{"title":"ААЛАМДАШУУ ШАРТЫНДА КЫРГЫЗСТАНДЫКТАРДЫН ЖАРАНДЫК ИДЕНТТҮҮЛҮГҮ: УЧУРДАГЫ АБАЛЫ ЖАНА БАГЫТТАРЫ","authors":"Айнагул Тажибаева","doi":"10.52754/1694867x_2023_1(2)_6","DOIUrl":"https://doi.org/10.52754/1694867x_2023_1(2)_6","url":null,"abstract":"Маанилүүлүк. Ааламдашуу шарттарында эл аралык байланыштардын көбөйүүсү менен маданияттар аралык байланыштар да көбөйө баштады. Бул көрүнүш универсалдык мүнөзгө ээ жалпы баалуулуктардын, нормалардын, эрежелердин кеңири жайылышына себепкер болду. Тарых, кыргыз тили, каада-салт, дин, улуттук маданият маселелери боюнча, дегеле кыргыз улутунун улуттук аң-сезимине, көрөңгөсүнө тиешелүү бардык маселелер кайрадан жаңы илимий көз караш менен каралып, изилденүүдө. Салттуулук менен заманбаптык түшүнүктөрдү айкалыштырган иш-чаралардын өткөрүлүүсү, карапайым калкка жайылтылуусу жүрүп жаткан кезде тандалган тема актуалдуу болуп саналат. Андыктан, макалада мамлекетибиздин учурдагы абалына саресеп салуу менен, өнүгүүгө өбөлгө болгон Кыргыз Республикасында “Кыргыз жараны” деп аталган жарандык иденттүүлүктү өнүктүрүүнүн Концепциясы талдалат. Ошондой эле, анын принциптери, артыкчылыктуу багыттары жана аны ишке ашыруудагы абалы, көйгөйлөрү каралат.","PeriodicalId":41257,"journal":{"name":"Vestnik Permskogo Universiteta-Istoriya-Perm University Herald-History","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136296322","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"КЫРГЫЗСТАНДАГЫ ОРУС ЧИРКӨӨСҮНҮН ТАРЫХЫ ЖАНА БҮГҮНКҮ КҮНДӨГҮ АБАЛЫ (АКСЫ РАЙОНУНУН ЖЕРГЕ-ТАЛ АЙЫЛЫНЫН МИСАЛЫНДА)","authors":"Венера Анарбекова","doi":"10.52754/1694867x_2023_1(2)_1","DOIUrl":"https://doi.org/10.52754/1694867x_2023_1(2)_1","url":null,"abstract":"Маанилүүлүк. Биздин изилдөөбүз Аксы районунун Жерге-Тал айылында жайгашкан 1888-1905-жылдарга таандык орус элинин провославдык чиркөөсүнүн тарыхы тууралуу болмокчу. Анткени, өткөн кылымдын тарыхый бай мурасы азыркы учурда авариялык абалда. 2023-жылдын июль айында эл арасынан оозеки тарых жыйналып, колдогу болгон илимий адабияттарга жана интернет булактарындагы материалдарга салыштырмалуу изилденди. Успеновкадагы 3 имарат (чиркөө, монастырь - динге кызмат кылуучулардын жашаган үйү (кечил жана поп)) архитектуралык комплекс гана болбостон граждандык согуш мезгилинде басмачылардан жергиликтүү жашоочуларды сактап калгандыгы тууралуу маалымдалат. Ал эми орус жана украин калкынын Жерге-Талга келип калышынын себеби 1886-жылы Падышачылык Россиянын көчүрмө кылуу саясатынын негизинде азыркы аймактарга келип отурукташкандыгы боюнча дагы кызыктуу оозеки тарых баяндалат. Мужуктардын айылы, орус дарагы, кайналы ж.б. бак-дарактар боюнча өтө кызыктуу айтымдар тууралуу дагы сөз болот.","PeriodicalId":41257,"journal":{"name":"Vestnik Permskogo Universiteta-Istoriya-Perm University Herald-History","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136296323","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ЭГЕМЕНДҮҮЛҮК ЖЫЛДАРЫНДА КЫРГЫЗСТАНДЫН «ЛЕГЕНДАРЛУУ» ПАРЛАМЕНТИНИН – ЖОГОРКУ КЕҢЕШИНИН КАЛЫПТАНЫШЫ ЖАНА АНЫН МАМЛЕКЕТТИК-УКУКТУК РОЛУ","authors":"Замирбек Кадыров","doi":"10.52754/1694867x_2023_1(2)_3","DOIUrl":"https://doi.org/10.52754/1694867x_2023_1(2)_3","url":null,"abstract":"Маанилүүлүк. 1990-жылдын апрель айынан тарта 1994-жылдын сентябрь айына чейин иштеген он экинчи чакырылган Кыргызстандын Жогорку Кеңешинин ишмердүүлүгү – «легендарлуу» парламент деп аталып калган. Азыркы учурда Кыргызстандын андан аркы оптималдуу өнүгүү жолун издөөдө, өткөн жолдун жана азыркы мезгилдеги өлкөнүн мамлекеттик курулушунун тажрыйбасын талдоо аркылуу анын баалулугун билүү чоң саясий мааниге ээ болууда. Басып өткөн жолго көз чаптыруу - биздин ата-бабаларыбыздын кылган ишине жалаң эле таазим этпестен, өзүбүзгө пайдалуу сабактарды алып чыгуу. Бул шарт биздин мамлекетибиздин мындан ары өнүгүүгө багытталган келечектеги маселелерди аныктоо үчүн сөзсүз керектүү. Адамзаттын тарыхы көрсөтүп жаткандай, ар бир өлкө демократияга өз жолу менен барат. Бул жолдо ар бир өлкөнүн өз өзгөчөлүктөрү болот, бул