აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე最新文献

{"title":"Reflection of one episode of Georgian history in the 14th century Syrian chronicle – „History of Mar Yahbalaha and Bar Sauma“","authors":"Gvantsa Evaniseli","doi":"10.61671/hos.6.2023.7355","DOIUrl":"https://doi.org/10.61671/hos.6.2023.7355","url":null,"abstract":"The Catholic Western world exhibited a heightened interest in establishing contact with unfamiliar populations following theemergence of the Mongols on the global stage. The Papal authority entertained aspirations of effecting the conversion of the Tatars to Catholic Christianity through the deployment of missionary endeavors. The Catholic Church embarked on a vigorous proselytization campaign within the Mongolian uluses. In pursuit of this objective, Georgia, distinguished by its amenable disposition toward Franciscan and Dominican missionaries, emerged as a strategically valuable foothold for this mission. Conversely, the Mongols made efforts to persuade the Papal authority of their earnestness, with the intention of forming an anti-Egyptian coalition. Following this goal, they dispatched envoys to Western regions, often including Christians, to engage in negotiations; among these envoys were the Nestorians, who had established themselves within the Tatar domain long before andpropagated the heretical beliefs censured in Western Europe. Rabban Sauma, a notable itinerant clergyman, was among those who embarked on a journey to the Western world in the years 1287-88. He attained such a distinguished accolade not solely due to his proficient mastery of the Latin language, but also by virtue of his sanctified actions. These included a life of asceticism, enduring numerous trials, and an ardent yearning to undertake a pilgrimage to Jerusalem. Together with Rabban Sauma, his disciple, the future patriarch Yahbalaha III, also embarked on the most difficult path with the desire of repentance in about 1275-77. It was within the course of this expedition that the monks arrived in Georgia, where they were informed that, notwithstanding the benevolence of the Ilkhan Khan-Abaqa, they would encounter impediments preventing them from advancing further on their journey. A chronicle attributed to an anonymous author from the first half of the 14th century documents that the monks’ travel to Jerusalem was thwarted due to the presence of marauders and malefactors within the territory of Georgia. The apostasy of Samtskhe from the the Ilkhan rulers must have been a contributing factor in the situation. The resistance of Georgians must have been caused by the earthquake that happened on April 10, 1275. The latter, along with the rest of Georgia, especially affected Samtskhe. The substantial loss of life, widespread damage to infrastructure and edifices, coupled with the imposition of Mongol levies and military obligations, likely contributed analogous transformations within Georgia.This information brought into the scientific area and its analysis is of paramount importance, because the chronicler, in his accounts,primarily addresses the political ramifications of the earthquake and notes the departure of father and son-Sargis and Beka, from allegiance to the Ilkhan rulers. The excerpt from Syrian anonymous author’s chronicle, as sited in the article, serves to compl","PeriodicalId":509549,"journal":{"name":"აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე","volume":"9 9-10","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139185007","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"The battle for the royal throne in Imereti in the 80s-90s of the 18th century and the policy of Erekle II, the king of Kartl – Kakheti","authors":"Sulkhan Kuprashvili, Goderdzi