Studia NorwidianaPub Date : 2019-11-14DOI: 10.18290/10.18290/sn.2019.37-10
J. Serwański
{"title":"Norwidiana w zbiorach Ludwika Gocla","authors":"J. Serwański","doi":"10.18290/10.18290/sn.2019.37-10","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/10.18290/sn.2019.37-10","url":null,"abstract":"Ludwik Gocel (1889-1966) był znawcą epoki powstania listopadowego i twórcą wielkiej kolekcji historycznej dotyczącej tego zrywu narodowowyzwoleńczego. Interesowała go również biografia Cypriana Norwida i recepcja dzieła poety, w swoich zbiorach miał norwidiana. W niniejszym szkicu, opierając się m.in. na materiałach z archiwum i spuścizny Gocla oraz treści jego listu z grudnia 1957 r., omówiono fragment losów autografu wiersza Norwida Italiam!Italiam! Przybliżone zostały okoliczności, w jakich Gocel pozyskał go do swych zbiorów w 1949 r., by po kilku latach, w 1957 r., przekazać autograf do Fawley Court w Anglii, gdzie wzbogacił on zbiory księdza Józefa Jarzębowskiego, marianina, znawcy Norwida i kolekcjonera pamiątek narodowych. Uwzględniony został także istotny aspekt współpracy bibliofilów Gocla i Jarzębowskiego na niwie kolekcjonerskiej. Dzięki niej rękopis Norwida został zachowany, a dziś eksponowany jest w Muzeum w Licheniu Starym. Ponadto w artykule przedstawiono kilka innych przejawów zainteresowania Gocla Norwidem.","PeriodicalId":52199,"journal":{"name":"Studia Norwidiana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46503866","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Studia NorwidianaPub Date : 2019-11-14DOI: 10.18290/10.18290/sn.2019.37-12
T. Korpysz
{"title":"Notatki językowe: o jocie i komie","authors":"T. Korpysz","doi":"10.18290/10.18290/sn.2019.37-12","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/10.18290/sn.2019.37-12","url":null,"abstract":"Rzeczowniki koma i jota, które dosłownie oznaczają odpowiednio: ‘przecinek’ oraz ‘dziewiątą literę alfabetu greckiego’ i ‘polską literę oraz głoskę j’, w pismach Norwida w zdecydowanej większości przypadków mają wtórne znaczenia przenośne. Zwłaszcza wówczas, gdy są one elementami połączeń sfrazeologizowanych, ale też w niektórych innych kontekstach zwykle nazywają one wówczas drobne elementy jakiegoś tekstu. Charakterystyczne, że duża część Norwidowskich użyć mniej lub bardziej bezpośrednio nawiązuje do znanego biblijnego cytatu z Ewangelii św. Mateusza, który w tłumaczeniu ks. Jakuba Wujka brzmi: „Zaprawdę bowiem powiadam wam: dopóki nie przeminie niebo i ziemia, jedna jota albo jedna kreska nie odmieni się w Zakonie, aż się wszystko stanie”. \u0000Analizowane Norwidowskie użycia komy i joty pośrednio potwierdzają wagę, jaką poeta przywiązywał nie tylko do grafii i interpunkcji czy ogólniej do formalnych aspektów tekstów, lecz także do właściwego, głębokiego ich rozumienia.","PeriodicalId":52199,"journal":{"name":"Studia Norwidiana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45943016","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Studia NorwidianaPub Date : 2019-11-14DOI: 10.18290/10.18290/sn.2019.37-17
Rolf Fieguth
{"title":"Chrześcijaństwo dla wszystkich. Parę słów nt. Quidama C. Norwida","authors":"Rolf Fieguth","doi":"10.18290/10.18290/sn.2019.37-17","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/10.18290/sn.2019.37-17","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":52199,"journal":{"name":"Studia Norwidiana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44465704","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Chrystus i dzieci. Rysunkowe inedita Norwida","authors":"Edyta Chlebowska","doi":"10.18290/sn.2019.37-8","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sn.2019.37-8","url":null,"abstract":"Artykuł ma na celu prezentację dwóch nieznanych dotychczas rysunków Norwida o tematyce zaczerpniętej z Nowego Testamentu, które wzbogaciły w ostatnim czasie rejestr spuścizny artystycznej tego twórcy. Pierwszy z omawianych szkiców to rysunek Chrystus i dzieci w świątyni jerozolimskiej (1855, zaginiony), stanowiący ilustrację cytatu z Ewangelii według św. Mateusza (Mt 21, 15-17). Druga kompozycja: Chrystus błogosławiący