шарт Кыргызстанга да тиешелүү. Буга далил катары 1990-жылдын апрель айынан 1994-жылдын сентябрь айына чейин өз ишин жүргүзгөн Кыргыз Республикасынын XII чакырылышындагы Жогорку Кеңештин ишмердүүлүгүн келтирсек.","PeriodicalId":41257,"journal":{"name":"Vestnik Permskogo Universiteta-Istoriya-Perm University Herald-History","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136296325","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"«СОЦИАЛДЫК ПАТОЛОГИЯ» ТҮШҮНҮГҮНҮН ЖАНА ФОРМАЛАРЫНЫН ИЗИЛДЕНИШИ","authors":"Шекербубу Дыйканова, Баяман Нурбай уулу","doi":"10.52754/1694867x_2023_1(2)_2","DOIUrl":"https://doi.org/10.52754/1694867x_2023_1(2)_2","url":null,"abstract":"Маанилүүлүк. Бул макалада социалдык патология түшүнүгүнө берген окумуштуулардын аныктамалары, социалдык патологиянын пайда болушу жана формалары, агрессивдүү жүрүм-турумдун социалдык патология катары эсептелүүсүнүн факторлору, психотроптук заттардын инсандын саламаттыгына жана психикасына тийгизген таасири жөнүндө маалымат камтылды. Демек, «социалдык патология» түшүнүгүнүн мазмуну «социалдык» жана «патология» түшүнүктөрүнүн мазмуну менен байланышкан. «Социалдык патология» деген терминдин өзү эле күмөндүү, анткени, ал кабыл алынган социалдык нормалардан же мыйзам чыгаруу жыйындары ойлоп тапкан мыйзамдардан четтөөлөр менен байланышкан. Ошентип, коомдук мыйзамдардагы чаташуу, алардагы объективдүү жана субъективдүү чаташтыруу, адегенде «патология» терминин, андан кийин «норма» терминин таанууга алып келет. Ар бир адам өзүнүн жашоосунда тигил же бул ооруну башынан өткөргөн. Булар адамдын оорулары. Демек, адам биологиялык да, социалдык да ооруларды баштан кечирет, антпесе адам өзүнүн коомдук табиятынан ажырап калышы мүмкүн.","PeriodicalId":41257,"journal":{"name":"Vestnik Permskogo Universiteta-Istoriya-Perm University Herald-History","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136296320","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"КЫРГЫЗДАРДЫН ЭЛДИК ДАРЫГЕРЧИЛИКТЕ “КҮЧАЛА” ӨСҮМДҮГҮН ПАЙДАЛАНУУСУ","authors":"Санталатхан Шайбек кызы, Айша Абдиева","doi":"10.52754/1694867x_2023_1(2)_7","DOIUrl":"https://doi.org/10.52754/1694867x_2023_1(2)_7","url":null,"abstract":"Маанилүүлүк. Бул макалада Фергана өрөөнүнүн түштүк-батыш аймагындагы кыргыздардын флораны дары катары таанып-билүүсү, анын ичинде күчала чөбүн адамдарды дарылоодо колдонулган элдик ыкмалары байыркы мезгилге таандык экендигин далилдеген маалыматтар белгиленди. Ошондой эле, жергиликтүү элдин табияттын дарылык каражаттарынын касиеттери өсүмдүктөрдүн ар кайсы бөлүктөрүндө ар түрдүү өлчөмдө кездешерин, кээ бир бөлүктөрүндө такыр эле жок болорун аңдап билишкендиги жөнүндө автор тарабынан жыйналган талаа материалдарынын негизинде берилди.","PeriodicalId":41257,"journal":{"name":"Vestnik Permskogo Universiteta-Istoriya-Perm University Herald-History","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136296327","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ОТРАЖЕНИЕ ИСТОРИИ ХЛОПКОВОДСТВА В АРХИВАХ ТОРГОВЫХ УЧРЕЖДЕНИЙ ТУРКЕСТАНСКОГО КРАЯ (НА ПРИМЕРЕ КОЛОНИАЛЬНОГО ПЕРИОДА)","authors":"Авазбек Мирзаев, Гулназ Чыныкеева","doi":"10.52754/1694867x_2023_1(2)_5","DOIUrl":"https://doi.org/10.52754/1694867x_2023_1(2)_5","url":null,"abstract":"Актуальность. Если остановимся к деятельности торгового дома “Братьев Крафт” в Туркестане, он являлся не единой учреждением принадлежавшим немецким предпринимателям. Торговый дом “Братьев Крафт” находясь в структуре объединении “Каспийское мануфактурное общество” в этот период сотрудничая “Обществом Российской прядильной мануфактуры” и “ Ткацкой мануфактурой русско-французкого общества”, занимался доставкой хлопкового сырья крупным фабрикам в городах как Воскресенский, Богородско-Глуховский, Реутов, легкой промышленности Российской империи. Совершенный в России в 1917 году Октябрский переворот, как и другие промышленные предприятия, привело к конфискации недвижимого имущество Торгового дома “Братьев Крафт” и их семейство, находящийся в Туркестанском крае и центральных городах России. Вследствие А.