{"title":"Sprawozdanie z VI Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej pt. Oblicza miłości. Przeszłość – Teraźniejszość – Perspektywy","authors":"Patryk Barszcz","doi":"10.21697/ucs.2022.29.1.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ucs.2022.29.1.10","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":208544,"journal":{"name":"Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne","volume":"60 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128476223","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Stylowa święta – meksykański kult Santa Muerte (Święta Śmierć) a moda","authors":"Karolina I. Kaleta","doi":"10.21697/ucs.2022.29.1.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ucs.2022.29.1.05","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest analiza związków pomiędzy kultem meksykańskiej świętej ludowej Santa Muerte (Święta Śmierć), a szeroko pojmowaną modą. Zarys źródeł kultu i jego historii przybliża specyfikę tego fenomenu religijnego, którego popularność w ostatnich dekadach gwałtownie wzrosła. Postać Świętej Śmierci wciąż jednak pozostaje niedostatecznie zbadana, co więcej, otaczają ją liczne kontrowersje i nieścisłości, bezpośrednio wiążące jej wyznawców ze światem przestępczym, a samą patronkę określające jako narkoświętą. Wśród poruszanych w artykule zagadnień znalazła się praktyka dekorowania ołtarzy poświęconych patronce oraz zwyczaj przebierania figury w specjalnie przygotowane szaty. Podjęta została również próba interpretacji poszczególnych elementów otaczających figurę oraz modyfikacji, którym jest ona poddawana, w celu zaprezentowania relacji pomiędzy wizerunkiem świętej a intencjami modlących się. W dalszej części artykułu uwzględniony został wpływ wizerunku świętej śmierci na fashion industry oraz jego obecność na odzieży, gadżetach i w tekstach (pop)kultury. Tematem rozważań były też trendy panujące wśród wyznawców Świętej Śmierci oraz ich oddziaływanie na rozwój przemysłu ezoterycznego. Artykuł poddawał również analizie rolę portali społecznościowych w przeobrażeniach zachodzących w wizualnym aspekcie tego kultu.","PeriodicalId":208544,"journal":{"name":"Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne","volume":"30 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129099078","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Zachowania suicydalne w opinii młodzieży licealnej (wybrane aspekty). Sprawozdanie z badań empirycznych","authors":"Natalia Wojak","doi":"10.21697/ucs.2022.29.1.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ucs.2022.29.1.09","url":null,"abstract":"Współcześnie żyjemy w warunkach określanych mianem społeczeństwa ryzyka, w których obok rozmaitych udogodnień nasza codzienność i związane z nią postawy i zachowania narażone są na coraz większą niepewność oraz kryzysy – w tym zachowania samobójcze. Temat poruszany w niniejszym opracowaniu sytuuje się w kontekście zagubienia współczesnej młodzieży i dotyczy suicydalności młodych jako jednego z przejawów dezintegracji społecznej i tożsamościowej oraz załamania kontroli społecznej. W opracowaniu podsumowano rezultaty jednego z etapów badań autorskich o charakterze ankietowym. Ukazano opinie młodzieży licealnej na temat samobójstwa, w tym jego uwarunkowań, konsekwencji, zasięgu oddziaływania na środowisko młodzieżowe oraz działań postwencyjnych.","PeriodicalId":208544,"journal":{"name":"Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne","volume":"106 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127087806","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Altruizm w kontekście ekonomicznym – analiza wybranych modeli i badań ekonomii behawioralnej","authors":"Magdalena Wasilewska","doi":"10.21697/ucs.2022.29.1.06","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ucs.2022.29.1.06","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest zarysowanie teorii, a także kierunku i wyników badań dotyczących altruizmu oraz zachowań prospołecznych w ekonomii. W tekście zostały