ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ最新文献

筛选
英文 中文
Halil Öztoprak (2012). Kur’an’da Hikmet Tarihte Hakikat ve Kur’an’da Hikmet İncil’de Hakikat
ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Pub Date : 2022-12-30 DOI: 10.24082/2022.abked.390
H. Çelik
{"title":"Halil Öztoprak (2012). Kur’an’da Hikmet Tarihte Hakikat ve Kur’an’da Hikmet İncil’de Hakikat","authors":"H. Çelik","doi":"10.24082/2022.abked.390","DOIUrl":"https://doi.org/10.24082/2022.abked.390","url":null,"abstract":"Halil Öztoprak (2012). Kur’an’da Hikmet Tarihte Hakikat ve Kur’an’da Hikmet İncil’de Hakikat. İstanbul: Demos Yayınları. ISBN: 978-9944-387-01-1. 232 Sayfa.","PeriodicalId":274288,"journal":{"name":"ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ","volume":"103 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116673214","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Editörlerden
ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Pub Date : 2022-12-30 DOI: 10.24082/2022.abked.404
Abked Editorial Board
{"title":"Editörlerden","authors":"Abked Editorial Board","doi":"10.24082/2022.abked.404","DOIUrl":"https://doi.org/10.24082/2022.abked.404","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":274288,"journal":{"name":"ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ","volume":"93 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126209741","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
“Kutsal”dan “Kurgu”ya: Alevi-Bektaşi Ziyaret Kültürünün Talip Apaydın Romanlarına Yansıması
ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Pub Date : 2022-12-30 DOI: 10.24082/2022.abked.399
Erdem Akın
{"title":"“Kutsal”dan “Kurgu”ya: Alevi-Bektaşi Ziyaret Kültürünün Talip Apaydın Romanlarına Yansıması","authors":"Erdem Akın","doi":"10.24082/2022.abked.399","DOIUrl":"https://doi.org/10.24082/2022.abked.399","url":null,"abstract":"Alevi inanç sisteminde; Cemler (Musahip Cemi, Görgü Cemi, Muharrem Cemi vb.), niyaz, semah, on iki hizmet, yakadan geçirme, aşure gibi ritüellerle benzer şekilde geleneksel ritüel bağlamı ziyaret kültüründe de yoğun olarak gözlemlenir. Atalar ve tabiat kültleri (ağaç, ateş, su, toprak, kaya, dağ) inanışlarıyla kutsal olduğuna inanılan mekânları türlü istek ve dileklerle ziyaret etmeyi ifade eden ziyaret kültürü, halk inanışlarının kaynaklık ettiği kutsal mekân ritüelleri, inanç anlatıları, kutsal mekân deneyimi ve katılım motivasyonuyla bir bütünlük teşkil eder. Alevi geleneksel yaşamında oldukça canlı bir profil çizen ziyaret kültürünün olay örgüsüne bağlı olarak kurgusal dünyada da oldukça canlılık gösterdiği Alevi inanç kültürüne hâkim yazarların inanış, anlatı, ritüel ve deneyim noktasında karakterleri ve kurgusal mekânları ziyaret yerleri çevresinde şekillendirdikleri görülür. Bu çalışmada, Köy Enstitülü bir yazar olan Talip Apaydın’ın romanlarında Alevi-Bektaşi inanç dairesinde geleneksel bağlamın önemli bir ifadesi olan ziyaret kültürünün kutsal mekân ritüelleri, inanç anlatıları, halk inanışları çerçevesinde yansımalarına odaklanılmıştır. Talip Apaydın’ın romanlarında yer alan ziyaret yerlerinin niteliği ve niceliği, söz konusu kutsal mekânların karakterlerin etkileşim içerisinde bulunduğu yerler olması sebebiyle önemlidir. Ata kültünden veli kültüne inanç kültürünün sürekliliği içerisinde şekillenen ziyaret kültürü, inanç anlatı geleneğinin ifadesi olan sözlü gelenekte ve kutsal mekân ritüellerinde sembolleşmiştir. Söz konusu bu kültür, Apaydın’ın romanlarında oldukça geniş tasvirlerle, detaylı bir şekilde yer alır. Bu kapsamda çalışmada, Ballı Baba Tekkesi, Tacım Dede Tekkesi ve Keçecidede Türbesi