{"title":"YAPAY ZEKÂNIN İDARİ YARGI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ","authors":"Hulusi Alphan Di̇nçkol","doi":"10.56701/shd.1407948","DOIUrl":"https://doi.org/10.56701/shd.1407948","url":null,"abstract":"Yapay zekânın idari yargıya potansiyel etkileri gözlemlendiğinde, hukuki belgelerin otomatik sınıflandırma, endeksleme ve etiketleme yeteneğinin idari süreçlere olan katkısı, risk analizi süreçlerine etkisi ve davanın potansiyel sonucunu tahmin etme yeteneği gibi konularla karşılaşılmaktadır. Ancak, yapay zekâ ve idari yargının entegrasyonunda hukuk, etik ve güvenlik konularının önemi de söz konusu olmaktadır. Öte yandan, yapay zekâ ve hukuk ilişkisini geniş bir perspektifte değerlendirirken, yapay zekânın hukuki statüsü üzerine belirsizlikler de çözümlenmeye çalışılmalıdır. Yapay zekânın hukuki düzenlemelerle denge altına alınması, konuya ilişkin etik ilkelerin belirlenmesi ve uluslararası işbirliğinin önemi vurgulanırken; yapay zekânın idare hukuku ve idari yargıdaki kullanımının, kamu hizmetlerinin daha etkili sunulmasına, bürokrasinin azaltılmasına ve demokratik yönetim ilkelerinin desteklenmesine katkı sağlayabileceği ifade edilmektedir. Yapay zekânın idari karar alma süreçlerindeki rolü, Avrupa Parlamentosu'nun düzenlemeleri ve yapay zekâ ile ilgili normlar çerçevesinde ele alınmıştır. Yapay zekânın yargısal süreçteki yardımcı rolü, içtihat araştırmaları ve hukuk bürolarındaki etkileri üzerinde durularak, gelişmekte olan yapay zekânın adalet sistemindeki farklı rollere nasıl entegre edilebileceği ve getirdiği zorluklar tespit edilmiştir.","PeriodicalId":506232,"journal":{"name":"Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi","volume":" 40","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139788144","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Draft Conclusions of the International Law Commission on Peremptory Norms of International Law (Jus Cogens) and the Turkish Translation of the Study","authors":"","doi":"10.56701/shd.1400722","DOIUrl":"https://doi.org/10.56701/shd.1400722","url":null,"abstract":"Genel uluslararası hukukun emredici normları (jus cogens), uluslararası toplumun temel değerlerini korumayı amaçlayan, evrensel nitelikte ve hiyerarşik açıdan uluslararası hukukun diğer kurallarının en tepesinde olduğu düşünülen normlardır. Kendilerinden sapılmasına izin verilmeyen bu normların içeriği uzun yıllar tartışma konusu olmuştur. Genel uluslararası hukukun emredici normları (jus cogens) 1969 Viyana Antlaşmalar Hukuku Sözleşmesinin 53. ve 64. maddelerinde düzenlenmiş olsalar da, söz konusu iki madde bu normun içeriği konusunda yeteri kadar açıklayıcı değildir. Ayrıca bu Sözleşme sadece uluslararası antlaşmalar bağlamında jus cogens normları ele aldığı için aydınlatılması gereken farklı uluslararası hukuk meseleleri söz konusudur. Bu nedenle Uluslararası Hukuk Komisyonu jus cogens normların içeriğini aydınlığa kavuşturmak amacıyla 2015 yılında çalışmaya başlamış ve bu çalışmalar 2022 yılında tamamlamıştır. Bu çalışmada Uluslararası Hukuk Komisyonu’nun Genel Uluslararası Hukukun Emredici Normları (jus cogens) hakkındaki taslak sonuçlar çalışmasının Türkçe çevirisi yer almaktadır.","PeriodicalId":506232,"journal":{"name":"Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi","volume":"403 10","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139847997","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"YAPAY ZEKÂNIN İDARİ YARGI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ","authors":"Hulusi Alphan Di̇nçkol","doi":"10.56701/shd.1407948","DOIUrl":"https://doi.org/10.56701/shd.1407948","url":null,"abstract":"Yapay zekânın idari yargıya potansiyel etkileri gözlemlendiğinde, hukuki belgelerin otomatik sınıflandırma, endeksleme ve etiketleme yeteneğinin idari süreçlere olan katkısı, risk analizi süreçlerine etkisi ve davanın potansiyel sonucunu tahmin etme yeteneği gibi konularla karşılaşılmaktadır. Ancak, yapay zekâ ve idari yargının entegrasyonunda hukuk, etik ve güvenlik konularının önemi de söz konusu olmaktadır. Öte yandan, yapay