{"title":"The Poetry and Literary Career of al-Farazdaq","authors":"Esat Ayyildiz","doi":"10.47502/mizan.1142133","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1142133","url":null,"abstract":"Hammām b. Ghālib, known as al-Farazdaq, was among the most famous Arab poets of the Umayyad Period. He was primarily known for his satirical and panegyrical poems in Arabic literature. This study aims to examine al-Farazdaq’s poetry and literary career with a scientific method. Therefore, the main source of the research is the poet’s divan. In the article, first of all, some biographical, literary, and historical information about al-Farazdaq’s career and poetry is given. After that, some important qasidas selected from al-Farazdaq’s divan were translated into Turkish and analyzed to support the hypotheses in the study. A qasida of al-Farazdaq in which he praised Zayn al-‘Ābidīn was chosen as an example to examine his panegyrical poetry and this poem was translated into Turkish and analyzed in its complete form. A famous poem, in which he criticized the first Umayyad Caliph Mu‘āwiya, has been studied as an example of his satires. It is possible to say that al-Farazdaq has proven his talent in the art of satire in this ode. This poem also reflects his inclinations in the genre of fakhr. Finally, a short poem of al-Farazdaq was chosen as an example to research his elegiac poetry.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"19 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122349181","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Şîa’da İlelü’l-Hadîs İlmi ve Zayıf Hadisle Münasebeti","authors":"İ̇brahim Kutluay","doi":"10.47502/mizan.1109936","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1109936","url":null,"abstract":"Zâhiri sahih görünen hadisin isnad ya da metnindeki inkıta, irsal, tedlîs, idrac, iklab, teâruz, tashîf gibi gizli ve kapalı kusurları inceleyen bir ilim olarak ilelü’l-hadîsin, hadis ilimleri içinde önemli bir yeri bulunmaktadır. Bu ilimde söz sahibi olabilmek için hadis râvilerinin hâllerine, isnadlara ve hadis metinlerine vukûfiyet, güçlü bir hafıza, tecrübe ve uzmanlık gerekmektedir. \u0000Dikkat çekicidir ki ilelü’l-hadîs konusunda Ehl-i sünnet’e nisbetle Şiî ulemânın daha az çalışması bulunmaktadır. Şîa hadis usulü eserlerinde, Ehl-i sünnet kaynaklarında ilelü’l-hadisle ilgili verilen bilgiler tekrar edilmiştir. Zira bu ilmi, sadece Şîa hadis kaynakları üzerinde örneklerle inceleyen yeterli çalışma bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu çalışma; illet ve ilelü’l-hadîs konusunda Ehl-i sünnet ve Şîa arasında bir fark olup olmadığı, cerh ve taʻdîl ilmi sayesinde tespit edilen zayıf hadis ile muallel hadisin münasebeti, Şîa’da ilelü’l-hadîs konusunda nispeten az çalışma yapılmasında Kütüb-i Erbaa’daki ahbâr hakkındaki özellikle Ahbârîler’in yaklaşımların etkisi şeklinde üç soruya cevap aramaktadır: Bu çerçevede Şiî âlimler tarafından telif edilen hadis usulü eserlerinde verilen bilgileri ve ilelü’l-hadîs konusunda telif edilmiş az sayıdaki eseri esas alarak Şîa’nın ilelü’l-hadîs ilmine bakışı değerlendirilecek ve büyük ölçüde Tûsî’nin Tehzîbü’l-ahkâm’ı esas alınarak illetin sebebi ve illetli hadislerin nasıl tespit edildiği üzerinde durulacaktır. \u0000Literatür taraması ve bilgilerin analizinin metot olarak benimseneceği çalışmamızda illet ve ilelü’l-hadîs konusu, Ehl-i sünnet usûl ve ilel kaynaklarındaki bilgilerle Şîa kaynakları mukayese edilerek Ahbârî ve Usûlî ekollerin illet konusuna yaklaşımları değerlendirilecektir.