{"title":"Panorama różnorodności. Muzea-domy historyczne Mediolanu jako nośniki pamięci kolektywnej o społecznej, kulturowej i artystycznej ewolucji miasta","authors":"Anna Wiśnicka","doi":"10.61464/siml.16","DOIUrl":"https://doi.org/10.61464/siml.16","url":null,"abstract":"Tekst prezentuje panoramę muzeów-domów historycznych Mediolanu, które obrazują zmiany zachodzące na arenie społecznej, artystycznej i kulturowej miasta. Analiza przykładów oparta jest na założeniach teorii pamięci kolektywnej, której nośnikami są wybrane placówki. Na potrzeby uściślenia zagadnienia pod uwagę zostały wzięte domy wiążące się ze zmianami ekonomiczno-społecznymi, których początku upatrywać należy u schyłku XIX wieku, a których apogeum przypada na drugą połowę wieku XX, kiedy miasto przeżywało rozkwit artystyczno--architektoniczny doby postmodernizmu. Interpretacji we wspomnianym kontekście zostaną poddane domy kolekcjonerów, przemysłowców oraz projektantów form użytkowych, jak również przykłady budownictwa wielorodzinnego, które dopełniają mediolańską perspektywę rozwoju muzeów-domów historycznych. Choć każdy z przykładów powstał w innym okresie, posiada odrębną genezę i prezentuje inny styl architektoniczny, wspólnie stanowią świadectwo zmian w funkcjonowaniu zarówno na kanwie tak zwanej historii życia prywatnego, jaki globalnych przemian społecznych.","PeriodicalId":504439,"journal":{"name":"Studia i Materiały Lubelskie","volume":"2 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139306491","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Komunikacja wizualna, czyli jak zaprosić widza do muzeum?","authors":"Katarzyna Mieczkowska","doi":"10.61464/siml.17","DOIUrl":"https://doi.org/10.61464/siml.17","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na przemiany, jakie w ostatnich latach dokonały się we współczesnym muzeach. W muzealnictwie zaczęto stosować nowe technologie, a oprócz tego zmianie uległ sposób myślenia o kulturze i jej prezentowaniu. Dzięki komunikacji wizualnej powstał systemem transmisji wiedzy i treści pomiędzy widzem a obiektem. W tekście dokonano przeglądu teorii komunikacjiwizualnej, którą stosuje się we współczesnym wystawiennictwie, oraz zestawiono praktyczne przykłady działań podejmowanych przez muzea. Dokonana analiza i badania doprowadziły do postawienia tezy,zgodnie z którą kolejnym etapem rozwoju komunikacji wizualnej w wystawiennictwie, rozumianej jako transfer wiedzy, będzie interakcja społeczna, czyli włączenie widza w proces poznawczy.","PeriodicalId":504439,"journal":{"name":"Studia i Materiały Lubelskie","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139308510","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Przestrzeń uchwycona fotograficznie jako świadectwo tożsamości kulturowej. Analiza wybranych fotografii z reportażu Zbigniewa Rokity \"Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku\"","authors":"Mariusz Maciak","doi":"10.61464/siml.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.61464/siml.12","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest antropologiczna analiza przestrzeni uchwyconej na wybranych fotografiach zawartych w reportażu Zbigniewa Rokity \"Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku\". Autor stara się ukazać potencjał fotografii jako środka narracji o przemianach kulturowych, które miały miejsce w tym regionie w toku zawirowań historycznych XX wieku. Uchwycona w kadrze przestrzeń jest bowiem wyrazistym świadectwem historycznych losów regionu oraz wartości wyznawanych przez jego mieszkańców. Fakt ten czyni omawiane zdjęcia wyjątkowo cennymi dla czytelników reportażu z tego względu, iż pokazują złożoność śląskiej kultury.","PeriodicalId":504439,"journal":{"name":"Studia i Materiały Lubelskie","volume":"65 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139308152","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Scenariusze Zalipia. Współczesne sposoby (re)prezentowania przeszłości sztuki ludowej","authors":"Leonia Brzozowska","doi":"10.61464/siml.19","DOIUrl":"https://doi.org/10.61464/siml.19","url":null,"abstract":"Artykuł podejmuje problem sposobów prezentowania przeszłości twórczości ludowej Zalipia. Zaproponowana interpretacja jest próbą zastosowania metod performatycznych do badań na gruncie etnologii. W takiej perspektywie zostały