kutsal mekânlarından hareketle Alevi-Bektaşi ziyaret kültürünün Apaydın’ın romanlarına yansıması, anlatı ve ritüel evreninin yanı sıra mekân ve deneyim odaklı bir bakış açısıyla ele alınarak incelenmiş, Apaydın’ın romancılığında önemli yeri olan maddi ve manevi örnekleriyle oldukça çeşitli ve zengin örnekleriyle takip edilebilen halk kültürü; inanç kültürü yönüyle inanış, anlatı, ritüel, deneyim ve motivasyon bağlamında kurgu içerisinde geniş bir şekilde işlendiği görülmüştür.","PeriodicalId":274288,"journal":{"name":"ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130438417","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 1
Viranî Divanı’nın Yazma Nüshaları
ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Pub Date : 2022-12-30 DOI: 10.24082/2022.abked.382
Taha Tuna Kaya
{"title":"Viranî Divanı’nın Yazma Nüshaları","authors":"Taha Tuna Kaya","doi":"10.24082/2022.abked.382","DOIUrl":"https://doi.org/10.24082/2022.abked.382","url":null,"abstract":"Viranî (diğer adlarıyla Âşık Viranî, Viran Abdal, Viranî Baba) XVII. yüzyıl başlarında yaşamış, Aleviliğin Yedi Büyük Ozan’ı arasında gösterilecek kadar halk tarafından sevilip ilgi görmüş, Hurufilik ve Ali-ilahilik inancıyla ön plana çıkan bir tekke şairidir. Günümüze değin Viranî’nin hayatına dair yapılmış olan çalışmalar ve sunulan bilgiler son derece kısıtlı, kesin olmayan, eksik veya yanlış mahiyettedir. Hayatı boyunca söylediği şiirler ve öğütler, çeşitli edebî ürünler olarak bugüne ulaşmıştır. Bu ürünler genel olarak Divan ve Risale olmak üzere iki temel başlıkta toplanmaktadır. Viranî’nin Divan adıyla bilinen eserinde Hurufilik ve Hz. Ali’nin tanrılaştırıldığı Ali-ilahilik inancının işlendiği manzumeler ile çeşitli konularda dinî ve tasavvufi şiirler bulunmaktadır. Viranî, Divan’ında aruzun çok sayıda kalıbını, divan şiiri ve halk şiirinin farklı nazım şekillerini (gazel, musammat gazel, müstezat gazel, dörtleme, murabba, muhammes, müseddes, tercî-bend, mesnevi) kullanarak şekil yönünden en az ortalama bir divan şairi kadar başarılı olduğunu göstermiştir. Viranî Risalesi ise Hurufiliğin kurucusu sayılan Fazlullah’ın Cavidanname adlı eserinin Türkçe özetlenmiş ve yorumlanmış şekli niteliğindedir. Aralarda görüşlerini desteklemek için manzumeler kullansa da genel olarak eser, mensur niteliktedir. Risale’de Hurufilik, tarikat öğretileri ve tasavvufi konular ön plana çıkmaktadır.Bu çalışmanın temel amacı Viranî’nin Divan adlı eserinin el yazması nüshalarını tanıtmak ve bunların üzerine değerlendirmelerde bulunmaktır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle geniş bir literatür taraması yapılarak Millî Kütüphane başta olmak üzere Türkiye’deki devlet, üniversite ve belediye kütüphaneleri, yurt dışındaki devlet ve üniversite kütüphanelerinde bulunan arşivler ve şahıslara ait özel arşivler incelenmiş, Viranî’ye ait olduğu düşünülen, yazma eser niteliğindeki divanlar tespit edilmiştir. Sonrasında, ulaşılan Viranî Divanı nüshaları, şekil ve içerik açısından incelemeye tabi tutulmuştur. Bugüne kadar yapılan Viranî Divanı çalışmalarının genel olarak bir nüshanın günümüz alfabesine aktarılmasından ibaret olması sebebiyle alana kazandırılacak yeni yazma divan nüshaları gelecekteki Viranî çalışmaları için araştırmacılara kolaylık sağlayacaktır.","PeriodicalId":274288,"journal":{"name":"ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ","volume":"111 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131008263","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
“Ocağın Külü Bitmez” Diyarbakır Yöresi Alevi Ocaklarından Güzelşah Ocağı, Türbe ve Emanetleri
ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Pub Date : 2022-12-30 DOI: 10.24082/2022.abked.398
Senem Demirelöz
{"title":"“Ocağın Külü Bitmez” Diyarbakır Yöresi Alevi Ocaklarından Güzelşah Ocağı, Türbe ve Emanetleri","authors":"Senem Demirelöz","doi":"10.24082/2022.abked.398","DOIUrl":"https://doi.org/10.24082/2022.abked.398","url":null,"abstract":"Akkoyunlu Devleti’ne başkentlik yapmış olan Diyarbakır, geçmişten günümüze Türkmen Alevilerinin ve ocaklarının yerleşik olduğu bir yöre olma özelliğine sahiptir. Bu ocaklar arasında ilk evre Alevi ocakları arasında sayılan Dede Garkın Ocağı, Seyyid Battal Gazi Ocağı, İmam Zeynel Abidin Ocağı, Sarı Saltık Ocağı ve Ağuiçen Ocağı vardır. Daha sonraki dönemlerde oluşan Güzelşah Ocağı, Zelil Kalender Ocağı, Beyazıd Bostan Ocağı, Ersefil Ocağı, Bozkurt Ocağı ve Bab-ı Sor Ocağı yöreye özgü diğer ocaklardır. Son yıllarda yapılan çalışmalar, Diyarbakır’ın tarihî açıdan bir Türkmen ve Kızılbaş şehri olduğunu göstermiştir. Safevilerin öncülerinden Şeyh Cüneyd ve Şeyh Haydar’ın uzunca bir süre Akkoyunlu Devleti’nin başkenti olan bu şehirde kaldıkları ve önemli sayıda kendilerine bağlı Türkmen topluluklarını derviş edindikleri bilinmektedir. Yine Diyarbakır, Safevi Devleti’nin kurucusu Şah İsmail’in ana yurdudur. Bu makale, Diyarbakır yöresinde yerleşik on üç Türkmen Alevi ocağından biri olan Güzelşah Ocağı’nı ve Diyarbakır’ın Çınar ilçesine bağlı Altunakar köyünde bulunan ocak türbesini ve kutsal kabul edilen emanetlerini konu almıştır. Güzelşah Ocağı’na mensup ailelerin şahsi arşivinde bulunan ve ilk kez bu çalışmada tespit edilen -Şah’ın Pabucu (Antalya teki), Zülfîkâr Mührü/Hâtemi, Ashab-ı Kehf Mührü/Hâtemi; alem/sancak, görgü ağaçları (erkân ağacı/alacadeğnek/tarik/çub-ı tarik/desteçup/değnek/serdeste), kakma, mermer çerağlık/mumluk gibi adlandırılan- bazı emanetlerin kullanım amaçları, ocağın mensup ve talipleriyle yapılan görüşmelerle açıklanmaya çalışılmıştır. Bu araştırma, Diyarbakır Türkmen Alevilerinden olan ocak mensuplarının, Türkmen ve Alevi kimliklerinin oluşumunda geçmişten günümüze geniş bir alana yayılan göç yollarını takip ederek; Diyarbakır, İzmir ve Antalya üçgeninde, yaklaşık yüz yirmi günlük saha araştırmasından derleme yapılarak oluşturulmuştur. Yapılan derlemeler, sözlü ve yazılı kaynakların ışığında işlevsel halk bilimi kuramı kapsamında incelenmiş ve değerlendirilmiştir.","PeriodicalId":274288,"journal":{"name":"ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ","volume":"32 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115468585","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Fichte ve Yunus Emre'de Arı Ben’in İfadesi
ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Pub Date : 2022-07-15 DOI: 10.24082/2022.abked.362
A. Acar, S. Acar
{"title":"Fichte ve Yunus Emre'de Arı Ben’in İfadesi","authors":"A. Acar, S. Acar","doi":"10.24082/2022.abked.362","DOIUrl":"https://doi.org/10.24082/2022.abked.362","url":null,"abstract":"Bu çalışma Fichte ve Yunus Emre’de Arı Ben’in ele alınış ve ifade ediliş tarzlarındaki ortak temalara yer vermektedir. Bu amaçla çalışma, Batı zihin dünyasında Descartes’le başlayan modern öznenin Alman İdealizmine kadar varılan süreçte giderek saltık özneye dönüşmesine ve Fichte’de her şeyin temeline konan Arı Ben’in ifadesine yoğunlaşmaktadır. Özne nesne dualitesi birliğe kavuşturmak, varoluşu Ben’in etkinlik alanı ve ürünü olarak tek bir ilkeye dayalı olarak açıklamak Fichte’nin önüne koyduğu temel amaç olacaktır. Benzer şekilde varlığın Arı Ben tarafından kurulması, Fichte’de olduğu üzere Yunus Emre için de ortak bir söylem olarak ele alınıp işlenecektir. Her iki düşünürde