Вестник Торайгыров университета最新文献_第5页

"М. МАҒАУИННІҢ «ҚЫПШАҚ АРУЫ» ХИКАЯТЫНДАҒЫ ДРАМАТИЗМ МӘСЕЛЕСІ " "М.

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/byom2324

None А. М. Смагулова, None К.А.Толеубаева

{"title":"\"М. МАҒАУИННІҢ «ҚЫПШАҚ АРУЫ» ХИКАЯТЫНДАҒЫ ДРАМАТИЗМ МӘСЕЛЕСІ \"","authors":"None А. М. Смагулова, None К.А.Толеубаева","doi":"10.48081/byom2324","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/byom2324","url":null,"abstract":"\"Бұл мақалада Қазақстан өз тәуелсіздігіне қол жеткізген уақытта жарыққа шыққан Мұхтар Мағауиннің «Қыпшақ аруы» хикаятына ғылыми саралау жүргізілді. Драматизмнің әдеби-эстетикалық ұғым ретінде хикаят жанрында алатын өзіндік орнының ерекшеліктері талданды. Қазақ әдебиетіндегі сюрреалистік үрдістегі тақырыптардың маңыздылығы, драматизмі, әдеби-тарихи шығармалардың даму жолы, олардың негізгі ойы мен тақырыптық-идеялық көрінісі қарастырылады. Мақаланың кіріспесінде көркем әдебиеттің халық тәрбиесінде алатын орны, сюрреалистік бағыттағы әдеби-тарихи шығармалардың қазақ халқының жанын, болмыс-бітімін, арманы мен мақсатын, қуанышы мен қайғысын бейнелейтін жанр екендігіне шолу жасалады. Негізгі бөлімінде қазіргі заманғы ең көп оқылған хикаяттардың бірейегейі М. Мағауиннің «Қыпшақ аруы» атты хикаятындағы драматизмнің философиялық мағынасы сөз етіледі. Ең бастысы, туынды құрамындағы драматизм, оның туындау, айқын шарықтау сәттері, оған себепкер болған жайттар бейнеленген. Қорытынды бөлімінде қазақ повесттеріндегі оқиға желісінің көркем шығармадан ерекшелігі, тарихи сананың ұлттық мінезбен түйісуі, Отанға деген шексіз сүйіспеншіліктің ғасырлар тоғысынан тарихи жадымызда келе жатқандығы тұжырымдалады. Қазақ прозасында сюрреализм тақырыбында жазылған повестер мен хикаяттардың өзектілігі мен өткірлігі, шынайылығы мен аңыздық желісі талқыланады. Кілтті сөздер: драматизм, сюрреализм, тарихи жад, ұлттық болмыс пен рух, қазақ өнері, адам болмысы. \"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"12 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135248133","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

"ЭТНИКАЛЫҚ СТЕРЕОТИПТЕР МЕН ПЕРИФРАЗАЛАР: МЕДИА КЕҢІСТІКТЕГІ ҚОЛДАНЫСЫ " "种族刻板印象与外显：媒体刻板印象与刻板性：媒体个案研究"。

