Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi最新文献

{"title":"KIRGIZ HALK TAKVİMİ VE TAKVİMSEL UYGULAMALAR","authors":"İlknur BAYRAK İŞCANOĞLU","doi":"10.59182/tudad.1249227","DOIUrl":"https://doi.org/10.59182/tudad.1249227","url":null,"abstract":"Hayvancılık ve tarıma dayalı yaşam şekilleri ile konar göçer yaşam şeklinde canlı yaşamının devam etmesinde tabiat oldukça önemlidir. Toplumlar tabiattaki olaylardan (meteorolojik) ve değişikliklerden (mevsim değişikliği) kendilerini korumak istedikleri gibi tarım ürünlerini, hayvan sürülerini de korumak istemişlerdir ve tabiatta meydana gelen her türlü olay ve değişiklikten hayvanlarının ve tarım ürünlerinin en az şekilde etkilenmesini sağlamak amacıyla da kendilerince bir zaman algısı oluşturmuşlardır. Oluşturulan bu zaman algısı da toplumların kendi takvimlerinin ortaya çıkmasına olanak sağlamıştır. Toplumlar tarafından oluşturulan takvimler ile zamana karşı kontrol sağlanmıştır. Zamana karşı kontrolü takvimle eline alan insanoğlu daha sonra oluşturduğu takvime göre hayatını belli bir düzen içerisinde sürdürmeye başlamıştır. Bu düzen içerisinde toplumlar tekrarlanma gösteren kendisini, tarım ürününü ve hayvanlarını korumak amaçlı çeşitli ritüeller yerine getirmiştir. Bu çalışmanın ana konusunu Kırgız halkının zaman algısı ve bu zaman algısının oluşmasına etki eden faktörler ile “nevruz, çeçkor, ülüş, dambır taş ve cer-suu tayuu” gibi takvimsel uygulamalar oluşturmaktadır. Ayrıca çalışma boyunca bu uygulamaların zamanı, amacı ve bu uygulamalarda yapılan ritüeller ile dilenen dilek ve istekler üzerinde durulmuştur.","PeriodicalId":448441,"journal":{"name":"Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi","volume":"10 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121946438","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"İSKER ŞEHRİ’NDE GERÇEKLEŞTİRİLEN ARKEOLOJİK ARAŞTIRMALAR DOĞRULTUSUNDA ŞEHRİN YAPISI VE SİBİR TATARLARINA AİT BAZI BULUNTULAR","authors":"Mecnun Yilmaz","doi":"10.59182/tudad.1223715","DOIUrl":"https://doi.org/10.59182/tudad.1223715","url":null,"abstract":"Sibir Tatarları tarafından 14. yüzyılın ortalarında Batı Sibirya’daki günümüz Tobolsk şehri yakınlarında kurulan ve Sibir Hanlığı’na 1495 yılından itibaren başkentlik yapmaya başlayan İsker, 1588 yılında merkezî Rus kuvvetleri tarafından ele geçirilinceye kadar bölgedeki varlığını sürdürmüştür. Bu olayın ardından şehir, yerleşime açılmamış ve zaman içerisinde yıkılmaya yüz tutmuştur. Nitekim tarihî önemini yitirmeyen şehir, yüzey inceleme ve kazı yöntemleri bazen ayrı ayrı bazen de bir arada kullanılarak çeşitli arkeolojik araştırmalara tabi tutulmuştur. \u0000Bu suretle çalışmamızda, N. G. Spafariy, S. U. Remezov, G. F. Miller, M. S. Znamenskiy, İ. N. Butakov, V. N. Pignatti, A. F. Palaşenkov, A. P. Zıkov ve A. A. Adamov tarafından farklı zamanlarda İsker’de gerçekleştirilen arkeolojik araştırmalar hakkındaki bilgilere yer verilecektir. Ayrıca şehrin kapladığı alanın zaman içerisindeki değişimine, şehrin tahkimat yapılarına, şehirdeki konutların hangi malzemelerden yapıldığına ve kazı çalışmaları sonucunda elde edilen Sibir Tatarlarına ait çeşitli tarım aletlerine, bıçaklara, ok uçlarına, yüzüklere dair teknik ve kültürel açıdan birtakım değerlendirmelerde bulunulacaktır.","PeriodicalId":448441,"journal":{"name":"Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi","volume":"9 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127726637","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ARİF ABDULLAZADE'NİN ŞİİRİNİN SANATÇI - FİKİR ÖZELLİKLERİ","authors":"Pakiza Ali̇yeva","doi":"10.59182/tudad.1222744","DOIUrl":"https://doi.org/10.59182/tudad.1222744","url":null,"abstract":"ÖZET \u0000Makale, XX-ci yüzyıl Azerbaycan edebiyatının 60'lar kuşağına mensup şair, nesir yazarı, oyun yazarı, edebiyat bilgini Arif Abdullazade'nin şiirsel mirasının ideolojik-sanatsal özelliklerini incelemektedir. Çalışma, tarafımızca yürütülen geniş çaplı bir araştırma projesinin bir parçası olarak gerçekleştirilmiştir. Arif Abdullazade'nin