de Ben’in ben olmayanla kendini dolayımlaması ve insanın etik bir varlığa dönüşmesi, Ben’in kendisini bilmesinin bu dolayımla mümkün olacağının vurgulanması üzerinde durulacaktır. İnsan’ın bir/başka insanla insanlaşabileceği, iradi öznenin kendini bilmesinin ise kendi yapıp etmeleri üzerinden gerçekleşeceği düşüncesi makalenin üzerinde düşündüğü temel tema olacaktır. Fichte ve Yunus Emre, ancak ortak insanlık ideali altında etik bir öznenin ve ideal toplumsal yaşantının mümkün olabileceğine dönük bir söylemde bulunmuş ve Arın/ilahi Ben’in sonlu ve sınırlı benler aracılığıyla kendini açığa vurduğunu belirtmişlerdir. Her iki bakış açısından da insanı ve insanlığı göz önüne almayan bir yaklaşımın Tanrısal bir yaşantıyı kavrayamayacağı ve kendinde bir ahlak olarak deneyimleyemeyeceği vurgulanır. Fichte ve Yunus’un düşüncesinde tüm varoluş Ben’in kendisini koyması olması bakımından her varoluşun sorumluluğunun üstlenilmesi de insan olmanın zorunlu gereğidir. İnsanı ciddiye almayan, her Ben’i kedinden ve kendi kadar kıymetli görmeyen, pratik aklın alanında kendini bir eylem varlığı olarak bir başka insan için ortaya koymayan bir iradenin inancının ve ahlakının şüpheli olacağı düşünülür. Her iki düşünürde de insan özgür ve biricik bir varlık olarak düşünülmüş ve insanın kendi asli içeriğini dışarda da inşa etmesi isteminde bulunulmuştur.","PeriodicalId":274288,"journal":{"name":"ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ","volume":"36 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-07-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129647777","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Alevîlik-Bektaşîlik Araştırmalarında Yöntem Problemi Etrafında Bazı Düşünceler
ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Pub Date : 2022-07-15 DOI: 10.24082/2022.abked.306
Harun Yıldız
{"title":"Alevîlik-Bektaşîlik Araştırmalarında Yöntem Problemi Etrafında Bazı Düşünceler","authors":"Harun Yıldız","doi":"10.24082/2022.abked.306","DOIUrl":"https://doi.org/10.24082/2022.abked.306","url":null,"abstract":"Son dönemlerde dikkat çekici biçimde yoğunlaştığı görülen Alevîlik-Bektaşîlik araştırmalarında karşılaşılan sorunların önemli bir kısmı, yöntem ve yaklaşım problemlerinden kaynaklanmaktadır. Yöntem problemi, her şeyden önce çalışılan konu, mesele ve sorunlarla ilgili olarak bilimsel anlamda doğru ve geçerli bilgiye ulaşabilme ve bu bilgileri doğru ve gerektiği biçimde analiz etme ve değerlendirebilme problemidir. Bu nedenle ciddi problemler yumağı içinde boğuşan Alevîlik-Bektaşîlik araştırmalarında bilimsel metodolojiyi önceleyen bir anlayış ile tarafsız bir yaklaşımı öne çıkarmak suretiyle ideolojik ve politik tutumlardan uzak durmak, olmazsa olmaz bir zorunluluktur. Ayrıca, konunun politik ya da ideolojik tartışmalara malzeme olmaktan kurtarılması için böyle bir yaklaşım, oldukça önemlidir. Aksi halde farklı birtakım etkenler ve ideolojik bakış açıları ile yapılan çalışmalar, konunun daha iyi anlaşılıp çözümlenmesini bir kenara bırakın, konuyu daha karmaşık ve içinden çıkılmaz bir duruma getirecektir. Alevîlik-Bektaşîlik konusunun çok yönlü olduğunu unutmadan hareket etmek gerektiği de ortadadır; zira bu konu, sosyal bilimlerin konusu olduğu kadar, aynı zamanda ilahiyat bilimlerinin de konusudur. Bu yüzden tarihsel, dinî, siyasal, sosyolojik ve güncel boyutlara da sahiptir. Bu çerçevede önemli bir tarihsel derinliğe sahip olan konunun tarihsel arka planını bilmek, bu süreci sağlam bir biçimde çözümlemek ve bu süreçte ortaya çıkan pek çok etkeni dikkate almak, bize büyük avantajlar sağlayacaktır.Bu makalede, ülkemizde yapılan