Spory sądowe z zakresu prawa pracy w świetle akt zarządu przymusowego na dobrach fideikomisu pszczyńskiego (1934–1939)

Artykuł poświęcony jest problematyce prawa pracy w Polsce międzywojennej w latach 30. XX wieku. Autor dokonuje analizy akt autentycznych sporów sądowych metodą case study. Badania zostały oparte na dokumentacji ponad czterdziestu spraw, przechowywanych w zbiorach Archiwum Państwowego w Katowicach, Oddział w Pszczynie. Autor uzyskał te akta nie z zespołów akt sądów, ale ze zbiorów odrębnego zespołu zawierającego dokumentację z zachowanego rodzinno-majątkowego archiwum fideikomisu Hochbergów w Pszczynie. Zespół ten oferuje niemal 300 zachowanych akt spraw cywilnych z lat 1934-1939 (kiedy na podstawie przepisów kodeksu procedury cywilnej na dobrach ziemskich i fabrykach fideikomisu był ustanowiony zarząd przymusowy). Artykuł wykazuje, jak wartościowe są zbiory pozostałe po archiwach rodzin arystokratycznych dla rekonstruowania utraconych akt międzywojennego wymiaru sprawiedliwości. Analiza obejmuje szeroki zakres zagadnień: bezprawne zwalnianie pracowników, zatrzymywanie wynagrodzeń pracowników oraz potrącanie wierzytelności pracodawców z tych wynagrodzeń bez podstawy prawnej, specyfika zatrudniania pracowników umysłowych oraz wady oświadczeń woli w zakresie umów o pracę. Pozwala to ukazać stan rozwoju prawa pracy w latach 30. XX wieku i ocenić skomplikowaną sytuację ekonomiczną największych fideikomisów familijnych w międzywojennej Polsce.