Juliana Pádua Silva Medeiros, Patrícia Aparecida Beraldo Romano
{"title":"Ismália, de Alphonsus de Guimaraens e ilustrações de Odilon Moraes: experiências leitoras com o poema/livro-objecto","authors":"Juliana Pádua Silva Medeiros, Patrícia Aparecida Beraldo Romano","doi":"10.15304/elos.9.7995","DOIUrl":"https://doi.org/10.15304/elos.9.7995","url":null,"abstract":"O objetivo deste artigo é discutir as potencialidades sígnicas do poema simbolista de Alphonsus de Guimaraens (1870-1921) \"Ismália\" (1923-publicação póstuma), retrabalhado em formato livro-objeto, dado que o artista-pesquisador Odilon Moraes traz uma proposta muito convidativa à leitura de uma edição ilustrada de Ismália, ressignificando assim um clássico literário do século XX. Nesta obra, previamente publicada pela Cosac Naify (2006 e 2014) e, hoje, pelo Sesi-SP (2018), Moraes cria um projeto gráfico que valoriza a sonoridade do poema a partir de um jogo estético-lúdico com as dobras do papel e a disposição das imagens nas “páginas”, dando novos ritmos à leitura que se torna, no manuseio do objeto, performativa. Acreditando que a arquitetura textual deste artefato poético desperta o interesse dos alunos por um texto com quase 100 anos, propõe-se um trabalho de mediação com o livro em questão à luz das seguintes bases teóricas: Derdyk (2013), Martins & Silva (2020), Palo (2019), Zumthor (2005), Carrión (2011), Navas (2019), Navas e Ramos (2020), entre outros.","PeriodicalId":322410,"journal":{"name":"Elos: Revista de Literatura Infantil e Xuvenil","volume":"18 4","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131830080","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"A coleção Dois passos e um salto como processo de resistência","authors":"M. Lopes","doi":"10.15304/elos.9.8410","DOIUrl":"https://doi.org/10.15304/elos.9.8410","url":null,"abstract":"Este trabalho pretende refletir sobre os livros juvenis da coleção Dois Passos e Um Salto, da editora Planeta Tangerina, do ponto de vista crítico adotado pelos Estudos Culturais, mas em diálogo com os Estudos Literários. Para tal, será preciso posicionar as obras tendo em conta não só o tecido literário, mas também outras camadas de leitura e análise. Situar-se-ão, nessa perspetiva analítica, as questões de legitimação, respeitantes às relações de poder entre cânone e periferia; as temáticas do hibridismo literário e da multimodalidade artística, nas suas vertentes de transgressão à ideia de género literário e de fronteiras entre linguagens artísticas; e, ainda, as dimensões da articulação entre a linguagem e as representações do mundo, atendendo em particular às dinâmicas de repetição e inovação. Não se pretenderá analisar exaustivamente todas as obras, mas antes fazer emergir delas outros caminhos interpretativos e perceber como podem igualmente constituir-se como processos de resistência.","PeriodicalId":322410,"journal":{"name":"Elos: Revista de Literatura Infantil e Xuvenil","volume":"17 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125593155","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Arsenio Jesús Moya Guijarro y Cristina Cañamares Torrijos (Coords.). Libros álbum que desafían los estereotipos de género y el concepto de familia tradicional. Ediciones de la Universidad de Castilla-La Mancha.","authors":"David Moreno Escribano","doi":"10.15304/elos.9.7964","DOIUrl":"https://doi.org/10.15304/elos.9.7964","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":322410,"journal":{"name":"Elos: Revista de Literatura Infantil e Xuvenil","volume":"31 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114995096","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Gemma Lluch y Aránzazu Sanz Tejeda (2021). Analizar relato #LIJ. Ediciones de la Universidad de Castilla-La Mancha.","authors":"Patricia Moreno Escribano","doi":"10.15304/elos.9.7919","DOIUrl":"https://doi.org/10.15304/elos.9.7919","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":322410,"journal":{"name":"Elos: Revista de Literatura Infantil e Xuvenil","volume":"18 6 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-02","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121273796","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"O Principezinho en clave pop-up","authors":"M. Fernández-Vázquez","doi":"10.15304/elos.9.7942","DOIUrl":"https://doi.org/10.15304/elos.9.7942","url":null,"abstract":"Este trabajo pretende resaltar la técnica pop-up empleada por los ingenieros del papel como una vía a tener