Ruch Filozoficzny最新文献

O egzystencjalnej komunikacji w sztuce i literaturze. Igraszki filozofów 关于艺术和文学中的存在性交流。哲学家的游戏

Ruch Filozoficzny Pub Date : 2024-01-27 DOI: 10.12775/rf.2023.017

J. A. Prokopski

{"title":"O egzystencjalnej komunikacji w sztuce i literaturze. Igraszki filozofów","authors":"J. A. Prokopski","doi":"10.12775/rf.2023.017","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rf.2023.017","url":null,"abstract":"Niniejszy artykuł dotyczy problemu egzystencjalnej komunikacji w sztuce i literaturze. Problemu, który został przedstawiony i zanalizowany w oparciu o klasyczne teksty S. Kierkegaarda, G.W.F. Hegla, F.W.J. Schellinga, z odniesieniem do polskich klasyków estetyki, choćby R. Ingardena, W. Tatarkiewicza czy St. Ossowskiego. W artykule nie zabrakło także stałych odniesień do takich postaci, jak Don Juan Mozarta, Faust Goethego oraz sędzia Wilhelm Kierkegaarda. Taki dobór autorów, jak i literackich postaci, pozwolił na zderzenie dwóch punktów widzenia na kwestię komunikacji – subiektywnej i obiektywnej. Dzięki temu stało się możliwe udzielenie odpowiedzi na pytanie o możliwość komunikacji w chwili, gdy przedmiot komunikacji nie jest w pełni osiągalny. Odpowiedzi, którą było zrozumienie natury i funkcji, jaką ma do spełnienia sztuka i literatura. A co dało się ostatecznie streścić w formułach, iż sztuka naśladuje życie, lecz nim nie jest, a także, że przeżycie estetyczne, podobnie jak każde inne egzystencjalne przeżycie, da się jedynie w niewielkiej mierze wyrazić słowami. Prawda artysty wymyka się bowiem konceptualizmowi filozoficznemu, a możliwość egzystencjalnej komunikacji skłania go, by wyrażał siebie w obliczu najtrudniejszych pytań, jakie stawia mu los. Pytań o jego własne przeznaczenie i sens twórczości. Tak oto twórca, dla którego jego własne życie jest dziełem sztuki bądź artysta dokonujący wyboru języka znaków, zawsze wyrażają jakieś przesłanie. Zarówno to wzniosłe, jak i najbardziej prozaiczne, które karmi się zafascynowaniem powszednią egzystencją. Biorąc pod uwagę powyższy kontekst, treść artykułu sugeruje, że egzystencjalizacja poznania, która skupia uwagę na subiektywnej, podmiotowej percepcji świata, jest najwłaściwszym sposobem zbliżenia się do samego twórcy, jak i jego artystycznej aktywności. Rzecz jasna, odpowiada to długiej tradycji myślenia egzystencjalnego i możliwości wykorzystania metody egzystencjalnej komunikacji.","PeriodicalId":36471,"journal":{"name":"Ruch Filozoficzny","volume":"19 10","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140492200","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Oświecony eklektyzm. Przypadek Denisa Diderota 开明的折衷主义。丹尼斯-狄德罗的案例

Ruch Filozoficzny Pub Date : 2024-01-27 DOI: 10.12775/rf.2023.010

Zbigniew Drozdowicz

引用次数: 0

Zetetyczny rejs 泽蒂奇巡航

Ruch Filozoficzny Pub Date : 2024-01-27 DOI: 10.12775/rf.2023.018

Dawid Szombierski

引用次数: 0

Awatar totalny. Wokół koncepcji cyberimmortalizmu. 完全化身围绕网络不朽概念。

Ruch Filozoficzny Pub Date : 2024-01-27 DOI: 10.12775/rf.2023.027

Bartosz Kuczyński

引用次数: 0

Sprawiedliwość i równość w interpretacji liderów polskiej myśli oświeceniowej 波兰启蒙思想领袖诠释的正义与平等