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"74 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127074435","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Doktrinde Çocuk Evliliği Kabul Edilen Yaş Sınırı Bağlamında Günümüz İslam Toplumlarının Aile Hukuku Kanunlarında Asgari Evlilik Yaşı","authors":"Adem Yenidoğan","doi":"10.47502/mizan.1089616","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1089616","url":null,"abstract":"Evlilik, insan hayatının en önemli olaylarından kabul edilir. Ancak evlenmek isteyen kişilerin gerek akıl, gerek fiziksel olarak olgunlaşması gerekmektedir. Bu sebeple dünyada birçok hukuk sisteminde evlenmek için minimum yaş sınırı belirlenmiştir. İslam hukukunda fiili evlilik hayatı için belirli bir olgunluk şart görülmüşse de hukuki evlilik için evlenme yaşının herhangi bir alt sınırı bulunmadığı kabul edilmektedir. Klasik İslam hukuku kaynaklarında kabul gören çocuk evlilikleri ilk olarak 1917 tarihli Hukuk-i Aile Kararnamesi’nde yasaklanmıştır. Müslüman toplumlardaki kanunlaştırma faaliyetiyle birlikte sınırlandırılan çocuk evlilikleri son zamanlarda yürürlüğe konulan kanunların çoğunda yasaklayıcı bir yaklaşıma konu olmuştur. Yürürlüğe konulan kanunların çoğunda evlilik çağıyla ilgili sınırlandırmalara gidilmişse de hâkim ve velinin izniyle belirlenen yaşların altındakilerin evliliklerine izin verildiği görülmektedir. Evliliğin asgari yaş sınırı ülkelere göre değişmekte olup doktrinde çocuk evliliği kabul edilen yaş sınırının altındaki evliliklere izin veren ülkelerin hala varlığı dikkat çekmektedir.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-07-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128366527","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Hadis İlminde Fehrese Literatürü","authors":"Ahmet Eşer","doi":"10.47502/mizan.1089286","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1089286","url":null,"abstract":"Fehrese ve mu‘cem literatürü, ilimle geçen bir ömrün hâsılası olarak sema, kıraat ve icazet gibi makbul metotlarla rivayet hakkı alınan çok sayıda kitabın, hocalardan müelliflerine varan isnad zinciriyle kaydedildiği bir yazın türüdür. Kitap naklinin yaygınlaşmaya başladığı tasnif devri sonrasında icazetin makbul bir tahammül yöntemi kabul edilmesi sonucunda elde edilen çok sayıda icazet derlenerek fehrese türü çalışmalara dönüşmüştür. Bu makale ana hatlarıyla üç bölüme ayrılmaktadır. Birinci bölümde fehrese literatürüne giriş mesabesinde konuyla ilişkili kavramların tarifi, bu türdeki bir çalışmanın kim tarafından, ne zaman ve niçin derlendiğine temas edilmektedir. İkinci bölümde fehrese literatürünün tarihi serüveni, asırlara göre kronolojik olarak ve öne çıkan nitelikleriyle ele alınmaktadır. Üçüncü bölümde ilgili literatürün satır aralarından elde edilen bilgilerin müteahhirun dönem hadis tarihi ve edebiyatı yazımına sağladığı faydalar işlenmiştir. Bu bağlamda bir eserin bölgeler arası intikal serüveni, bölgeye giriş tarihi, meşhur/sahih nüshaları ve tercih sebepleri, bir âlimin rihle haritası, bir fehresenin inşası ve en fazla okunan hadis eserleri gibi bilgilere yer verilmektedir.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"8 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-07-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125282463","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"The Scientific Journey to al-Azhar in the 12th and 15th Centuries and Its Impact on Scientific Development in West Africa","authors":"Mohamadou Aboubacar Maiga","doi":"10.47502/mizan.1095912","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1095912","url":null,"abstract":"Kültürel gelişimin ve bilimsel üstünlüğün dinamiklerinden biri de bilim adamlarının ve öğrencilerin, ilim öğrenmek ve deneyim kazanmak amacıyla dünyanın dört bir yanına yayılmış ilim merkezleri arasında yaptıkları gezi ve seyahatlerdir. Bu ilim merkezlerinden biri de Memlûkler döneminde bilimsel ve kültürel aydınlanmanın en önemli merkezlerinden biri olan Mısırdaki Ezher-i Şerif’tir. O dönemin