odczytane strategie (re)prezentacji przeszłości w wypowiedziach i działaniach zalipianek. Poprzez wykorzystanie koncepcji Diany Taylor zaprezentowano procesy negocjacji między archiwum i repertuarem dostrzeżone podczas badań terenowych oraz powtarzalność i zmienność scenariuszy, które były tworzone w Zalipiu w trakcie spotkań malarek z badaczami. W tych aktach „przepracowywania” przeszłości obecne są między innymi ślady etnograficznego pisania o lokalnej tradycji czy wątki odzwierciedlające społeczno-polityczne wymiary zjawiska sztuki ludowej.","PeriodicalId":504439,"journal":{"name":"Studia i Materiały Lubelskie","volume":"135 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139306800","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Księga z Pająkiem – album fotograficzny koronek i haftów według projektów Karola Kłosowskiego","authors":"A. Kwiatkowska","doi":"10.61464/siml.20","DOIUrl":"https://doi.org/10.61464/siml.20","url":null,"abstract":"W artykule opisano album fotograficzny koronek i haftów według projektów Karola Kłosowskiego. Księga powstała najprawdopodobniej na początku lat 30. XX wieku i znajduje się w rękach prywatnego właściciela. Obiekt ten posiada zarówno wartość pamiątkową, jak i dokumentalną. Jest to księga oprawiona drewnianą okładziną ze zdobnymi wzorami. Na przedniej okładzinie zwraca uwagę umieszczone pod szybką zdjęcie przedstawiające pająka znajdującego się w centrum pajęczyny, wykonanego w technice koronki klockowej. W ten sposób zostaje zapowiedziana zawartość albumu – naklejone na poszczególnych kartach fotografie różnorodnych koronek, głównie w technice klockowej, oraz haftów powstałych na podstawie wzorów zaprojektowanych przez Karola Kłosowskiego (1882–1971),artysty związanego z Zakopanem. Są to skomplikowane, pełne dekoracyjnego detalu, a jednocześnie klarowne i uporządkowane kompozycje. Wysoka jakość fotografii pozwala docenić precyzję wykonania koronek, za które odpowiadały nauczycielki oraz uczennice Krajowej Szkoły Koronkarskiej w Zakopanem.","PeriodicalId":504439,"journal":{"name":"Studia i Materiały Lubelskie","volume":"2 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139308030","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Odzyskanie obrazu Fransa Posta. Strata wojenna Muzeum Narodowego w Lublinie odnaleziona w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie","authors":"Helena Jankowska-Paluch","doi":"10.61464/siml.21","DOIUrl":"https://doi.org/10.61464/siml.21","url":null,"abstract":"<jats:p>.</jats:p>","PeriodicalId":504439,"journal":{"name":"Studia i Materiały Lubelskie","volume":"197 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139306645","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Opowieści przedmiotów. Zbiory prehistoryczne oraz sposoby ich prezentacji na przykładzie ekspozycji Muzeum Archeologicznego w Hamburgu","authors":"Joanna Kadłubowska","doi":"10.61464/siml.15","DOIUrl":"https://doi.org/10.61464/siml.15","url":null,"abstract":"Ewolucja w postrzeganiu funkcji muzeum oraz roli zwiedzającego, a także nowe technologie końca XX i początku XXI wieku zmieniły zarówno sposób prezentowania obiektów muzealnych, jak i relacje muzeum z odbiorcą. Szczególnie ciekawie proces ten przebiegł w obszarze eksponowania zabytków archeologicznych, będących niewątpliwie grupą obiektów stanowiących nie lada wyzwanie dla muzealników. Szczątkowość zachowania, nierzadko znaczny stopień zniszczenia, monotematyczność i niepozorność prehistorycznych znalezisk oraz dystans czasowy, który dzieli nas od ich powstania, sprawiają, że nieporównywalnie trudniej osadzić je w kontekście choćby zbliżonym do pierwotnego. Przez długie lata ekspozycje archeologiczne stanowiły najsłabsze ogniwo w przestrzeni wielu muzeów, budząc ograniczony entuzjazm wśród zwiedzających. Niniejszy artykuł ma na celu prześledzenie owego procesu przeobrażeń na podstawie archiwalnych i aktualnych zasobów, dokumentujących historię wystawiennictwa w Archäologisches Museum Hamburg/Stadtmuseum Harburg, które w swojej ponad 120-letniej historii zgromadziło interesującą kolekcję archeologiczną. W układzie chronologicznym, uwzględniając historię instytucji, autorka przedstawia ewolucję tendencji wystawienniczych w Archäologisches Museum Hamburg/Stadtmuseum Harburg, począwszy od prezentacji pierwszych znalezisk pochodzących z amatorskich wykopalisk po współczesną, pełną multimediów, nowoczesną ekspozycję.","PeriodicalId":504439,"journal":{"name":"Studia i Materiały Lubelskie","volume":"115 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139307583","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"\"O cudownych obrazach w Polsce Przenajświętszej Matki Bożej\" Wacława (Edwarda) Nowakowskiego i jego nawiązania do rycin z kolekcji „Święci” Gabinetu Grafiki i Rysunku Muzeum Narodowego w Krakowie","authors":"Bogusław Ruśnica","doi":"10.61464/siml.