zekâ ve hukuk ilişkisini geniş bir perspektifte değerlendirirken, yapay zekânın hukuki statüsü üzerine belirsizlikler de çözümlenmeye çalışılmalıdır. Yapay zekânın hukuki düzenlemelerle denge altına alınması, konuya ilişkin etik ilkelerin belirlenmesi ve uluslararası işbirliğinin önemi vurgulanırken; yapay zekânın idare hukuku ve idari yargıdaki kullanımının, kamu hizmetlerinin daha etkili sunulmasına, bürokrasinin azaltılmasına ve demokratik yönetim ilkelerinin desteklenmesine katkı sağlayabileceği ifade edilmektedir. Yapay zekânın idari karar alma süreçlerindeki rolü, Avrupa Parlamentosu'nun düzenlemeleri ve yapay zekâ ile ilgili normlar çerçevesinde ele alınmıştır. Yapay zekânın yargısal süreçteki yardımcı rolü, içtihat araştırmaları ve hukuk bürolarındaki etkileri üzerinde durularak, gelişmekte olan yapay zekânın adalet sistemindeki farklı rollere nasıl entegre edilebileceği ve getirdiği zorluklar tespit edilmiştir.","PeriodicalId":506232,"journal":{"name":"Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi","volume":"391 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139848027","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Draft Conclusions of the International Law Commission on Peremptory Norms of International Law (Jus Cogens) and the Turkish Translation of the Study","authors":"","doi":"10.56701/shd.1400722","DOIUrl":"https://doi.org/10.56701/shd.1400722","url":null,"abstract":"Genel uluslararası hukukun emredici normları (jus cogens), uluslararası toplumun temel değerlerini korumayı amaçlayan, evrensel nitelikte ve hiyerarşik açıdan uluslararası hukukun diğer kurallarının en tepesinde olduğu düşünülen normlardır. Kendilerinden sapılmasına izin verilmeyen bu normların içeriği uzun yıllar tartışma konusu olmuştur. Genel uluslararası hukukun emredici normları (jus cogens) 1969 Viyana Antlaşmalar Hukuku Sözleşmesinin 53. ve 64. maddelerinde düzenlenmiş olsalar da, söz konusu iki madde bu normun içeriği konusunda yeteri kadar açıklayıcı değildir. Ayrıca bu Sözleşme sadece uluslararası antlaşmalar bağlamında jus cogens normları ele aldığı için aydınlatılması gereken farklı uluslararası hukuk meseleleri söz konusudur. Bu nedenle Uluslararası Hukuk Komisyonu jus cogens normların içeriğini aydınlığa kavuşturmak amacıyla 2015 yılında çalışmaya başlamış ve bu çalışmalar 2022 yılında tamamlamıştır. Bu çalışmada Uluslararası Hukuk Komisyonu’nun Genel Uluslararası Hukukun Emredici Normları (jus cogens) hakkındaki taslak sonuçlar çalışmasının Türkçe çevirisi yer almaktadır.","PeriodicalId":506232,"journal":{"name":"Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi","volume":" 94","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139788281","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Avrupa Birliği Dijital Tek Pazar Direktifi Madde 17'nin Uygulanması","authors":"Muhammed Furkan Akinci","doi":"10.56701/shd.1407721","DOIUrl":"https://doi.org/10.56701/shd.1407721","url":null,"abstract":"The article focuses on the development and implications of the EU's DSM Directive, particularly Article 17. It explores how this Directive aims to harmonize copyright laws within the EU, balancing the interests of copyright holders and internet users in the digital sphere. The paper delves into the complexities of implementing Article 17, examining its impact on fundamental rights, the challenges in its practical application, and the rationale behind its adoption. Furthermore, it discusses the Directive's influence on digital economy modernization in Europe, the legal debates surrounding it, and the varied implementation strategies across EU member states.","PeriodicalId":506232,"journal":{"name":"Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi","volume":"31 5","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139802470","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Avrupa Birliği Dijital Tek Pazar Direktifi Madde 17'nin Uygulanması","authors":"Muhammed Furkan Akinci","doi":"10.56701/shd.1407721","DOIUrl":"https://doi.org/10.56701/shd.1407721","url":null,"abstract":"The