Acta Baltico-Slavica最新文献

{"title":"\"Z życia zostaje co?...\" Prof. dr hab. Algis Kalėda (2.10.1952 – 11.05.2017)","authors":"Małgorzata Kasner","doi":"10.11649/ABS.2018.014","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/ABS.2018.014","url":null,"abstract":"“What remains of life?...”Prof. Dr hab. Algis Kalėda (2.10.1952 – 11.05.2017)This article is devoted to Professor Algis Kalėda, a renowned Lithuanian literary scholar, specialist in Polish literature and Lithuanian comparative literary studies, and a prominent translator of Polish literature. Over the years he worked at scholarly institutions in Lithuania (including the Institute of Lithuanian Literature and Folklore, Vilnius University Centre of Polish Studies, Vilnius Pedagogical Institute) and Poland (including Warsaw University, Jagiellonian University, Adam Mickiewicz University in Poznań). He collaborated with leading researchers from all over the world. Professor Kalėda left us the great legacy of his scholarly works and literary translations (from such authors as Czesław Miłosz, Wisława Szymborska and Stanisław Lem). The title of the article, “What remains of life?...”, is a quote from Czesław Miłosz’s poem “Notatnik: Bon nad Lemanem”, translated into English by George (György) Gömöri and Clive Wilmer: “From a notebook: Bon on Lake Geneva”, Poetry Nation Review 9, Vol. 6 No. 1, September–October 1979, https://www.pnreview.co.uk/cgi-bin/scribe?item_id=6270 Z życia zostaje co?...Prof. dr hab. Algis Kalėda (2.10.1952 – 11.05.2017)Artykuł został poświęcony pamięci Profesora Algisa Kalėdy – wybitnego litewskiego badacza: polonisty i lituanisty, komparatysty, tłumacza, w pierwszą rocznicę śmierci. Profesor Algis Kalėda przez długie lata był związany z litewskimi (m.in. wileńskim Instytutem Literatury Litewskiej i Folkloru, Centrum Polonistycznym Uniwersytetu Wileńskiego, Wileńskim Instytutem Pedagogicznym) i polskimi instytucjami naukowymi (Uniwersytetem Warszawskim i tamtejszą lituanistyką, Uniwersytetem Jagiellońskim, Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu). Współpracował z wybitnymi naukowcami z całego świata. Profesor Algis Kalėda pozostawił wybitną spuściznę badawczą oraz znakomite przekłady literatury polskiej na język litewski (m.in. Czesława Miłosza, Wisławy Szymborskiej, Stanisława Lema). Tytuł artykułu Z życia zostaje co?... jest cytatem z wiersza Czesława Miłosza Notatnik: Bon nad Lemanem (Brzegi Lemanu).","PeriodicalId":53746,"journal":{"name":"Acta Baltico-Slavica","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48857083","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Pamięć w słowach – o nieadekwatności pojęć (przypadek czesko-polsko-niemiecki)","authors":"Karolina Ćwiek-Rogalska","doi":"10.11649/ABS.2018.004","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/ABS.2018.004","url":null,"abstract":"Memory in words: On the inadequacy of terms (A Czech-Polish-German example)This article is devoted to the inadequacy of the Polish and Czech terminology related to the displacement of German-speaking communities after 1945. Discussing the example of the terms “Sudety” and “pohraničí” (Borderlands), the author identifies the inadequacy of various equivalents of these concepts in Polish secondary literature. The adopted methodology makes it possible to demonstrate a particular historical entanglement of the term “Sudety” and its incompatibility with metadiscourse (the language of research). The terminological analysis is the starting point for describing the memory of the historical situation in the Czech pohraničí after 1945. The study analyses material collected during interviews with the residents of pohraničí, including their own reflections on terminological issues. Pamięć w słowach – o nieadekwatności pojęć (przypadek czesko-polsko-niemiecki)Artykuł poświęcony jest nieadekwatności terminologii dotyczącej wysiedleń społeczności niemieckojęzycznych po roku 1945 w językach polskim i czeskim. Autorka na przykładzie pojęć „Sudety” i „pohraničí” wskazuje na nieadekwatność różnych istniejących w polskiej literaturze przedmiotu ekwiwalentów tych pojęć. Przyjęta przez autorkę metodologia pozwala na wykazanie szczególnego uwikłania historycznego terminu „Sudety” i jego nieprzystawalność do metadyskursu, jakim jest język badawczy. Analiza terminologiczna stanowi punkt wyjścia do opisu pamięci o sytuacji historycznej na czeskim pohraničí po 1945 roku. Materiał do analiz stanowią wywiady z mieszkańcami pohraničí i znajdujące się w nich prowadzone przez samych rozmówców refleksje terminologiczne.","PeriodicalId":53746,"journal":{"name":"Acta Baltico-Slavica","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48268406","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Na pograniczu pamięci współczesnych – (nie)pamięć o przeszłości słowackich Węgrów w słowackiej literaturze XXI wieku","authors":"Agnieszka Słowikowska","doi":"10.11649/ABS.2018.007","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/ABS.2018.007","url":null,"abstract":"At the peripheries of memory: (Non-)memory about the past of Slovak Hungarians in twenty-first-century Slovak literatureThe aim of this article is to analyse the portrayal of Hungarians in the context of the Second World War in twenty-first-century Slovak literature on the example of the novels Stalo sa prveho septembra (alebo inokedy) (It happened on the first of September (or whenever)) by Pavol Rankov (2008) and Nedeľne šachy s Tisom (Sunday chess with Tiso) by Silvester Lavrík (2016). The article argues that the two novels demonstrate two types of forgetting described by Paul Connerton: “repressive erasure” and “forgetting that is constitutive in the formation of a new identity”. I analyse how these types of forgetting functioned in Slovak society, and conclude that the question of the Hungarian minority is becoming less of a taboo in contemporary Slovak literature, even if it still remains