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/fdeo3865

None К. С. Кобландина, None Қ. Ө. Есенова, None Ә. П. Шаһарман

{"title":"\"ЭТНИКАЛЫҚ СТЕРЕОТИПТЕР МЕН ПЕРИФРАЗАЛАР: МЕДИА КЕҢІСТІКТЕГІ ҚОЛДАНЫСЫ \"","authors":"None К. С. Кобландина, None Қ. Ө. Есенова, None Ә. П. Шаһарман","doi":"10.48081/fdeo3865","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/fdeo3865","url":null,"abstract":"\"Мақала қазіргі медиамәтінде кездесетін перифразалардың ұлттық санада орныққан стереотиптермен байланысын анықтауға арналған. Қазіргі жекелеген авторлардың халық ауыз әдебиеті шығармаларының желісімен, атап айтқанда, ертегілер мен мақал-мәтелдер негізінде жасаған тілдік қолданыстарының оқырман санасында қабылдану тетіктері анықталады және теориялық тұрғыдан негізделеді. Халық танымында бұрыннан бар сөздер мен тіркестерді перифразалап қолдану оларды жаңаша қырынан түсіну бастапқы атаудың, түрткі сөздің, стимул сыртқы формалық ұқсастығына және семантикалық ерекшеліктеріне сүйене отырып жүзеге асатыны көрсетіледі. Авторлар заманауи медиакеңістікте қолданылатын перифразаларға лексика-семантикалық сипаттама беріп, олардың тілдік ұжым санасында алатын орнын, қабылдану деңгейін, түсінілу ерекшеліктерін, бұрыннан белгілі, бастапқы атауларға оларды жаңаша контексте жұмсау арқылы қосылған үстеме мәннің оқырман қауымға тигізетін әсерін, сөздің суггестиялық әлеуеті мен сөзжұмсамдағы нұсқаларын, олардың қатысуымен жасалған мақал-мәтелдерді, тұрақты тіркестерді прагмалингвистикалық қырынан талдауды мақсат еткен. Осы мақсатқа жету үшін лексика-семантикалық талдау, фоностилистикалық, прагмалингвистикалық талдау әдістері пайдаланылған. Қазіргі медиакеңістікте жарияланатын ақпараттың басым бөлігі, әсіресе аналитикалық медиамәтіндерге арқау болатын тақырыптарды ашуда, қоғамда орын алып жатқан түрлі келеңсіздіктерді сипаттап, талдау барысында журналистер сөз саптауында осындай ұлттық санада орныққан стереотиптерді сан түрлі ыңғайда перифразалап қолдануға бейім келетіні байқалады. Кілтті сөздер: медиа мәтін, перифраза, стереотип, ертегі, мақал-мәтел, сөздің суггестиялық әлеуеті, теріс мәнді бағалау, сыбайлас жемқорлық, тоқпақ. \"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"36 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135248143","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

AUTONOMOUS POWER SUPPLY ON SOLID FUEL AND BIOGAS 采用固体燃料和沼气自主供电

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/jzwm4981

None U. К. Zhalmagambetova, None А. М. Kazambayev, None N. Zh. Zhuspekova, None E. M. Jussupova

{"title":"AUTONOMOUS POWER SUPPLY ON SOLID FUEL AND BIOGAS","authors":"None U. К. Zhalmagambetova, None А. М. Kazambayev, None N. Zh. Zhuspekova, None E. M. Jussupova","doi":"10.48081/jzwm4981","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/jzwm4981","url":null,"abstract":"\"The article considers two options for autonomous power supply using both traditional and non-traditional fuels. The efficiency of using renewable energy sources is described depending on the climate, geographical location and method of energy production. The relevance of this topic is caused by increasingly high environmental requirements for production. Moreover, decentralization with the use of unconventional sources allows the energy system to be more flexible in an autonomous mode, taking into account the time of day, the intensity of solar, wind and hydropower. The use of renewable energy sources is also possible in combination with solid, liquid and gaseous fuels. Combined systems are very convenient for power supply of small objects. These can be settlements remote from centralized power supply, autonomous industrial facilities, peasant farms, livestock farms. One of the energy supply options is more suitable for the northern region of the country with a long cold period and the presence of large coal reserves, there is an opportunity for the consumer to receive gas, as well as heat and electric energy when using coal as a feedstock, a kind of local gas network. The second method will ensure the disposal of animal waste and organic waste. Keywords: alternative energy sources, biogas, gaseous fuel, coal processing, autonomous power supply.\"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"2016 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135295736","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