Ruch Filozoficzny Pub Date : 2024-01-27 DOI: 10.12775/rf.2023.009

W. Tyburski

{"title":"Sprawiedliwość i równość w interpretacji liderów polskiej myśli oświeceniowej","authors":"W. Tyburski","doi":"10.12775/rf.2023.009","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rf.2023.009","url":null,"abstract":"Artykuł przywołuje poglądy liderów polskiej myśli oświeceniowej na temat sprawiedliwości i równości. W dobie oświecenia dokonał się niewątpliwy awans tej problematyki, co wyrażało się nie tylko w wydatnym wzroście ilościowym wypowiedzi na temat sprawiedliwości, a zwłaszcza równości, ale także w ujawnianiu bogactwa konstytuujących je zagadnień oraz w merytorycznej dojrzałości ich interpretacji i analiz. Przegląd poglądów na ww. zagadnienia zaczynamy od wypowiedzi Stanisława Leszczyńskiego, w których pojawiły się idee prooświeceniowe, następnie przedstawiamy poglądy przedstawicieli philosophiae recentiorum: Stanisława H. Konarskiego, Antoniego Wiśniewskiego, Józefa K. Skrzetuskiego, z kolei dojrzałą fazę myśli oświeceniowej reprezentują tu jej liderzy: Stanisław Popławski, Franciszek S. Jezierski, Hugo Kołłątaj, Hieronim Stroynowski (Strojnowski), Stanisław W. Staszic. \u0000Przedstawiony zestaw poglądów wymienionych wyżej myślicieli na temat sprawiedliwości i równości wymownie zaświadcza o tym, że problematyka ta budziła żywe zainteresowanie ówczesnych elit intelektualnych, które wypowiadały się na ich temat z dużą kompetencją, zaangażowaniem i znawstwem, co w konsekwencji sprawiło, że ich znaczenie znacznie wybiegało poza epokę,która je zrodziła.","PeriodicalId":36471,"journal":{"name":"Ruch Filozoficzny","volume":"72 9-10","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140491668","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

O źródłach i formach idei etyczności, a także moralności uczonych oraz nauki w XVII i XVIII wieku. 论伦理思想的起源和形式，以及 17 和 18 世纪学者和科学的道德观。

Ruch Filozoficzny Pub Date : 2024-01-27 DOI: 10.12775/rf.2023.014

Z. Pietrzak

{"title":"O źródłach i formach idei etyczności, a także moralności uczonych oraz nauki w XVII i XVIII wieku.","authors":"Z. Pietrzak","doi":"10.12775/rf.2023.014","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rf.2023.014","url":null,"abstract":"Rozważania o moralności i etyczności uczonych oraz wiedzy będącej efektem ich prac, sugerują, że twórcy i ich dzieła powinni być obdarzeni jakimiś wyjątkowymi predyspozycjami moralnymi, poznawczymi oraz intelektualnymi, a zatem muszą funkcjonować jakieś pożądane i akceptowane wzorce „cnót”, którymi powinien szczycić się uczony, a także sama nauka. Pojawia się pytanie, jakie miałyby one być? Powyższa kwestia jest interesująca w kontekście dyskursu kształtującego oblicze nauki nowożytnej, dyskursu, w którym formułowano oczekiwania, co do etyczności, moralności nauki i uczonych. Można byłoby powiedzieć, że te oczekiwania mają znaczenie także i dzisiaj, mimo że zmieniła się nauka, społeczeństwa i ustroje oraz wymagania ludzi wobec nauki. Uprawianie nauki wymagało (i nadal wymaga) swobody twórczej. Jednakże instytucjonalizacja środowiska akademickiego zakładała podległość wobec władz, podległość, która generowała (i generuje) napięcie między potrzebą niezależności naukowej, a wymaganiami „sponsorów”. Także relacje między nauką, a polityką były przedmiotem rozważań wielu uczonych i filozofów, szczególnie gdy uwzględnimy aspekt moralności nauki i moralnej odpowiedzialności uczonych. Rozważania na ten temat są efektem lektury książki Richarda Holmesa Wiek cudów. Jak odkrywano piękno i grozę nauki, w której autor – opisując życiorysy uczonych, ale przede wszystkim ich dokonania oraz przeciwności, na jakie natrafiali – nieustannie podkreśla moralne i etyczne aspekty związane z osobowością uczonych i ich działalnością.","PeriodicalId":36471,"journal":{"name":"Ruch Filozoficzny","volume":"185 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140492419","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Cień na oświeceniowym rozumie, czyli Jean-Jacques Rousseau, Immanuel Kant i Hugo Kołłątaj o kobietach, ich roli społecznej i edukacji 启蒙理性的阴影：让-雅克-卢梭、伊曼纽尔-康德和雨果-科瓦兹关于妇女、妇女的社会角色和教育的论述