en cuenta a la hora de potenciar el contenido textual e icónico de obras clásicas como Le Petit Prince, de Antoine de Saint-Exupéry en base a la materialidad del libro. En un primer momento, se enumeran y se describen los elementos del pop-up empleados en la edición de O Principezinho. O Grande livro Pop-up. Texto integral por la lisboeta Editorial Presença a partir de las claves ofrecidas por David A. Carter y James Díaz en 1999 y a los ejemplos insertados por David Carter en sus propias obras 600 puntos negros y Ruido Blanco. Después de especificar que los libros objeto-artefacto resultan más adecuados para un lectorado competente, participativo y cómplice que sea capaz de desgranar el juego textual y visual ofrecido por Saint-Exupéry desde la edición original, y de captar la nueva lectura visual en pop-up, se destaca la propuesta de (re)lectura didáctica de O Principezinho, una vez que se ha interpretado el significado que la ingeniería del papel ha aportado a esta narración clásica.","PeriodicalId":322410,"journal":{"name":"Elos: Revista de Literatura Infantil e Xuvenil","volume":"464 ","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133356246","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Manipulación física y lectura: los libros artesanales de Cintia Martín","authors":"Carmen Ferreira Boo","doi":"10.15304/elos.9.8007","DOIUrl":"https://doi.org/10.15304/elos.9.8007","url":null,"abstract":"El libro-objeto aproxima el lenguaje literario y artístico a la infancia de una forma experimental, concediendo importancia a la materialidad a la hora de construir la narrativa. También promueve un lector que debe interactuar y manipular la obra para avanzar en el argumento o buscar el sentido. Así se propicia una lectura más sugestiva y enriquecedora, que cuestiona la forma tradicional de leer y que tiene en cuenta la dimensión física, interactiva, lúdica y laboratorial. Se comenta a nivel de diseño, ilustraciones y texto narrativo la peculiar producción de la ilustradora Cintia Martín, concretamente los libros flexágonos Tres cuentos infinitos, Tres historias cortas y El beso, además del libro acordeón Veo bichos y El secreto de las vocales, dentro del proyecto de Ediciones Tralarí. Se concluye que son productos artesanales hechos a mano que requieren una manipulación real del libro para la construcción de la narrativa y el avance en la lectura, con una clara conjunción entre la dimensión material física, el lenguaje verbal y el visual para la interpretación total de la historia.","PeriodicalId":322410,"journal":{"name":"Elos: Revista de Literatura Infantil e Xuvenil","volume":"283 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-07-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125867299","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"O livro ilustrado sob diferentes olhares: uma análise verbo-visual e de recepção de A visita de Antje Damm","authors":"Camila Alves de Melo, Marília Nunes","doi":"10.15304/elos.9.7934","DOIUrl":"https://doi.org/10.15304/elos.9.7934","url":null,"abstract":"Este estudo toma como foco a materialidade do livro infantil ilustrado A visita, de Antje Damm, a partir de um duplo olhar: o da análise verbo-visual e o da recepção da obra entre leitores brasileiros de diferentes idades, a partir de resenhas escritas por usuários do Skoob, uma rede social brasileira destinada exclusivamente aos livros. A análise verbo-visual aponta que o texto visual não é meramente descritivo, representando estritamente aquilo que está presente no texto verbal. Ao contrário, a visualidade oferece algumas chaves potentes de reflexão ao leitor, às vezes deixando que a leitura das imagens se sobressaia na produção de sentidos. A análise de recepção mostra que os leitores percebem e destacam a importância e a qualidade da visualidade na construção da narrativa, bem como expressam a capacidade do livro de evocar emoções de diferentes ordens. Os leitores também pontuam a potência da obra em dialogar com diferentes grupos etários, não se restringindo ao público infantil, a quem originalmente se destina. A visita é um livro ilustrado que exige de leitores de todas as idades um olhar sensível e competente, com especial abertura para as potencialidades da visualidade.","PeriodicalId":322410,"journal":{"name":"Elos: Revista de Literatura Infantil e Xuvenil","volume":"87 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122534920","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Un paralelo