at the peripheries of Slovak memory about the Second World War. Na pograniczu pamięci współczesnych – (nie)pamięć o przeszłości słowackich Węgrów w słowackiej literaturze XXI wiekuCelem niniejszego artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, jakie miejsce zajmuje pamięć o Węgrach w kontekście II wojny światowej w słowackiej literaturze XXI wieku na przykładzie powieści Stalo sa prveho septembra (alebo inokedy) Pavla Rankova (2008) oraz Nedeľne šachy s Tisom Silvestra Lavríka (2016). W wybranych przeze mnie powieściach można zaobserwować dwa typy zapomnienia wyróżnione przez Paula Connertona: „represyjne wymazywanie z pamięci” oraz „zapomnienie konstruktywne dla tworzenia nowej tożsamości”. Tym samym w tekstach widoczne są dwa główne sposoby zapomnienia o wydarzeniach II wojny światowej, które istniały w słowackim społeczeństwie. Wynikiem analizy jest stwierdzenie, że kwestia mniejszości węgierskiej we współczesnej literaturze słowackiej przestaje być kwestią tabu, chociaż nadal znajduje się na pograniczach słowackiej pamięci dotyczącej II wojny światowej.","PeriodicalId":53746,"journal":{"name":"Acta Baltico-Slavica","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"64853631","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"O sumieniu granic","authors":"Grażyna Szwat-Gyłybowa","doi":"10.11649/ABS.2018.012","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/ABS.2018.012","url":null,"abstract":"On the conscience of bordersThis article reflects on the paradoxes inherent in our thinking on liminal territories, which ranges from affirmation to contestation. Its metaphorical title paraphrases Elias Canetti’s idea of the “conscience of words” and brings into focus the connection between discussions of borders and limits on the one hand, and the moral sensitivity of the members and cultural descendants of Judeo-Christian culture on the other. The ways in which people conceptualise borders and limits are presented from the perspective of the beginning (in the Gadamerian sense), i.e. the Bible, and the end (including, for example, Bauman’s concept of “liquid modernity” and Agamben’s post-secular idea of reality as a “camp”). The article concludes with a presentation of how the concepts of liminality and borders are presented (often metaphorically) by sociologists and linguists conducting field studies in Poland’s eastern and western borderlands. O sumieniu granicW artykule podjęto próbę refleksji na temat paradoksów ludzkiego myślenia o granicach terytoriów, rozpiętego między afirmacją a kontestacją. Tytułowa parafraza konceptu Canettiego („sumienie słów”) ma charakter metaforyczny i służy wydobyciu związku mówienia o granicach z wrażliwością moralną ludzi należących do kręgu kultury judeochrześcijańskiej lub będących jej dziedzicami. Sposoby konceptualizowania granic przedstawiono z perspektywy ustanowionego (w sensie Gadamerowskim) początku (Biblia) i końca (m.in. koncepcja „płynnej nowoczesności” Baumana czy „świata-obozu” w postsekularnej myśli Agambena). Tekst zamyka prezentacja ujęć zjawiska graniczności/pograniczności (i towarzyszących temu metaforyzacji) w myśli socjologów i językoznawców prowadzących badania terenowe na wschodnich i zachodnich rubieżach Polski.","PeriodicalId":53746,"journal":{"name":"Acta Baltico-Slavica","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42424266","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Who fought for national freedom? On the significance of the Great War in interwar Lithuania","authors":"V. Safronovas","doi":"10.11649/abs.2018.016","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/abs.2018.016","url":null,"abstract":"Who fought for national freedom? On the significance of the Great War in interwar LithuaniaEven though the First World War was caused by tension in the east of Europe, not so long ago, quite a number of historians, as if repeating the words of Winston Churchill, tended to portray the Eastern Front in Europe as an “unknown war”. Not only was the war in the east little known, but the remembrance of the war in Eastern Europe remains little investigated. Lithuania is one of the countries in the region where for a long time nothing was known about the remembrance of the Great War. Many historians argued that this kind of remembrance simply did not exist. The article invites us to reconsider this statement by paying attention to the question of how the merits of different actors in the struggle for national freedom were interpreted and represented in interwar Lithuania. Instead of painting a monolithic picture of Lithuania, the article proposes to look at its society as a fragmented construct, whose different parts offered a rather ambiguous answer to the question.  Kto walczył o niepodległość? O interpretacji znaczenia I wojny światowej na Litwie w okresie międzywojennymPomimo że I wojna światowa była wynikiem napięć w Europie Wschodniej, to jeszcze niedawno wielu historyków opisywało działania na froncie wschodnim jako „nieznaną wojnę”, nawiązując tym samym do słów Winstona Churchilla. Zaniedbanym obszarem badań była nie tylko sama wojna na Wschodzie, lecz również pamięć o niej w tej części kontynentu. Litwa jest jednym z krajów regionu, gdzie pamięć o Wielkiej Wojnie długo pozostawała zjawiskiem zupełnie nieznanym, a wielu historyków dowodziło, że takiej pamięci po prostu nie ma. Niniejszy artykuł zachęca do zrewidowania tej opinii i zwraca uwagę na kwestię oceny i interpretacji zasług różnych uczestników walk o niepodległość Litwy w okresie międzywojennym. Artykuł proponuje spojrzenie na litewskie społeczeństwo nie jak na monolit, lecz fragmentaryczny konstrukt, w którym różne środowiska udzielały różnych odpowiedzi na postawione w tytule pytanie.","PeriodicalId":53746,"journal":{"name":"Acta Baltico-Slavica","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46900067","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}