KosovaPub Date : 2024-03-01DOI: 10.62609/ks.vi41.4001
Agron Islami
{"title":"Raja e Gjakovës sipas defterit të xhizjes të vitit 1750","authors":"Agron Islami","doi":"10.62609/ks.vi41.4001","DOIUrl":"https://doi.org/10.62609/ks.vi41.4001","url":null,"abstract":"Xhizja është taksë vjetore e cila merrej nga meshkujt jomyslimanë, nënshtetas të Perandorisë Osmane. Kjo taksë e cila mbulonte pjesën më të mirë të buxhetit të shtetit osman deri në vitin 1856, ishte mbledhur nën emrin xhizje, ndërsa nga viti 1856-1909 ishte mbledhur nën emërimin bedelat-i askerijje (taksa e shërbimit ushtarak) dhe më 1909, pas aprovimit të ligjit për shërbimin ushtarak te të gjithë shtetasit meshkuj pa dallim feje, ishte larguar si taksë.","PeriodicalId":517955,"journal":{"name":"Kosova","volume":"1078 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140286432","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
KosovaPub Date : 2024-03-01DOI: 10.62609/ks.vi41.4005
Beqir Meta
{"title":"Minoriteti Bullgar (Maqedonas) në vitet 1925-1939","authors":"Beqir Meta","doi":"10.62609/ks.vi41.4005","DOIUrl":"https://doi.org/10.62609/ks.vi41.4005","url":null,"abstract":"Minoriteti bullgar gjatë periudhës së Zogut njohu një zhvillim të qetë dhe paqësor të identitetit të tij etnik e kulturor. Marrëdhëniet me qeverinë shqiptare ishin përgjithësisht të mira. Një problem delikat që u fut në marrëdhëniet mes këtij minoriteti dhe qeverisë shqiptare ishte lëvizja nacionaliste bullgare (maqedonase) që vijonte të ishte aktive në këtë periudhë. Qysh në vitin 1925 administrata e Zogut vijoi të përballej me problemin e lëvizjes bullgare që zhvillohej në Jugosllavi dhe në Greqi. Ajo mori masa energjike dhe mbajti qëndrime të prera për të ndaluar veprimtarinë e komitëve bullgarë që hynin në territorin shqiptar nga Jugosllavia dhe nga Greqia, e cila drejtohej kundër këtyre dy shteteve fqinjë. Për t’i shpëtuar ndjekjes së autoriteteve jugosllave, komitët bullgarë, zakonisht u vetëdorëzoheshin autoriteteve kufitare shqiptare në postën e Goricës. Pasi merreshin në pyetje, ata dërgoheshin në portin e Sarandës nga ku largoheshin prej territorit shqiptar.","PeriodicalId":517955,"journal":{"name":"Kosova","volume":"7 4","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140404614","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
KosovaPub Date : 2024-03-01DOI: 10.62609/ks.vi41.4021
Teuta Peli
{"title":"Aktivitetet e Institutit të Historisë “Ali Hadri”-Prishtinë, gjatë vitit 2016","authors":"Teuta Peli","doi":"10.62609/ks.vi41.4021","DOIUrl":"https://doi.org/10.62609/ks.vi41.4021","url":null,"abstract":"Instituti i Historisë “Ali Hadri”-Prishtinë, në bashkëpunim me Instituti Albanologjik të Prishtinës dhe Shoqatën e të Burgosurve Politikë të Kosovës, më 29 shkurt dhe 1 mars 2016, organizuan në Prishtinë Konferencën Shkencore: “Veprimtaria atdhetare dhe intelektuale e Adem Demaçit”, për nderë të 80-vjetorit të lindjes së atdhetarit Adem Demaçi. Në këtë Konferencë me kumtesa u paraqitën studiues nga Kosova, Shqipëria dhe Maqedonia, të cilët trajtuan veprimtarinë atdhetare e intelektuale, të Adem Demaçit, duke përfshirë kontributin e tij në jetën politike, në fushën e letërsisë si dhe atë humanitare etj. Organizimi i Konferencë Shkencore: “Veprimtaria atdhetare dhe intelektuale e Adem Demaçit”, u mbështet nga Ministria e Drejtësisë.","PeriodicalId":517955,"journal":{"name":"Kosova","volume":"83 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140405632","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
KosovaPub Date : 2024-03-01DOI: 10.62609/ks.vi41.4011
Sabile Basha
