{"title":"I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Coğrafyasına Yönelik Rus Planları Bağlamında İstanbul ve Sykes-Picot Anlaşmaları","authors":"Zarıfa Nazirli, A. Bozkurt","doi":"10.18513/egetid.974621","DOIUrl":"https://doi.org/10.18513/egetid.974621","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":40948,"journal":{"name":"Tarih Incelemeleri Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2021-07-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47047282","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Praising The Turk After Nicopolis: French Sources","authors":"Z. K. Çeçen","doi":"10.18513/egetid.974606","DOIUrl":"https://doi.org/10.18513/egetid.974606","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":40948,"journal":{"name":"Tarih Incelemeleri Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2021-07-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49092454","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Rus Basını’nda (Niva Dergisi) İkinci Meşrutiyet Süreci İle İlgili Değerlendirmeler","authors":"A. Çeli̇k","doi":"10.18513/egetid.849624","DOIUrl":"https://doi.org/10.18513/egetid.849624","url":null,"abstract":"Osmanli Devleti’nin siyasi ve sosyal yapisi icin bir donum noktasi olan Ikinci Mesrutiyet’in ilani, donemin ic ve dis konjonkturunu etkileyen onemli bir gelismedir. Osmanli ic politikasinda kargasalari beraberinde getiren surec, dis politikada da buyuk guclerin Osmanli Devleti ile ilgili politikalarinda revizyona gitmelerine sebep olmustur. Rusya, hem Bogazlar ve Balkanlarla ilgili politikalari, hem de Almanya’nin Osmanli Devleti uzerindeki etkisi sebebiyle, Ikinci Mesrutiyet’in ilani sureci ile yakindan ilgilenmistir. Bu surecte yayin yapan Rus basin organi Niva Dergisi de Mesrutiyet sureci ile haberlere yer vererek, yorum ve degerlendirmelerde bulunmustur. Rusya’nin politikasini gostermesi acisindan, Niva Dergisi’nin yorumlari dikkate degerdir. Calismamizda; haftalik olarak yayin yapan Niva Dergisi’nin, Ikinci Mesrutiyet sureci ile ilgili yaptigi haber ve degerlendirmeler incelenerek, bu degerlendirmelerin amaci ve mahiyeti, surecle alakali yazili literaturle de mukayesesi yapilarak, tespit edilmeye calisilmistir.","PeriodicalId":40948,"journal":{"name":"Tarih Incelemeleri Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47342435","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Erken Cumhuriyet Döneminde İz Bırakan Bir Yardım Şirketi: Malûl Gaziler Pazarı Türk Anonim Şirketi","authors":"Feyza Kurnaz Şahin","doi":"10.18513/egetid.849756","DOIUrl":"https://doi.org/10.18513/egetid.849756","url":null,"abstract":"Bu calismanin amaci, maluller yararina faaliyet gosteren Malulin-i Guzâta Muavenet Heyeti’ne gelir elde etmek icin tamamen yardim amacli kurulan Malul Gaziler Pazari Turk Anonim Şirketinin kurulus ve faaliyetlerini irdelemek olarak tanimlanir. I. Dunya Savasi sirasinda malul ve mecruh Osmanli askerlerinin ihtiyaclarini karsilamak, refahlarini saglamak amaciyla 20 Mayis 1917’de kurulmus olan Malulin-i Guzâta Muâvenet Heyeti kuruldugu donemde gelirlerini artirmak amaciyla Malul Gaziler Pazari adiyla bir magaza olusturmustur. Bu pazar Cumhuriyetin ilaninin ardindan 23 Kasim 1924 yilinda Malul Gaziler Pazari Turk Anonim Şirketi adiyla bir sirkete donusturulmustur. Şirketin amaci, malul gazilere yardim etmek amaciyla faaliyet gosteren Malulin-i Guzâta Muavenet Heyeti adina fabrika kurmak ve imalathane acmak suretiyle kundura ve elbise imal etmektir. Bunun yaninda cesitli tuhafiye, manifatura, kumas ve saire ile ilgili esyalar uzerine ticaret yapmak da sirketin amaclari arasindadir. Malulin-i Guzâta Muavenet Heyeti’nin baskani Birinci Ferik Zeki Pasa ayni zamanda sirketin de baskani olmustur. Şirket maluller yararina faaliyet gostermis, bu meyanda savas sirasinda askerlik hizmetini ifa ederken malul kalmis askerlere ihtiyac derecelerine ve maluliyetlerine gore yardimci olmus, askerlere suni uzuv temini icin gelirlerini artirmaya calismistir. Keza