{"title":"Biblia i polemiki. Rozmowa Alicji Bielak z Jakubem Korylem oraz Maciejem Ptaszyńskim","authors":"Alicja Bielak, Jakub Koryl, M. Ptaszyński","doi":"10.21906/RBL.3646","DOIUrl":"https://doi.org/10.21906/RBL.3646","url":null,"abstract":"Dr Alicja Bielak (Uniwersytet Warszawski) rozmawia z drem Jakubem Korylem (Uniwersytet Jagielloński) oraz drem hab. Maciejem Ptaszyńskim (Uniwersytet Warszawski) na temat miejsca i funkcji Biblii we wczesnonowożytnych polemikach wyznaniowych. Rozmówcy poruszają problematykę filologicznego rodowodu biblistyki i jej stopniowego wyodrębniania się jako dyscypliny, kontrowersjach i sporach, które narastały w związku z przekładami i popularyzacją Pisma Świętego, a także jego interpretacją we wspólnotach wyznaniowych, oraz kluczowej roli tłumaczeń w procesie konfesjonalizacji.","PeriodicalId":55679,"journal":{"name":"Ruch Biblijny i Liturgiczny","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45679239","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Izrael i jego „misterium” w komentarzach do Listu do Rzymian św. Tomasza z Akwinu i Marcina Lutra","authors":"Łukasz Kamykowski","doi":"10.21906/RBL.3676","DOIUrl":"https://doi.org/10.21906/RBL.3676","url":null,"abstract":"Od II wieku kształtuje się takie rozumienie roli Starego Testamentu dla życia Kościoła i jego teologii, w którym Żydzi nieprzyjmujący Jezusa nie mają już pozytywnego znaczenia dla dalszych dziejów zbawienia, Kościół przejął bowiem wszystkie prerogatywy dawnego ludu Izraela. Summy teologiczne systematyzujące myśl teologiczną w okresie średniowiecza nie zawierają całościowej myśli o Kościele. Tym samym nie włączają w system teologiczny nauki o miejscu Izraela i Żydów w dziejach zbawienia po Chrystusie. W teologii problem tożsamości Kościoła pojawia się dopiero u schyłku tego okresu w związku z kryzysem, który wtedy przeżywa. Dwa w pełni opracowane komentarze do Listu do Rzymian autorów o kolosalnym znaczeniu dla dziejów myśli europejskiej – Tomasza z Akwinu (z roku 1273) i Marcina Lutra (z roku 1518) – dają wgląd w rozumienie Izraela i jego „misterium”. Analizujemy ich ujęcie tematu przy tłumaczeniu 11 rozdziału Listu. W efekcie, mimo różnicy w podejściu każdego z nich, można zauważyć, jak zagadnienia ciążące w tradycji nad interpretacją tej księgi owocują odsunięciem na margines myśli chrześcijańskiej zagadnienia misterium Izraela, które nurtowało św. Pawła i było istotne w jego przekonaniu dla wszystkich uczniów Chrystusa.","PeriodicalId":55679,"journal":{"name":"Ruch Biblijny i Liturgiczny","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46097143","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Sprawozdanie prezesa Polskiego Towarzystwa Teologicznego za rok 2019","authors":"K. Panuś","doi":"10.21906/RBL.3648","DOIUrl":"https://doi.org/10.21906/RBL.3648","url":null,"abstract":"Poprzednie walne zebranie Polskiego Towarzystwa Teologicznego odbyło się 26 lutego 2019 roku. Składało się z dwóch części. W pierwszej po wysłuchaniu sprawozdań prezesa, skarbnika, kierownika Sekcji Wydawniczej i przewodniczącego komisji rewizyjnej udzielono absolutorium zarządowi za rok 2018. W drugiej części walnego zebrania po laudacji ks. dra hab. Bogdana Zbroi wręczono medal Zasłużony dla Polskiego Towarzystwa Teo lo gicz nego ks. prof. drowi hab. Tomaszowi Bolesławowi Jelonkowi oraz wysłuchano wykładu prof. dra hab. Romana Mazurkiewicza (Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej) nt. Deesis – idea wsta wiennictwa Bogarodzicy i Jana Chrzciciela. Rok 2019 był trzecim rokiem działalności zarządu wybranego 28 lutego 2017 roku. Działał on w następującym składzie:","PeriodicalId":55679,"journal":{"name":"Ruch Biblijny i Liturgiczny","volume":"73 1","pages":"145–177-145–177"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41773750","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Bóg, Kościół i świat wobec Covid-19","authors":"Sławomir Jeziorski","doi":"10.21906/rbl.3637","DOIUrl":"https://doi.org/10.21906/rbl.3637","url":null,"abstract":"Czas pandemii jest wyzwaniem dla całej