sanatsal ve ilmi yaratıcılığı hakkında değerli yazarlar ve edebiyat eleştirmenleri çeşitli makalelerde görüş belirtmiş olsalar da, yazarın yaratıcılığının bir bütün olarak incelendiği geniş çaplı bir çalışmaya rastlanmadığını belirtmek gerekir. Makale yazılırken Arif Abdullazade'nin şiirleri ile yukarıda adı geçen makaleler ile bilimsel ve teorik literatüre başvurulmuştur. \u00001960'lar edebiyatına özgü biçim arayışı, düşünsel ve felsefi şiirin üstünlüğü, Arif Abdullazade'nin şiiri için de geçerlidir. Adib sınırlı bir konu seçmiyor. Arif Abdullazade'nin şiirlerinde vatan, milli kimlik, manevi değerler, insan hayatı, Yaradan-insan ilişkisi, hayat ve ölüm, yalnızlık ve kimsesizlik ilginç bir şiirsel dille okuyucuya aktarılır. Ayrıca şairin şiirsel yeteneği temalar arasında keskin bir farklılığın ortaya çıkmasına izin vermemiş, bazen birkaç temayı ustaca bir örnekte birleştirmeyi başarmıştır. Şairin 60'lı yıllarda başlayan edebi faaliyeti, sonraki on yıllarda yükselen bir çizgide gelişmiş, eserlerinin konu ve muhtevasında önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Özellikle 80'li yıllarda başlayan ulusal özgürlük mücadelesi, Meydan hareketi, 20 Ocak 1990 olayı, Ermenilerin toprak talepleri, soydaşlarımızın Batı Azerbaycan'dan ata topraklarından sürülmesi, Karabağ savaşı, Arif Abdullazade'nin eserinde ana çizgi - Vatan çizgisini düzenlemişdi. Son dönem eserlerinde pişmanlık ve hüzün notalarının hakimiyeti, o dönem Azerbaycan edebiyatının tipik durumundan öteye geçmiyor. Geleneksel, popüler konularda yazmak Arif Abdullazade'nin şiirlerinde tekrara ve tekdüzeliğe yol açmamış, şair kendine özgü şiirsel ilhamıyla lirik ve epik şiir örnekleri oluşturmuştur. Makalede sayılan hususların her biri, Arif Abdullazade'nin şiir ve şiirlerinden alıntılarla gerekçelendirilmekte ve uygun yerlerde teorik literatüre atıfta bulunulmaktadır. \u0000SUMMARY \u0000The article examines the ideological-artistic features of the poetic heritage of Arif Abdullazde, a poet, prose writer, dramatist, literary scholar, who belongs to the 60s generation of 20th century Azerbaijani literature. The study was carried out as a part of a large-scale research project carried out by us. It should be noted that although valuable writers and literary critics have expressed their opinions about Arif Abdullazade's artistic and scientific creativity in various articles, there is no large-scale study in which the writer's creativity is studied in its entirety. When writing the article, Arif Abdullazade's poems, the articles mentioned above, as well as scientific and theoretical literature were referred to. \u0000The search for form, the superiority of intellectual and philosophical","PeriodicalId":448441,"journal":{"name":"Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi","volume":"35 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131864117","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ENERJİ FİYAT DEĞİŞİMLERİNİN AZERBAYCAN`IN CARİ İŞLEMLER DENGESİ AÇIĞINA ETKİSİ","authors":"","doi":"10.59182/tudad.1218074","DOIUrl":"https://doi.org/10.59182/tudad.1218074","url":null,"abstract":"Araştırma, petrol ihracatçısı Azerbaycan`ın enerji piyasasındaki fiyat dalgalanmalarının onun makroekonomik değişkenlerini etkileme düzeyini ve ekonomisinin istikrar durumunu nasıl değiştiğini incelemektedir. Özellikle 2008 yılındaki dünya ekonomik krizinden sonra yaşanan petrol düşüşü Azerbaycan`ın reel GSYİH`a olumsuz yönde yansımaktadır. Bu nedenle petrol ihracatına bağlı olan Azerbaycan`ın makroekonomik dinamiklerinin, petrol piyasasına dayanarak sürekli değişkenlik göstermesi büyük ilgi ve önem taşımaktadır. 1995-2019 yılları arasındaki cari işlemler dengesi ve yıllık petrol fiyatı veri seti ele alınarak değişkenler arasındaki ilişkiye açıklık getirilmektedir.","PeriodicalId":448441,"journal":{"name":"Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi","volume":"20 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121384601","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}