przedstawione podstawowe założenia ekonomii neoklasycznej, według której decydenci są samolubni i racjonalni oraz maksymalizują własną użyteczność, a następnie ekonomii behawioralnej, będącej alternatywnym spojrzeniem na racjonalność jednostek w obliczu wyborów ekonomicznych. Następnie została omówiona metodologia i wyniki badań nad altruizmem w ekonomii eksperymentalnej z użyciem gry ultimatum, gry dyktator oraz gry o dobro publiczne. W końcowej części pracy opisano wybrane postacie funkcji użyteczności proponowane przez ekonomię behawioralną, uwzględniające, że na użyteczność decydentów ekonomicznych nie wpływa wyłącznie ich własne dobro lub majątek, ale także sytuacja i dobrobyt innych.","PeriodicalId":208544,"journal":{"name":"Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne","volume":"26 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130514060","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Zainteresowania poznawcze i osiągnięcia w nauce młodzieży szkół średnich – uzupełnienie ustaleń badawczych Janusza Mariańskiego i porównanie z danymi dotyczącymi młodzieży akademickiej","authors":"Marcin Choczyński","doi":"10.21697/ucs.2022.29.1.08","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ucs.2022.29.1.08","url":null,"abstract":"Tematem niniejszego komunikatu badawczego są archiwalne już dane uzyskane w 2017 r. z ogólnopolskich badań socjologicznych młodzieży szkół średnich (nazywanych również w kontekście reformy systemu edukacji z 1999 r. ponadgimnazjalnymi) i młodzieży akademickiej, zatytułowanych Młodzież a wartości. Dotyczą one pola zainteresowań oraz osiągnięć w nauce młodzieży szkół średnich. Warto dodać, że badania z 2017 r. były kontynuacją serii analiz socjoreligijnych przeprowadzanych w latach 1988, 1998 oraz 2005. Badania z 2017 r. zaowocowały wydaniem dwóch niezależnych publikacji – autorskiej monografii Janusza Mariańskiego pt. Kondycja religijna i moralna młodzieży szkół średnich w latach 1988–1998–2005–2017 (2018) oraz pracy pod redakcją naukową Sławomira H. Zaręby i Marcina Zarzeckiego, zatytułowanej Między konstrukcją a dekonstrukcją uniwersum znaczeń. Badania religijności młodzieży akademickiej w latach 1988–1998–2005–2017 (2018). W pierwszej wymienionej pracy nie omówiono jednak danych dotyczących zainteresowań oraz osiągnięć w nauce młodzieży szkolnej, stąd też prezentowane są one zbiorczo po raz pierwszy w niniejszym tekście. Warto zauważyć, że zainteresowania młodzieży są dość spójne (preferencja muzyki i popularnej kultury medialnej, mniejsze zainteresowanie kulturą wysoką, elitarną), zmieniają się natomiast formy uczestnictwa i idei zainteresowań (przede wszystkim wirtualizacja).","PeriodicalId":208544,"journal":{"name":"Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne","volume":"100 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132788672","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Współczesne koncepcje cyklicznej zmiany społecznej","authors":"M. Bieńkowski","doi":"10.21697/ucs.2022.29.1.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ucs.2022.29.1.03","url":null,"abstract":"Przedmiotem artykułu jest zagadnienie cyklicznej zmiany społecznej zawartej w koncepcjach dwudziestowiecznych badaczy. Zmiana społeczna może być ujęta w formie powtarzającego się cyklu lub w sposób linearny. W pierwszym przypadku przebiega ona w taki sposób, że bieg wydarzeń powraca po jakimś czasie do punktu początkowego. Koncepcja cyklicznej zmiany społecznej ma długie tradycje sięgające antyku, jednak na przestrzeni stuleci podejście to nie znalazło wielu kontynuatorów. Celem niniejszej pracy jest nie tylko zaprezentowanie współczesnych teorii cyklicznych, ale także analiza mechanizmów podziału cykli. Zostaną w niej zbadane teorie Oswalda Spenglera oraz Arnolda Toynbee opisujące mechanizmy zmiany w odniesieniu do cyklu rozwoju oraz upadku cywilizacji oraz najbardziej uznane socjologiczne koncepcje cykliczne autorstwa Vilfredo Pareto oraz Pitirima Sorokina. W artykule zostaną także przeanalizowane