ludzkości. Kościół, który żyje w świecie, jest wezwany do tego, aby wraz z całą ludzkością przeżywać te same doświadczenia, odczytując je jednak w świetle wiary. Jedną z form wyrazu takiej lektury wydarzeń jest liturgia, w której Kościół, zwracając się do Boga, opowiada Mu to, czego doświadcza, i prosi o pomoc właściwą dla danej sytuacji. W takim kontekście powstał formularz mszalny na czas pandemii. Treść modlitw w nim zawartych odsłania jasne linie teologiczne, które mogą pomóc przeżywać w chrześcijański sposób ten czas próby. Niniejszy artykuł jest próbą hermeneutycznej lektury kolekty wyżej wspomnianego formularza. Analizy, które zostały zaprezentowane w tekście, prowadzą do konkluzji teologicznych, w których zostały ujęte podstawowe zagadnienia takie jak obraz Boga, tożsamość wierzących, treść chrześcijańskiej modlitwy oraz styl życia, który taka modlitwa inspiruje.","PeriodicalId":55679,"journal":{"name":"Ruch Biblijny i Liturgiczny","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46151452","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Biblijna kosmologia Jana Kochanowskiego. Ciała niebieskie w „Psałterzu Dawidowym” na tle XVI-wiecznych przekładów Biblii","authors":"Agata Starownik","doi":"10.21906/RBL.3642","DOIUrl":"https://doi.org/10.21906/RBL.3642","url":null,"abstract":"In the text, the astronomical references in Jan Kochanowski’ Psalterz Dawidowy are discussed. This text is one of the richest of these motifs poet’s works. The celestial themes focus on the structure of the universe, the most important celestial bodies: the Sun and the Moon (followed by stars) and their movement in the sky, the cosmic order and praise of the harmonious creation of the Creation and its Author. \u0000The text discusses selected motifs related to astronomical themes in the Psalter: sunrise and sunset, linked to the order of time, the image of the earth’s circle, the opposition God in the heights – earth below, a pair of the most important astronomical objects: the Sun and the Moon. \u0000Selected astronomical motifs in Kochanowski’s Psalter are compared to two sixteenth-century translations of the Book of Psalms, which can be considered the most important for the two main circles involved in disputes over holy texts: the Protestant Brest Bible and the Jakub Wujek’s Catholic Bible. The article is not to seek direct dependencies (in the case of Catholic translation, later than the Kochanowski collection, they are impossible), but to confront the poetic work with the concepts of reading and translating the Bible created in the confessional translations.","PeriodicalId":55679,"journal":{"name":"Ruch Biblijny i Liturgiczny","volume":"73 1","pages":"123–146-123–146"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42747579","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Statut Polskiego Towarzystwa Teologicznego","authors":"Polskie Towarzystwo Teologiczne","doi":"10.21906/rbl.3655","DOIUrl":"https://doi.org/10.21906/rbl.3655","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":55679,"journal":{"name":"Ruch Biblijny i Liturgiczny","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49429272","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Tłumaczenie – z poprawkami Jana Maleckiego – Ewangelii według św. Mateusza przez Stanisława Murzynowskiego","authors":"J. Lichański","doi":"10.21906/RBL.3639","DOIUrl":"https://doi.org/10.21906/RBL.3639","url":null,"abstract":"The aim of the study is the description and analysis of manuscript corrections in the Konigsberg edition of the Gospel according to Saint. Matthew (1551). The translations were made by Stanislaw Murzynowski, and Jan Sandecki-Malecki introduced the corrections. Despite the considerable literature on the subject return to this dispute, to show the development of Polish Biblical language in the mid-sixteenth century. This is all the more interesting because, according to the testimony of Łukasz Gornicki, the Bible translation was of great importance for the development of the Polish language. This study is an introduction to broader