Menâr Muhtasarları Bağlamında Önemli Bir Eser: İbn Habîb ve Muhtasari’l-Menâr

Abstract

Ebü’l-Berekât en-Nesefî’nin Menârü’l-Envâr’ı Hanefî fıkıh usulüne dair yazılmış en önemli ve en çok okutulan eserlerden biridir. Nesefî, Menâr’ı Pezdevî’nin Kenzü’l-vüsûl ve Serahsî’nin Usûlü’s-Serahsî eserlerini ihtisar edilerek meydana getirmiştir. Menâr’ın tertibinde Pezdevî’nin tertibini esas almıştır. Menâr, yazıldığı günden beri çok rağbet görmüştür. Üzerine birçok şerh yazılmış ve şerhler üzerine haşiyeler kaleme alınmıştır. Eser birçok âlim tarafından manzum hale getirilmiş, ihtisar edilmiş ve Türkçe’ye tercüme edilmiştir. Muhtasarlarından biri de İbn Habîb el-Halebî tarafından yapılmıştır. Menâr’ın muhtasarları arasında en çok rağbet gören de İbn Habîb’in muhtasarı olmuştur. Bu eser üzerine İbn Kutluboğa ve Molla Ali el-Kârî gibi birçok âlim tarafından şerh yazılmıştır. İbn Kutluboğa’nın bu eser üzerine yaptığı şerh günümüzde ve İslâm dünyasının birçok yerinde ilim meclislerinde ders olarak okutulmaktadır. Bu çalışmanın konusu İbn Habîb el-Halebî yazmış olduğu Muhtasari’l-Menâr’dır. Makalede öncelikle İbn Habîb’ten kısaca bahsedilecek, ardından Menâr’ın bazı özelliklerine değinilecek ve son olarak Muhtasar’ın tahlili yapılacaktır.