{"title":"HEGEL I LIVIJE: REFLEKTUJUĆA ISTORIOGRAFIJA I ETIKA PAMĆENJA","authors":"Lazar Atanasković","doi":"10.19090/arhe.2019.32.81-114","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2019.32.81-114","url":null,"abstract":"Rad razvija Hegelovu tezu o pisanju reflektujuće istorije kao pisanju o sadašnjosti kroz medijum prošlosti. Kroz čitanje Livijevog Praefatia, sa posebnim akcentom na praksu pisanja kao moralno-političkog čina koji podrazumeva artikulaciju odnosa između prošlog i sadašnjeg, ispituje se hipoteza o reflektujućem pisanju istorije kao narativnoj praksi. Čitanje je sprovedeno s obzirom na temeljne Hegelove stavove o istoriografiji, skrećući pažnju na problem uklopivosti Hegelove specifične karakterizacije Livija kao kompilatora i preglednog istoričara sa 1) stavom o među-uslovljenosti između političko-etičke zajednice i istoriografije i 2) stavom o reflektujućoj istoriografiji kao naraciji o sadašnjem u životu duha.","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-06-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45759114","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"SVETI AVGUSTIN O JEZIKU I ZNAKOVIMA","authors":"Una Popović","doi":"10.19090/arhe.2019.32.123-140","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2019.32.123-140","url":null,"abstract":"Avgustinova teorija signifikacije je tema ovog rada. Analize imaju za cilj da pokažu da Avgustinova teorija signifikacije odstupa od tradicionalnih tumačenja u pogledu svog domena i u pogledu tematizacije problema značenja. U prvom slučaju Avgustin pod teorijom signifikacije obuhvata i verbalne i neverbalne znakove, kao i jezik Svetog pisma. U drugom slučaju on zastupa stanovište da značenja moraju biti nematerijalna, te da se pitanje znaka ne može rešiti u domenu stvorenog. Rezultati rada izvedeni su uporednom analizom ključnih Avgustinovih spisa posvećenih ovoj temi, uz uvažavanje religioznih impulsa u izgradnji ove teorije signifikacije.","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-06-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45132042","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"REALNA KOMPOZICIJA ESSE I ESSENTIA U DELU DE ENTE ET ESSENTIA SV. TOME","authors":"Predrag Milidrag","doi":"10.19090/arhe.2019.31.35-64","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2019.31.35-64","url":null,"abstract":"Članak analizira Tomin argument za realnu kompoziciju između suštine i bivstvovanja u stvorenim bićima kako ju je izložio u delu O biću i suštini. Pre razmatranja dokaza za realnu kompoziciju iz četvrtog dela, razmotreni su pojmovi označene i neoznačene materije, precizirajuće i neprecizirajuće apstrakcije, kao i suštine posmatrane apsolutno. U tom kontekstu istaknuto je za Tomu razlika između suštine i bivstvovanja razlika između suštine i svakog njenog bivstvovanja. Osnovni zaključak na osnovu tumačenja tri koraka argumenta iz četvrtog dela De ente-a jeste da su za dokaz za realnu kompoziciju neophodna sva tri koraka, ali i dokaz da Bog realno bivstvuje kao esse tantum.","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-06-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42627763","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"KAKO SU KANT I HEGEL UKLONILI ZAKON O ZDRAVSTVENOJ ZAŠTITI","authors":"Dragana Vlahović","doi":"10.19090/arhe.2019.32.295-323","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2019.32.295-323","url":null,"abstract":"Pored eksplikacije Kantove i Hegelove interpretacije prvorodnog grijeha, prema kojoj taj problem ima ulogu kulturološkog, intelektualnog, emancipacijskog i progresivnog događaja, u ovom radu je izloženo i potpuno drugačije značenje tog problema. Koristeći pravo na naučno-istraživački metodski tretman primarnog izvora i na širu kontekstualnu komparativnu analizu istog, autorka u ovom radu dolazi do zaključka da je prvorodni grijeh devijacija polnog odnosa (muškarca i žene) i primarni uzrok teških bolesti, prenosivih na razne načine. S obzirom na to, onda bi biblijski opisano Božije protivljenje tom čovjekovom prestupu bio zakon o zdravstvenoj zaštiti, a ne uskraćivanje