dzieci (1857, Biblioteka Narodowa), odnosi się do epizodu, o którym Ewangelie wspominają kilkukrotnie (Mt 19, 13-15; Mk 10, 13-16; Łk 18, 15-17).","PeriodicalId":52199,"journal":{"name":"Studia Norwidiana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43273308","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Syberie Norwida","authors":"Magdalena Woźniewska-Działak","doi":"10.18290/sn.2019.37-3","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sn.2019.37-3","url":null,"abstract":"Artykuł stanowi interpretację Norwidowskiego wiersza pt. Syberie, jednego z ogniw cyklu Vade-mecum. Autorka w nawiązaniu do literatury przedmiotu (Zofia Trojanowiczowa, Włodzimierz Toruń i in.) stawia tezę, iż wiersz jest lirycznym arcydziełem, maksymalnie kondensującym rozległą treść, związaną z Syberią i zesłaniami, stanowiącymi wielki temat polskiej literatury XIX w. Wiersz Norwida osadzony w kontekstach autorskich oraz w kontekstach epoki odsłania swą głębię i możliwości poetyckiej syntezy. W niniejszym artykule autorka dowodzi „udziału” utworu w trzech wielkich dialogach epoki sprowokowanych przez temat Syberii.","PeriodicalId":52199,"journal":{"name":"Studia Norwidiana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43475416","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Studia NorwidianaPub Date : 2019-11-14DOI: 10.18290/10.18290/sn.2019.37-9
A. Cedro
{"title":"Znajomi Norwida z albumu Marii de Bonneval","authors":"A. Cedro","doi":"10.18290/10.18290/sn.2019.37-9","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/10.18290/sn.2019.37-9","url":null,"abstract":"Artykuł ogólnie charakteryzuje zawartość albumu fotograficznego z XIX w., należącego do Marii de Bonneval z Gerliczów, siostrzenicy Konstancji Górskiej. Na tle dziejów ówczesnej fotografii i historii zdjęć cdv, które zrewolucjonizowały ówczesny rynek i obyczajowość, przedstawiona zostaje – z wykorzystaniem nieznanych dotąd materiałów – sylwetka właścicielki albumu, w której paryskim domu Norwid przez kilkadziesiąt lat gościł na prawach niemal domownika. Okazuje się, że z obejmującego 200 fotografii albumu, będącego obecnie w posiadaniu Fundacji Rodzinnej Blochów, ponad 70 postaci to osoby znane Norwidowi. Mamy więc sposobność po raz pierwszy zobaczyć podobizny wielu z nich, a album możemy traktować niemal jak dokument należący do samego Norwida.","PeriodicalId":52199,"journal":{"name":"Studia Norwidiana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47357997","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Studia NorwidianaPub Date : 2019-11-14DOI: 10.18290/10.18290/sn.2019.37-11
P. Chlebowski
{"title":"Orzeł z Rzeczy o wolności słowa","authors":"P. Chlebowski","doi":"10.18290/10.18290/sn.2019.37-11","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/10.18290/sn.2019.37-11","url":null,"abstract":"Artykuł przynosi próbę wyjaśnienia motywu orła, który pojawia się w finalnej XIV pieśni poematu Rzeczy o wolności słowa. Dotąd w literaturze przedmiotu tę symboliczną wizję łączono jednoznacznie z apokalipsą oraz z postacią św. Jana. Lektura Volney’owskiej Podróży do Syrii i Egiptu, wspartej źródłowym dla niej opisem ruin Palmiry z dzieła Roberta Wooda The Ruines of Palmyra otherwise Tedmor in the Desert (1753), wskazuje raczej na archeologiczne źródło Norwidowskiego obrazowania: obraz ruin palmireńskiej Świątyni Słońca (Baala).","PeriodicalId":52199,"journal":{"name":"Studia Norwidiana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47428476","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"„Imaginarium” polskie: Norwidowska lektura Anhellego","authors":"M. Stanisz","doi":"10.18290/sn.2019.37-5","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sn.2019.37-5","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, jak Cyprian Norwid rozumiał poemat Juliusza Słowackiego pt. Anhelli (1838). Norwidowska interpretacja Anhellego, którą przedstawił w swoich wykładach O Juliuszu Słowackim (1961) znacznie różniła się od poprzednich. Przed Norwidem krytycy Anhellego podziwiali jego warstwę estetyczną i doceniali wątki dokumentalne, choć nie potrafili zaakceptować jego