"МИФОЛОГИЧЕСКИЕ ОБРАЗЫ И МОТИВЫ КАК ПРОБЛЕМА НАУЧНЫХ ИССЛЕДОВАНИЙ В КАЗАХСТАНСКОМ ЛИТЕРАТУРОВЕДЕНИИ И ИСКУССТВОВЕДЕНИИ XXI ВЕКА " "二十一世纪哈萨克文学和艺术研究中作为科学研究问题的神话形象和主题"。

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/bgzs9479

None *Е. Ю. Личман

{"title":"\"МИФОЛОГИЧЕСКИЕ ОБРАЗЫ И МОТИВЫ КАК ПРОБЛЕМА НАУЧНЫХ ИССЛЕДОВАНИЙ В КАЗАХСТАНСКОМ ЛИТЕРАТУРОВЕДЕНИИ И ИСКУССТВОВЕДЕНИИ XXI ВЕКА \"","authors":"None *Е. Ю. Личман","doi":"10.48081/bgzs9479","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/bgzs9479","url":null,"abstract":"\"В статье проведен краткий сравнительный обзор основных трудов казахстанских литературоведов и искусствоведов первого и второго десятилетий XXI вв. Цель исследования заключается в выявлении подходов в изучении проблемы мифологических образов и мотивов в произведениях литераторов и живописцев. На основе сравнительно-сопоставительного, искусствоведческого методов исследования анализируется содержание имеющихся на данный период научных статей, диссертаций, определяются основные направления в изучении проблемы трансформации мифологических образов и мотивов в современной художественной практике. Автором статьи выявлено, что филологи XXI в. используют новые методы исследования мифа – мифопоэтический, литературно-исторический, историко-типологический, мифолингвистический. В искусствоведении тенденция изучения мифа как духовной основы казахского искусства перешла к аспекту мифологизации современного искусства во взаимодействии казахских национальных и мировых художественных традиций. В заключении приводятся выводы об активизации исследований по изучению мифа, мифологизации национальной литературы и искусства во втором десятилетии XXI в. Несмотря на расширение тематики научных изысканий в трудах искусствоведов и литературоведов Казахстана, проблема изучения мифа как первотекста, моделирующего современные художественные формы в различных видах искусства и литературе остается актуальной, по причине ее недостаточной изученности. Ключевые слова: казахская мифология, фольклор, образы, национальная литература, изобразительное искусство. \"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"49 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135247138","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

"COGNITIVE DESCRIPTION OF PROVERBS-SAYINGS AND WINGED WORDS IN THE LANGUAGE OF ANCIENT TURKIC WRITTEN MONUMENTS " 古突厥文字纪念物中谚语和带翼词的认知描述

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/bxuw4046

None A. M. Zhalalova, None Zh. K. Baltabaeva, None N. Sh. Kalieva

{"title":"\"COGNITIVE DESCRIPTION OF PROVERBS-SAYINGS AND WINGED WORDS IN THE LANGUAGE OF ANCIENT TURKIC WRITTEN MONUMENTS \"","authors":"None A. M. Zhalalova, None Zh. K. Baltabaeva, None N. Sh. Kalieva","doi":"10.48081/bxuw4046","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/bxuw4046","url":null,"abstract":"\"The article deals with the cognitive nature of proverbs-sayings and winged words in the language of ancient Turkic written monuments. The article aims to reveal the worldview function, the cognitive essence of proverbs and sayings, and winged words collected from ancient Turkic written monuments. They are a golden link that connects people’s lives past and present that is, a spiritual treasure that continues spiritual and cultural traditions, preserved in the mind of a person, society’s memory, language, and mentality. Winged words, proverbs, and sayings in the language of the ancient Turkic written monuments we are considering are also lexical units that provide an informational explanation when defining a conceptual system. In the course of the study, it was found that the concept of «man» occupies the main place in the linguomental space of the works of medieval poets Y. Balasaguni, M. Kashkari, A. Yugineki, S. Sarayi, A. Navoi, R. Khorezmi, it was determined that their winged words and proverbs and sayings have a conceptual meaning. Proverbs and sayings about human dignity, behavior, morals, fame, and honor, supplement the concept of «man» with units that reflect universal human values, such as «satisfaction» as well as «honor, shame», «heroism», «generosity» etc. were analyzed with their opposite meanings – «disgrace», «cowardice», «stinginess» in the language of written monuments. The conceptual meaning of the symbolic data with the numerals «two, four, thousand» related to the concept «man» was also taken into account. Keywords: written monuments, winged words, proverbs, sayings, concept. \"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"47 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135247139","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