Alevîlik-Bektaşîlik araştırmalarında genel hatlarıyla ortaya çıkan yöntemle ilgili problemler üzerinde durmaya ve bu problemler etrafında bazı düşünceler ortaya koyarak birtakım çözümler sunmaya çalışacağız. Bu çerçevede öncelikle literatürde karşılaşılan ana problemler ortaya konulacak, arkasından bu noktada üzerinde durulması gereken metodoloji merkezli ve konuyu daha iyi anlamaya yönelik öne çıkan araştırma alanları ve bu alanlara yönelik değişik yaklaşımlarla birlikte tartışmaların odağındaki isim olan Hacı Bektaş Velî üzerinde durulacaktır.","PeriodicalId":274288,"journal":{"name":"ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ","volume":"19 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-07-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122251942","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Bülent Akın (2020). Kızılbaş Oğuzlar ve Şah İsmail’in Anayurdu Diyarbakır -Tarih, İnanç, Kimlik, Ocaklar ve Ritüeller-
ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Pub Date : 2022-07-15 DOI: 10.24082/2022.abked.375
Elif Şahin
{"title":"Bülent Akın (2020). Kızılbaş Oğuzlar ve Şah İsmail’in Anayurdu Diyarbakır -Tarih, İnanç, Kimlik, Ocaklar ve Ritüeller-","authors":"Elif Şahin","doi":"10.24082/2022.abked.375","DOIUrl":"https://doi.org/10.24082/2022.abked.375","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":274288,"journal":{"name":"ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ","volume":"32 3 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-07-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127179887","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Yunus Emre Divan’ında Hızır-İlyas Kültü
ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Pub Date : 2022-07-15 DOI: 10.24082/2022.abked.370
Hüseyin Aksoy
{"title":"Yunus Emre Divan’ında Hızır-İlyas Kültü","authors":"Hüseyin Aksoy","doi":"10.24082/2022.abked.370","DOIUrl":"https://doi.org/10.24082/2022.abked.370","url":null,"abstract":"Farklı disiplinlerde kısmen birbirine yakın anlamlarda kullanılan “kült” kavramının “ortak çağrışımlar uyandıran, dini tören veya inanç” şeklinde genel bir tanımı yapılabilir. Toplumları anlamak adına, onların inanç sistemi ve ritüelleriyle yarattığı kültleri incelemek faydalı olacaktır. Çünkü mitolojiler, inanç sistemleri ve kültürler, büyük ölçüde bu kültlerin etrafında oluşup şekillenmişlerdir. Mitik dönemlerde oluşup şekillenmeye başlayan kültlerin bireyler ve toplumların üzerindeki etkisi günümüzde de devam etmektedir. Kült ile bağlantılı olarak kültür, insanların yapıp etmeleri sonucunda ortaya çıkan, gelişen ve dolayısıyla üretilen bir semboller dizisi halinde var olmaya devam etmektedir. Bu açıdan kültleri araştırmak, anlamak, anlamlandırmak ve çözümlemeye çalışmak “ilk ve en eski kültür kalıntılarını” gün yüzüne çıkarmak anlamına da gelmektedir. Atalar kültü olarak kabul edebileceğimiz Hızır ile İlyas, ab-ı hayatı (ölümsüzlük suyunu) içerek ölümsüzlüğe kavuştuğu düşünülen ruhani varlıklardır. Hızır-İlyas ile ilgili anlatılar, Türk halk inanışında büyük bir yer edinmiş, divan ve halk edebiyatına mensup pek çok kültür aktarıcısına ilham kaynağı olmuştur. Türk kültürünün farklı cephelerini şiirlerinde saf bir dille ele alan Yunus Emre de bu kültten doğrudan veya dolaylı olarak istifade etmiştir. Bu nedenle Yunus Divanı’nda halk ve divan edebiyatının ortak mazmunlarından biri olarak Hızır-İlyas kültü öne çıkmaktadır. Bu makalede, Yunus’un divanında Hızır İlyas kültüne dair izler tespit edilmiş ve yorumlanmıştır.","PeriodicalId":274288,"journal":{"name":"ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ","volume":"43 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-07-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121799989","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