padişah ve yöneticilerinin buradaki eğitim faaliyetlerine harcama yapmaları, burs ve barınma sağlamaları ve hocalara yüksek maaşlar vermeleri nedeniyle, bütün İslam ülkelerinden ilim talebeleri genelde Mısır’da özellikle de Ezher'de değişik Enstitülerde eğitime teşvik edilmişledir. el-Ezher, Batı Afrika’dan gelen ilim talebelerini cezbetmiş, öğrenciler; yolculuk meşakkatine katlanarak Arap dili ve çeşitli dini ilimleri öğrenmek için Ezher'e gelmişlerdir. Bunlar, Batı Afrika'da eğitim ve fikri kalkınmaya büyük oranda etki etmiş şeyhler ve üstatlar olmuşlardır. Dolayısıyla bu bölgede büyük bir bilimsel faaliyet meydana gelmiştir. Bu noktadan hareketle araştırmamız Tekrûr, Mali, Songhay, Kânım ve Borno’dan Ezher'e teknik ve İslami bilgi elde etmek amacıyla gelen Afrikalı ilim talebelerinin ve âlimlerin yolculuklarını ortaya koymayı amaçlamaktadır.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"17 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114067317","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Hz. Şuayb’ın Kızı ve Hz. Musa Örneğiyle Kur’an-ı Kerim’e Göre Evlilik Öncesinde Gençlerde Bulunması Gereken Özellikler","authors":"Nefise Efe","doi":"10.47502/mizan.1057066","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1057066","url":null,"abstract":"Toplumsal bir varlık olan insan doğası gereği bir ailede dünyaya gelir ve neslini sürdürmek için de yeni bir aile kurar. Aile de toplumun temel taşıdır. Bireylerin aileyi oluştururken geçirdikleri bazı süreçler, onların toplumdan ne derece etkilenip sonrakileri nasıl etkilediğini bize açıkça göstermektedir. \u0000Bu makalede, Kuran-ı Kerim’de anlatıldığı kadarıyla bir ailenin kuruluş aşamaları incelenmiştir. Çalışmaya esas alınan aile, Kasas Suresi 22-28. Ayetlerinde anlatılan Hz. Şuayb’ın kızı ile Hz. Musa tarafından oluşturulmuştur. Yaşadığı olumsuz durum sonucu, yaşadığı bölgeden ayrılarak başka bir coğrafyaya göç eden bir peygamber adayı ile bir peygamber ocağında yetişmiş olan kızın evliliklerine giden süreçte neler yaşandığı ve bu süreçte meydana gelen olaylardan yola çıkarak hangi özelliklerin vurgulandığı belirtilecektir. \u0000Bu araştırmayı yaparken konu dışında diğer ayetlere, konuyu açıklama babında hadislere, çeşitli tefsir kaynaklarına müracaat edilmiş, kelime açıklamaları için de sözlüklerden yardım alınmıştır. \u0000Anahtar Kelimeler: Tefsir, Kur’an-ı Kerim, Hz. Şuayb’ın Kızı, Hz. Musa, Aile.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"35 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115700252","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Kur’an’da Sa‘y Kavramının Semantik Analizi","authors":"Ali Kaya","doi":"10.47502/mizan.1092404","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1092404","url":null,"abstract":"Kelimeler ve kavramlar, bulunduğu bağlama ve izafe edildiği varlığa göre farklı anlamlar ifade ettikleri gibi tarihi süreçte anlamca bazı değişimler geçirirler. Bu değişim, birçok Kur’an kelimesinin de yaşadığı bir durumdur. Farklı formlarıyla Kur’an’da otuz defa geçen sa‘y kavramı da öznesine ve bulunduğu siyaka bağlı olarak değişik manalarda kullanılmıştır. Câhiliye döneminin sosyal ve kabile hayatıyla ilgili olarak olumlu veya olumsuz muhtevayla zikredilen bu kavram, Kur’an bütünlüğünde iman/mümin, zikir ve âhiret kavramlarıyla ilişkilendirilerek olumlu (sâlih amel); fesâd, harâb ve helâk gibi kelimelerle birlikte münafıklara, Yahudilere ve müşriklere izafe edilerek olumsuz anlamda (‘amel-i seyyie) kullanılmıştır. Ayrıca birkaç âyette insan kelimesine nispet edilerek nötr olarak “mutlak amel” manasında geçmiştir. Bu çalışma, sa‘y kavramının anlam tarihine yoğunlaşmayı hedeflemektedir. Bu bağlamda öncelikle klasik lügatler yardımıyla sa‘yın temel/kök anlamı ve câhiliye şiirlerinden istifade edilerek nüzûl öncesine ait anlamları tespit edilmiştir. Akabinde bu kelimenin Kur’an bütünlüğünde ifade ettiği anlamlara değinilmiştir.