{"title":"Tabliczka A praw średnioasyryjskich – prawa dotyczące kobiet","authors":"Tytus Mikołajczak","doi":"10.14746/cph.2023.1.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/cph.2023.1.2","url":null,"abstract":"Prawa średnioasyryjskie to mezopotamski zbiór praw stworzony w ok. XII w. p.n.e. w Aszur (obecnie Qal’at Szerkat w irakijskim Kurdystanie). Tekst zawiera polskie tłumaczenie i komentarz do pierwszej tabliczki tego zbioru, MAL A (VAT 10000 = KAV 001). Tabliczka MAL A (znana jako Frauenspiegel) zawiera prawa dotyczące kobiet (gdzie kobiety są albo winnymi przestępstw, albo poszkodowanymi). Dokument ten w sposób unikalny informuje nas o średnioasyryjskim i mezopotamskim społeczeństwie tego czasu, zajmując się takim zagadnieniami, jak kradzież, napaść, zdrada małżeńska i gwałt, homoseksualizm, małżeństwo i prawo rodzinne.","PeriodicalId":81068,"journal":{"name":"Czasopismo prawno-historyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43373644","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Postawy wobec prawa i poglądy polityczne studentów Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu","authors":"Marcin Gronowski, Emil Plewa","doi":"10.14746/cph.2023.1.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/cph.2023.1.11","url":null,"abstract":"Niniejszy tekst stanowi sprawozdanie z badań ankietowych przeprowadzonych na grupie studentów Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w grudniu 2022 r. Autorzy chcieli uzyskać odpowiedzi na pytania dotyczące postaw wobec prawa oraz poglądów politycznych studentów Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W badaniach posłużono się anonimowym, jednorazowym, audytoryjnym, nadzorowanym kwestionariuszem ankietowym z pytaniami zamkniętymi.","PeriodicalId":81068,"journal":{"name":"Czasopismo prawno-historyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47449607","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Instytucja tekstu jednolitego dekretu - studium trzech przypadków","authors":"Edyta Tkaczyk","doi":"10.14746/cph.2023.1.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/cph.2023.1.10","url":null,"abstract":"Artykuł jest poświęcony opracowaniu tekstów jednolitych dekretu. Istota tekstu jednolitego dekretu opierała się na dwóch funkcjach. Pierwszą z nich było stworzenie wzorcowej treści konkretnego aktu prawnego, drugą – funkcja informacyjna. Analizą objęto trzy dekrety, dla których wydano teksty jednolite. Modyfikacje dekretów powodowały trudności w ustaleniu ich obowiązującej treści. Tekst jednolity dekretu był szczególnym rodzajem tekstu jednolitego dla dekretu, który uwzględniał wszystkie zmiany dokonane w tym akcie. Teoretycznie każdy dekret mógł mieć tekst jednolity, w zależności od liczby związanych z nim zmian.","PeriodicalId":81068,"journal":{"name":"Czasopismo prawno-historyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45291179","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji „Revisting the Dark Legacies of Illiberalism”, Imre Kertész Kolleg Jena, 2–3 grudnia 2022 r.","authors":"Wojciech Zomerski","doi":"10.14746/cph.2023.1.14","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/cph.2023.1.14","url":null,"abstract":"<jats:p>.</jats:p>","PeriodicalId":81068,"journal":{"name":"Czasopismo prawno-historyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41930214","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Karalność uwolnienia się więźnia oraz udzielenia mu pomocy w ucieczce na ziemiach polskich pod zaborami","authors":"Piotr Poniatowski","doi":"10.14746/cph.2023.1.4","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/cph.2023.1.4","url":null,"abstract":"W artykule omówiono regulacje prawne odnoszące się do zjawiska ucieczek osób legalnie pozbawionych wolności obowiązujące w poszczególnych zaborach w okresie od I rozbioru do odzyskania przez Polskę niepodległości, a także w Królestwie Polskim, Księstwie Warszawskim i Rzeczypospolitej Krakowskiej. Poprzez analizę wskazanych rozwiązań oraz porównanie ich do unormowań przyjętych w polskim Kodeksie karnym z 1932 r. autor starał się ustalić, czy, a jeśli tak, to jak bardzo, wzorowano się na prawodawstwach zaborczych przy tworzeniu pierwszej ustawy karnej niepodległej Polski. Ostatecznie doszedł do wniosku, że unormowania zawarte w art. 150 i 151 k.k. z 1932 r. nie były wprost wzorowane na którejkolwiek z kodyfikacji zaborczych ani nie stanowiły połączenia różnych rozwiązań byłych państw zaborczych.","PeriodicalId":81068,"journal":{"name":"Czasopismo prawno-historyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48178755","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Pozycja ustrojowa notariatu na gruncie prawa o notariacie z 24 maja 1989 roku","authors":"T. Woś","doi":"10.14746/cph.2023.1.7","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/cph.2023.1.7","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest określenie pozycji ustrojowej notariatu na gruncie prawa o notariacie z 24 maja 1989 r. Nowa regulacja była aktem przełomu ustrojowego i stanowiła pierwszy krok w kierunku powrotu do tradycji notariatu wykształconych w Polsce w okresie międzywojennym. Rozwiązania ustrojowe prawa o notariacie z 1989 r. stanowiły kompromis między dążeniami notariuszy a stanowiskiem władz, określonym ówczesną sytuacją polityczną. Do najważniejszych osiągnięć tego prawa należy zaliczyć określenie expressis verbis w art. 1 § 2 notariusza jako osoby zaufania publicznego, reaktywowanie samorządu notarialnego