{"title":"Dokumente të rëndësishme të lëvizjes revolucionare për bashkimin e shqiptarëve, 1964","authors":"Sabile Basha","doi":"10.62609/ks.vi41.4011","DOIUrl":"https://doi.org/10.62609/ks.vi41.4011","url":null,"abstract":"Lidhja Shqiptare e Prizrenit e vitit 1878, u dha shqiptarëve programin kombëtar për ruajtjen e tërësisë tokësore të atdheut dhe bashkimin kombëtar, kërkesat që përbënin themelin e programeve të Lëvizjes Kombëtare Shqiptare në vijim. Ato mbetën të tilla edhe në përpjekjet e mëvonshme për liri dhe shtetëformim që vazhduan si të tilla edhe gjatë Luftës së Dytë Botërore po ashtu edhe pas përfundimit të saj që u përfshinë në programet e lëvizjes ilegale të shqiptarëve që mbetën nën pushtimin jugosllav. Në vazhdën e shumë organizimeve ilegale atdhetare, duhet përmendur se në vitin 1963, në Kosovë formohet edhe një organizatë tjetër atdhetare me emrin, “Lëvizja Revolucionare për Bashkimin e Shqiptarëve”, e udhëhequr nga atdhetari i njohur Adem Demaçi.","PeriodicalId":517955,"journal":{"name":"Kosova","volume":"252 9","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140286463","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
KosovaPub Date : 2024-03-01DOI: 10.62609/ks.vi41.4013
Miftar Kurti
{"title":"Zona operative e Shalës dhe veprimtaria e saj luftarake","authors":"Miftar Kurti","doi":"10.62609/ks.vi41.4013","DOIUrl":"https://doi.org/10.62609/ks.vi41.4013","url":null,"abstract":"Ushtria Çlirimtare e Kosovës ishte njëra prej kryengritjeve më të suksesshme të periudhës pas Luftë së Ftohtë, edhe pse u formua për një kohë relativisht të shkurtër. Nacionalizmi e definoi betejën e saj. Ideologjia e saj ishte pothuajse kryekëput ideologji e nacionalizmit shqiptar2. Në vitin 1993 u krijuan rrethanat e mjaftueshme për krijimin e një organizmi ushtarak, që njihet si Ushtria Çlirimtare e Kosovës, kurse në vitin 1994 formohet Shtabi i Përgjithshëm (që ndryshe njihej si Shtabi Qendror) i saj, me seli në Prishtinë, në Lagjen Qendra të Prishtinës. Ky shtab kishte edhe objekte të tjera përcjellëse si në Kodrën e Diellit dhe në Dardani të Prishtinës. Në maj të vitit 1998, SHP formon të gjitha drejtoritë (G1-G9) përbërëse të Shtabit dhe merr formën komplete të tij që nga struktura komanduese e deri te çdo detaj përbërës i organizimit të shtabit.","PeriodicalId":517955,"journal":{"name":"Kosova","volume":"237 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140286894","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
KosovaPub Date : 2024-03-01DOI: 10.62609/ks.vi41.4002
Fehari Ramadani, Gjyla Çeliku
{"title":"Shkollat Austro-Hungareze në vilajetin e Kosovës (1911-1912)","authors":"Fehari Ramadani, Gjyla Çeliku","doi":"10.62609/ks.vi41.4002","DOIUrl":"https://doi.org/10.62609/ks.vi41.4002","url":null,"abstract":"Disfata që pësoi Perandoria Habsburge në luftë me Prusinë për dominim në botën gjermane, në vitin 1866, e detyroi qeverinë e Vjenës që politikën e saj të jashtme ta drejtonte drejt Ballkanit, të vetmen trevë ku ajo mund të shtrinte ndikimin e saj. Që atëherë, qeveria e Vjenës orientoi tërësisht politikën e saj të jashtme drejt Lindjes. Në këtë kuadër Shqipëria dhe çështja shqiptare do të bëhen pjesë e programit politik dhe strategjik të saj në Gadishullin Ballkanik. Ballkani duhej t’i zëvendësonte Austrisë humbjet e territoreve në Itali dhe të rolit udhëheqës në Gjermani, si dhe t’i rikthente dinastisë së Habsburgëve prestigjin e humbur.","PeriodicalId":517955,"journal":{"name":"Kosova","volume":"47 7","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140407532","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
KosovaPub Date : 2024-03-01DOI: 10.62609/ks.vi41.4020
Haki Kasumi
