{"title":"„Zakon szlachecki”: rola szlachty podlaskiej w dziejach prowincji litewskiej franciszkanów konwentualnych (druga połowa XVIII – początek XIX w.)","authors":"Jonas Drungilas","doi":"10.12775/rl.2022.8.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rl.2022.8.13","url":null,"abstract":"Artykuł analizuje przyczyny aktywnego wstępowania szlachty podlaskiej do klasztoru franciszkanów w Drohiczynie w okresie od drugiej połowy XVIII do początku XIX w. na podstawie danych Memoriału franciszkanów wileńskich. Ukazuje to w pewnym stopniu znaczenie mnichów z tego regionu dla litewskiej prowincji franciszkanów.","PeriodicalId":280083,"journal":{"name":"Rocznik Lituanistyczny","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114800226","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Kariera Samuela Hieronima Kociełła jako przyczynek do badania mechanizmów awansu urzędników skarbu litewskiego w drugiej połowie XVII wieku","authors":"Konrad Bobiatyński","doi":"10.12775/rl.2022.8.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rl.2022.8.09","url":null,"abstract":"W artykule przedstawiono przebieg kariery pisarza skarbowego litewskiego Samuela Hieronima Kociełła (zm. 1685). Zgromadził on pokaźny majątek, świadcząc usługi finansowe najważniejszym litewskim rodom magnackim (głównie Radziwiłłom i Sapiehom). Znaczące sukcesy odniósł także w działalności politycznej, wiążąc się ze stronnictwem pacowskim i stając się jego czołowym aktywistą na sejmiku oszmiańskim. Spuścizna, jaką po sobie zostawił, położyła trwałe fundamenty pod awans społeczno-ekonomiczny rodziny.","PeriodicalId":280083,"journal":{"name":"Rocznik Lituanistyczny","volume":"21 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122067951","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"O inwestycjach budowlanych Wazów w Wilnie","authors":"A. Czyż","doi":"10.12775/rl.2021.7.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rl.2021.7.09","url":null,"abstract":"Artykuł traktuje o budowlach Wazów w Wilnie w kontekście nie tyle architektonicznym, ile treści ideowych. Waga inwestycji Wazów wynikała z tradycji jagiellońskiej opieki nad miastem oraz miejsca, jakie Wilno zajmowało w Rzeczypospolitej.","PeriodicalId":280083,"journal":{"name":"Rocznik Lituanistyczny","volume":"40 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124810011","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Przywilej Kazimierza Jagiellończyka dla Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1447 roku. Kształtowanie się treści na tle tekstologii aktu","authors":"Hlieb Bierastavy","doi":"10.12775/rl.2021.7.01","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rl.2021.7.01","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest ustalenie możliwych źródeł, z których korzystali twórcy tekstu przywileju Kazimierza Jagiellończyka dla Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1447 r., a także inspiracji pojedynczych jego części – artykułów, klauzul. Badanie problemu możliwe jest m.in. dzięki metodzie tekstologicznej, której jednym z zadań jest zestawienie badanego aktu z innymi tego typu tekstami. Wykorzystując tę metodę do analiz, możemy ustalić zarówno bezpośrednie zapożyczenia poszczególnych fragmentów w przywileju, jak i wskazać na wzorowanie się na formularzu innych aktów.","PeriodicalId":280083,"journal":{"name":"Rocznik Lituanistyczny","volume":"48 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116422756","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Castrum doloris Augusta II Mocnego w Wilnie i jego zachowane fragmenty","authors":"Piotr Jamski","doi":"10.12775/rl.2021.7.08","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rl.2021.7.08","url":null,"abstract":"Artykuł poświęcony jest rzeźbiarskim reliktom dekoracji okazjonalnej wykonanej w 1733 r. z okazji obchodów śmierci Augusta II Mocnego w katedrze wileńskiej, a następnie funkcjonującym do dziś jako wyposażenie kaplicy św. Kazimierza.","PeriodicalId":280083,"journal":{"name":"Rocznik Lituanistyczny","volume":"1204 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116502431","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"W służbie obojga narodów – mechanizmy kariery podstolego rzeczyckiego Kazimierza Michała Pusłowskiego w latach 1660–1696","authors":"Konrad Bobiatyński, Zbigniew Hundert","doi":"10.12775/rl.2021.7.06","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rl.2021.7.06","url":null,"abstract":"Artykuł przedstawia mechanizmy kariery wojskowej i politycznej podstolego rzeczyckiego Kazimierza Michała