Крафт со своей семьей в 1919 году переселиться в Германию, сперва в Берлин, а позже в город Фрайбург, и там проживал до конца жизни. Статья посвящена к изучению структуры 91-фонда торгового дома «Братьев Крафт в Коканде» основанного 1889 году, хранящийся Национальном архиве Узбекистана. При этом осуществлена с источниковедческой точки зрения, анализ структуры данного фонда и документов в нём, отражающих вопросов хлопководства. Наряду с этим, исследованы вопросы её деятельности в Российской империи и на международном хлопковом рынке.","PeriodicalId":41257,"journal":{"name":"Vestnik Permskogo Universiteta-Istoriya-Perm University Herald-History","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136296324","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"КЫРГЫЗСТАНДАГЫ УЛУТТУК МАДАНИЙ БОРБОРЛОРДУН ТҮЗҮЛҮҮСҮ ЖАНА ӨНҮГҮҮСҮ","authors":"Акмарал Келдибек кызы","doi":"10.52754/1694867x_2023_1(2)_4","DOIUrl":"https://doi.org/10.52754/1694867x_2023_1(2)_4","url":null,"abstract":"Маанилүүлүк. Биздин өлкө көп улуттуу жана көп конфессиялуу мамлекет болгон жана болуп кала берет, анда жүзгө жакын ар түрдүү улуттардын өкүлдөрү достукта жана ынтымакта жашашат. Улуттук маданий борборлор Кыргыз Республикасынын маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты министрлигинин ведомстволук мекемеси болуп саналат. Улуттук маданий борборлордун максаты - тарыхый-маданий мурастарды сактоого, коргоого, изилдөөгө, пайдаланууга, өнүктүрүүгө жана жайылтууга, кыргыз элинин руханий маданий баалуулуктарын, каада-салттарын жана үрп-адаттарын андан ары өнүктүрүүгө жана өз ара байытууга жигердүү көмөк көрсөтүү болуп эсептелет. Улуттук-маданий борборлор улуттук маданиятты жайылтуу алкагында жолугушууларды, көргөзмөлөрдү, курстарды, шоуларды, сынактарды аудио жана видео программаларды уюштурууга, китеп окуу адаттарын жана интеллектуалдык ишмердүүлүктү өркүндөтүүчү изилдөөлөрдү жүргүзүүгө, голограмма жана локалдык этнографиялык галереяларды ачууга, бул максатта улуттук жана эл аралык деңгээлде жеке жана юридикалык жактар менен кызматташууга арналган мекеме.","PeriodicalId":41257,"journal":{"name":"Vestnik Permskogo Universiteta-Istoriya-Perm University Herald-History","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136296326","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"WHITE HOUSE AND UNITED STATES CAPITOL: BATTLE FOR THE SUPREME COURT (SECOND HALF OF THE 20TH CENTURY)","authors":"A. I. Makurin","doi":"10.17072/2219-3111-2023-2-84-95","DOIUrl":"https://doi.org/10.17072/2219-3111-2023-2-84-95","url":null,"abstract":"The U.S. Constitution requires the President to submit Supreme Court nominees to the Senate for its advice and consent. The appointment of a Supreme Court Justice is an event of major significance in American politics. Since the early 20th century, Presidents have submitted 62 nominations for the Court, including those for the post of Chief Justice. Of this total, 55 were confirmed (seven declined to serve). The article dissects the crucial constitutional disputes between the executive and legislative branches of government from the Eisenhower administration to the end of the Clinton administration, and examines the day-to-day working relations between the President and Congress, which go beyond the traditional discussions of Supreme Court decisions. The article analyzes the conflicts between the President and Congress in the field of shared power – nomination and confirmation of the Supreme Court Justices in the Senate. The research is based on historical and statistical data on the Supreme Court: its institutional development; decision trends; background, nomination; its relations with public, governmental, and other judicial bodies; and its influence. A special place in the article is given to the analysis of the policies of the Nixon, Reagan and Clinton administrations.","PeriodicalId":41257,"journal":{"name":"Vestnik Permskogo Universiteta-Istoriya-Perm University