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"62 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131051106","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Menâr Muhtasarları Bağlamında Önemli Bir Eser: İbn Habîb ve Muhtasari’l-Menâr","authors":"İlyas Kaplan","doi":"10.47502/mizan.1099070","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1099070","url":null,"abstract":"Ebü’l-Berekât en-Nesefî’nin Menârü’l-Envâr’ı Hanefî fıkıh usulüne dair yazılmış en önemli ve en çok okutulan eserlerden biridir. Nesefî, Menâr’ı Pezdevî’nin Kenzü’l-vüsûl ve Serahsî’nin Usûlü’s-Serahsî eserlerini ihtisar edilerek meydana getirmiştir. Menâr’ın tertibinde Pezdevî’nin tertibini esas almıştır. Menâr, yazıldığı günden beri çok rağbet görmüştür. Üzerine birçok şerh yazılmış ve şerhler üzerine haşiyeler kaleme alınmıştır. Eser birçok âlim tarafından manzum hale getirilmiş, ihtisar edilmiş ve Türkçe’ye tercüme edilmiştir. Muhtasarlarından biri de İbn Habîb el-Halebî tarafından yapılmıştır. Menâr’ın muhtasarları arasında en çok rağbet gören de İbn Habîb’in muhtasarı olmuştur. Bu eser üzerine İbn Kutluboğa ve Molla Ali el-Kârî gibi birçok âlim tarafından şerh yazılmıştır. İbn Kutluboğa’nın bu eser üzerine yaptığı şerh günümüzde ve İslâm dünyasının birçok yerinde ilim meclislerinde ders olarak okutulmaktadır. Bu çalışmanın konusu İbn Habîb el-Halebî yazmış olduğu Muhtasari’l-Menâr’dır. Makalede öncelikle İbn Habîb’ten kısaca bahsedilecek, ardından Menâr’ın bazı özelliklerine değinilecek ve son olarak Muhtasar’ın tahlili yapılacaktır.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"54 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121303153","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"BİR MEVLEVİNİN HAYATI","authors":"Ezgi Çabuk","doi":"10.47502/mizan.1118532","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1118532","url":null,"abstract":"Tarihsel süreçte Osmanlı coğrafyasında saygı gösterilen, desteklenen ve önemli bir yere sahip olan tarikatların, İç Anadolu Bölgesi’nde ve özellikle de başkentte yoğunlaştığı bilinmektedir. Bu tarikatlardan biri de Mevlevilik’tir. Mevlevilik, ortaya çıktığı dönemden itibaren geniş bir alana yayılmış, kendine özgü adapları olan bir tarikattır. Bu yazı, \"Bir Mevlevinin Hayatı: 17. Yüzyılda Sufilik Öğretisi ve Ayinleri\" adlı eserin tanıtımı için yazılmıştır.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"410 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124368247","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"İBNÜ’L-ARABÎ’YE İTİRAZ EDEN FUSÛSU’L-HİKEM ŞÂRİHİ: YAZICIOĞLU MEHMED EFENDİ VE MÜNTEHÂ İSİMLİ ESERİ","authors":"Yusuf Kara","doi":"10.47502/mizan.1073119","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1073119","url":null,"abstract":"Osmanlı’da kâtiplik yapmış bir babanın oğlu olarak dünyaya gelen Yazıcıoğlu Mehmed Efendi, XV. asırda yaşamış ve geride yüzyıllar boyunca okunan eserler bırakarak haklı bir şöhrete sahip olmuştur. Babasıyla başladığı tahmin edilen klasik medrese ilimlerini okuma yolculuğu Hacı Bayram Velî vasıtasıyla tasavvufla kesişmiştir. \u0000Bu makalenin girişinde Mehmed Efendi’nin kısaca hayatı ve eserlerine değinilecek ardından Fusûsu’l-Hikem şerhi Müntehâ ile ilgili detaylı bilgi verilecektir. Ayrıca Yazıcıoğlu’nun Fusûs şârihleri arasında konumuna ve şerhte takip ettiği metoda değinilecektir. Müntehâ’da İbnü’l-Arabî’nin fikirlerine yöneltilen eleştiri ve değerlendirmeler de bu çalışmada ele alınacak konular arasındadır.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"285 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114179965","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}