article focuses on the development and implications of the EU's DSM Directive, particularly Article 17. It explores how this Directive aims to harmonize copyright laws within the EU, balancing the interests of copyright holders and internet users in the digital sphere. The paper delves into the complexities of implementing Article 17, examining its impact on fundamental rights, the challenges in its practical application, and the rationale behind its adoption. Furthermore, it discusses the Directive's influence on digital economy modernization in Europe, the legal debates surrounding it, and the varied implementation strategies across EU member states.","PeriodicalId":506232,"journal":{"name":"Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi","volume":"243 9","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139862264","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Gelişen Teknolojilerin Çok Uluslu Şirketler Üzerindeki Etkileri: Hukuki Zorluklar ve Fırsatlar","authors":"Meltem KARATEPE KAYA","doi":"10.56701/shd.1389227","DOIUrl":"https://doi.org/10.56701/shd.1389227","url":null,"abstract":"This paper examines the application of new technologies in addressing the conventional legal challenges encountered by multinational companies due to the principles of company law. These challenges often give rise to concerns regarding liability in the presence of human rights violations and environmental violations caused by multinational enterprises (MNEs). Governments worldwide are responding by crafting domestic and international regulations aimed at addressing MNEs' transgressions, particularly in the domains of environmental protection and human rights. The European Commission's proposal for a Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) is a notable example. It mandates comprehensive due diligence measures that transcend geographical boundaries, encompassing every facet of a company's value chain. Nevertheless, while significant, the directive grapples with criticisms surrounding liability resolution. This article takes an innovative approach, seeking solutions within technology. It commences by introducing MNEs elucidating their operation domains and contributions to the global economy. Subsequently, it investigates environmental and human rights transgressions committed by MNEs, unraveling the enduring responsibilities and liabilities inherent to their operations. In doing so, it explores an alternative path forward, one that harnesses technology's transformative potential to address the complex challenges MNEs and countries face in an evolving global landscape.","PeriodicalId":506232,"journal":{"name":"Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi","volume":" 4","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139141813","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Bankanın Çekteki İmzaya Dayanarak Ödemeden Kaçınma Durumu","authors":"Doğancan Eraslan","doi":"10.56701/shd.1351826","DOIUrl":"https://doi.org/10.56701/shd.1351826","url":null,"abstract":"Türk hukuk düzeninde ve ticari hayatında yer alan en önemli kambiyo senedi türlerinden biri çeklerdir. Bulunduğu ülke ekonomisi üzerinde oldukça büyük etkileri olabilen ve kişiler arasında ödeme aracı niteliğinde olan çekler, kişilerin finansal olarak varlığını sürdürmeye yönelik kolaylık sağlaması ve ticari hayat içerisindeki işleyişin hızlı ve pratik olabilmesi için oldukça önemlidir. Kişilerin kendi aralarında anlaşarak oluşturdukları ve ödeme kolaylığı sağlayan çeklerin muhatap bankaya ibraz edildiği takdirde ödenmesi gerekmektedir. Ancak bankaya ibraz edilen çeklerin karşılığının bulunması her durumda mümkün olmamaktadır. Çekin bedelinin bankada bulunmaması ya da çekte bulunması gerekli olan birtakım hususların olmaması gibi durumlarda çekin karşılığı olmayacak ve çekin hamili çekteki bedeli tahsil edemeyecektir. Çek ve muhatap bankanın birbirine olan sıkı bağından yola çıkılarak bu çalışmada, çeklerin karşılıksız kalma durumu ve muhatap bankanın, çekte yer alan unsurlardan biri olan düzenleyenin