research on the subject matter.","PeriodicalId":55679,"journal":{"name":"Ruch Biblijny i Liturgiczny","volume":"73 1","pages":"101–121-101–121"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49393559","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Φιλαργυρία – czy jedyny korzeń wszelkiego zła?","authors":"D. Tomczyk","doi":"10.21906/rbl.3635","DOIUrl":"https://doi.org/10.21906/rbl.3635","url":null,"abstract":"Autor artykułu przedstawia analizę fragmentu 1 Listu do Tymoteusza 6, 10a i odpowiada na podstawowe pytanie, czy miłość pieniędzy (φιλαργυρία) jest rzeczywiście jedynym korzeniem wszelkiego zła? Autor analizuje relację Pawła Apostoła do filozofii stoików w kontekście określenia αὐτάρκεια. Następnie przedstawia słowo φιλαργυρία od strony semantycznej. Omawia po kolei kluczowe słowa tekstu: „korzeń” (ῥίζα), „wszelkie zło” (πάντον τῶν κακῶν) oraz „miłość pieniędzy” (φιλαργυρία). Brak rodzajnika określonego (ἡ) przy słowie „korzeń” (ῥίζα) sprawia, że należy traktować je jakościowo. Tym samym ῥίζα γὰρ πάντων τῶν κακῶν ἐστιν ἡ φιλαργυρία należy rozumieć następująco: (u)miłowanie pieniędzy nie jest jedynym korzeniem wszelkiego zła, ale jednym z wielu innych.","PeriodicalId":55679,"journal":{"name":"Ruch Biblijny i Liturgiczny","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46193187","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Wojciech Kordyzon, Mirosława Hanusiewicz–Lavallee, P. Stępień
{"title":"Biblia i kultura literacka epoki nowożytnej. Rozmowa Wojciecha Kordyzona z Mirosławą Hanusiewicz‑Lavallee i Pawłem Stępniem","authors":"Wojciech Kordyzon, Mirosława Hanusiewicz–Lavallee, P. Stępień","doi":"10.21906/RBL.3647","DOIUrl":"https://doi.org/10.21906/RBL.3647","url":null,"abstract":"Wojciech Kordyzon: Punktem wyjścia naszej dyskusji może być przeciwstawienie dwóch zagadnień: literackiego przekładu Pisma i parafrazy biblijnej. Oba te określenia – czasem zresztą przykładane do tych samych zjawisk literackich – nieco inaczej rozkładają akcenty w kwestii relacji dzieła do pierwowzoru czy podstawy przekładu. Czym dla literaturoznawcy jest literacki przekład Pisma Świętego, a czym – parafraza tekstu pochodzącego z Biblii? Jakich różnic upatrywaliby państwo w strategiach wykorzystania Pisma między pisarzami łacińskimi i wernakularnymi? I wreszcie – jakie są konsekwencje różnorodności konfesyjnej dla takiej praktyki pisarskiej?","PeriodicalId":55679,"journal":{"name":"Ruch Biblijny i Liturgiczny","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46233530","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Kilka spostrzeżeń dotyczących genealogii królów izraelskich i judzkich","authors":"P. Mucha","doi":"10.21906/RBL.3645","DOIUrl":"https://doi.org/10.21906/RBL.3645","url":null,"abstract":"The genealogy of the kings of Israel and Judah (the Davidic dynasty) is the result of the Biblical author’s intended compositions. These kings were supposed to be juxtaposed with the patriarchs. Particularly important were Enoch, the seventh patriarch, and Noah, the tenth patriarch. The former was righteous and thus was summoned to heaven, while the latter saved humankind during the Great Flood. Manasseh and Jeroboam II were ignoble; thus, they are the opposite of Enoch and thus they were situated in the seventh to last place in the list of kings. Jehu and Gotham saved Israel and Judah, respectively; thus, they are the antithesis of Noah and thus they were situated in tenth to last place in the list of kings. Furthermore, due to the number of patriarchs the genealogies of the kings of Israel and Judah each had twenty-two rulers. Thus, the genealogy of the rulers does not reflect the true succession. This is the main cause of numerous difficulties in establishing the chronology of the kings of Israel and Judah.","PeriodicalId":55679,"journal":{"name":"Ruch Biblijny i Liturgiczny","volume":"73 1","pages":"25–58-25–58"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-01-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45217898","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}