Krisis最新文献_第8页

Duitsland en de romantische kritiek op het verlichtingsdenken 德国和对启蒙思想的浪漫批判

Krisis Pub Date : 2006-03-01 DOI: 10.1347/KRIS.7.1.90

H. Harbers

{"title":"Duitsland en de romantische kritiek op het verlichtingsdenken","authors":"H. Harbers","doi":"10.1347/KRIS.7.1.90","DOIUrl":"https://doi.org/10.1347/KRIS.7.1.90","url":null,"abstract":"en negentig van de afgelopen eeuw regelmatig discussies plaatsgevonden waarin taboes, die door het Duitse nazi-verleden waren ontstaan, aan de orde werden gesteld. Zo ging het in de Historikerstreit om de vraag of de Holocaust met andere historische vervolgingen vergeleken mag worden, in de discussies rond Botho Strauß en Martin Walser om de vraag hoe gevaarlijk kritiek op de rationele traditie van de Verlichting of een gevoelsmatig nationalisme is en in het debat over Sloterdijks opmerkingen over genetische manipulatie om de vraag of hier de eugenetische ideeën van Hitler en de zijnen geen nieuw leven werd ingeblazen. Alles wat aan politieke en filosofische ideeën door de nazi’s was gebruikt of misbruikt, was (om zeer begrijpelijke redenen) besmet geraakt. Immers, zulke ideeën waren blijkbaar van dusdanige aard dat ze voor een misdadige politiek (mis)bruikbaar konden zijn. Intellectuelen en kunstenaars die zich toch in de buurt van dergelijke opvattingen waagden, werden al gauw van gevaarlijk ‘conservatieve’, ‘rechtse’ of zelfs ‘fascistische’ sympathieën beschuldigd. Over die discussie en de rol die de scenarioschrijver en filmregisseur Hans Jürgen Syberberg daarin speelt, gaat het hier besproken boek van Guido Goossens. Het is een dissertatie uit 2003 waarvoor hij het jaar daarop de Studieprijs van de Stichting Praemium Erasmianum heeft ontvangen. En om het meteen maar te zeggen: dat is terecht. Het is niet alleen een helder en goed, soms zelfs bijna spannend geschreven studie, zij verenigt ook op overtuigende wijze gedetailleerde studies van Syberbergs werk met een brede analyse van de achterliggende politiek-culturele discussies in Duitsland en daarbuiten. Wie is Hans Jürgen Syberberg? In de jaren zeventig en tachtig geniet hij, samen met Wenders, Fassbinder en anderen, internationale bekendheid in het circuit van intellectuele filmliefhebbers als één van de vertegenwoordigers van de zogenaamde ‘nieuwe Duitse cinema’. Vooral in het buitenland wordt hij gewaardeerd. Susan Sontag noemt 90","PeriodicalId":38842,"journal":{"name":"Krisis","volume":"185 1","pages":"90-95"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2006-03-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"80571764","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Wat is menselijk? Wat is wenselijk?: Evolutionaire ethiek en het ecologisch humanisme 什么是人类?什么是可取的?进化伦理学和生态人文主义

Krisis Pub Date : 2006-03-01 DOI: 10.1347/KRIS.7.1.26

P. Slurink

{"title":"Wat is menselijk? Wat is wenselijk?: Evolutionaire ethiek en het ecologisch humanisme","authors":"P. Slurink","doi":"10.1347/KRIS.7.1.26","DOIUrl":"https://doi.org/10.1347/KRIS.7.1.26","url":null,"abstract":"Filosofen en humanisten hebben door de eeuwen heel wat ‘uniek menselijke eigenschappen’ gekoesterd. Bovenaan stonden vaak de moraal en de vrije wil. Het idee dat de moraal en de vrije wil de mens uniek maken kreeg een belangrijke impuls vanuit de joods-christelijke traditie. Volgens het christendom vond de Schepper van de wereld het mensdom immers zo belangrijk dat Hij zich er exclusief in heeft afgebeeld, het de tien geboden heeft geopenbaard en er zelfs Zijn Zoon voor over had. Het christelijk idee dat deze wereld in de mensheid (weliswaar met de hulp van God) radicaal kan verbeteren maakte een einde aan het cyclische wereldbeeld van de Oudheid en de marginale rol van de mens: de menselijke vrije wil en de moraal kregen een scharnierfunctie tussen het feitelijke en het toekomstige. Elementen van een radicaal antropocentrisch humanisme zijn dan ook al te vinden in het vroege christendom: bij de gnostici en de Pelagianen. Weliswaar werd Pelagius met zijn idee dat de mens de eigen verlossing met zijn vrije wil kan bewerkstelligen door Augustinus bestreden, maar de thematiek van een vrije wil met onbeperkte potenties blijft terugkeren. Van radicale kerkvaders als Origenes via renaissancehumanisten als Pico della Mirandolla (De hominis dignitate) tot in Sartres L’existentialisme est un humanisme: deze drie totaal verschillende denkers delen de opvatting dat de mens zichzelf kiezend schept. Terwijl het orthodoxe christendom de afhankelijkheid van de mens ten opzichte van zijn Schepper en Verlosser bleef benadrukken, is er dus steeds een ketterse stroming geweest die claimde dat de mens zijn heil in eigen handen heeft. Deze onderstroming en de herleving van de antieke filosofie kwamen in de Renaissance samen in het humanisme, dat stelde dat de mens goed is of althans in staat is het goede te kiezen. In de Verlichting werd vervolgens beklemtoond dat de mens als vat vol mogelijkheden slechts de rede hoeft te volgen om een betere wereld te kunnen maken. De laatste decennia is het echter door de opkomst van de ethologie en de toename van onze kennis over andere diersoorten steeds moeilijker geworden vol te houden dat de mens uniek is of althans unieker dan andere diersoorten. Een aantal pogingen het uniek menselijke te definiëren sneuvelden toen andere dieren betrapt werden op werktuiggebruik, culturele tradities en elementen van referentiële taal (Corbey 2005). In dit artikel wil ik onderzoeken in hoeverre ook de traditioneel christelijk-humanistische definitie van de mens als moreel wezen met een vrije wil onder druk komt te 26","PeriodicalId":38842,"journal":{"name":"Krisis","volume":"139 1","pages":"26-41"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2006-03-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"80008178","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