"NATIONAL-CULTURAL CHARACTER OF EVALUATIVE MEANING LANGUAGE STRUCTURES IN KAZAKH AND ENGLISH " 哈萨克语和英语评价意义语言结构的民族文化特征

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/nbqn4038

None K. B. Dautbayeva, None K. K. Duisekova

{"title":"\"NATIONAL-CULTURAL CHARACTER OF EVALUATIVE MEANING LANGUAGE STRUCTURES IN KAZAKH AND ENGLISH \"","authors":"None K. B. Dautbayeva, None K. K. Duisekova","doi":"10.48081/nbqn4038","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/nbqn4038","url":null,"abstract":"\"The article is devoted to the consideration of the national cultural nature of evaluative language structures in the Kazakh and English languages. In this article, we set out to reveal the relationship of evaluative language structures in Kazakh and English with the national worldview. The article analyzes the activities of evaluative language structures (parables and idioms, proverbs) in the Kazakh and English languages to represent a conceptual picture of the world. The relevance of the research is manifested in the fact that the evaluation determines the spiritual culture of the nation, the conceptual picture of the world in its worldview by considering the use of evaluative meaning language structures in combination with the national worldview. In the study and systematization of theoretical material, general scientific methods of analysis, synthesis and deduction, as well as lexico-semantic analysis, comparative research methods were used. In modern linguistic research, various aspects of the study of evaluation are presented. In today’s linguistics, we cannot say that the problem of value, evaluation is one of the most fully studied. Especially the linguocultural aspect of the evaluation category is one of the issues that needs to be studied. This article is considered a contribution to research in this field. The results of the study can be used in research in the fields of «Linguoculturology», «Cognitive linguistics», «Linguoaxiology». The conclusions obtained as a result of the study can serve as an impetus for a deeper study of the Kazakh and English evaluative vocabulary in the linguocultural direction. Keywords: linguoculturology, conceptual picture of the world, cognitive linguistics, evaluation category, language, culture. \"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"94 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135248004","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

ИССЛЕДОВАНИЕ ЯВЛЕНИЯ ФЕРРОРЕЗОНАНСА 铁共振现象研究

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/drvk7952

None Н. Ю. Колесниченко, None С. Ф. Крутоус

{"title":"ИССЛЕДОВАНИЕ ЯВЛЕНИЯ ФЕРРОРЕЗОНАНСА","authors":"None Н. Ю. Колесниченко, None С. Ф. Крутоус","doi":"10.48081/drvk7952","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/drvk7952","url":null,"abstract":"\"В статье изложены понятия о феррорезонансной цепи, о причинах возникновения феррорезонансного явления происходящего в электрической сети. Исследованы электрические цепи, в которых последовательно подключены катушка содержащая ферромагнитный сердечник, конденсатор. Эти испытания проведены с помощью лабораторного комплекса «Теория электрических цепей», а также представлено описание этих устройств блочно-модульного типа. При проведении расчетов по напряжению и току устоявшегося переходящего режима в электрической цепи использован метод эквивалентных синусоид. Составлена схема замещения исследуемой цепи, показаны векторные диаграммы рассматриваемой электрической цепи, характеристики в нелинейной цепи с указанием на графиках зависимости. Представлены экспериментальные вольтамперные характеристики электрической цепи при увеличении и при уменьшении напряжения, выполнен расчет реактивного сопротивления, с последующей установкой закороченной перемычки в схеме участка электрической цепи с конденсатором. Используя экспериментальную характеристику катушки индуктивности и расчетную зависимость тока от напряжения высчитаны зависимости по формулам. И в завершении на одном поле графика построены экспериментальные вольтамперные характеристики цепи (при возрастании и убывании) и рассчитанная зависимость тока от напряжения. Исследованы и сделаны выводы по результатам проделанных измерений. Ключевые слова: явление феррорезонанса, катушка индуктивности, ферромагнитный сердечник, электрическая цепь, схемы замещения, ток, напряжение. \"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"25 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135295885","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