sirket, muesseselerinde malulleri calistirarak onlari uretici hale getirmek icin caba harcamistir. Arastirmanin temel kaynaklarini Genelkurmay Baskanligi ATASE Arsivi, Cumhurbaskanligi Devlet Arsivleri Baskanligi Osmanli Arsivi ve Cumhuriyet Arsivi belgeleri olusturmustur.","PeriodicalId":40948,"journal":{"name":"Tarih Incelemeleri Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68186188","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Bir Finansal Canlılık Sorunu: Tımar Sistemi, 1470-1670","authors":"Orhan Kurmuş, Olcay Pullukçuoğlu Yapucu","doi":"10.18513/egetid.849750","DOIUrl":"https://doi.org/10.18513/egetid.849750","url":null,"abstract":"Bu makalede, timar sisteminin 16. yuzyilin sonlarinda baslayan zayiflama nedeniyle timarli sipahilerin askeri gorevlerini giderek azalan bir olcekte yerine getirdikleri konusunda genel kabul goren iddianin dogruluk derecesini arastirdik. Suvarilerin ve atlarinin enerji gereksinimlerinden hareketle, almalari gereken gida miktarini, bunlarin guncel parasal degerini, “ortalama” bir timarli sipahi ve cebelulerin 15-17. yuzyillarda yapilan yedi seferde meydan savaslari ve kusatmalar sirasinda kullandiklari savas arac ve gereclerinin maliyetini hesapladik. Bu hesaplamalar sonucunda ortaya cikan sefer maliyetlerini “ortalama” bir timarin geliri olarak kabul ettigimiz parasal tutarla karsilastirdik. Tum bu seferlerde timar sisteminin askeri yukumluluklerini buyuk bir rahatlikla yerine getirebilecek finansal guce sahip oldugu sonucuna vardik.","PeriodicalId":40948,"journal":{"name":"Tarih Incelemeleri Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68186175","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Makedonya Vilayetlerinden 1900-1908 Arası Amerika’ya Yapılan Göçler","authors":"Özer Özbozdağli","doi":"10.18513/egetid.849765","DOIUrl":"https://doi.org/10.18513/egetid.849765","url":null,"abstract":"Makedonya 1877-1878 Osmanli-Rus savasindan sonra Ayastefanos Antlasmasi’nin yerine imzalanan 13 Temmuz 1878 tarihli Berlin Antlasmasi’yla reformlar yapilmasi kosuluyla Osmanli devletine birakildi. Makedonya, Balkan ve Avrupali devletlerin mudahaleleriyle kroniklesen bir sorun olarak Osmanli Devleti’nin gundemine oturdu. 20. yuzyilin basinda Makedonya’daki kosullarin incelenmesinde goz ardi edilmemesi gereken unsurlardan biri de goctur. Makedonya’da insanlarin sebebiyle Bulgaristan, Sirbistan, Romanya ve Avusturya gibi ulkelere goc etmesi olagan bir durumdu. Asil onemlisi Ilinden Ayaklanmasi sonrasi genc nufusun Amerika’ya goc etmesiydi. Ekonomik sikintilar nedeniyle 20. yuzyilin basinda baslayan gocler Ilinden Ayaklanmasi sonrasi artan bir grafik seyretti. 1900-1908 yillari arasinda Makedonya vilayetlerinden (Selanik, Manastir, Kosova) Amerika’ya 75.000 kisinin goc ettigi tahmin edilmektedir. Goclerin Makedonya icin ekonomik, sosyal ve siyasi birtakim sonuclari olmustur. Bu calismada Makedonya vilayetlerinden Amerika’ya gocler ve sonuclari uzerinde durulacaktir.","PeriodicalId":40948,"journal":{"name":"Tarih Incelemeleri Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68186331","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Ceneviz Konsolos Mektuplarına Göre 1660-1680 Arasında Hollandalı Tüccarların Osmanlı Limanlarındaki Faaliyetleri","authors":"Selim Parlaz","doi":"10.18513/egetid.849770","DOIUrl":"https://doi.org/10.18513/egetid.849770","url":null,"abstract":"Osmanli tarihi arastirmalarinda Avrupa devletlerinin arsivlerinin onemi oldukca buyuktur. Bunlardan biri olan Cenova Devlet Arsivi’nde (Archivio di Stato di Genova) Osmanli Devleti ile bilgi veren belge sayisi azimsanmayacak kadar fazladir. Bu belgelerden bazilari Osmanli limanlarina ticari ve siyasi iliskiler baglaminda gelen Avrupali Devletlerden biri olan Hollandalilari da ilgilendirmektedir. XVII. yuzyilin birinci ceyreginde ilk ahidnâmeleri elde etmeleri ile baslayan Osmanli-Hollanda iliskileri daha sonraki donemlerde artarak devam etmistir. Ozellikle Izmir ve Istanbul uzerinden