{"title":"Michała Krzysztofa Hanowa wspomnienie zasług protobibliotekarzy gdańskich XVII i XVIII w.","authors":"Z. Nowak","doi":"10.33077/UW.25448730.ZBKH.1993.528","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/UW.25448730.ZBKH.1993.528","url":null,"abstract":"W artykule autor omówił opublikowaną w 1758 r. rozprawę̨ Protoscholarcharum et protobibliothecariorum Gimnasii Academici Gedanensis meritorum memoria saecularis saeculi eiusdem secundi paucis adumbrata Michała Krzysztofa Hanowa (oświeceniowy uczony żyjący w latach 1695–1773, profesor filozofii w Gimnazjum Akademickim w Gdańsku oraz bibliotekarz w Bibliotece Rady Miasta) poświęconą̨ dokonaniom i zasługom 16 protobibliotekarzy gdańskich, którzy sprawowali swoje funkcje w latach 1655–1758. Hanow prezentując protobibliotekarzy pomijał ich biografie, koncentrował się wyłącznie na wymienieniu ich zasług dla Biblioteki Rady Miasta, tym samym wskazywał pośrednio na ich kompetencje i zakres działania. Przedstawiona rozprawa jest świadectwem zainteresowań problematyką bibliotekarską w Gdańsku w dobie oświecenia. Przynosi informacje o ludziach z urzędu troszczących się o biblioteki i przedstawia wyniki ich starań.","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69491333","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Kolekcje w Bibliotece Liceum Krzemienieckiego","authors":"Zoja Jaroszewicz-Pieresławiec","doi":"10.33077/UW.25448730.ZBKH.1993.531","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/UW.25448730.ZBKH.1993.531","url":null,"abstract":"Artykuł stanowi krótką charakterystykę księgozbioru Liceum Krzemienieckiego. Książki trafiały tam za pośrednictwem zakupów, darów oraz przejmowania z likwidowanych szkół guberni wołyńskiej. Wśród najliczniejszych i najciekawszych można wymienić m.in. Collectio Jablonoviana, Collectio Moszyński, Collectio Mikoszewski, Collectio Cremencensis Societatis Jesus, Collectio librorum Kunegundae Czacka, Collectio Nova, Biblioteka Franciszka Scheidta, Jana Niepomucena Kalasantego Lernta i Biblioteka Szkoły Powiatowej w Poczajowie. Gromadzenie ksiądz wiązało się ściśle z programem nauczania w szkole, a każdego roku Liceum wyznaczało fundusz na bieżący zakup zbiorów i czasopism oraz ich oprawę. Książnica zwracała na siebie uwagę współczesnych, nie tylko bogactwem zbiorów porównywalnych z niejedną biblioteką uniwersytecką, ale i dobra organizacją. Do opieki nad zbiorami zatrudniano wykwalifikowaną kadrę, dzięki czemu biblioteka posiadała katalogi.","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":"87 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69491347","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"„Biesiada Literacka” za czasów redaktorstwa Gracjana Ungra (1876–1881)","authors":"Hanna Tadeusiewicz","doi":"10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.521","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.521","url":null,"abstract":"„Biesiada Literacka” była jednym z najdłużej wychodzących w Polsce periodyków ilustrowanych. Choć zmieniała wydawców, redaktorów, drukarzy i odbiorców, to ukazywała się nieprzerwanie w latach 1876–1917. Autorka przygląda się pierwszemu okresowi funkcjonowania tegoż periodyku, kiedy to w latach 1876–1881 jego wydawcą i redaktorem był Gracjan Unger. W artykule dokonano charakterystyki formalnej pisma i jego zawartości treściowej w omawiamy okresie.","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49426396","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Stare druki bibliotek gimnazjalnych Chojnic i Chełmna w zbiorach Biblioteki UMK","authors":"Maria Strutyńska","doi":"10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.526","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.526","url":null,"abstract":"W artykule scharakteryzowano stare druki bibliotek gimnazjalnych Chojnic i Chełmna z akcentem na ich wcześniejsze proweniencje. Zbiory te są konglomeratem wielu dawnych księgozbiorów Pomorza i ich pojedynczych reliktów. Kolekcje starych druków obu szkół powstały w wyniku przejmowania części dawnych księgozbiorów ora z darów. Obecnie w Bibliotece UMK znajduje się ok. 90% stanu książek z Chojnic sprzed II wojny światowej, natomiast dla biblioteki w Chełmnie z racji tego, że dysponujemy danymi z innego okresu, to w Bibliotece UMK znajduje się ok. 60% stanu sprzed I wojny światowej. Wyniki przeprowadzonych badań proweniencyjnych umożliwiają opracowanie nowego informatora o dawnych księgozbiorach historycznych i ich aktualnym miejscu przechowywania.","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69491326","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Próba rekonstrukcji księgozbiorów polskich Wazów","authors":"Irena Komasara","doi":"10.33077/UW.25448730.ZBKH.1993.530","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/UW.25448730.ZBKH.1993.530","url":null,"abstract":"Po 300 latach od śmierci Jana Kazimierza, ostatniego właściciela księgozbiorów Wazów, niemożliwe jest ustalenie liczby zgromadzonych przez nich książek. Los księgozbioru tejże rodziny był tragiczny – większość z nich zaginęła, ulęgła zniszczeniu i rozproszeniu. Mimo to autorka podejmuje próbę odtworzenia tego, co zachowało się do dnia dzisiejszego, choć zdaje sobie sprawę, że nie jest ona całkowicie miarodajna. Próba rekonstrukcji opiera się na zachowanych do dziś książkach i