skrajnie pesymistycznego przekazu. Natomiast Norwid zinterpretował poemat jako alegoryczne odzwierciedlenie tego, co Charles Taylor nazwałby polskim imaginarium społecznym. Podkreślając rolę metaforycznego znaczenia najważniejszych motywów w świecie przedstawionym utworu (zwłaszcza motywu Sybiru jako „bieguna ujemnego” polskiej cywilizacji, a także kreacji bohaterów jako reprezentantów określonych postaw ideowych), Norwid zinterpretował wiersz Słowackiego jako alegorię głębokiego kryzysu polskiej świadomości zbiorowej oraz obraz rozpadu społeczności narodowej. W ten sposób refleksja Norwida na temat Anhellego umożliwiła mu dokonanie krytycznej oceny charakterystycznych cech dziewiętnastowiecznej kultury polskiej i mentalności ówczesnych emigrantów.","PeriodicalId":52199,"journal":{"name":"Studia Norwidiana","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42830003","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Czas „czarnego słońca”","authors":"Dariusz Pniewski","doi":"10.18290/sn.2019.37-15","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/sn.2019.37-15","url":null,"abstract":"Tematem tekstu jest charakterystyczne dla romantyków literackie przedstawienie doświadczenia czasu. O czasie jako problemie rozważanym przez XIX-wiecznych twórców napomyka kilkakrotnie w swojej najnowszej książce Piotr Śniedziewski. W artykule kwestię tę zaprezentowano, wykorzystując aktualną refleksję na temat doświadczenia („historical sublime experience” Franka Ankersmita) i ustalenia dotyczące wpływu gwałtowanie rozwijającej się po 1839 r. fotografii na sposób kształtowania literackiego świata przedstawionego, a także używania fotografii jak narzędzia analizy czasu („wizualnego modelu czasu”).","PeriodicalId":52199,"journal":{"name":"Studia Norwidiana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43053301","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Studia NorwidianaPub Date : 2019-11-14DOI: 10.18290/10.18290/sn.2019.37-2
Christian Zehnder
{"title":"„Tatarski czyn” Norwida między hierarchią a erupcją (semantyka, konteksty, konsekwencje)","authors":"Christian Zehnder","doi":"10.18290/10.18290/sn.2019.37-2","DOIUrl":"https://doi.org/10.18290/10.18290/sn.2019.37-2","url":null,"abstract":"Opierając się na polemice między Stanisławem Cywińskim a Ignacym Fikiem z lat 30. XX w. artykuł rozróżnia dwa sposoby rozumienia norwidowskiego wyrażenia „tatarski czyn”: jako ‘akcja’ lub jako ranga (z rosyjskiego czin według carskiej Tabeli rang). Celem artykułu jest ukazanie, w jaki sposób erupcyjne i hierarchiczne odczytania „tatarskiego czynu” wpłynęły na opinie na temat Promethidiona (1851) i, szerzej, na norwidowską krytykę utopijnej myśli polskiego romantyzmu i rosyjskiej polityki. Adam Mickiewicz w latach dwudziestych i trzydziestych XIX w. wskazywał na homonimię między wyrazami czyn a czin oraz na jej potencjał w tworzeniu ambiwalencji między pozornie nieprzystającymi wyobrażeniami erupcji i hierarchii. Ponadto Mickiewicz powiązał oba rozumienia słowa czyn ze stereotypową tatarską lub mongolską „azjatyckością”. Pod tym względem sformułowanie Norwida jest konwencjonalne. Oryginalne jest jednak to, jak Norwid obraca wcześniejsze idee Mickiewicza przeciwko późniejszym poglądom autora Dziadów, który w swoich prelekcjach paryskich zdaje się gloryfikować „czyn tatarski”. W przeciwieństwie do „krwawej drabiny” rosyjskiej biurokracji i irracjonalnej tendencji w aktywizmie Mickiewicza, Norwid proponuje „stopniową pracę”, której kulminacją, a nie erupcją, jest czyn. Ten aspekt wyobraźni Norwida ukazany jest w równoległej lekturze z myślą filozofa Augusta Cieszkowskiego, który w swoich Prolegomenach do historiozofii określił historię jako „tkaninę czynów” prowadzącą do instytucji. W podobny sposób pozytywne wyobrażenie Norwida o czynie, czyli jego rewizja romantycznego akty-wizmu, powinno sytuować się poza alternatywami erupcji i hierarchii.","PeriodicalId":52199,"journal":{"name":"Studia Norwidiana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48104088","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
求助内容：
应助结果提醒方式：
京公网安备 11010802042870号