Vachridze","doi":"10.61671/hos.6.2023.7360","DOIUrl":"https://doi.org/10.61671/hos.6.2023.7360","url":null,"abstract":"In the presented paper, the struggle for the royal throne in Imereti in the 80s-90s of the 18th century and the policy of Erekle II is discussed and analyzed. It is noted that the death of Solomon I was followed by the activation of the influential feudal lords of Western Georgia. Individual groups of Imereti princes had a favourable situation to realize their political goals. They grouped around the two contenders for the throne - Davit Giorgi's son and Davit Archil's son. The latter was the grandson of Erekle II, which strengthened the position of his supporters. According to one part of the princes, the enthronement of Davit (Archil's son) in Imereti would result in the strengthening of the influence of the king of Kartl-Kakheti in Western Georgia, which would ultimately lead to the abolition of the kingdom of Imereti and its merger with the kingdom of Kartl-Kakheti. Therefore, the mentioned group supported Davit (Giorgi’s son), the cousin of Solomon I, to become king in Imereti, which was successfully achieved in the first stage of the political struggle.In 1784-1789, Imereti was ruled by Davit (Giorgi’s son). During his short reign, a very difficult situation arose in Imereti. Dissatisfiedwith his policy, the great feudal lords became active and started to fight against the king. They placed special hopes on Davit (Archil's son). With the active support of the influential feudal lords of Imereti and Erekle II, Davit (Archil's son) won the battle for the throne, who changed his name to Solomon II in honour of Solomon I. Davit (Giorgi’s son) never stopped thinking about returning the throne and always tried to Solomon.He would contact the opposing forces of Solomon II. The struggle for power in the kingdom of Imereti was accompanied by thestrengthening of the feudal reaction. Anarchy engulfed Imereti. At the end of the 18th century, Solomon II was able to strengthen the central government, and the kingdom of Imereti was once again in the hands of a strong ruler.","PeriodicalId":509549,"journal":{"name":"აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე","volume":"21 4","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139185204","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"From the History of Diplomatic Relations between Pope Pius II and Mehmed II – “Epistola ad Mahometum” (1461)","authors":"George Akhalkatsishvili","doi":"10.61671/hos.6.2023.7356","DOIUrl":"https://doi.org/10.61671/hos.6.2023.7356","url":null,"abstract":"The history of Papal diplomatic engagements with the Ottoman Empire, particularly the efforts of Pope Pius II (born Enea SilvioPiccolomini, (1405-1464) to form anti-Ottoman coalitions and to reclaim Constantinople for the Christian world, is not unfamiliar inGeorgian historiography. We possess studies by historians such as I. Khubashvili, M. Makharadze, D. Paichadze, and B. Kvachadze.However, there is still ongoing debate about whether there was a real correspondence between the Pope and Sultan Mehmed II (1444-1446)/(1451-1481) in 1461. There are different opinions among scholars regarding this issue.Pius II, known in history as the \"Diplomat Pope,\" distinguished himself with efforts to form anti-Ottoman coalitions and to reclaimConstantinople from Ottoman control. Within a year of his papal consecration in 1459, he convened a congress of European rulers in the city of Mantua (Northern Italy) to lay the foundations for a crusade against the Ottomans. This attempt by the Pope ended in failure because the European states, weakened by the Hundred Years' War (1337-1453), were not able to unite against the then formidable Ottoman army. Since Pius's carefully planned anti-Ottoman campaign did not materialize and all hopes were lost, the last of his diplomatic efforts was to send a letter to Sultan Mehmed II, which we will examine in this work.  