Belgi Dergisi最新文献

{"title":"CUMHURBAŞKANI CELAL BAYAR’IN LÜBNAN ZİYARETİ (16-22 HAZİRAN 1955)","authors":"Nesrin Hangül","doi":"10.33431/belgi.1383202","DOIUrl":"https://doi.org/10.33431/belgi.1383202","url":null,"abstract":"400 yıl Osmanlı idaresi altında yaşayan Lübnan, Osmanlı Devleti’nin 1918’de bölgeden çekilmesiyle birlikte Fransa’nın mandası altına girdi. Bu dönemde Türkiye-Lübnan ilişkileri Fransa’nın önderliğinde gelişti. 1943 yılına kadar Fransa hâkimiyeti altında yaşayan Lübnan bu tarihte bağımsızlığını ilan etti. 1946 yılında da tam bağımsızlığına kavuştu. Türkiye, 1946’da Lübnan’ın bağımsızlığını tanıdı. \u0000İki ülke arasındaki temaslar Lübnan Cumhurbaşkanı Beşara El Huri’nin 1946’da Türkiye’yi ziyaret etmesiyle başladı. 1955 Ocak ayında Başbakan Adnan Menderes Lübnan’a gitti. Lübnan Cumhurbaşkanı Camille Shamoun 1-10 Nisan 1955 tarihinde Türkiye’yi ziyaret etti. Camille Shamoun, bu ziyaretini iade amacıyla Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ı Lübnan’a davet etti. Cumhurbaşkanı Celal Bayar 16-22 Haziran 1955 tarihleri arasında Lübnan’a resmi bir ziyaret gerçekleştirdi. Bu ziyarete Başbakan Adnan Menderes’in de katılması beklenirken Başbakan Adnan Menderes işlerinin yoğunluğu nedeniyle katılamadı. \u000016 Haziran’da başlayan resmi ziyarette Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Lübnan’da büyük bir sevgi gösterisiyle karşılandı. Lübnan’ın Beyrut başta olmak üzere Sayda, Baalbek, Bahamdun, Zahle, Trablusşam, Duhur el Şuheyr gibi şehir ve kasabaları ziyaret edildi. Ziyaretler esnasında resmi heyetin geçtiği bütün cadde ve sokaklar bayraklarla, hoş geldin yazılarıyla donatıldı. Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve beraberinde bulunan ekip resmi makamlar ve halk tarafından büyük heyecan ve coşkuyla karşılandı. \u0000Çalışmada Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın 16-22 Haziran 1955 tarihlerinde Lübnan’a yaptığı resmi ziyaret ele alındı. Ayrıca Lübnan’ın kısa tarihine, Türk-Lübnan ilişkilerine değinildi. Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın Lübnan ziyareti basında geniş bir yankı uyandırdı. Ziyaret haberleri gün gün basına yansıdı. Bu bakımdan çalışma oluşturulurken özellikle Cumhuriyet, Milliyet ve Akşam gazeteleri başta olmak üzere süreli yayınlar başvuru kaynağı oldu. Bunun yanı sıra arşiv belgelerinden, kitap, makale ve tez çalışmalarından da faydalanıldı.","PeriodicalId":164471,"journal":{"name":"Belgi Dergisi","volume":"53 35","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141339415","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİNDE KÜRTAJ YASAĞI İLE İLİŞKİLİ SUÇLAR VE BASINDAKİ YANSIMALARI","authors":"Ahmet Yılmaz","doi":"10.33431/belgi.1437309","DOIUrl":"https://doi.org/10.33431/belgi.1437309","url":null,"abstract":"Osmanlı devletinin nüfusu arttırmaya yönelik politikaları Erken Cumhuriyet döneminde de devam etmiştir. Bu politikalar, doğal olarak insanların bedensel varlıklarının yanında üreme sağlıklarının da kontrol edilmesi anlamına gelmekteydi. Böylece kürtaj yasağı, devletin kadının doğurganlığını kontrol etmesinin önemli bir aracı olarak karşımıza çıkmaktadır. Kürtaj, 1926 tarihinde kabul edilen 765 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda “hayat ve vücut bütünlüğü hakkı” gerekçe gösterilerek bir suç olarak kabul edildi ve “Kasten Çocuk Düşürmek ve Düşürtmek” başlığı altında incelenerek 468, 469, 470, 471, 472, 473, 474, 475 ve 476 numaralı maddelerinde bununla ilgili cezai düzenlemeler getirildi. 