yuruyen ticaret son derece onemlidir. Iliskiler ekonominin yanisira siyasi ve askeri baglamda da ilerleme kaydetmistir. Ozellikle bu durum, Girit Savasi’nin devam ettigi bir donemde Hollandali tuccarlarin gemilerinin kiralanmasi sirasinda daha net ve acikca kendisini gostermistir. Bu hususlar Izmir ve Istanbul gibi onemli Osmanli merkezlerinde gorev yapan Ceneviz Konsoloslarinin mektuplarina da yansimistir. Nitekim, XVII. yuzyilin ikinci yarisinda Istanbul’da gorev yapan Durazzo, Sinibaldo Fieschi, Agostino Spinola, Pompeo Giustiniani ile Izmir’de gorev yapan Giovanni Luigi Gentile, Ottavio Doria, Garibaldo, Luigi Cartabono bunlardan bazilaridir. Mezkur konsoloslarin ve elcilerin verdikleri bilgilere gore Girit Savasi sirasinda ozellikle Hollandali tuccarlar Istanbul ve Izmir limanlarini son derece aktif olarak kullanmaktadirlar. Nitekim, Gabatto, Bartogliati, Giorgio Bloma ve Isaach de Bois adli Hollandali tuccarlarin faaliyetleri bunu teyit etmektedir. Bu ticaret icerisinde ozellikle Osmanli limanlarina getirdikleri kalp sikkeler ve paralar ile kumaslar son derece onemlidir. Ticari faaliyetleri sirasinda zaman zaman Garp Ocaklari korsanlarindan dolayi tehlikeler de yasamaktadirlar. Bu nedenle Osmanli limanlarina konvoylar halinde gelmeyi tercih etmektedirler. Ayrica su da belirtilmeli ki Girit’in zabti icin Osmanli ile Venedik arasinda meydana gelen savaslar Hollanda’nin Izmir’de odaklanan ticaretini olumsuz yonde etkilemektedir. Bu gibi hususlarin sayisini arttirabilecek olsak da resmin butununu aydinlatan bazi ornekler uzerinden bir degerlendirme yapilacaktir. Calismamizin temel kaynagini Cenova Devlet Arsivi’ne ait konsolos mektuplari ve raporlari ile Ingiliz Milli Arsivi’ndeki State Papers kolleksiyonunda bulunan defterler teskil edecektir.","PeriodicalId":40948,"journal":{"name":"Tarih Incelemeleri Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49299321","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Antik Çağ Kas İskelet Sistemi Hastalıklarında Kaynak Sularının Kullanımı ve Günümüz Balneoterapi Uygulamalarına Yansıyan İzleri","authors":"Gülseren Mutlu, Mehmet B. Türkmen","doi":"10.18513/egetid.849763","DOIUrl":"https://doi.org/10.18513/egetid.849763","url":null,"abstract":"Tarih boyunca insanlar kaynak sularindan dini arinma, dinlenme, temizlik ve tedavi gibi cesitli sekillerde yararlanmislardir. Kaynak sulari ile tedavi eski bir sanat olup, muhtemelen en eski tibbi islemlerden biridir. Antikcag’da guce dayali yasam mucadelesi ve agir sartlar sebebi ile kas iskelet sisteminin asiri kullanimina bagli olarak ortaya cikan hastaliklar oldukca sik gorulmektedir. Gunumuzde de teknolojinin gelismesi, hareketsiz ve sedanter yasam, beraberinde kas iskelet rahatsizliklarini on plana cikarmistir. Bu baglamda hem antikcag hem de modern cagda kas iskelet hastaliklarinin tedavisi onem kazanmakta ve kaynak sulari ile tedavi sasirtici derecede benzer yontemler icermekte olup, gunumuzde hala onemini korumaktadir. Materyal olarak; 1995-2019 yillari Arkeometri Sonuclari taranarak, iskeletlerde gorulen patolojik rahatsizliklarin buyuk cogunlugunun kas iskelet sistemi hastaliklari oldugu tespit edilmistir. Antikcag tibbinda Celsus basta olmak uzere, Hippokrates, Plinius The Elder, Soranus, Suetonius, Vitruvius, Strabon, Herodotos ve Homeros gibi antik yazarlarin aktardigi bilgiler, arkeolojik veriler ve modern tip literaturu kullanilmistir. Bu makalede ana amac; Antikcag’da kas iskelet sistemi hastaliklarinin tedavisinde kaynak sularinin kullanimi ve tedavi yaklasimlarinin gunumuz modern tip uygulamalari ile benzerliklerini saptamaya calismaktir. Gunumuzde yasam kalitesini daha da arttirmak icin uygulanan yeniliklerin bircogunun kokeninin tarih oncesi donemlere kadar dayandigi dusuncesi, calismanin onemine dair kayda deger bir ayrintidir.","PeriodicalId":40948,"journal":{"name":"Tarih Incelemeleri Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68186036","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}