oraz umożliwienie tworzenia indywidualnych kancelarii notarialnych. Powołana Rada do Spraw Notariuszy przy Ministrze Sprawiedliwości była pierwszym od lat centralnym organem samorządowym notariuszy umożliwiającym wyrażanie ich opinii i propozycji w ważnych dla notariatu sprawach. Po początkowych trudnościach związanych z ustaleniem systemu finansowania indywidualnych kancelarii notarialnych ta forma organizacyjna działalności notariatu stała się popularna, co świadczyło o jednoznacznej woli notariuszy odejścia od modelu notariatu państwowego.","PeriodicalId":81068,"journal":{"name":"Czasopismo prawno-historyczne","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41329650","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Pojęcie wartości w orzecznictwie sądów administracyjnych","authors":"Emil Plewa","doi":"10.14746/cph.2023.1.9","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/cph.2023.1.9","url":null,"abstract":"Sądy administracyjne w uzasadnieniach orzeczeń posługują się terminem „wartość”. Pojęcie to już w sferze języka naturalnego ma co najmniej cztery znaczenia. W języku prawniczym stosowanym w orzecznictwie przybrało nowe znaczenia na użytek praktyki sądowej. Celem artykułu jest przedstawienie wyników analizy orzecznictwa sądów administracyjnych pod kątem używania terminu „wartość” oraz przypisywanych mu znaczeń. Autor przedstawia słownikowe definicje omawianego terminu, jego aspekty teoretycznoprawne, tj. relacje wartości-oceny, wartości-zasady, oraz cztery znaczenia terminu „wartość” używane w orzecznictwie sądów administracyjnych, tj. wartość w sensie ekonomicznym, wartość w odwołaniu do innych systemów ocen (poza ekonomicznym), wartość dowodowa, wartość w sensie odnoszącym się do systemu ocen prawodawcy. Wnioski dotyczą aksjologicznej warstwy uzasadnień orzecznictwa i powoływania się przez sądy administracyjne w orzecznictwie na wartości przypisywane prawodawcy.","PeriodicalId":81068,"journal":{"name":"Czasopismo prawno-historyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41438693","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Zagadnienie podmiotowości prawnej prebendy w świetle uregulowań kościelnych i państwowych","authors":"Paweł T. Skoczykłoda","doi":"10.14746/cph.2023.1.3","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/cph.2023.1.3","url":null,"abstract":"Artykuł przedstawia zagadnienie podmiotowości prawnej prebend, zwanych też beneficjami, które od wieków stanowiły istotną część organizacji kościelnej. Aby mogły swobodnie realizować swoje zadania, Kościół katolicki przyznawał im osobowość prawną, co w średniowieczu było w pełni uznawane przez ówczesne systemy państwowe. Jednak wraz z laicyzacją Europy uznawanie prebend za osoby prawne przestało być automatyczne, a z czasem państwa zupełnie przestały uznawać beneficja za podmiot prawa świeckiego. Mimo to dalej były one traktowane przez Kościół jako jego jednostki organizacyjne, uprawnione do posiadania własnego majątku. Choć dziś prebendy nie są już spotykane, dalej wynikają z nich liczne wątpliwości praktyczne. Autor poszukuje rozwiązania problemu przysługiwania własności beneficjom i przedstawia złożoną ewolucję podejścia do owej materii w Polsce. Pozwala to ustalić, iż nieruchomości, których własność przysługiwała przed laty prebendom, powinny zostać przypisane tym podmiotom prawnym Kościoła, z którymi działalność beneficjum była związana, lub tym, które realnie korzystały z nieruchomości prebend po zaprzestaniu przez nie działalności.","PeriodicalId":81068,"journal":{"name":"Czasopismo prawno-historyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43691505","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Spory sądowe z zakresu prawa pracy w świetle akt zarządu przymusowego na dobrach fideikomisu pszczyńskiego (1934–1939)","authors":"T. Kucharski","doi":"10.14746/cph.2023.1.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/cph.2023.1.5","url":null,"abstract":"Artykuł poświęcony jest problematyce prawa pracy w Polsce międzywojennej w latach 30. XX wieku. Autor dokonuje analizy akt autentycznych sporów sądowych metodą case study. Badania zostały oparte na dokumentacji ponad czterdziestu spraw, przechowywanych w zbiorach Archiwum Państwowego w Katowicach, Oddział w Pszczynie. Autor uzyskał te akta nie z zespołów akt sądów, ale ze zbiorów odrębnego zespołu zawierającego dokumentację z zachowanego rodzinno-majątkowego archiwum fideikomisu Hochbergów w Pszczynie. Zespół ten oferuje niemal 300 zachowanych akt spraw cywilnych z lat 1934-1939 (kiedy na podstawie przepisów kodeksu procedury cywilnej na dobrach ziemskich i fabrykach fideikomisu był ustanowiony zarząd przymusowy). Artykuł wykazuje, jak wartościowe są zbiory pozostałe po archiwach rodzin arystokratycznych dla rekonstruowania utraconych akt międzywojennego wymiaru sprawiedliwości. Analiza obejmuje szeroki zakres zagadnień: bezprawne zwalnianie pracowników, zatrzymywanie wynagrodzeń pracowników oraz potrącanie wierzytelności pracodawców z tych wynagrodzeń bez podstawy prawnej, specyfika zatrudniania pracowników umysłowych oraz wady oświadczeń woli w zakresie umów o pracę. Pozwala to ukazać stan rozwoju prawa pracy w latach 30. XX wieku i ocenić skomplikowaną sytuację ekonomiczną największych fideikomisów familijnych w międzywojennej Polsce.","PeriodicalId":81068,"journal":{"name":"Czasopismo prawno-historyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47767340","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}