1927 yılında gerçekleştirilen nüfus sayımının, nüfus artışının istenen oranda gerçekleşmediğini göstermesiyle kürtaj ile ilgili çeşitli düzenlemelere gidildi. Önce 1930 tarihli 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun 152 numaralı maddesi çocuk düşürmeyi sağlayan ilaçların satışı yasaklandı. Daha sonra bu konu 1936 tarihinde kabul edilen 3038 sayılı “Türk Ceza Kanunu’nun Bazı Maddelerini Değiştiren Kanun” ile “Eşhasa Karşı Cürümler” başlığı altında “Irkın Tümlüğü ve Sağlığı Aleyhine Suçlar” içerisinde tanımlanarak 468, 469, 470, 471 472 numaralı maddelerle yeni düzenlemeler getirildi. Bu yasalarla kürtaj yasağı ile ilişkili çeşitli suçlar tanımlamıştır. Kürtajın yasadışı olmasıyla beraber evlilik dışı ilişki, tecavüz veya yoksulluk nedeniyle bebeğin bakımını sağlayamama kaygısıyla ilişkili istenmeyen gebelik yaşayan kadınlar devletin denetiminin dışında, sağlıksız ve güvensiz bir şekilde çocuk düşürmeye devam etmişlerdir. Güvensiz kürtaj yaptıran kadınlar üreme sağlığının bozulmasıyla karşılaşmışlar ya da çocuk düşürmek için kullandıkları ilaçlar nedeniyle yaşamlarını yitirmişlerdir. Bu türlü olaylarla ilişkili çocuk düşürme olayları ile ilgili haberler dönemin gazetelerinde yer almıştır. Yenidoğan cinayeti ya da çocuk terki suçlarının da kürtaj yasağı ile ilişkisi sorgulanmış ve yine basında yer alan ilgili haberler takip edilmiştir. Bu makale, belirtilen çerçevede kürtaj yasağı ile ilişkili suçları basındaki yansımaları ile örneklemeyi amaçlamaktadır.","PeriodicalId":164471,"journal":{"name":"Belgi Dergisi","volume":"47 21","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141349461","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"1923-1945 YILLARI ARASI TÜRKİYE’DE ALMAN KÜLTÜR POLİTİKALARI VE ETKİLERİ","authors":"Ayşegül Şentürk Yiğit","doi":"10.33431/belgi.1460288","DOIUrl":"https://doi.org/10.33431/belgi.1460288","url":null,"abstract":"II. Abdülhamit döneminde gelişmeye başlayan Türk-Alman ilişkileri Bağdat demiryolu projesi ile ekonomik anlamda artarken, uzmanların barışçı nüfuz siyaseti olarak ifade ettikleri politikayla Almanya, Osmanlı topraklarında birçok imtiyaz elde etmiştir. I. Dünya Savaşında müttefik olan Almanya ve Osmanlı Devleti bu savaşı kaybetmiş, Osmanlı Devleti yıkılarak yeni adı ve rejimiyle Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur. Türkiye ve Almanya arasında ilişkiler 1924 Antlaşması ile tekrar başlamış, Alman nüfuzu kısa sürede Türkiye’de I. Dünya savaşı öncesi konumuna ulaşmıştır. İki dünya savaşı arası yıllarda otoriter ve faşist rejimlerin benimsediği propaganda faaliyetlerinden Türkiye’de nasibini almış, başta iktisadi olmak üzere siyasi ve kültürel Alman nüfuzu tüm Türk kurumlarında etkili olmaya başlamıştır. Bu çalışmada 1923-1945 yılları arası iki ülke ilişkilerinin temel karakteri ile ilgili bulgulara ulaşılmaya çalışılmış ve Türkiye’deki Alman kültür etkisi ele alınmıştır.","PeriodicalId":164471,"journal":{"name":"Belgi Dergisi","volume":"6 10","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141349214","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ALBAY TALAT AYDEMİR’İN 21 MAYIS 1963’TE YAPTIĞI İKİNCİ DARBE GİRİŞİMİ VE YARGILANMASININ TÜRK BASININA YANSIMALARI","authors":"Murat Talu, Ö. Umar","doi":"10.33431/belgi.1272715","DOIUrl":"https://doi.org/10.33431/belgi.1272715","url":null,"abstract":"Mustafa Kemal Atatürk döneminde siyasi rejimin ve