De barmhartige cyborg. Meervoudig humanisme

Krisis Pub Date : 2006-03-01 DOI: 10.1347/KRIS.7.1.10

H. Kunneman

引用次数: 0

Letter en geest in de machine

Krisis Pub Date : 2006-03-01 DOI: 10.1347/KRIS.7.1.71

M. V. D. Boomen

引用次数: 0

Politiek nieuwe stijl 新政治风格

Krisis Pub Date : 2006-03-01 DOI: 10.1347/KRIS.7.1.80

J. Pols

{"title":"Politiek nieuwe stijl","authors":"J. Pols","doi":"10.1347/KRIS.7.1.80","DOIUrl":"https://doi.org/10.1347/KRIS.7.1.80","url":null,"abstract":"politieke gehalte en de normatieve pretenties van wetenschapsen techniekstudies.1 Mensen en technieken, maar ook normen en politiek, coproduceren elkaar in specifieke praktijken en zijn daarom wederzijds afhankelijk. In zijn introductie vraagt Hans Harbers zich af wat voor ruimte er in deze samenhang nog is voor moraliteit, kritiek en verantwoordelijkheid voor de actoren. Deze vraag is zeker interessant als die actoren ook nog eens ‘dingen’ kunnen zijn. Het begin van deze discussie over normativiteit ligt volgens Harbers bij het alternatief op de normatieve wetenschapsfilosofie: de sociologisch georiënteerde wetenschapsfilosofie. De normatieve wetenschapsfilosofie formuleert regels en voorschriften voor de wetenschappen, ter verantwoording van en als toetssteen voor wat de collegae vakbroeders en -zusters doen. Ze formuleert criteria om te kunnen bepalen wat ware kennis is. De sociologisch georiënteerde wetenschapsonderzoekers daarentegen wilden geen regels maken, maar gingen de praktijken onderzoeken waarin ware kennis wordt geproduceerd: in laboratoria, ziekenhuizen en in universiteiten. Feiten, zo lieten ze zien, liggen niet klaar ‘daarbuiten’, maar worden met veel bloed, zweet, techniek en lobbywerk gemaakt. In de radicaalste variant van het wetenschapsonderzoek werd een lans gebroken voor een symmetrie tussen mensen en dingen. Dingen werden niet gezien als passief, maar als actoren in een netwerk. De ‘hybride collectieven’ (die onder verschillende benamingen door deze bundel waren) zagen het licht. In deze collectieven van interacterende mensen en apparaten wordt kennis geproduceerd. Er worden echter ook normen en politieke praktijken, en zelfs werelden gemaakt. Harbers stelt dat het denken in termen van hybride netwerken in de epistemologie leidt tot een vorm van ‘pragmatisch realisme’. Als je iets behandelt alsof het echt is, wordt het namelijk ook echt in zijn consequenties. Het is in het idee van de wetenschappen als praktische ‘scheppers van werelden’ dat Harbers mogelijkheden ziet het politieke opnieuw te denken als iets wat immanent is aan de wereld, in plaats van als iets wat bestaat uit deliberaties erover. Wanneer je zo’n hybride wereld 80","PeriodicalId":38842,"journal":{"name":"Krisis","volume":"22 1","pages":"80-85"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2006-03-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"87205408","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Wat te doen, na de zware shag? 粗毛之后该怎么办?

Krisis Pub Date : 2006-01-01 DOI: 10.1347/KRIS.7.2.91

M. Doorman

引用次数: 0

The Meaning of Entropy 熵的意义

Krisis Pub Date : 1987-01-01 DOI: 10.1007/978-94-009-3967-7_2

I. Prigogine

引用次数: 32

God ademt rustig door 上帝平静地呼吸

Krisis Pub Date : 1900-01-01 DOI: 10.1347/KRIS.7.2.88

H. Pott

引用次数: 0