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.61464/siml.13","url":null,"abstract":"Wacław (Edward) Nowakowski (o. Wacław z Sulgostowa) w swoim dziele \"O cudownych obrazach w Polsce Przenajświętszej Matki Bożej. Wiadomości historyczne, biograficzne i ikonograficzne\" wydanym w 1902 roku zamieścił opis 1502 rycin z wizerunkami MatkiBoskiej słynących cudami, które znajdowały się na ziemiach polskich. Badania nad obiektami z kolekcji „Święci” w zbiorze Gabinetu Grafiki i Rysunku Muzeum Narodowego w Krakowie wykazały, iż w dziele o. Wacława istnieją liczne nawiązania do rycin znajdujących się w tym zbiorze. Przybliżenie tych zbieżności stanowi jednocześnie przyczynek do badań nad kultem maryjnym w Rzeczypospolitej,czego odzwierciedleniem było wytwarzanie grafik o charakterze dewocyjnym.","PeriodicalId":504439,"journal":{"name":"Studia i Materiały Lubelskie","volume":"31 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139307805","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Rekonfiguracje przeszłości. Nieznane utwory literackie z archiwum Wacława Gralewskiego","authors":"Justyna Teterwak","doi":"10.61464/siml.9","DOIUrl":"https://doi.org/10.61464/siml.9","url":null,"abstract":"Artykuł poświęcony jest nieznanym tekstom z archiwum Wacława Gralewskiego. Utwory te oscylują między prozą obyczajową a literaturą dokumentu osobistego, dzięki czemu artysta może kreować narracje o przeszłości bez wiernego odwzorowywaniarzeczywistości. W artykule uwaga zostaje zwrócona przede wszystkim na mechanizmy reprezentowania przeszłości przy pomocy form literackich, koncentrując się na metaforach metaliterackich. Wskazano przy tym uwagę na silny związek procesu twórczegoi późniejszego odbioru dzieł z mechanizmami rządzącymi handlem oraz na to, jak istotna jest ta kwestia w procesie doboru strategii literackich przez pisarza. Podjęto także próbę odpowiedzenia na pytanie, dlaczego część z utworów prezentowanych w artykule nie została opublikowana.","PeriodicalId":504439,"journal":{"name":"Studia i Materiały Lubelskie","volume":"12 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139307827","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Kolekcja ceramiki chińskiej Juliana Nowaka (1865–1946). Uwagi na temat jej genezy, pochodzenia i translokacji zbiorów","authors":"Beata Pacana","doi":"10.61464/siml.14","DOIUrl":"https://doi.org/10.61464/siml.14","url":null,"abstract":"Kolekcja sztuki chińskiej, stanowiąca obecnie część zbiorów Działu Sztuki Dalekiego Wschodu Muzeum Narodowego w Krakowie, była tworzona od pierwszej dekady XX wieku. Znaczące zasługi w jej powstaniu miał Julian Nowak (1865–1946). W latach 1906–1941 zgromadził znakomitą kolekcję ceramiki chińskiej, ukazującą rozwój tej dziedziny od czasów epoki Han (206 p.n.e.–220 n.e.) do okresu panowania dynastii Qing (1644–1911). Działalność Nowaka wpisała się w drugą międzynarodową falę zainteresowania sztuką Dalekiego Wschodu, która nastąpiła po upadku cesarstwa w 1911 roku i napływie dzieł sztuki z Państwa Środka do Europy i Stanów Zjednoczonych. W tym czasie powstawały nowe muzea azjatyckie, organizowano międzynarodowe wystawy sztuki Chin w Amsterdamie (1925), Berlinie (1929) i Londynie (1935–1936). Julian Nowak był świadkiem i uczestnikiem tamtych wydarzeń, a dzięki specjalistycznej wiedzy i międzynarodowym kontaktom zgromadził zbiory, które porównywał z najważniejszymi kolekcjami w Paryżu i Londynie. Autorka opisuje ich genezę, a także porusza zagadnienia proweniencji poszczególnych zabytków i mechanizmów translokacji, jakim podlegały.","PeriodicalId":504439,"journal":{"name":"Studia i Materiały Lubelskie","volume":"4 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139308305","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}