čovjekove slobode, sazrijevanja, samostalnosti i razvoja kulture, intelekta, subjektivnosti i samosvijesti, kako su mislili Kant i Hegel. Njihove interpretacije prvorodnog grijeha se iz tog aspekta uviđaju kao nehumani projekti uklanjanja takvog zakona. Nasuprot tome, cilj ovog rada je mogući humani doprinos, koji se ukazuje iz konkretnog označavanja primarnog uzroka teških bolesti, a odatle i u mogućnosti njegove eliminacije, s kojom mogu nestati i posledice.","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-06-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45322710","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ISPRAZNOST NEPRIRODNOSTI","authors":"Goran Rujević","doi":"10.19090/arhe.2019.32.57-79","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2019.32.57-79","url":null,"abstract":"Argument neprirodnosti se koristi za opravdavanje pripisivanja (najčešće) negativne vrednosti stvarima ili postupcima time što se oni opisuju kao neprirodni. Predmeti primene ovog argumenta su raznoliki, počev od tvrđenja o neprirodnosti genetički modifikovanih organizama, pa do neprirodnosti homoseksualnih odnosa. Značenje neprirodnosti se u tim slučajevima konkretizuje ili kao artificijelnost ili kao disharmoničnost ili kao kršenje prirodne svrhe. Razmatranjem svake od ovih instanci, dolazimo do zaključka da pojam neprirodnosti ni u jednoj od njih nema suvislu i doslednu upotrebu. Artificijelnost nije neprirodna, jer i ono što je veštačko prati tokove i zakone prirode. Disharmoničnost je loš opozit prirodi jer je postuliranje harmoničnosti prirode neosnovana pretpostavka. Kršenje prirodne svrhe je pogotovo problematičan vid argumenta neprirodnosti jer se u njemu tendenciozne namere maskiraju u ruho objektivnosti. Jedini smisleni opozit pojmu prirodnog jeste pojam natprirodnog, a njemu nema mesta u prosuđivanju realnih stvari i događaja.","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-06-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43922871","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"NOVA INTERPRETACIJA „TREĆEG PUTA” TOME AKVINSKOG","authors":"Goran Rujević","doi":"10.19090/arhe.2019.31.65-84","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2019.31.65-84","url":null,"abstract":"Toma Akvinski je poznat po svojih pet argumenata za dokazivanje postojanja Boga, a treći od tih „pet puteva” jeste argument iz kontingentnosti koji ukazuje na nužnost postojanja nužnog bića. Ovaj „treći put” podvrgavamo argumentacionoj analizi koja razotkriva da postoje dve interpretacije ovog argumenta redukcije na apsurdnost. Interpretacija koja se zasniva na pronalaženju protivrečja sa iskustvenim činjenicama pokazuje se neadekvatnom usled toga što su njeni zaključci zasnovani na problematičnim opservacionim selekcionim efektima. Interpretacija koja se zasniva na pronalaženju protivrečja sa apriornim istinama pokazuje se nedovoljnom jer u sebi ne sadrži neophodnu apriornu građu. Kao rešenje ovih prigovora, predlažemo novu interpretaciju, gde se argument „trećeg puta” interpretira u kombinaciji sa argumentom „drugog puta”, koji onda može da pruži odgovarajući apriorni sadržaj spram kojeg se može uspostaviti odgovarajuća relacija protivrečnosti, a koji pri svemu tome neće zapadati u probleme sa posmatračkim selekcionim efektima. Predloženo rešenje podložno je daljoj evaluaciji i kritikovanju.","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-06-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44604998","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ONTOLOGIJA RODA: FEMINISTIČKO RAZUMIJEVANJE FILOZOFIJE","authors":"Milena Karapetrović","doi":"10.19090/arhe.2019.31.171-188","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2019.31.171-188","url":null,"abstract":"Uspostavljanje roda kao analitičke kategorije znatno je uticalo na rasprave o svim važnim problemima unutar humanističkih i društvenih nauka, ali i dalje se ovaj pojam radije zaobilazi nego što je uključen u glavne struje filozofskih rasprava. Iako su feministička filozofija i filozofija roda ušle u okvire kurikuluma na mnogim svjetskim univerzitetima, još uvijek