imzasına dayalı olarak çekteki bedeli ödememesi ya da ödemekten kaçınması durumu çeşitli yönlerden ele alınacaktır.","PeriodicalId":506232,"journal":{"name":"Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi","volume":"86 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139149192","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Yargı Erkinin Otorite ve Tarafsızlığının Korunması Amacıyla İfade Özgürlüğünün Sınırlandırılması: AİHM ve AYM İçtihatları Çerçevesinde Karşılaştırmalı Bir İnceleme","authors":"Cemre Edip Yalçin","doi":"10.56701/shd.1389724","DOIUrl":"https://doi.org/10.56701/shd.1389724","url":null,"abstract":"AİHS çerçevesinde ifade özgürlüğünün yargı erkinin otoritesi ve tarafsızlığının korunması amacıyla sınırlandırılması, ilk bakışta, biraz daha kıyıda köşede kalmış ve dar uygulama alanı bulabilecek bir meşru sınırlama amacı izlenimini vermektedir. Oysaki ifade özgürlüğüne getirilen bu meşru sınırlama amacı, hukuk devleti ilkesi ve demokratik toplum gereklilikleriyle de yakından ilişkilidir. Bu yönüyle söz konusu meşru amaca dayanılarak getirilen sınırlamanın evleviyetle AİHS 6. madde kapsamında adil yargılanma hakkıyla kurduğu ilişki göz önünde bulundurulmalıdır. Konuya ilişkin AİHM içtihadı yakından incelendiğinde, Mahkeme’nin demokratik toplumda gereklilik ölçütü yönünden bir muhakeme yaptığı görülmektedir. Bu noktada üzerinde durulan başlıca meselelerse devletlere tanınan takdir alanı, yargı erkinin demokratik toplum bakımından nasıl vazgeçilmez olduğu, yargı erkine yöneltilen ifadeler arasında ne gibi ayrımlar yapıldığı ve ifade özgürlüğünün öznelerinin kimler olduğudur. Basın özgürlüğü özelindeyse ise masumiyet karinesiyle çatışma halinde ayrıca bir değerlendirme yapılmaktadır. AİHM’in yaklaşımının yanısıra ilgili meşru amacın Türk ulusal mevzuatındaki karşılığı olan Anayasa’nın 26. hükmü eleştirel bir şekilde ele alınmıştır. AYM’nin konuyla ilgili öne çıkan kararlarından hareket edilerek AYM’nin meseleyi yorumlayış biçiminin AİHM ile benzerlikleri ve farklılıkları aydınlatılmaya çalışılmıştır.","PeriodicalId":506232,"journal":{"name":"Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi","volume":"2020 22","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139160037","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Yargı Kararları Işığında Avukatların UYAP Sistemine Entegre Banka Hesaplarına İlişkin Haczin Çeşitli Hukuki Açılardan Değerlendirilmesi","authors":"Elif Irmak Büyük","doi":"10.56701/shd.1382141","DOIUrl":"https://doi.org/10.56701/shd.1382141","url":null,"abstract":"Teknoloji alanındaki hızlı gelişmelerden kamusal hizmet alanında da yararlanmak için yapılan yoğun çalışmalar ve üretilen projelerin yargı alanındaki en önemli görünümlerinden birisi UYAP bilişim sistemidir. Son yıllarda UYAP bilişim sistemini takip hukuku uygulamamıza entegre etmek amacıyla 2004. S. İcra ve İflas Kanunu’nda çeşitli değişiklikler yapılmış ve bu değişikliklere uyarınca avukatların UYAP'a tanımlı bir banka hesabına sahip olmaları bir zorunluluk haline gelmiştir. İcra müdürlükleri ve mahkemeler tarafından avukata yapılacak ödemelerde avukat tarafından UYAP sistemine verilen IBAN numarasının ilişkili olduğu banka hesabı kullanılacaktır. Bu noktada avukata ait UYAP sistemine entegre banka hesabına haciz işleminin uygulanıp uygulanamayacağı konusunda uygulamada ve yargı kararlarında tereddütlerin bulunduğu görülmektedir. Söz konusu belirsizlik, avukatın banka hesabının haczinin mümkün olup olmadığı, olursa ne kapsamda haciz yapılması gerektiği hususlarındaki yorum farklılıklarından kaynaklanmaktadır. Çalışmamızda avukatın UYAP hesabına entegre banka hesabının hacziyle ilgili ortaya çıkan sorunlar, ilgili yargı kararlarındaki gerekçelerin değerlendirilmesi ve banka - avukat -müvekkil arasındaki hukuki ilişkinin irdelenmesi suretiyle ele alınacaktır.","PeriodicalId":506232,"journal":{"name":"Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi","volume":"22 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139175750","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}