Pusłowskiego w latach 1660–1696. Jego celem jest przybliżenie biografii jednego z wyróżniających się dowódców średniego szczebla w armii litewskiej lat 70. i 80. XVII w. oraz pokazanie, jak ważną rolę w budowaniu pozycji wojskowej, politycznej i społecznej odegrał 15-letni okres służby w husarii koronnej oraz stosunki z czołowymi postaciami sceny politycznej Rzeczypospolitej, jak Jerzy Lubomirski, Jan Sobieski, Michał Kazimierz Radziwiłł, Kazimierz Jan i Benedykt Paweł Sapiehowie oraz Jan Karol Dolski.","PeriodicalId":280083,"journal":{"name":"Rocznik Lituanistyczny","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130165196","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Puszcze w ekonomiach królewskich Wielkiego Księstwa Litewskiego w drugiej połowie XVII wieku – zarządzanie i eksploatacja","authors":"S. Zawadzki, G. Zawadzki","doi":"10.12775/rl.2021.7.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rl.2021.7.07","url":null,"abstract":"W artykule podjęto próbę zlokalizowania puszcz istniejących w dobrach stołowych Wielkiego Księstwa Litewskiego w drugiej połowie XVII w. Przedstawiono sposoby eksploatacji lasów oraz obowiązki służb ochrony puszcz. Scharakteryzowano także kontrakty na obszary leśne, rozróżniając dwa ich typy: kontrakty na leśnictwa oraz na towary leśne. Zwrócono uwagę na uprawnienia oraz ograniczenia kontrahentów w zakresie eksploatacji puszcz królewskich.","PeriodicalId":280083,"journal":{"name":"Rocznik Lituanistyczny","volume":"462 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125813910","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"The Cuisine of Sigismund II Augustus: Food and Its Supply in the Grand Duchy of Lithuania According to the Data in the Court Account Books of 1543–1546","authors":"Neringa Dambrauskaitė","doi":"10.12775/rl.2021.7.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rl.2021.7.04","url":null,"abstract":"The objective of the present article is to reveal what food products were used in the cuisine of King Sigismund II Augustus and what were the ways of their supply when the Ruler resided in the Grand Duchy of Lithuania according to the data in the court account books of 1543–1546. The following issues will be addressed in the article: the supply of meat to the court kitchen of Sigismund II Augustus and its use; the consumption and supply of fish; the consumption of dairy products and eggs; bread, cereals, and sweet baked products on the Ruler’s menu; the assortment of vegetables and fruits; a variety of spices and their supply; the consumption of beverages.","PeriodicalId":280083,"journal":{"name":"Rocznik Lituanistyczny","volume":"4 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134208688","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Spis posłów z Wielkiego Księstwa Litewskiego i ich postawa na sejmie pacyfikacyjnym 1735 roku","authors":"A. Lisek","doi":"10.12775/rl.2021.7.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rl.2021.7.10","url":null,"abstract":"W artykule uściślono informacje dotyczące reprezentacji poselskiej z Wielkiego Księstwa Litewskiego, która przybyła do Warszawy na sejm pacyfikacyjny w 1735 r. Ustalono urzędy, jakie pełnili poszczególni posłowie oraz udokumentowano ich aktywność w źródłach. W trakcie analizy materiału źródłowego wykazano, że zdecydowanie większą aktywność na sejmie przejawiali posłowie z Korony. Identyfikacja poszczególnych posłów pod względem przynależności do poszczególnych obozów politycznych pozwoliła ustalić, że zwolennicy króla Augusta III stanowili wśród posłów znaczną większość.","PeriodicalId":280083,"journal":{"name":"Rocznik Lituanistyczny","volume":"42 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129077444","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Kontakty handlowe Gdańska i Wilna w świetle piętnastowiecznej księgi kupieckiej","authors":"A. Orłowska","doi":"10.12775/rl.2021.7.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rl.2021.7.03","url":null,"abstract":"W artykule przybliżającym wstępnie zagadnienie kontaktów wilnian i gdańszczan przedstawiono aktywność handlową kupców wileńskich w Gdańsku w latach 1426–1451, ich sieci powiązań, możliwości uzyskania kredytu w mieście nad Motławą, główny model wymiany handlowej, stopień monetyzacji i możliwości finansowe w świetle rejestru handlowego kupca gdańskiego Johana Pyrego.","PeriodicalId":280083,"journal":{"name":"Rocznik Lituanistyczny","volume":"132 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133662808","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}