Herald-History","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136367332","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"THE OFFICER’S SKAZKA OF THE RUSSIAN SCOT","authors":"K. N. Stankov","doi":"10.17072/2219-3111-2023-2-36-40","DOIUrl":"https://doi.org/10.17072/2219-3111-2023-2-36-40","url":null,"abstract":"In this paper, an attempt is made to publicize an important historical source from the Russian State Military Historical Archive. This document is an officer’s “skazka” of the Scottish brigadier of the Russian army James Gordon. In the Russian army, the officer’s “skazka” was the main document containing information about the staff of the commanders before using the questionnaire. This document is of special importance because it reports about a remarkable person. James Gordon was the son of Tsar Peter I’s friend – General Patrick Gordon. James was an experienced officer and took part in many battles. After a short military service in Russia, he boosted his military career in England, where he served in the Guard of the king James II Stuart. After the “Glorious Revolution” of 1688–1689, when James II was overthrown, James Gordon took part in the Jacobite movement. During the First Jacobite rebellion, J. Gordon participated in many battles on land and sea, including the famous battle of Killiecrankie, where he was badly wounded. After his return to Russia, he participated in the Azov Campaigns and in the Great Northern War. The Swedes took James captive twice. Besides that, J. Gordon was the first person born in Russia to become a Count of the Holy Roman Empire and a knight of the Order of Malta. The aim of this publication is to attract attention to this person and to the problem of the Scots’ service in the Russian army.","PeriodicalId":41257,"journal":{"name":"Vestnik Permskogo Universiteta-Istoriya-Perm University Herald-History","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136367335","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"AMERICAN CONSERVATIVES AND IMMIGRATION POLICY DURING GEORGE W. BUSH PRESIDENCY","authors":"V. R. Zolotykh","doi":"10.17072/2219-3111-2023-2-96-107","DOIUrl":"https://doi.org/10.17072/2219-3111-2023-2-96-107","url":null,"abstract":"Immigration reform in the United States is one of the hottest topics in politics, causing a split in American society. Numerous attempts by presidents and Congress to reform this sphere ended either in failure or in half-hearted measures that dissatisfied both supporters of immigration and its opponents. The article examines the role of American conservatives in blocking the liberal immigration reform of the George W. Bush administration in 2006–2008. I a very short period, representatives of various currents of the U.S. conservative movement were able to consolidate their positions on the basis of an anti-immigrant platform and use new tools of influence, both in relation to congressmen and in the formation of public opinion. The article analyzes the role of social networks and a new phenomenon in the conservative movement (the name was originally proposed by The New York Times) such as a “New Internet-linked national constituency”, which managed to very quickly and effectively close ranks among the opponents of the president’s “grand bargain” and destroy the unity of the pro-immigrant-minded elite. The article evaluates the actions of George W. Bush to initiate the immigration reform and explores the nature of the conflict between conservatives and the president. Analysis of various aspects of the political conflict that arose in 2006–2008 between the restrictionists and the president helps in better understanding of the situation within the conservative movement and the prospects for its development.","PeriodicalId":41257,"journal":{"name":"Vestnik Permskogo Universiteta-Istoriya-Perm University Herald-History","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136367850","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}