My interest in this topic was sparked by the introduction of new European and Middle Eastern sources, which, after analysis, I believe, will allow me to draw certain conclusions regarding the Papal Letter of 1461.","PeriodicalId":509549,"journal":{"name":"აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე","volume":"56 9","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139185420","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Capture of the Imam Shamil and the end of Muridism","authors":"Mariam Gureshidze","doi":"10.61671/hos.6.2023.7354","DOIUrl":"https://doi.org/10.61671/hos.6.2023.7354","url":null,"abstract":"In the 19th century, the strengthening of sufism in the North Caucasus united various Caucasian sub-ethnic groups, and muridismgave them the idea of independence. The struggle of the North Caucasians against the Russian Empire lasted from 1817- to 1864; and in this battle, a worthy opponent, Imam Shamil, stood out from the highlanders. Shamil knew that only the wise government of the people could be a solid foundation for the successful conduct of the war. He was able to unite the mountain population and manage it with a properly organized and firm administration. The highlanders under his command comprised one military rank, in which muridism played an important role.This article has processed and presented two documents found in the National Archives of Georgia, which describe in detail thecapture of Shamil the end of Muridism and specific facts revealed during the captivity of the imam, which brought the victory of theRussian Empire.","PeriodicalId":509549,"journal":{"name":"აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე","volume":"7 8","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139185207","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Causes of the Palestine-Israel Crisis as Perceived by Israeli Muslims","authors":"Simon Gureshidze","doi":"10.61671/hos.6.2023.7358","DOIUrl":"https://doi.org/10.61671/hos.6.2023.7358","url":null,"abstract":"Generally, a great number of papers, books, theses, scholarly conferences have been dedicated to causes of the Israeli-Arabconfrontation, and the problem in question will still be explored in its complexity and diversity. The aforementioned assault, launched by Hamas, once again attracted attention of the world community and of specialists of the domain. The tragedy was followed by unprecedented large-scale rallies supporting Palestinians held in various cities all over the world. In some countries, people were split and confronted each other, whereby some supported the quite legitimate military activities, carried out by Israel, while others, alongside demanding avoidance of innocent victims, appeal against incessant oppression of Palestinian Arabs. Irrespective of the fact that the history of Israel abounds in instances of peaceful cohabitation of Palestinian Arabs and Jews, notonly various layers of populations of various countries, but also academic circles frequently posit the theory about the incompatibility of Palestinian Arabs and Jews, having been corroborated by discussions on demographic, economic and confessional causes. We can in no way accept this attitude; thus, in the present paper, we will do our best to answer the question whether there actually is insurmountable antagonism between Muslim communities and the state in Israel, where is the main watershed in the relationship between the majority and minorities, and, aside already discussed and explored causes, what other factors facilitate intensification of Islamist extremism and what conditions facilitate Muslims’ peaceful cohabitation