Onomastica最新文献_第6页

Jak nazywano żony Mieszka I? Z antroponimii literackie Mieszek I的妻子叫什么名字？与文学人类学

Onomastica Pub Date : 2021-01-01 DOI: 10.17651/onomast.65.2.8

Anna Tyrpa

{"title":"Jak nazywano żony Mieszka I? Z antroponimii literackie","authors":"Anna Tyrpa","doi":"10.17651/onomast.65.2.8","DOIUrl":"https://doi.org/10.17651/onomast.65.2.8","url":null,"abstract":"Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej z nich Imiona pogańskich żon Mieszka I zaprezentowano imiona, które autorzy czterech powieści i jednego wywiadu nadali żonom pierwszego historycznego władcy Polski. W dwóch powieściach jest to siedem imion (zgodnie z informacją z kroniki Galla Anonima, że Mieszko I „siedmiu żon zażywał”). W jednej – jedno imię, a w kolejnej – dwa. Wszystkie te staropolskie antroponimy są notowane w słownikach, albo utworzone zgodnie z konwencją epoki. Trzeba uznać, że autorzy analizowanych utworów pozostali wierni zasadom nurtu realistycznego, obowiązującego przy wprowadzaniu nazw własnych do powieści historycznych. Inny charakter ma wywiad z amerykańskim historykiem, który utworzył siedem imion o charakterze groteskowo-ludycznym. Druga część artykułu to Imię pierwszej chrześcijańskiej żony Mieszka I. Wzięto pod uwagę osiem powieści historycznych, których autorzy zastosowali trzy formy imienia czeskiej księżniczki: Dubrawka, Dobrawka i Dobrawa. Ta rozmaitość wypływa ze sporów na temat właściwego brzmienia jej imienia przeniesionego na grunt polszczyzny. Językoznawcy są zwolennikami formy Dąbrówka (wywodzonej od rdzenia o znaczeniu ‘ciemny’), która nie pojawiła się w żadnej powieści. Wydaje się, że pisarze idą raczej za historykami, zwolennikami formy Dobrawa (wiązanej z przymiotnikiem dobry). W artykule wzięto pod uwagę powieści następujących pisarzy: J. I. Kraszewskiego, K. Bunscha, A. Gołubiewa, F. Fenikowskiego, K. Dobkiewiczowej i E. Cherezińskiej oraz wywiad z mieszkającym w Polsce amerykańskim historykiem P. E. Steelem.","PeriodicalId":36198,"journal":{"name":"Onomastica","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67797327","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

„Nie starczy ust do wymówienia przelotnych imion twoich, wodo” — nazwy własne w twórczości Wisławy Szymborskiej “在Wisława Szymborska的作品中，没有足够的嘴巴来发音你转瞬即逝的名字、水和自己的名字

Onomastica Pub Date : 2021-01-01 DOI: 10.17651/onomast.65.2.7

M. Graf

引用次数: 0

Slovenské exonymá a niektoré ich aktuálne problémy 斯洛伐克外来语地名及其当前的一些问题

Onomastica Pub Date : 2021-01-01 DOI: 10.17651/onomast.65.1.2

Iveta Valentová

{"title":"Slovenské exonymá a niektoré ich aktuálne problémy","authors":"Iveta Valentová","doi":"10.17651/onomast.65.1.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.17651/onomast.65.1.2","url":null,"abstract":"Exonyms are an integral part of every language, history and material and spiritual culture of individual nations. Slovak, like any other language, has the right to adapt foreign names to its needs. There is no doubt about the social importance and significance of the standardization of geographical names, including exonyms, also for communication and exact identification of the object. When standardizing exonyms as well as other kinds of toponyms, it is necessary to take into account not only the language system and the literary language, but also the forms used in various spheres of communication. Social and political factories of international character have a much greater influence on the standardization of exonyms, in comparison to other kinds of toponyms. The paper deals with the definition of the term exonym and the suitability of the Slovak domestic term “vžitý názov” (conventional name), given that some exonyms are not characterized by the sign of ‘conventionality’, i. e. the standardized form is no longer used, or the form that is not used in communication is standardized. The author briefly characterizes the basic types of Slovak exonyms and some of their orthographic problems, which were solved in the past, the principles of standardization of exonyms and recommendations in connection with the use of exonyms and endonyms. The next part of the paper is devoted to some current issues related to the standardization of some exonyms, such as the standardization of the abbreviated Slovak names of the state “Spojené kráľovstvo, Veľká Británia” (United Kingdom, Great Britain), the standardization of two Slovak exonyms for one object or previously standardized forms of Slovak exonyms for some names of municipalities in Hungary with a Slovak national minority, which are not used today among Slovaks in Hungary. A long-term problem is incorrectly formed and used exonyms of Slovak geographical objects in translations of Slovak texts into foreign languages.","PeriodicalId":36198,"journal":{"name":"Onomastica","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67793151","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Onomastic material in the description of the Caucasus by Józef Chodźko – a nineteenth-century Polish scholar and surveyor 19世纪波兰学者和测量员Józef Chodźko对高加索地区的描述中的专有材料

