{"title":"Social Influences on the Typographic Medium in the Reformation and Counter-Reformation Period in Bratislava, the Capital of Hungary","authors":"Marta Špániová","doi":"10.33077/uw.25448730.zbkh.2021.670","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.2021.670","url":null,"abstract":"Over the centuries, the typographic medium and book printing responded to the political, economic, cultural, and social conditions very sensitively. The author deals with social influences on the development of book printing in Bratislava from the fifteenth century when the first printer is documented in the town. She ponders the reasons for the long absence of typographic activities in Bratislava from the late fifteenth century to the early seventeenth century. Paradoxically, the Reformation gave an impetus to the further development of book printing in Bratislava, as a Catholic printing house was established there in direct response to Reformation printing in Hungary. Therefore, the author also examines the conditions of Reformation printing to which the beginnings of publishing activities are tied in the territory of Slovakia. In the second part of the study, she focuses on Catholic Revival literature published in Bratislava in the seventeenth century, which played an important role in implementing Catholic reforms in Hungary.","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69491887","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Traces of a Bibliophile Romantic Book Collection in Polish Libraries.","authors":"Achim Hölter, P. Ferstl, Theresa Schmidt","doi":"10.33077/uw.25448730.zbkh.2020.642","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.2020.642","url":null,"abstract":"Since 2015, the research project Ludwig Tieck’s Library. Anatomy of a Romantic Comparatist Book Collection has conducted the virtual reconstruction of the library of German romanticist Ludwig Tieck. About 4.000 volumes have already been located all over Europe, and have been recorded in a database according to current bibliographical standards. Polish libraries verifiably contain a couple dozen of books from Tieck’s collection – it is, however, very probable that many more books from it have been dispersed in Poland after 1945 via the library of Count Yorck von Wartenburg (which was located in today’s Oleśnica Mała in the vicinity of Wrocław). The history of Tieck’s library and its dispersion, and its relevance to Polish library holdings, will be detailed in this paper. In closing, a description of material traits and distinctive features particular to books of Tieck/Yorck provenance will provide information useful to identify respective holdings in Polish libraries.","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-11-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49596747","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Książka jako element warsztatu naukowego i przedmiot refleksji poznawczej u historyków polskich XVII w.","authors":"A. Krawczyk","doi":"10.33077/UW.25448730.ZBKH.1993.544","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/UW.25448730.ZBKH.1993.544","url":null,"abstract":"Artykuł poświęcony został XVII-wiecznym historykom (Stefanowi Damalewiczowi, Janowi Krzysztofowi Hartknochowi, Stanisławowi Szczygielskiemu) wykorzystującym książki jako źródło historyczne do prowadzonych przez siebie badań. Tworzyli oni swoiste omówienia bibliograficzne, a nierzadko analizy zawartości dzieł i oceny merytorycznej książek.","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49264595","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Czytelnia niemiecka Spiessów. Kartka z dziejów wypożyczalni książek w Warszawie","authors":"Marianna Mlekicka","doi":"10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.532","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.532","url":null,"abstract":"Artykuł poświęcony jest funkcjonującej w Warszawie czytelni niemieckiej rodziny aptekarzy Spiesów. Autorka w oparciu o zachowany katalog tej płatnej czytelni, wydany w początkach lat 30. XIX w., zrekonstruowała dostępny w niej księgozbiór, a także opisała zasady jej funkcjonowania (otwarta była w środy i soboty od 8.00–17.00, wypożyczała cztery tomy w miesięcznym abonamencie wynoszącym 4 zł). Była to najprawdopodobniej jedyna wypożyczalnia książek niemieckich w Warszawie.","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69491354","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Książka: rozważania bez przypisów","authors":"W. Zalewski","doi":"10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.514","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.514","url":null,"abstract":"W eseju Autor rozważa rolę komunikacyjną