and integration in Israel.","PeriodicalId":509549,"journal":{"name":"აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე","volume":"57 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139185409","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"2001 წლის 11 სექტემბრის ტერაქტი და ნატოს მისია ავღანეთში","authors":"გიორგი დობორჯგინიძე","doi":"10.61671/hos.6.2023.6783","DOIUrl":"https://doi.org/10.61671/hos.6.2023.6783","url":null,"abstract":"2001 წლის 11 სექტემბერს აშშ-ში მომხდარმა ტერაქტმა, რომელმაც შეიწირა სამი ათასამდე ადამიანის სიცოცხლე, მთელი მსოფლიო საგონებელში ჩააგდო და დააყენა ტერორიზმის საფრთხის წინაშე, დაირღვა მოსახლეობის ჩვეული მშვიდი ყოფა, აშშ-ს მწუხარებას იზიარებდა მთელი მსოფლიო და მოსახლეობა ელოდა მართმსაჯულების აღსრულებას, მართმსაჯულების აღსრულება კი პირველ რიგში გულისხმობდა ტერაქტის ორგანიზატორების პოვნასა და დასჯას, ეს ტერორისტული აქტი ავღანეთში, ისლამური ექსტრემისტული ქსელური ორგანიზაციის „ალ-ქაიდას“ მიერ დაიგეგმა, აშშ-სა და მისი მოკავშირეების რეაქცია იყო მყისიერი, პირველად NATO-ს ისტორიაში ამოქმედდა ვაშინგტონის ხელშეკრულების მე-5 მუხლი (კოლექტიური თავდაცვის მუხლი). ჩრდილოატლანტიკური ალიანსის ისტორიაში კი დაიწყო ყველაზე მასშტაბური სამხედრო ოპერაცია ტერორიზმთან ბრძოლის წინააღმდეგ. სტატიაში განხილულია ყველაზე მასშტაბური ტერაქტი მსოფლიოში და მისი შედეგები, ტერორიზმთან შეურიგებელიბრძოლა, ISAF-ის სამხედრო მისია ავღანეთში თალიბანის დამარცხება და მშვიდობის დამყარება.","PeriodicalId":509549,"journal":{"name":"აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე","volume":"12 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139368924","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Representation of the oriental world in the literary texts of XIX century European writers","authors":"Marine Sioridze","doi":"10.61671/hos.6.2023.6786","DOIUrl":"https://doi.org/10.61671/hos.6.2023.6786","url":null,"abstract":"Interest in the Eastern world has a long history. Back in the middle Ages, during the Crusades, the differences between the West and the East became clear. One of the outstanding figures of the Middle Ages, Jacques de Vitry, a participant and eyewitness of the Fifth Crusade, who described the historical events in his most important work “History of the East” or “History of Jerusalem”, confirms the sharp differences between the Eastern and Western worlds in the Middle Ages, which should be studied, it has a long tradition in European historiography. The problems of the West and the East are the subject of many scientific studies and are still relevant today. The theme of the East has always occupied a special place in the works of European writers. Based on the relevance of the researchtopic, we set the task of studying the literary texts of the 19th century European writers. As research material, we selected the works of Chateaubriand, Lamartine, Nerval, Gautier, Maupassant, Goethe, Byron, Shelley, Moore and Flaubert on the theme of the East. Also, our task is to reveal and emphasize similarities and differences in travel literature created by European writers, to show the East seen through the eyes of Western authors. The present study is conducted based on the basic principles of comparative analysis and imagology. Imagology is a relatively new field of humanitarian research, which studies the face of the “foreigner”, “other” in the public or cultural consciousness of this or that country, ethnos. Comparative literature is interested in imagological studies. Literary imagology has its specific goals. It is adoctrine about faces, about those solid faces of ethnically, culturally different peoples that are presented in artistic texts. The purpose of our research is to reveal cultural markers in Western literary texts. The imagological aspects of comparative literary studies are most