u filozofiji ostaju na marginama i u vlastitim zaštićenim prostorima. Umjesto usmjeravanja interesovanja na otvoreno pitanje o razlozima zanemarivanja feminističkih i rodnih teorija u filozofiji, ovdje će biti razmatran važan zaokret unutar samih tih teorija koji istovremeno predstavlja čvorište u njihovom razvoju. Riječ je o feminističko-filozofskom konceptu Džudit Batler, predstavljenom prije tri decenije, koji i danas daje podsticaje za nova pozicioniranja uprkos nevoljama koje donosi. Istraživanje u ovom radu prvenstveno je uokvireno njenim djelima: Nevolje s rodom (Gender Trouble), Tijela koja nešto znače (Bodies that Matter) i Raščinjavanje roda (Undoing Gender).","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-06-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42035309","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ФИХТЕОВЕ ПРВЕ РЕФЛЕКСИЈЕ О ПОЛИТИЧКИМ И МОРАЛНИМ ПИТАЊИМА","authors":"Тамара Нововић","doi":"10.19090/arhe.2019.31.189-205","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2019.31.189-205","url":null,"abstract":"У овом тексту пажњу ћемо усмерити на први Фихтеов спис Случајне мисли из једне бесане ноћи који наговештава његова будућа интересовања, а који описује и политичке прилике и општу декаденцију немачког друштва услед хедонистичког живота виших сталежа. Губитак моралних обзира оних који су на највишим друштвеним позицијама одражава се на целокупно функционисање државе, те доводећи у везу морал и политику Фихте поставља тезу да је неморално понашање принчева, племства, као и свих одговорних лица која руководе државним пословима узрок општег социјалног суноврата. У овом раду Фихте на неки начин апелује да се сваки појединац морално преобрази, јер се само моралне заједнице и друштва могу надати просперитету. Каснији политичко-правни радови откривају Фихтеове просветитељске тежње да подигне општи ново свести својих сународника кроз образовање и просвећивање.","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-06-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49465379","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"HAJZENBERGOV POJAM ZATVORENE TEORIJE I IDEJA NAUČNE REVOLUCIJE","authors":"Anja Cmiljanović","doi":"10.19090/arhe.2019.32.245-259","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2019.32.245-259","url":null,"abstract":"U ovom radu nastojaćemo da istražimo Hajzenbergov pojam zatvorene teorije i njegovo razumevanje naučnih revolucija. Motiv za Hajzenbergovo bavljenje ovim idejama filozofije nauke leži u problemu datiranom početkom XX veka, osnivanjem kvantne teorije, kada su se fizičari našli u problemu kako da razumeju odnos između klasične fizike, stare kvantne teorije i nove matrične mehanike. Najpre ćemo ispitati samu definiciju pojma zatvorene teorije, nakon čega ćemo preći na analizu osnovnih karakteristika zatvorenih sistema – ograničenost, potpuna tačnost i konačnost. Nakon toga, tematizovaćemo odnos zatvorenih sistema i mogućnost naučnih revolucija, da bismo naposletku, imajući u vidu postignute rezultate, prodiskutovali o odnosu Hajzenberga i Tomasa Kuna, odnosno o sličnosti i razlikama njihovih pojmova zatvorenog sistema i naučne paradigme.","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-06-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45937056","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"TRANSPLANTACIJA ORGANA U SVETLU NOVOG ZAKONA: PRAVNE I ETIČKE NEDOUMICE","authors":"Jagoda Drljača","doi":"10.19090/arhe.2019.32.115-122","DOIUrl":"https://doi.org/10.19090/arhe.2019.32.115-122","url":null,"abstract":"Novi Zakon o presađivanju organa doneo je brojne nedoumice kako stručnoj, tako i laičkoj javnosti vezano za prihvatanje opt out modela, registra donora, lica koja dokidaju doslednu primenu principa pretpostavljene saglasnosti. Autor pokušava da odgovori na pravne i etičke nedoslednosti.","PeriodicalId":38340,"journal":{"name":"Journal of Philosophy ARHE","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-06-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49053668","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
求助内容：
应助结果提醒方式：