inkılapların koruyucusu görevinde bulunan ordu, İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanı olmasının ardından bu görevinin dışına çıkarak politikanın içine girmek zorunda kalmıştır. Orduda rejime yönelik ilk hareketlenmeler İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanlığı döneminde başlamış ancak örgütler 1950 tarihinde Demokrat Parti’nin seçim yoluyla iktidara gelmesiyle aktif bir müdahale olmadan dağılmıştır. \u00001950 – 1960 yılları arasında iktidarda bulunan Demokrat Parti, 1954’ten sonra yaptığı faaliyetler ile ordunun tepkisini çekmiş ve iktidarı devirmek adına ilk kez bu yıllarda ihtilal örgütleri kurulmuştur. 1954 yılından itibaren Ankara ve İstanbul’da birbirinden bağımsız ihtilal örgütleri kurulmuş ve Demokrat Parti iktidarını devirmek için gizli çalışmalarda bulunmuşlardır. İhtilal örgütlerinin gelişmesi ve ülkede yaşanan sorunların çıkılmaz hale gelmesi sonucu cumhuriyet tarihindeki ilk askeri müdahale olan 27 Mayıs 1960 İhtilali gerçekleşmiştir. \u0000İhtilal örgütlerinin kurulduğu tarihten itibaren gizli çalışmalarda bulunan ve ihtilal sırasında Kore’de bulunan, yaşanan ihtilal sonrasında Harp Okulu Komutanlığı görevine getirilen Albay Talat Aydemir; darbenin amacına ulaşamadığını, Atatürk ilke ve inkılaplarının yerine oturtulamadığını ve ülkede yaşanan siyasi çatışmaların son bulmadığını öne sürerek ilk ihtilal girişimini 22 Şubat 1962 tarihinde denemiş ancak başarısız olmuştur. Talat Aydemir, bu ihtilal girişiminden vazgeçmesini olası bir kardeş kanı dökmek istemediği şeklinde açıklamıştır. İhtilal girişimi sonrasında arkadaşları ile birlikte emekli edilen Talat Aydemir, ülkenin kötü bir gidişe sürüklendiğine inanarak 21 Mayıs 1963 tarihinde ikinci kez ihtilal girişiminde bulunmuş fakat yine başarısız olmuştur. Talat Aydemir’in ikinci ihtilal girişimi birinci ihtilal girişimine nispeten başlangıçta başarısızlığa uğramış ve Aydemir’in ihtilal dönemi sona ermiştir. İkinci ihtilal girişiminin ardından 22 Şubatçılar ile beraber yargılanan Talat Aydemir, ihtilalci arkadaşı Fethi Gürcan ile birlikte idam edilmiştir.","PeriodicalId":164471,"journal":{"name":"Belgi Dergisi","volume":"13 8","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141348795","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"MİLLÎ MÜCADELE SÜRECİNDE İSVİÇRE BASININDA MUSTAFA KEMAL PAŞA","authors":"E. Öz","doi":"10.33431/belgi.1436901","DOIUrl":"https://doi.org/10.33431/belgi.1436901","url":null,"abstract":"Uluslararası basın kuruluşları, Millî Mücadele esnasında Küçük Asya olarak tabir ettikleri Türkiye’deki gelişmeleri yakından takip etmişlerdir. İsviçre basını da bu noktada gözünü Türkiye’ye çevirmiş, Millî Mücadele haberlerine ve bu haberlerin içeriğinde de Mustafa Kemal Paşa ile ilgili gelişmelere yer vermiştir. Bu bağlamda İsviçre basınına bu süreçte yansıyan Mustafa Kemal Paşa içerikli haberlerin aktarılması, çalışmanın esas argümanını oluşturmuştur. Böylece, İsviçre basınından hareket edilerek Avrupa kamuoyunda Mustafa Kemal Paşa haberlerinin araştırılması yapılmıştır. Bu noktada Millî Mücadele döneminde İsviçre basınında Mustafa Kemal Paşa hakkındaki haberlerin hangi gelişmelerle birlikte yansıdığı ve haberler aktarılırken kullanılan ifadelerin ne yönde olduğunun tespiti yapılmak istenmiştir. Zira tarafsız olarak kabul görmüş bir ülkede kamuoyunun Millî Mücadele esnasında, bu hareketin liderini nasıl haberleştirdiği bir soru olarak sorulabilmektedir. Çalışmada, İsviçre basınında bulunan ve kamuoyunun nabzının tam anlamıyla tutulabileceği ulusal gazetelerden yararlanılmıştır. Mustafa Kemal Paşa’nın yer aldığı haberler ayıklanarak tahlil edilmiş ve çalışmada kullanılmıştır. Bu kapsamda 1919-1922 tarihleri yani Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a çıkışından, Lozan Konferansı sürecinin başlamasından hemen önceki döneme kadar olacak şekilde konu daraltılmıştır. Böylece, Mustafa Kemal Paşa özelindeki mevcut literatüre katkı sağlanması hedeflenmiştir. 