clearly revealed in the literary texts created on the theme of the “other”, “foreign” nation. In the end, this kind ofapproach will be a kind of novelty in the process of researching works on the subject of the East. Also, our goal is to study the imagology of the East as a cultural space in Western literature, since any text dedicated to the life, civilization, culture, traditions, customs, beliefs, representative of a “other” nation and The action takes place on the territory of “another” nation.","PeriodicalId":509549,"journal":{"name":"აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე","volume":"6 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139368907","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"უდეტრები თურქეთის საქართველოს ერთი ხეობის მკვიდრთა მეტყველებაში","authors":"ნათელა ფარტენაძე","doi":"10.61671/hos.6.2023.6785","DOIUrl":"https://doi.org/10.61671/hos.6.2023.6785","url":null,"abstract":"ქართულ ისტორიოგრაფიაში კლარჯეთის ერთ-ერთი მხარე - „ნიგალი“ შეიძლება შეგვხვდეს სხვადასხვა სახელით, კერძოდ: ლიგანი, ლივანა, ნიგალი. ნიგალი ისტორიულად ტაო-კლარჯეთის ერთ-ერთი კულტურულად და ეკონომიურად დაწინაურებული მხარე იყო. მეცხრე-მეათე საუკუნეებში აქ ყვაოდა ქართული კულტურა. ბერთის, ოპიზის, ხანძთის, შატბერდის, ფორთის, კორიდეთის საეკლესიო-სამონასტრო ცენტრებში იწერებოდა ორიგინალური ნაწარმოებები, უცხოური ენებიდან ითარგმნებოდა ლიტერატურა. ლივანური მეტყველება მდიდარია კილოკავებით, თქმებითა და ქცევებით, რასაც კარგად ამჩნევენ თვით აქაური მცხოვრებნიც. საუბრის კილოთი გამოიცნობენ ხოლმე ქლასკურელებს, დევესქელებს, ხებელებს, მარადიდელებს, მურღულელებს. ჩვენი კვლევს ობიექტს წარმოადგენს ნიგალის ხეობის მკვიდრთა მეტყველებაში უდეტრების ხმარებასთან დაკავშირებული თავისებურებების გამოკვეთა და ანალიზი. ნიგალის ხეობის ქართულში საინტერესო ნიუანსები შეინიშნება უდეტრების გამოყენების შემთხვევებში. ადგილის ზმნიზედის ფუნქციით გვხვდება -ში’ თანდებულიანი პირველი და მეორე პირის ნაცვალსახელების მრავლობითი რიცხვის ფორმები: ჩვენში; თქვენში.. ადგილის ზმნიზედები ზემოთ’, ქვემოთ’ გვხვდება ფონეტიკური სახეცვლილებით: ზომოთ; ქომოთ... ხშირად გამოიყენება საშუალი ქართულისთვის დამახასიათებელი შიგან’ ზმნიზედის ფუნქციით: სახლში შიგან არ შევსულვართ... აქ’, იქ’ ზმნიზედებს დაერთვის თანდებულები -ში და -ზე, რის საფუძველზეც მიიღება რთულფუძიანი ზმნიზედები: აქში’, იქში’, აგზე’ ( აქზე), იგზე ( იქზე): -ზე’ თანდებულიანმა ადგილის ზმნიზედებმა აქ, იქ შეიძლება დაირთონ თანდებული -დამ: აგზედამ, იქნამდი... ანალოგიურ მაგალითებში თავს იჩენს ორი ა: აქნობაამდი... იქაურობაში’ ფორმა შეცვლილია სიტყვით იქნობაში’. -კე//-კენ თანდებული ერთვის ზმნიზედების უჩვეულო ფორმებს: წინესკე, ზეისკე, ზედეთკენ, შიგნითკე... ზმნიზედების გასართულებლად გამოყენებულია თანდებული -დამ’: ზეიდამ; იქიდამ... კითხვითი ზმნიზედა სად’ გვხვდება ჰა’ს სახით (ს→ჰ, -დ იკარგება). დროის ზმნიზედად ზოგჯერ გვხვდება სიტყვათა ოდენ ფუძე ან ფუძეთა გაორკეცების შემთხვევები: ზაფხულ, მალ... ზაფხულ-ზაფხულ მალ-მალ; საღამ-საღამ... დროის ზმნიზედა მერმე’ მეტათეზისის შედეგად სახეს იცვლის და წარმოდგება მემრე’ ფორმით. ზმნიზედები - გაისად’, მერმის’ ფორმებს ცვლის მიორეთ’//მიერეთ’, მიერეზე’ - დროის ზმნიზედის მნიშვნელობით... დიდხანს’ ზმნიზედას ენაცვლება ბარსახან (ბარე სამ ხან). ვითარების ზმნიზედების - ამაოდ’, ტყუილუბრალოდ’ - შინაარსს გადმოსცემს არქაული სიტყვა ცუდედ (შდრ. ძვ. ქ. ცუდად’ - ამაოდ, უსარგებლოდ). -ებრ თანდებულიან ვითარებითს ზმნიზედებში ფუძის ბოლოკიდური -რ იკარგება: მათურებ... -ვით თანდებულიან ფორმებში - ვით სახეცვლილი წარმოგვიდგება: ჩემსავენ, ჩვენსავენ, თქვენსავენ, მათსავენ (ჩვენ-ს-ავით→ჩვენ-ს-ა-ვენ): ვითარების ზმნიზედის შინაარსი ახლავს სიტყვას აქასავენ’ //აქსავეთ’ კითხვით ზმნიზედას როგორ’ ცვლის რავლი’ ფორმა: რავლი ხარა? რავლი მოხუელით? რავლი ხართა ჩვენებურები?!... ჯერობის გამომხატველი ზმნიზედების მაწარმოებელ ნაწილაკ ჯერ’-ს ცვლის სიტყვა პირი’. იგი რიცხვით სახელებს დაერთვის: ორპირ, ერთპირ, ათპირ... ნიგალურ ქართულში თავისებური ელფერი