ҚАЗАНДЫҚ ӨРТІНЕ АРНАЛҒАН ТАЗА КӨМІР ТЕХНОЛОГИЯСЫ 以下技术可用于提高生活质量

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/dknn7102

None А. К. Мергалимова, None С. Б. Ыбрай, None А. В. Атякшева, None Б. Т. Бахтияр

{"title":"ҚАЗАНДЫҚ ӨРТІНЕ АРНАЛҒАН ТАЗА КӨМІР ТЕХНОЛОГИЯСЫ","authors":"None А. К. Мергалимова, None С. Б. Ыбрай, None А. В. Атякшева, None Б. Т. Бахтияр","doi":"10.48081/dknn7102","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/dknn7102","url":null,"abstract":"\"Мақалада көмірді арнайы термиялық өңдеу кезінде бөлінетін газ тәрізді отынмен іске қосылатын мазутты ауыстыру мүмкіндігін зерттеудің теориялық және практикалық негіздері, сондай-ақ көмірмен жұмыс істейтін жылу электр станцияларында қазандық қондырғыларын жағудың осы әдісін енгізу қарастырылады. Қажетті газ тәріздес отынды алу үшін көмірдің үш түрін эксперименттік зерттеу нәтижелері берілген. Зерттеу нәтижелері басқа нәтилерімен салыстырылып пиролиз газдың көпшілігі 600-900 °С температурада түзілетіндігі анықталды. Метан мен ауыр көмірсутектердің жоғары концентрациясына байланысты газдың жылулық құндылығы 500 °С-та ең жоғары көрсеткішке ие болады. Көмірден ұшпа отынды алудың бұл процесі көмірді газдандыру процесі емес. Газдандыру технологиялары күрделірек және қымбат. Дегенмен, қарастырылып отырған процестің жоғары температуралы пиролиз және газдандыру процестерінен айырмашылығы, қыздыру тек жанғыш ұшқыш заттардың бөлінуіне қажетті температураларға дейін, қажетті көлемде және жеткілікті жану жылуымен жүзеге асырылады. бұл көмірдің ерекшеліктеріне байланысты. Ұнтақ көмір стансаларында іске қосу мазутының орнын толтыруға қабілетті газ тәріздес отынды алу үшін қатты отынның үш түрі тәжірибелік түрде зерттелді, олардың кен орындары Қазақстанда орналасқан: Майкөбе қоңыр көмірі, Шұбаркөл қоңыр көмірі және Сарыадыр қоңыр көмірі. Кілтті сөздер: көмір, мазут, ұшқыш жанғыш заттар, жылу электр станция, қазандық қондырғы. \"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"15 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135296022","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

ТЕХНОЛОГИЯ НАНЕСЕНИЯ ДУПЛЕКСНЫХ ПОКРЫТИЙ НА ДЕТАЛИ ЭНЕРГЕТИЧЕСКОГО ОБОРУДОВАНИЯ 双工表面应用技术

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/dzdm1098

None Б. К. Рахадилов, None Д. Н. Какимжанов, None М. К. Даутбеков, None О. В. Колисниченко