An Assessment of The Mahdi Discourse in the Shahkulu Rebellion and Hijri 1000 对沙赫库鲁叛乱和回历1000年中马赫迪话语的评价
ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Pub Date : 2022-07-15 DOI: 10.24082/2022.abked.368
Mihriban Artan
{"title":"An Assessment of The Mahdi Discourse in the Shahkulu Rebellion and Hijri 1000","authors":"Mihriban Artan","doi":"10.24082/2022.abked.368","DOIUrl":"https://doi.org/10.24082/2022.abked.368","url":null,"abstract":"Throughout the history of Islam, many people who wanted to benefit from the power of the Savior concept declared themselves “Mahdi”. In addition, members of many political formations, religious-mystical groups and sects accepted the leader of the community to which they belonged as Mahdi. The existing powers, political formations/ movements and beliefs that these Mahdis saw as rivals have become a symbol of evil against them. Thereby a tremendous rivalry, representing good and evil, developed between them. In this rivalry, the goal of the leaders or belief leaders, who declared themselves Mahdi, was to eliminate the rival political formations, raise themselves to the dominant position and seize power. This situation has been occurred since the early days of Islam and this kind of cases have always had similar characteristics. Similar methods have been used in most of the rebellions organized around this idea. Shahkulu which occurred in 1511 was undoubtedly manifested by similar ways.This paper will examine the Mahdian aspect of the Shahkulu Rebellion and the methods applied by Shahkulu. The study will have some basic questions in this direction and will make some inferences about the role of the Mahdi discourse in the Shahkulu Rebellion within the scope of these questions. How was the phenomenon of Mahdi understood in 16th-century Islam? Why did the leaders of the 16th-century Islamic states (Ottoman, Safavid and Mughal Empires) and sects use the title Mahdi? How did Shahkulu reach the rank of Mahdi? What metaphors of the Mahdi concept did Shahkulu use? How did Shahkulu utilize Shah Ismail’s charisma for his political interests? The answers to all these questions, which present the basic questions of our study, will be given in the conclusion.Within the scope of the above-mentioned questions, this paper will try to enlighten the effect of Hijri 1000 on the Mahdi concept in the 16th century, the nature that the Mahdi discourse (seen in the Shahkulu Rebellion wich was the first of the Kizilbash uprisings with the Mahdi concept, emerged in the 16th century) gave to the rebellion, and the ground prepared for the next uprisings. Besides, the paper will discuss and compare the main sources, reports, letters and researches by using a descriptive, interpretive and holistic method.","PeriodicalId":274288,"journal":{"name":"ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ","volume":"49 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-07-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126944371","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 1
0
×
引用
GB/T 7714-2015
复制
MLA
复制
APA
复制
导出至
BibTeX EndNote RefMan NoteFirst NoteExpress
×
提示
您的信息不完整,为了账户安全,请先补充。
现在去补充
×
提示
您因"违规操作"
具体请查看互助需知
我知道了
×
提示
确定
请完成安全验证×
相关产品
×
本文献相关产品
联系我们:info@booksci.cn Book学术提供免费学术资源搜索服务,方便国内外学者检索中英文文献。致力于提供最便捷和优质的服务体验。 Copyright © 2023 布克学术 All rights reserved.
京ICP备2023020795号-1
ghs 京公网安备 11010802042870号
Book学术文献互助
Book学术文献互助群
群 号:604180095
Book学术官方微信