üzere toplam 158 kişi katılım sağlamıştır. Amaca yönelik olarak verilere Bağımsız Örneklem T-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve sürekli değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesi amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon ve Çoklu Doğrusal Regresyon analizi uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre Kurumsal Yeterlilik Ölçeği ortalaması 3,72; Medikal Turizm Potansiyeli Ölçeği ortalaması 3,79 olarak tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre Avrupada’ki Türk vatandaşlarının Türkiye’nin medikal turizm potansiyeli ve hastanelerin kurumsal yeterliliği konusunda olumlu yüksek algıya sahip oldukları anlaşılmaktadır. Türkiye’de hizmet alınan bölgeye göre kurumsal yeterlilik ölçeğinin “tanıtım” ve “imaj” alt boyutlarında katılımcıların algılarında farklılık tespit edilmiştir. Çalışmada kurumsal yeterliliğin, medikal turizm potansiyelini artırdığı, özellikle “altyapı” boyutunun medikal turizm potansiyeli üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların algıladıkları hizmet kalitesi ile kurumsal yeterlilik algıları arasında pozitif yönde bir ilişki tespit edilmiştir. Bu ilişkinin “iş gücü” alt boyutunda daha yüksek düzeyde olduğu dikkati çekmektedir. Ayrıca katılımcıların %29,1’i Türkiye’deki hastanelerde olumsuz herhangi bir durumla karşılaşmadıklarını belirtmişlerdir.","PeriodicalId":112385,"journal":{"name":"İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi","volume":" 22","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140385969","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}