książki w społecznościach rozszerzających się przestrzennie, a co za tym idzie różnych kulturowo. Podkreśla mobilność kulturową książki, a także jej ogólnoludzką wartość.","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69490509","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Krakowski katalog dobroczyńców zakonu bernardynów 1453–1602. Z dziejów księgozbiorów zakonnych","authors":"Wacława Szelińska","doi":"10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.524","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.524","url":null,"abstract":"Autorka omówiła krakowski katalog dobroczyńców zakonu bernardynów z lat 1453–1602 znajdujący się w zbiorach rękopiśmiennych Archiwum Prowincji Bernardynów w Krakowie. Wykazała, że katalog jest cennym źródłem do badania procesu tworzenia i narastania księgozbioru krakowskich bernardynów oraz do poznania kręgu ludzi z tym związanych. Choć część darowanych ksiąg nie miała zbyt dużej wartości merytorycznej, to legaty na rzecz biblioteki zyskiwały na znaczeniu z uwagi na osoby darczyńców. Były to przede wszystkim osobistości naukowego Krakowa – profesorowie, rektorzy oraz inny uczeni.","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69490552","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Księżyc a sprawa polska","authors":"J. Dobrzycki","doi":"10.33077/UW.25448730.ZBKH.1993.542","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/UW.25448730.ZBKH.1993.542","url":null,"abstract":"W latach 1644–1645 brukselski uczony, kartograf Michel Florent van Langren zaktualizował kartografię Księżyca i zaproponował aktualizację nazewnictwa. Ponad 300 kraterów księżycowych utworzyło wielki korowód nazw pochodzących od imion monarchów europejskich, osobistości z dworów czy życia politycznego. Wśród nowych nazw kraterów znalazły się również polskie nazwiska, m.in. Jan Kazimierz, Stanisław Koniecpolski, Jerzy Ossoliński czy Mikołaj Kopernik. Szkic omawia obraz Rzeczypospolitej w połowie XVII w. widzianej z perspektywy elity umysłowej Niderlandów – położona wprawdzie nie w centrum, ale znacząco obecna w nurcie życia politycznego i umysłowego Europy.","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48889118","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Źródła do zawartości bibliotek polskich towarzystw naukowych i upowszechniających naukę na ziemiach polskich w okresie zaborów","authors":"M. Krupa","doi":"10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.534","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.534","url":null,"abstract":"Artykuł jest wynikiem poszukiwań źródeł dotyczących towarzystw naukowych (ogólnych i specjalistycznych) upowszechniających naukę funkcjonujących w latach 1795–1918. Z prowadzonych badań wyłonił się interesujący zespół materiałów, pozwalających poznać strukturę wewnętrzną księgozbiorów omawianych instytucji. Źródła te są niejednorodne i często niekompletne, niemniej przegląd inwentarzy, katalogów i innych spisów zawartości bibliotek towarzystw często stanowią jedyny ślad dla badaczy.","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69490901","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Historycy warszawscy w latach wojny i okupacji (1939–1945)","authors":"J. Maternicki","doi":"10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.545","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.1993.545","url":null,"abstract":"Opracowanie stanowi przyczynek do szerszych badań na temat warszawskich historyków w latach 1939–1945. Artykuł powstał na marginesie badań nad środowiskiem historycznym II Rzeczypospolitej, prowadzonych w latach 1983–1989 w Zakładzie Historii Historiografii i Dydaktyki Historii UW. W tekście omawiane jest warszawskie środowisko historyczne, które skupiało ok. 340 badaczy i popularyzatorów historii. Omówiona jest struktura demograficzna tegoż grona i jego aktywność w trakcie działań wojennych.","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69490929","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Potrzeby i oczekiwania w zakresie badań proweniencyjnych","authors":"M. Kocójowa","doi":"10.33077/UW.25448730.ZBKH.1993.549","DOIUrl":"https://doi.org/10.33077/UW.25448730.ZBKH.1993.549","url":null,"abstract":"Autorka opisuje dotychczasowe kierunki badań proweniencyjnych w Polsce, a także wykazuje nowe możliwości badań proweniencyjnych w Polsce po 1989, dla których inspiracją mogą być inicjatywy już zapoczątkowane na świecie oraz możliwości jakie ze sobą niosą nowoczesne techniki komputerowe.","PeriodicalId":33789,"journal":{"name":"Z Badan nad Ksiazka i Ksiegozbiorami Historycznymi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69490965","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}