{"title":"Prof.dr.Tahir Abdyli (1942-2015)","authors":"Haki Kasumi","doi":"10.62609/ks.vi41.4020","DOIUrl":"https://doi.org/10.62609/ks.vi41.4020","url":null,"abstract":"Me 14 shkurt 2015, pas një sëmundje të gjatë e të rëndë në Prishtinë u shua Prof.dr.Tahir Abdyli, historiani i mirënjohur shqiptar dhe drejtori shumë vjeçar i Institutit të Historisë në Prishtinë. Tahir Abdyli u lindi me 5. II. 1942 në fshatin Kerrninë të Istogut. Shkollën fillore e kreu në Rakosh, ndërsa të mesmen në Pejë. Në vitin 1969 diplomoi në Fakultetin Filozofik- Dega e Historisë në Prishtinës. Studimet e shkallës së tretë i mbaroi në Fakultetin Filozofik të Prishtinës, ku dhe mbrojti me sukses temën e magjistraturës: “Lëvizja Kombëtare Shqiptare 1900-1903”. Doktoroi me temën Zhvillimi i industrisë në Kosovë, në vitin 1978, në Fakultetin Filozofik të Universitetit të Kosovës në Prishtinë.","PeriodicalId":517955,"journal":{"name":"Kosova","volume":"106 13","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140405667","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
KosovaPub Date : 2024-03-01DOI: 10.62609/ks.vi41.4018
Gjon Berisha
{"title":"Teuta Shala-Peli, “Drishti në Mesjetë”, Instituti i Historisë “Ali Hadri”-Prishtinë, Prishtinë 2016, 345 f.","authors":"Gjon Berisha","doi":"10.62609/ks.vi41.4018","DOIUrl":"https://doi.org/10.62609/ks.vi41.4018","url":null,"abstract":"Në mesin e botimeve më të reja të studiuesve të Institutit të Historisë “Ali Hadri”, është vepra e dr. Teuta Shalës me përmbajtje specifike dhe të rëndësishme për historinë mesjetare shqiptare me titull “Drishti në Mesjetë”. Ky studim monografik që po i prezantohet lexuesit, ka për objekt studimi qytetin mesjetar të Drishtit, duke përfshirë aspekte të ndryshme të zhvillimit historik, shoqëror, ekonomik, kulturor, religjioz e politik të këtij qyteti, që nga koha e formimit si qytet e deri tek rënia e tij nën sundimin osman. Qëllimi i kësaj monografie, ashtu siç theksohet edhe nga autorja, është që të vë në pah rëndësinë dhe rolin e këtij qyteti mesjetar, si dhe transformimin e tij nga një qendër dikur e rëndësishme, në një fshat të harruar dhe të lënë nën mëshirën e fatit.","PeriodicalId":517955,"journal":{"name":"Kosova","volume":"124 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140404955","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
KosovaPub Date : 2024-03-01DOI: 10.62609/ks.vi41.4016
Naser Ferri
{"title":"Mitologjia antike mes “Mjekësisë hyjnore” dhe asaj profesioniste","authors":"Naser Ferri","doi":"10.62609/ks.vi41.4016","DOIUrl":"https://doi.org/10.62609/ks.vi41.4016","url":null,"abstract":"Libri “Gli Dei che guariscono: Asclepio e gli altri” (Hyjnitë shërues: Asklepi dhe hyjnitë e tjerë), i autores italiane Daniela Rigato, profesoreshë e Historisë Antike, në Universitetin e Bolonjës (Itali), i botuar në Bolonjë, në vitin 2013, trajton çështje interesante të mitologjisë klasike mbi baza të zbulimeve arkeologjike, besimet e njerëzve gjatë antikës në kultet e hyjnive të caktuara për të cilët besohej që kishin aftësi shëruese dhe bashkëjetesën dhe komplementimet e ndërsjella të mjekësisë “profesoniste” dhe të asaj “hyjnore”.","PeriodicalId":517955,"journal":{"name":"Kosova","volume":"20 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140285770","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
KosovaPub Date : 2024-03-01DOI: 10.62609/ks.vi41.3998
Nermin Basha
{"title":"Dëshmi të hershme mbi Apoloninë","authors":"Nermin Basha","doi":"10.62609/ks.vi41.3998","DOIUrl":"https://doi.org/10.62609/ks.vi41.3998","url":null,"abstract":"Meqë mosmarrëveshjet e lindura prej disa vitesh nuk mundën t’i zgjidhnin përmes bisedimeve, mes Senatit Romak dhe Pompeut, nga njëra anë, dhe Cezarit, nga ana tjetër, shpërtheu konflikti i armatosur, që njihet në histori me emrin “Lufta civile”.","PeriodicalId":517955,"journal":{"name":"Kosova","volume":"19 4","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140399130","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}