Onomastica Pub Date : 2021-01-01 DOI: 10.17651/onomast.65.1.20

Ewa Siemieniec-Gołaś

{"title":"Onomastic material in the description of the Caucasus by Józef Chodźko – a nineteenth-century Polish scholar and surveyor","authors":"Ewa Siemieniec-Gołaś","doi":"10.17651/onomast.65.1.20","DOIUrl":"https://doi.org/10.17651/onomast.65.1.20","url":null,"abstract":"Józef Chodźko (1800-1881) był jednym z pierwszych badaczy Kaukazu, a także doświadczonym polskim geodetą i kartografem, który dokonał pomiarów Zakaukazia i Kaukazu. Zastosowana przez niego metoda triangulacji Kaukazu miała wielki wpływ na rozwój kartografii tego regionu świata. W czasie prowadzonych na Kaukazie pomiarów Chodźko opisywał zarówno przebieg samej triangulacji jak i też miejsc, w których przebywał. Ta rękopiśmienna relacja nosi tytuł “Orografia Kaukazu Józefa Chodźki”. Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na wielowymiarową wartość rękopiśmiennego dzieła Józefa Chodźki. Praktycznie nieznana praca polskiego badacza Kaukazu zawiera nie tylko cenne opisy geografii Kaukazu i Zakaukazia, ale kryje w sobie cenny materiał onomastyczny, który może zainteresować lingwistów zajmujących się historią i etymologią nazw geograficznych tego regionu. Materiał onomastyczny opisywanego dzieła tworzą oronimy, hydronimy, makro- i mikrotoponimy, a także nazwy różnych obiektów, które umieścił autor w swojej relacji. Pod względem etymologicznym słownictwo to reprezentuje różne rodziny językowe, m.in.: ałtajską, indoeuropejską, kaukaską. W niniejszym artykule, jako próbkę materiału onomastycznego podano odnotowane przez Chodźkę nazwy geograficzne, prawdopodobnie turkijskiego pochodzenia. Niewątpliwie, “Orografia Kaukazu Józefa Chodźki”, ze względu na zgromadzony tam materiał onomastyczny powinna zainteresować lingwistów jako że stanowi cenne źródło do badań w zakresie historii, a także etymologii nazw geograficznych regionu Kaukazu.","PeriodicalId":36198,"journal":{"name":"Onomastica","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67793199","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Próba oceny skuteczności rozpoznawania etymonów apelatywnych i antroponimicznych w UN-owskich materiałach z pow. wadowickiego: Część I: Wstęp, apelatywy 试图评估pow的联合国材料中对称谓和人类主义etymons的认可的有效性。wadowickiego：第一部分：引言，呼吁