შემოაქვს მდინარე მურღულის ხეობის კალთებზე გაშენებული სოფლების (კაბარჯეთი, ყავრიეთი, ჭილავრი, ქურა, ჯუანი, ბუჯური, ბაშქ","PeriodicalId":509549,"journal":{"name":"აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე","volume":"9 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139368913","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"იეზუიტები XVI - საუკუნის ოსმალეთის იმპერიაში","authors":"გიორგი ახალკაციშვილი","doi":"10.61671/hos.6.2023.6779","DOIUrl":"https://doi.org/10.61671/hos.6.2023.6779","url":null,"abstract":"XVI საუკუნეში დაწყებულმა რეფორმაციამ და რელიგიურმა ომებმა რომის კათოლიკური ეკლესია მძიმე მდგომარეობაში ჩააყენა. წმინდა პეტრეს ტახტი იძულებული გახდა მისთვის კონტრრეფორმაციით ეპასუხა, რაც პირველ რიგში, ევროპაში კათოლიკური ეკლესიის გავლენების განახლებას გულისხმობდა. მთავარი ძალა კონტრრეფორმაციასთან ბრძოლაში „იესოს საზოგადოება“ („იეზუიტთა ორდენი“) იყო, რომელიც ესპანელმა სამხედრო-ინვალიდმა იგნასიო ლოიოლამ (1492-1556) დაარსა. 1540 წლის 27 სექტემბერს პავლე III-მ (ერისკაცობაში - ალესანდრო ფარნეზე (1534-1549)) ბულით “Regiminis militantis ecclesiae”,  დაამტკიცა ახალი ორდენი. იეზუიტებმა ჰუმანისტური კულტურის იდეები და მეთოდები საკუთარ მიზნებს მოარგეს და თავბრუდამხვევი სისწრაფით გავრცელდნენ მთელ კათოლიკურ სამყაროში. XVI საუკუნიდან ორდენმა ოსმალეთშიც შეაღწია, კერძოდ უნგრეთის ტერიტორიაზე, სადაც სულეიმენ I (1520-1566) მმართველობდა და იმპერია სიძლიერის ზენიტში იყო.ნაშრომში ძირითადი ყურადღება გამახვილებულია XVI საუკუნის ოსმალეთის იმპერიაში, რომის პაპების დავალებით, იეზუიტების მიერ განხორციელებულ მისიებზე და ანტიოსმალურ, ანტიისლამურ, ქმედებებზე. ასევე, შეძლებისდაგვარად, გადმოვეცით იეზუიტებისთვის სტამბოლში საფრანგეთის საელჩოს მფარველობის და, ცოტა მოგვიანებით, დაპირისპირების შესახებ.","PeriodicalId":509549,"journal":{"name":"აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე","volume":"76 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139368921","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"სასანიანები სამხრეთ-დასავლეთ საქართველოში: პეტრას გარნიზონის აღჭურვილობა და მომარაგება","authors":"თამაზ დარჩიძე, ნიკა ხოფერია","doi":"10.61671/hos.6.2023.6788","DOIUrl":"https://doi.org/10.61671/hos.6.2023.6788","url":null,"abstract":"სტატიაში განხილულია ლაზეთის სამეფოს გვიანანტიკური და ადრეშუასაუკუნეების ერთ-ერთ საკვანძო ციხესიმაგრეში სასანური გარნიზონის ყოფნასთან დაკავშირებული საკითხები. როგორც ცნობილია, პეტრამ მნიშვნელოვანი როლი შეასრულა ბიზანტიის იმპერიასა და სასანურ ირანს შორის VI საუკუნეში მომხდარ სამხედრო დაპირისპირებაში. ციხისძირში მოპოვებული უკანასკნელი წლების არქეოლოგიური მასალების წერილობით ძეგლებთან ერთად გააზრება ადასტურებს, რომ ბიზანტიელთა მიერ გამაგრებულ ციხე-ქალაქში სასანიური ძალები ლაზეთის დიდი ომის დროს მართლაც იდგა, რაც ერთ-ერთი საკვანძო საკითხია პეტრას ციხისძირთან საბოლოო იდენტიფიცირების თვალსაზრისით. სტატიაში მიმოხილულია ლაზეთის სამეფოში სასანური ირანის სამხედრო და პოლიტიკური ინტერესების ძირითადი საკითხები, პეტრას სამხედრო გარნიზონის შეიარაღება და აღჭურვილობა, სამხრეთ-დასავლეთ საქართველოში სასანური მონეტების გავრცელების ხასიათი და მისი თავისებურებანი. დადგენილია, რომ დიდი ომის პერიოდში პეტრას ციხესიმაგრეში ირანელთა 10 წლიანი ყოფნა დაკავშირებული იყო გლობალურ საომარ ვითარებასთან და იგი სამხედრო ამოცანის - ლაზეთი-ბიზანტიის სამხედრო-გზის კონტროლს ემსახურებოდა. სასანიანთა პეტრაში გამაგრების ფაქტში არ ჩანს პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული ასპექტები. გამოიკვეთა, რომ რეგიონში სასანური მონეტების მიმოქცევა ძირითადად დაკავშირებული იყო გარნიზონისათვის ჯამაგირის გაცემასთან და იგი ნაკლებად იყო გამოყენებული ადგილობრივ მოსახლეობასთან სავაჭრო ურთიერთობისათვის.","PeriodicalId":509549,"journal":{"name":"აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე","volume":"20 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139369000","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}