informacjach o książkach wzmiankowanych przez badaczy (bez możliwości weryfikacji tych informacji).","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69491341","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Bibliografia publikacji prof. dr hab. Barbary Bieńkowskiej w układzie chronologicznym","authors":"K. Wojakowska","doi":"10.33077/UW.25448730.ZBKH.1993.513","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/UW.25448730.ZBKH.1993.513","url":null,"abstract":"Wykaz obejmuje 87 pozycji bibliograficznych autorstwa Barbary Bieńkowskiej z lat 1960–1992.","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69490500","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Książka polityczno-prawna w rękach siedemnastowiecznej szlachty koronnej","authors":"J. Puchalski","doi":"10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.537","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.537","url":null,"abstract":"Przedmiotem szkicu są rozważania nad wybranymi elementami recepcji książki polityczno-prawnej w XVIII-wiecznej Polsce. Zakres chronologiczny dotyczy lat 1587–1732, a zasięg terytorialny – granic Korony. Artykuł stanowi próbę określenia stosunku poszczególnych warstw i całości stanu szlacheckiego do literatury polityczno-prawnej. W badaniach korzystano z analizy porównawczej struktury ilościowo-tematycznej opublikowanych inwentarzy księgozbiorów szlacheckich, istniejących na terenie Korony i repertuaru wydawniczego krajowych oficyn drukarskich z zakresu literatury polityczno-prawnej. Analiza wykazała, że staropolska literatura polityczna, przy całym bogactwie jej zwartości tematycznej, miała przede wszystkim charakter użytkowy. Była tworzona z myślą o najszerszych masach szlachecki, nie zaspakajała jednak w całości potrzeb lekturowy elit.","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69490910","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Czy Krzysztof Hilary Szembek jest „współojcem” Zbioru potrzebniejszych wiadomości?","authors":"I. Stasiewicz-Jasiukowa","doi":"10.33077/UW.25448730.ZBKH.1993.543","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/UW.25448730.ZBKH.1993.543","url":null,"abstract":"W artykule, przez pryzmat kilku wybranych reprezentatywnych tekstów z zakresu ekonomii opublikowanych w Zbiorze potrzebnych wiadomości, czyli jednej z pierwszych polskich encyklopedii opracowanej przez Ignacego Krasickiego, ukazana jest rola Hilarego Szembeka, który na prośbę Krasickiego napisał hasła ekonomiczne przerastające swym rozmiarem i treścią potrzeby tego dwutomowego dykcjonarza.","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69490919","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Prehistoria książki polskiej we Francji (od XIV w. do powstania listopadowego)","authors":"Andrzej Kłossowski","doi":"10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.518","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.518","url":null,"abstract":"Artykuł jest krótką syntezą obecności polskiej książki we Francji. Autor rozpoczyna swoje rozważania od zaprezentowania pierwszych publikacji przyczyniających się do poznania Rzeczpospolitej oraz ukształtowania opinii o Polakach sięgających XIV–XVI w. Następnie opisuje rolę wywodzącego się ze Lwowa Jana Ziarnko, który zyskał duże uznanie Francuzów jako sztycharz i ilustrator książek i wydawnictw okolicznościowych w XVII w. Następnie podkreśla wzmożone zainteresowanie Polską objawiające się również w prasie związane z zacieśnieniem relacji polsko-francuskich wynikających z powiązań dworskich (ślub z Ludwiką Marią Gonzagą oraz postać Marii Leszczyńskiej). XVIII w. to okres bujnego rozwoju publikacji o Polsce, ale kulminacja przypada na XIX stulecie. Po upadku powstań narodowych, Francja udzielając gościny stała się głównym ośrodkiem polskiego życia kulturalnego, w tym wydawniczego. ","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69490515","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Czy istniał mecenat wydawniczy wobec książki naukowej w XIX wieku?","authors":"Andrzej Mężyński","doi":"10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.522","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.522","url":null,"abstract":"Rozważania dotyczą problemu wspierania książki w XIX w. przez mecenat wydawniczy. Choć jego osiągnięcia są powszechnie znane, brakuje naukowych opracowań na ten temat. Asutor zastanawia się nad problemami związanymi z definicją mecenatu i wynikającymi stąd konsekwencjami dla badań nad tym zagadnieniem. Stawia pytania czymże jest mecenat wydawniczy i jakie ograniczenia należy mu postawić. Ponadto odkreśla różnice w badaniu zjawiska mecenatu występujące między historykami książki a historykami sztuki wynikające z rozłożenia akcentów określających konstruktywne cechy mecenatu wynikające przede wszystkim ze statusów przedmiotów będących obiektem badań. Zdaniem autora publikacji, książki niezależnie z jakich pobudek są finansowane i wydawane, rozpoczynają autonomiczny żywot w społeczeństwie, dlatego też nie można w tym wypadku mówić o jakichkolwiek utylitarnych pretekstów towarzyszących ich wydawaniu. Mimo często ambicjonalnych motywów mecenasów, nie umniejsza to ich zasług dla polskiej kultury.","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69490524","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}