1919 yılından itibaren, Mustafa Kemal Paşa’nın geçtiği içerikler İsviçre basınında yoğunlaşmaya başlamıştır. İlk olarak onun Anadolu’daki teşkilatlanmanın lideri olması haberleri tespit edilmiştir. Daha sonraki dönemde ise Millî Mücadele’de yürütülen savaşlar döneminde gelişmeler hakkında bilgiler paylaşılırken, Mustafa Kemal Paşa’ya haber ayrıntılarında yer verilmiştir. Mustafa Kemal Paşa’nın aldığı kararlar ve verdiği talimatları içeren haberler bu dönemde ağırlık kazanmıştır. Büyük Taarruz sürecinde ise bundan sonra Mustafa Kemal Paşa’nın vereceği kararların dikkatle takip edildiğini gösterir nitelikte haberler İsviçre basınına yansımıştır.","PeriodicalId":164471,"journal":{"name":"Belgi Dergisi","volume":"34 10","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141348496","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"OSMANLI DEVLETİ’NDE KADINLARIN NÜFUS SAYIMINA DAHİLİ VE BU SÜREÇTE YAŞANAN SORUNLAR","authors":"Ahmet Yadi, M. Ünlü","doi":"10.33431/belgi.1443867","DOIUrl":"https://doi.org/10.33431/belgi.1443867","url":null,"abstract":"19. yüzyılda modernleşme yönünde atılan adımlar nüfus sayımı usulünün gelişmesinde de etkili olmuştur. Osmanlı Devleti’nde modern anlamda ilk nüfus sayımı II. Mahmut döneminde yapılmaya başlanmıştır. Sadece erkekleri kapsayan bu sayımın amacı asker kaynağı ve ekonomik durumu tespit etmekti. 19. yüzyılda istatistik biliminin de gelişmesiyle birlikte ülkeler gerekli planlamaları yaparak halkına daha iyi hizmet sunabilmek için gerçek nüfuslarını belirleme ihtiyacı duymuşlardır. Osmanlı Devleti’nde kadınların nüfus sayımlarına dahil edilmesi Sultan II. Abdülhamit döneminde gerçekleşmiştir. 1881 yılında yapılmaya başlanan sayımlara kadınlar da dahil edilerek nüfus kayıtlarında yer almışlardır. Ancak kadınların tamamının nüfusa kaydedilmesi mümkün olmamıştır. Özellikle aşiret yapısı ve kabilecilik anlayışının güçlü olduğu Balkanlar ve Orta Doğu’da bazı bölgelerde kadınların sayımında tepkilerle karşılaşılmıştır. Söz konusu tepkiler daha önceki sayımda erkeklerin fiziksel özelliklerinin nüfus kayıtlarına işlenmesinden ileri gelmekteydi. Tepki gösterenler kadınların da fiziksel özelliklerinin kayıtlara geçirileceğini düşünmekteydi. Osmanlı yöneticileri istatistik açısından kadınların isim ve yaş bilgilerine ihtiyaç duyulduğu ve sadece isim ve yaş bilgilerinin kayıt altına alınacağı yönünde açıklamalarda bulunmasına rağmen tepkilerin önüne geçememiştir. Tepkileri dikkate alan yetkililer bazı yerlerde kadınları nüfus sayımından istisna tutmak durumunda kalmıştır. Dolayısıyla istatistik amacıyla yapılan bu sayımda sayılamayan kadınlar olmuştur. Sayılamayan kadınlar, evlilik ve veraset işlemleri gibi konularda sorunlarla karşılaşmışlardır. Gerek bu tür sorunlar gerekse Osmanlı Devleti’nin modern anlamda nüfus işlemleri yürütmeye başlaması kadınların sayılmasını zorunlu kılmaktaydı. Bu çerçevede kadınların nüfusa kaydedilmesi için çaba sarf edildiği gibi