Onomastica Pub Date : 2021-01-01 DOI: 10.17651/onomast.65.1.12

Z. Babik

{"title":"Próba oceny skuteczności rozpoznawania etymonów apelatywnych i antroponimicznych w UN-owskich materiałach z pow. wadowickiego: Część I: Wstęp, apelatywy","authors":"Z. Babik","doi":"10.17651/onomast.65.1.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.17651/onomast.65.1.12","url":null,"abstract":"Artykuł stanowi pierwszą część większego opracowania zmierzającego do scharakteryzowania toponimii powiatu wadowickiego (województwo małopolskie), obszaru dotąd traktowanego jako zasiedlony dopiero od późnego średniowiecza lub później, z punktu widzenia ich etymonów, zarówno apelatywnych, jak i antroponimicznych. Wzięto pod uwagę jedynie nazwy potwierdzone podczas akcji zbierackiej przeprowadzonej w późnych latach 50. Badanie powinno odpowiedzieć na pytanie, w jakim stopniu procedury rozpoznające etymony tych nazw geograficznych są skuteczne i zarazem adekwatne. W tej części opracowania skupiono się na etymonach apelatywnych Zestawiono ich listę, zawierającą zarówno wyrazy zaświadczone w podstawowych słownikach i zbiorach leksyki polskiej, jak i archaizmy rekonstruowane wyłącznie z pochodnych toponimów. Kilka z nich zostało szczegółowo omówionych w tekście, niektóre zachowały się w ich znaczeniach topograficznych w innych językach słowiańskich (*čelo ‘stromy stok góry’ metaf., *čьrtorъja ‘wąwóz’, *xobotъ ‘zakręt rzeki’ metaf., *sъbojь w różnych znaczeniach, derywat *svьrkъl- ‘świerk’ lokalnie zniekształcony w *ćwierkiel), inne pozostają rekonstrukcjami, spotykanymi również w toponimii innych części Polski (*gorěńь ‘wypalony las’, *pertiŕь ‘ścieżka?’) lub wręcz endemicznymi w tym areale (*nesъlnь ‘miejsce zacienione?’, *pobedr- ‘stok?’, *prik(ъ)ŕaznь ‘stromy stok’, *ryšь -a -e ‘rudawy’, *tьlčanь ‘dolina?’ metaf.). Nieliczne mogą być zadowalająco objaśnione na gruncie polskim (np. *gorьnica ‘wyższa część wsi itp.’). Podsumowując, dwudziestowieczna toponimia tego obszaru odznacza się uderzającym brakiem / ubóstwem bardziej archaicznych modeli derywacyjnych (brak struktur na *-ьsko, *-ьno czy *-yni), ale jednocześnie zaskakująco wysokim udziałem archaizmów leksykalnych zachowanych w nazwach.","PeriodicalId":36198,"journal":{"name":"Onomastica","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67792775","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Miejsce nazw jednostek administracyjnych w choronimii 行政单位名称所在地

Onomastica Pub Date : 2021-01-01 DOI: 10.17651/onomast.65.1.21

Ewa Wolnicz-Pawłowska

引用次数: 0

Omijanie odmiany imion i nazwisk, czyli nowy sposób unikania fleksji przez Kościół (na przykładzie parafii podkarpackich) 避免名称的多样性，即教会避免屈折的新方法（以波德卡尔帕克教区为例）

Onomastica Pub Date : 2021-01-01 DOI: 10.17651/onomast.65.2.12

H. Kurek

{"title":"Omijanie odmiany imion i nazwisk, czyli nowy sposób unikania fleksji przez Kościół (na przykładzie parafii podkarpackich)","authors":"H. Kurek","doi":"10.17651/onomast.65.2.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.17651/onomast.65.2.12","url":null,"abstract":"Przedmiotem artykułu jest pokazanie nowego, zmodyfikowanego sposobu unikania rodzimej fleksji przez Kościół rozumiany tu jako instytucja reprezentowana przez księży. Materiałową podstawę pracy stanowią imiona i nazwiska wyekscerpowane z intencji mszalnych i ogłoszeń parafialnych zamieszczanych w internecie od października 2020 r. do marca 2021 r. przez wybrane parafie podkarpackie. Umieszczanie intencji mszalnych na stronach internetowych parafii spowodowało, że błędy fleksyjne nabierały trwałego charakteru i łatwo mogły być wykazane. Aby się nie narazić na krytykę niepoprawności językowej, w tekstach ogłoszeń Kościół zdecydował się więc na zastosowanie wybiegu omijania odmiany imion i nazwisk. Analiza tekstów intencji mszalnych wykazała, że w Kościele gwałtownie szerzy się urzędniczy, praktyczny model odmiany preferujący nominatywizację imion i nazwisk i zestawianie ich w formie wykazów. Kostnienie, w postaci mianownikowej, imion i nazwisk zmarłych (poprzedzonych symbolem krzyża), w opozycji do czynnych fleksyjnie nazw własnych osób żyjących, powoduje, że w intencjach mszalnych unieruchomiona fleksyjnie forma imienia i nazwiska (nawet bez krzyża) zaczyna być traktowana jako językowy symbol osoby zmarłej.","PeriodicalId":36198,"journal":{"name":"Onomastica","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67794798","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Procesy fonetyczne w śródgłosie imion chrześcijańskich Podlasian w XVI i XVII w. Wokalizm 16世纪和17世纪波德拉斯人基督教名字中间音的音位过程。

Onomastica Pub Date : 2021-01-01 DOI: 10.17651/onomast.65.2.13

Z. Abramowicz

引用次数: 0

Interferencje językowe i kulturowe w przemyskiej urbanonimii 普热米斯克城市主义中的语言与文化干扰

Onomastica Pub Date : 2021-01-01 DOI: 10.17651/onomast.65.1.17

Agnieszka Myszka

引用次数: 0

Nazwy własne w piśmiennictwie średniowiecznym wobec obrazowości staropolszczyzny 中世纪文学中与古波兰语形象相对立的人名

Onomastica Pub Date : 2021-01-01 DOI: 10.17651/onomast.65.2.6

Artur Rejter

引用次数: 0