entre a Teoría Semiolingüística de Análise do Discurso e a literatura crossover","authors":"Júlia Vieira Correia","doi":"10.15304/elos.9.7892","DOIUrl":"https://doi.org/10.15304/elos.9.7892","url":null,"abstract":"Este traballo ten por obxectivo principal presentar as posíbeis relacións entre a área da lingüística e a área da literatura no que concirne aos álbums ilustrados. Os obxectivos específicos, nese sentido, son detallar aspectos da Teoría Semiolingüística de Análise do Discurso, ben como da Literatura Infantil e Xuvenil e da literatura crossover, amosando os puntos de aproximación relevantes para a análise dalgúns libros clasificados prioritariamente como infantís e xuvenís. Para isto, a fundamentación teórica apoiarase, sobre todo, en estudos de Patrick Charaudeau (2013, 2016, 2018a, 2018b); Sandra Beckett (2009); Ana Margarida Ramos (2014, 2017); Nikolajeva e Scott (2011); Peter Hunt (2010) e Sophie Van der Linden (2011). Como corpus, o estudo conta con títulos de diferentes países, publicados en Brasil nos idiomas orixinais e traducidos: A parte que falta (Silverstein, 2018a); A parte que falta encontra o grande O (Silverstein, 2018b); Fico à espera (Cali, 2007); Flicts (Ziraldo, 2012); e Meninas (Ziraldo, 2016). Espérase comprobar, nos resultados, que as dúas grandes áreas teñen puntos de intersección que se suman, converxendo nunha análise produtiva de fenómenos antigos e actuais na literatura para nenos e mozos ou incluso sen idade.","PeriodicalId":322410,"journal":{"name":"Elos: Revista de Literatura Infantil e Xuvenil","volume":"130 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114485205","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Contos de Andersen em livros-objeto: ontem e hoje","authors":"D. Martins, S. Silva","doi":"10.15304/elos.9.7913","DOIUrl":"https://doi.org/10.15304/elos.9.7913","url":null,"abstract":"O presente estudo reflete sobre as singularidades verbo-estéticas e gráficas que caracterizam cinco livros-objeto construídos a partir de três contos do dinamarquês Hans Christian Andersen (1805-1875), designadamente O Isqueiro Maravilhoso, com ilustrações de Vojtěch Kubašta, distribuído pela Electroliber; O Soldadinho de Chumbo, inscrito na coleção “Era uma vez”, da Agência Portuguesa de Revistas, bem como três edições contemporâneas, a saber: O Soldadinho de Chumbo (2004), da Asa Editores; A Pequena Sereia (2018), de Sébastian Pelon, uma publicação da Dom Quixote, e, finalmente, A Pequena Sereia (2020), da Booksmile, com ilustrações de Gwé. É nosso intuito tornar evidente que estas publicações de forma(to)s diferenciada(o)s e sensorialmente apelativa(o)s podem funcionar como portas de entrada para o universo fantasioso da obra literária deste célebre contador de histórias.","PeriodicalId":322410,"journal":{"name":"Elos: Revista de Literatura Infantil e Xuvenil","volume":"269 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-04-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126841472","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Reverberações dos espaços na escuta dos afetos: o livro pop-up pelas mãos de Anna Llenas","authors":"Dulce Melão","doi":"10.15304/elos.9.7867","DOIUrl":"https://doi.org/10.15304/elos.9.7867","url":null,"abstract":"Nesta reflexão procura-se dar a ler/ver o livro pop-up Gosto de ti (quase sempre) de Anna Llenas (2020), encarando-o como artefacto estético que convoca a participação dos leitores, em processos de contínua sedução. O artigo norteia-se por três objetivos principais: i) indagar o modo como os espaços reconstruídos na dupla página instigam uma multidimensionalidade lúdica e criativa que fomenta a empatia; ii) pôr a descoberto o caráter plurissignificativo das materialidades deste livro pop-up, para a compreensão da aceitação do Outro, potenciando a vivência de emoções que vão ao reencontro de práticas de cidadania responsável e ativa; iii) sugerir itinerários de leituras, potenciados pelas peculiaridades reapresentadas no espaço da página. Conclui-se que este livro se institui como invulgar tecido permeado de afetos que reverberam nos múltiplos espaços que as páginas desvelam, tornando-se matéria vivaz que toca os olhos dos leitores, alimentando a empatia.","PeriodicalId":322410,"journal":{"name":"Elos: Revista de Literatura Infantil e Xuvenil","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-03-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129867844","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}