yeni doğan kız çocuklarının nüfusa kaydedilmesi için de teşvik edici uygulamalarda bulunulmuştur. Bu çalışmada kadınların nüfus sayımına dahil edilmesi süreci ve bu süreçte karşılaşılan sorunlar örnekler üzerinden ele alınmıştır. Çalışmada ayrıca nüfus kaydı olup yaşları yanlış yazılan kadınlar, yeni doğan kız çocuklarının nüfusa kaydedilme süreci ve istatistiklerde kadınların nüfusu hakkında bilgiler sunulmuştur.","PeriodicalId":164471,"journal":{"name":"Belgi Dergisi","volume":"51 42","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141345006","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"MİLLÎ MÜCADELE DÖNEMİNDE MUĞLA VE ÇEVRESİNDEKİ GELİŞMELERİN MENTEŞE GAZETESİ ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ","authors":"Sinan Kıyanç, Erdal Korkmaz","doi":"10.33431/belgi.1440162","DOIUrl":"https://doi.org/10.33431/belgi.1440162","url":null,"abstract":"Bu çalışmada Millî Mücadele’nin hemen başında Muğla’da çıkarılan Menteşe Gazetesi ele alınmaktadır. İzmir’in Yunanlılar tarafından işgal edilmesi Anadolu’nun birçok yerinde olduğu gibi Muğla’da da tepkilere neden olmuş, bu tepkilerin bir göstergesi olarak Menteşe Gazetesi yayınlanmaya başlamıştır. Hafız Sabri Aksoy’un imtiyaz sahibi olduğu gazetenin sorumlu müdürlüğünü Şevket Emin Gölcüklü, yazı işleri müdürlüğünü ise Mehmet Emin Kâmili Bey yürütmüştür. Gazete, İtalyanlar tarafından getirilen matbaa ile günümüzde İskender Alper Kültür Merkezi olarak adlandırılan o zamanki adıyla İstanbul Oteli’ndeki Hayat Kulübü’nde yayınlanmıştır. Kısa yayın hayatında yedi sayı yayınlanabilen, sekizinci sayısı kentin İtalyan işgaline karşı Mutasarrıf Hilmi Bey tarafından kaleme alınan makale nedeniyle basılamamıştır. \u0000Kentin İtalyanlar tarafından işgal edilmesi üzerine yayın hayatına son veren gazete, özellikler İzmir ile başlayan Yunan işgaline karşı tepkileri içermiştir. İşgal edilen topraklarda Türk nüfusunun yoğun olduğunu, bu toprakların Türk toprakları olduğunu vurgulayan gazetenin yayınlanmasında, Millî Mücadele yıllarında kentin önde gelen isimlerinin emeği bulunmaktadır. Kısa yayın ömrüne karşın gazete, kentin Millî Mücadele yıllarındaki tepkisini göstermesi açısından birinci el kaynak teşkil niteliği taşımaktadır. Gazete Kuvayı Millîye birlikleri ile 57. Alay’ın hareketleri hakkında, Denizli, Burdur, Isparta, İzmir ve Aydın’daki ilerlemelerini ortaya koymuştur. Ağırlıklı olarak Yunanlıların İzmir ve Aydın işgaline yer verilmiş, işgal nedeniyle bu topraklarda yaşananları ele almıştır. Harici haberler ile uluslararası gelişmelere sınırlı da olsa yer verilmiştir. Bunun yanı sıra yerel haberlere de yer veren gazete o günkü Muğla’nın sosyoekonomik hayatı hakkında bilgiler de barındırmıştır. Gazetenin suretlerinin bulunamaması nedeniyle hakkında çok az bilgiye sahip olduğumuz Menteşe Gazetesi’nin suretleri üzerinden ele alınması bakımından bu araştırma ilk olma özelliği taşımaktadır. Araştırmada belge tarama yöntemi ile gazete suretleri başta olmak üzere birinci el kaynaklar ve araştırma eserlerinden elde edilen bilgi ve bulgularla, Muğla’nın işgaller karşısında güçlü bir tepki gösterdiği savunulmaktadır.","PeriodicalId":164471,"journal":{"name":"Belgi Dergisi","volume":"17 5","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141348470","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"MUSTAFA KEMAL ATATÜRK DÖNEMİNDE BİR MOTİVASYON KAYNAĞI OLARAK TALTİFLER","authors":"Harun