{"title":"ТЕХНОЛОГИЯ НАНЕСЕНИЯ ДУПЛЕКСНЫХ ПОКРЫТИЙ НА ДЕТАЛИ ЭНЕРГЕТИЧЕСКОГО ОБОРУДОВАНИЯ","authors":"None Б. К. Рахадилов, None Д. Н. Какимжанов, None М. К. Даутбеков, None О. В. Колисниченко","doi":"10.48081/dzdm1098","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/dzdm1098","url":null,"abstract":"\"Металлокерамические сплавы карбид хрома – никель –хром применяют в качестве кислотоупорных материалов в промышленности и для изготовления износостойких деталей. Они конкурируют в этом отношении со сплавами WC–Ni–Cr и TiC– Ni(Co)–Cr. В связи с высокой температурой плавления, твердостью и химической стойкостью высший карбид хрома Сr3С2 применяется как компонент наплавочных сплавов. В данной работе исследуется и предлагается новая технология для защиты деталей энергетических оборудований работающих в экстремальных условиях. Эта технология включает в себя нанесение покрытий из сплавов карбида хрома – никель-хром (Cr3C2-NiCr) с использованием детонационного устройства и последующую импульсно-плазменную обработку. Определено, что импульсно-плазменная обработка (ИПО) приводит к улучшению характеристик покрытия. Коэффициент трения покрытия снижается примерно в два раза, микротвердость материала покрытия Cr3C2-NiCr увеличивается с примерно 12 ГПа (начальное значение) до около 16,2 ГПа, а износостойкость увеличивается вдвое по сравнению с необработанным покрытием. Кроме того, обнаружено, что после импульсно-плазменной обработки покрытие Cr3C2-NiCr становится более устойчивым к абразивному износу и эрозии. Таким образом, предлагаемая дуплекс технология позволяет создавать высококачественные покрытия из металлокерамического материала Cr3C2-NiCr. Ключевые слова: металлокерамические покрытия, напыление, импульсно-плазменная обработка, покрытие, твердость, износостойкость,эрозия\"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"42 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135296129","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Метод моделирования интегрированныХ групп БПЛА 综合无人飞行器群建模方法

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/qsxu8351

None Т. Б. Керибаева, None К. Алибеккызы, None К. Т. Кошеков, None А. Т. Байдилдина, None В. В. Семенюк

{"title":"Метод моделирования интегрированныХ групп БПЛА","authors":"None Т. Б. Керибаева, None К. Алибеккызы, None К. Т. Кошеков, None А. Т. Байдилдина, None В. В. Семенюк","doi":"10.48081/qsxu8351","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/qsxu8351","url":null,"abstract":"\"В работе рассматривается математическая модель определение координат интегрированных групп БПЛА. В статье анализирована сфер применения беспилотных летательных аппаратов. Рассматривается перспективные области беспилотных авиационных систем, интегрировавшие комплекс дистанционно-управляемых летательных аппаратов. В статье предложены для решения проблем устойчивые структуры интегрированных групп. Исследован метод моделирования интегрированных групп БПЛА, включающий математическое описание и компьютерный эксперимент. Анализировано структуры интегрированных групп и при формировании которых учитывались критерии устойчивости топологии при перемещениях и надежности каналов передачи данных, построенных на основе VLC технологий. При получение результатов предложены математические описание и разработаны компьютерные модели интегрированных групп БПЛА соответствующие критериям устойчивости топологии при перемещениях и надежности каналов передачи данных, построенных на основе VLC технологий. В работе описана в программе Matlab R2020b построены компьютерные модели роев БПЛА в трехмерной системе координат. Разработка моделей включала три этапа. Исследован следующие этапы: кинематическая уравнения, сила взаимодействия, построение компьютерного моделирования. В работе рассмотрена виды топологии интегрированной группы БПЛА. Цель данной статьи разработать математические модели и построить компьютерные модели роев БПЛА. Ключевые слова: метод, беспилотные летательные аппараты, управление, сеть, модель, координата. \"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"126 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135295882","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0