dwie teorie cykliczne z przełomu XX i XX I w. Koncepcja cyklu pokoleniowego Neila Howe’a i Williama Straussa oraz koncepcja cykli sekularnych Piotra Turchina. Istotne jest także porównanie wskazanych teorii z dwudziestowiecznymi uznanymi w socjologii koncepcjami cyklicznymi.","PeriodicalId":208544,"journal":{"name":"Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne","volume":"80 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124855961","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Zderzenie ideologii i utopii. Jakobińskie ruchy społeczne XXI w. w świeckiej odsłonie","authors":"T. Korczyński","doi":"10.21697/ucs.2022.29.1.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ucs.2022.29.1.02","url":null,"abstract":"W artykule punktem wyjściowym uczyniono teoretyczną analizę zjawiska ideologii i utopii na podstawie klasycznego dzieła socjologicznego Karola Mannheima, które skonfrontowano następnie z koncepcją Szemuela N. Eisenstadta przedstawioną w eseju O jakobińskim komponencie ruchów fundamentalistycznych. Powstała w ten sposób synteza stanowi model teoretyczny przydatny do prześledzenia owego „elementu jakobińskiego” występującego w niektórych ruchach społecznych. Zaproponowano badanie świeckich ruchów społecznych z pominięciem ruchów religijnych. W ramach analizy nurtów świeckich uwzględniono ruchy anarchistyczne oraz feministyczne. W konkluzji wskazano, że po pierwsze, zarówno wątki ideologiczne, jak też utopijne nie są obce różnym strukturom wiedzy i działaniom społecznym, procesom intelektualnym oraz społecznym, po drugie, wiedza społeczna generowana, dystrybuowana i umacniana w rozmaitych i różniących się od siebie środowiskach społecznych ma w gruncie rzeczy podobne źródła, struktury i genezę.","PeriodicalId":208544,"journal":{"name":"Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne","volume":"54 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115478856","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Pickup artists jako subkultura ponowoczesnego ryzyka","authors":"Artur Malec","doi":"10.21697/ucs.2022.29.1.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ucs.2022.29.1.04","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest przybliżenie zjawiska subkultury uwodzicieli – pickup artists (PUA), których działalność rozpoczęła się w Stanach Zjednoczonych i głównie dzięki Internetowi pojawiła się na całym świecie, także w Polsce. Obecność subkultury uwodzicieli jest wynikiem przemian, które zaszły w czasach ponowoczesności, i wpisuje się w koncepcję społeczeństwa ryzyka Ulricha Becka. W artykule scharakteryzowano główne cechy społeczności PUA, która posiada własny sposób opisu (języka) oraz świat wartości, co pozwala ją ujmować jako rodzaj subkultury, a także współczesnego ruchu maskulinistycznego wychodzącego naprzeciw pewnym oczekiwaniom mężczyzn w sferze budowania intymnych relacji z kobietami. Przedstawiona została również historia rozwoju zjawiska pickup artists oraz kontrowersje związane z działalnością społeczności uwodzicieli. Sam wzór procesu uwodzenia, zaczerpnięty z jednego z podręczników uwodzenia, opisano przy użyciu koncepcji dramaturgicznej interakcjonisty Ervinga Goffmana, która przedstawia uwodziciela jako aktora, a sam proces uwodzenia określa występem teatralnym.","PeriodicalId":208544,"journal":{"name":"Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne","volume":"11 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131663734","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Młodzi w świecie nauki: dziedzictwo wiedzy i nowe perspektywy badawcze. Wstęp redaktorki tomu","authors":"M. Ostrowska","doi":"10.21697/ucs.2022.29.1.01","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ucs.2022.29.1.01","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":208544,"journal":{"name":"Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne","volume":"32 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130090992","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}