Aydin","doi":"10.33431/belgi.1371949","DOIUrl":"https://doi.org/10.33431/belgi.1371949","url":null,"abstract":"Bu çalışma, Mustafa Kemal Atatürk döneminde ödül mekanizmasının kullanımını ve işlevini tarihsel bir perspektifle ele almıştır. Araştırma, Atatürk dönemi yönetiminde ödüllerin nasıl uygulandığını anlamak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Tarihsel araştırma yöntemi esas alınarak, ödül mekanizmasının şekli ve uygulama bakımından uğradığı değişiklikler ele alınmıştır. Mustafa Kemal Atatürk döneminde devlete fayda sağlayan kişilere, cinsiyet ayrımı yapılmaksızın her kesimden insana ödül verilmiştir. Cumhuriyet dönemi reform hareketlerinin toplumun geniş kesimleri tarafından kabul edilmesi için, Cumhuriyet ideolojisinin temel yapı taşlarından biri olarak kadınların meslek gruplarında daha aktif bir rol üstlenmeleri gerekliliği vurgulanmaktadır. Özellikle erken Cumhuriyet döneminde, 1932 yılında kadınların polislik mesleğine alınması ve 1935 yılında milletvekili olarak Meclise girmeleri veya pilotluk mesleğinde başarı sağlamaları bu ideolojinin bir tür ödüllendirme yöntemi olarak ön plana çıkmaktadır. Verilen ödüller, Kırmızı Şeritli İstiklal Madalyası, Murassa Madalya, Eseri İkramiye, Takdirname, Kıdem zammı, terfi şeklinde olmuştur. Ödül mekanizması, çeşitli amaçları içermektedir. Bunlar arasında gönül okşama, takdir etme, muhalif kesimleri yanına çekme ve devlete bağlılığı artırma gibi hedefler bulunmaktadır. Ödül vermenin çok yönlü bir politika aracı olarak kullanıldığını göstermektedir. Devletlerarası ilişkilerde de ödül mekanizması, kullanılmıştır. Bu, dönemin diplomasi stratejilerinin bir parçası olarak ödül verme pratiğini içermiştir. Bu durum, uluslararası ilişkilerdeki güç dinamiklerini yansıtması açısından önemlidir. Ödüllerin nihai amaçlarından birinin de köklü dönüşümlerin yaşandığı siyasal ve sosyo-kültürel bir ortamda yapılacak inkılaplara destek ve taraftar bulmaktır. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi, Ulusal Basın, araştırma ve inceleme eserler gibi güvenilir kaynaklara dayanmaktadır. Bu kaynaklar, çalışmamızın temel dayanakları olup araştırmanızın geçerliliğini destekleyen eserlerdir.","PeriodicalId":164471,"journal":{"name":"Belgi Dergisi","volume":" 47","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139138397","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"PHYSICAL EDUCATION SPORTS ACTIVITIES IN TURKISH OCAK’S IN THE FIRST YEARS OF THE REPUBLIC (1923-1931)","authors":"Günver Güneş","doi":"10.33431/belgi.1402329","DOIUrl":"https://doi.org/10.33431/belgi.1402329","url":null,"abstract":"Türk Ocakları İmparatorluktan milli devlete geçiş dönemi ile Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş ve rejimin yerleşme sürecinde önemli bir rol oynayan, yakın dönem Türkiye tarihine damgasını vurmuş önemli kurumlardan biridir. I. Dünya Savaşı sonunda işgal güçleri tarafından kapatılan Ocaklar Kurtuluş Savaşı’ndan sonra yeniden örgütlenmiş, 1930’ların başında 250 şubesi ve 30.000 üyesiyle ülke sathına yayılmış güçlü bir kuruluş haline gelmiştir. Cumhuriyet kadroları kurtuluştan sonra spor politikalarını belirlerken ilk ulusal spor örgütü Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı, spor kulüpleri, okullar ekseninde oluşmuştur. Devletin el yordamıyla Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakının kısıtlı olanakları ile yürütmeye çalıştığı spor faaliyetleri Türk Ocakları şubeleri eli ile yaygınlaştırılmıştır. Türk Ocakları atıcılık, binicilik, güreş gibi geleneksel sporlarının yanında, tenis, futbol, voleybol, basketbol, eskrim, boks ve deniz sporları gibi modern sporların ülkede tanıtılması, benimsetilmesi, gelişmesi için çaba göstermiştir. 