Ruch Filozoficzny Pub Date : 2024-01-27 DOI: 10.12775/rf.2023.012

Joanna Usakiewicz

{"title":"Cień na oświeceniowym rozumie, czyli Jean-Jacques Rousseau, Immanuel Kant i Hugo Kołłątaj o kobietach, ich roli społecznej i edukacji","authors":"Joanna Usakiewicz","doi":"10.12775/rf.2023.012","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rf.2023.012","url":null,"abstract":"Wiek osiemnasty – wiek rozumności, wyzwalania umysłu z błędów, doskonalenia i rozwoju ludzkości – często uważa się także za szczególnie istotny czas postępowej dyskusji o kobiecie, jej roli społecznej, czas torujący drogę do jej instytucjonalnej edukacji i w konsekwencji emancypacji. Analizując treści prac znaczących myślicieli Oświecenia, należy jednak dojść do wniosku, że Kantowskie słowa wskazujące jako ideę przewodnią Oświecenia: „Odważ się posługiwać własnym rozumem!”, nie odnoszą się do kobiety. Podmiotem myślenia filozoficznego pozostaje mężczyzna, choć używany w dziełach filozoficznych tego okresu z upodobaniem i konsekwencją termin „człowiek” może pozornie wskazywać na ogólne zainteresowanie obiema płciami i równe traktowanie mężczyzn i kobiet. Kobiety nadal postrzega się jako istoty niższe pod względem umysłowym. Umieszcza się je w pułapce małżeństwa rozumianego jako związek tworzący „jedną osobę moralną”, czy też „jedną osobę duchową”. Zmiany w edukacji kobiet, choć w dobie Oświecenia się dokonały, nadal polegają na kontroli wiedzy im przekazywanej, a nadto wiedzy ukierunkowanej na uformowanie określonych cech związanych z rolą żony i matki. Wskazane zagadnienia w artykule są rozważane na przykładzie trzech myślicieli Oświecenia: J.-J. Rousseau, I. Kanta oraz H. Kołłątaja.","PeriodicalId":36471,"journal":{"name":"Ruch Filozoficzny","volume":"77 5-6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140491656","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Anthony Collins i jego pierwsza rozprawa (An Essay Concerning the Use of Reason in Propositions, The Evidence whereof depends upon Human Testimony) Anthony Collins i jego pierwsza rozprawa (An Essay Concerning Use of Reason in Propositions, The Evidence whereof depends upon Human Testimony)

Ruch Filozoficzny Pub Date : 2024-01-27 DOI: 10.12775/rf.2023.011

P. Spryszak

引用次数: 1

Kwestia wolności w ujęciu Spinozy i Leibniza a perspektywa kompatybilistyczna 斯宾诺莎和莱布尼茨眼中的自由问题以及兼容并包论者的观点

Ruch Filozoficzny Pub Date : 2024-01-27 DOI: 10.12775/rf.2023.015

K. Rojek

引用次数: 0

Naturalna historia religii Davida Hume’a a powstanie nowoczesnej nauki o religii 大卫-休谟的宗教自然史与现代宗教科学的兴起

Ruch Filozoficzny Pub Date : 2024-01-27 DOI: 10.12775/rf.2023.013

Sławomir Sztajer

引用次数: 0