1930 yılında 44 Ocakta spor teşkilatının olduğunu biliyoruz. Türk Ocakları’nda beden terbiyesi ve spor’a dair çeşitli konferanslar, söyleşilerin düzenlendiği, Türk Yurdu dergisinde gençlerin spor yapmalarıyla milletine yararlı olabilecekleri vurgulandığı görülmektedir. Bu çalışma da Türk Ocaklarının basın, Türk Yurdu, Spor Alemi dergileri, Cumhuriyet Arşivi ve literatür taramasıyla Cumhuriyetin ilk yıllarında sporun gelişimi için verdiği katkılar anlatılmaya çalışılacaktır.","PeriodicalId":164471,"journal":{"name":"Belgi Dergisi","volume":" 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139141523","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"DİYARBAKIR’DA SALGIN HASTALIKLARLA MÜCADELE (1934–1950)","authors":"Sevilay Özer, Esra Hep","doi":"10.33431/belgi.1376073","DOIUrl":"https://doi.org/10.33431/belgi.1376073","url":null,"abstract":"Salgın hastalıklar tarih boyunca insanlığın karşılaştığı en büyük felaketlerden biridir. Binlerce hatta milyonlarca kişinin ölümüne neden olan bu salgınların savaş dönemlerinde yayılma hızı daha da artmış ve bu salgınlarla mücadele etmek neredeyse imkânsız hale gelmiştir. Milli Mücadele Döneminde kurulan Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekâleti, 1925 yılında hazırladığı sağlık programında salgın hastalıklarla mücadeleye yer vermiştir. Zira Anadolu’da sıtma, verem, tifüs, trahom gibi hastalıklar kol gezmektedir. Savaş yıllarında salgın hastalıkların yıkıcı etkisini deneyimlemiş olan halk söz konusu hastalıklara karşı çaresiz kalmıştır. Yaşanan acı tecrübelerden hareketle Cumhuriyet Hükümetleri öncelikle bu salgınların ortadan kaldırılmasına yönelik çalışma başlatmıştır. Anadolu’da söz konusu hastalıkların görülmediği yer yok gibidir, sıtma ve trahom yoğun olmakla birlikte Şark çıbanı, tifüs, verem, çiçek, tifo gibi hastalıkların görüldüğü Diyarbakır da bu yerlerden biridir. 1936 yılında sıtma mücadele mıntıkasına dahil edilen Diyarbakır’da, II. Dünya Savaşı yıllarında sıtma vaka sayısındaki artış dikkat çekici boyuta ulaşmıştır. 1945 yılında Diyarbakır’ın sıtma mücadele alanı genişletilmiştir. Diyarbakır Halkevinin bu mücadelede etkin rol oynadığı dikkati çekmektedir. Yine trahomla mücadele için 1935 yılında Diyarbakır Halkevi bünyesinde tedavi evi açılmıştır. 1937 yılında Trahom Hastanesinin açılmasıyla mücadeleye devam edilmiştir. Halkın bilinçlendirilmesine yönelik çalışmalar da bu sürecin önemli bir parçasını teşkil etmiştir. Koruyucu ve tedavici edici sağlık hizmetleriyle salgınlara karşı verilen mücadeleden olumlu netice alınmış, hastalıkların yayılma hızı düşmüş ve neticede vaka sayısı azaltılmıştır. Diyarbakır’da verilen mücadele, ülke çapında salgınlara karşı yürütülen mücadelenin bir örneğini teşkil etmesi açısından da önemlidir. Bu çalışmada Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı’ndan elde edilen arşiv belgeleri, resmi yayınlar, süreli yayınlar ve literatürden yararlanılarak Diyarbakır’da görülen salgınlar ve söz konusu salgınlara karşı yürütülen mücadele ve sonuçları ortaya koyulmaya çalışılmıştır.","PeriodicalId":164471,"journal":{"name":"Belgi Dergisi","volume":"13 11","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139156874","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}