უდეტრები თურქეთის საქართველოს ერთი ხეობის მკვიდრთა მეტყველებაში

აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე Pub Date : 2023-06-23 DOI:10.61671/hos.6.2023.6785

ნათელა ფარტენაძე

{"title":"უდეტრები თურქეთის საქართველოს ერთი ხეობის მკვიდრთა მეტყველებაში","authors":"ნათელა ფარტენაძე","doi":"10.61671/hos.6.2023.6785","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"ქართულ ისტორიოგრაფიაში კლარჯეთის ერთ-ერთი მხარე - „ნიგალი“ შეიძლება შეგვხვდეს სხვადასხვა სახელით, კერძოდ: ლიგანი, ლივანა, ნიგალი. ნიგალი ისტორიულად ტაო-კლარჯეთის ერთ-ერთი კულტურულად და ეკონომიურად დაწინაურებული მხარე იყო. მეცხრე-მეათე საუკუნეებში აქ ყვაოდა ქართული კულტურა. ბერთის, ოპიზის, ხანძთის, შატბერდის, ფორთის, კორიდეთის საეკლესიო-სამონასტრო ცენტრებში იწერებოდა ორიგინალური ნაწარმოებები, უცხოური ენებიდან ითარგმნებოდა ლიტერატურა. ლივანური მეტყველება მდიდარია კილოკავებით, თქმებითა და ქცევებით, რასაც კარგად ამჩნევენ თვით აქაური მცხოვრებნიც. საუბრის კილოთი გამოიცნობენ ხოლმე ქლასკურელებს, დევესქელებს, ხებელებს, მარადიდელებს, მურღულელებს. ჩვენი კვლევს ობიექტს წარმოადგენს ნიგალის ხეობის მკვიდრთა მეტყველებაში უდეტრების ხმარებასთან დაკავშირებული თავისებურებების გამოკვეთა და ანალიზი. ნიგალის ხეობის ქართულში საინტერესო ნიუანსები შეინიშნება უდეტრების გამოყენების შემთხვევებში. ადგილის ზმნიზედის ფუნქციით გვხვდება -ში’ თანდებულიანი პირველი და მეორე პირის ნაცვალსახელების მრავლობითი რიცხვის ფორმები: ჩვენში; თქვენში.. ადგილის ზმნიზედები ზემოთ’, ქვემოთ’ გვხვდება ფონეტიკური სახეცვლილებით: ზომოთ; ქომოთ... ხშირად გამოიყენება საშუალი ქართულისთვის დამახასიათებელი შიგან’ ზმნიზედის ფუნქციით: სახლში შიგან არ შევსულვართ... აქ’, იქ’ ზმნიზედებს დაერთვის თანდებულები -ში და -ზე, რის საფუძველზეც მიიღება რთულფუძიანი ზმნიზედები: აქში’, იქში’, აგზე’ ( აქზე), იგზე ( იქზე): -ზე’ თანდებულიანმა ადგილის ზმნიზედებმა აქ, იქ შეიძლება დაირთონ თანდებული -დამ: აგზედამ, იქნამდი... ანალოგიურ მაგალითებში თავს იჩენს ორი ა: აქნობაამდი... იქაურობაში’ ფორმა შეცვლილია სიტყვით იქნობაში’. -კე//-კენ თანდებული ერთვის ზმნიზედების უჩვეულო ფორმებს: წინესკე, ზეისკე, ზედეთკენ, შიგნითკე... ზმნიზედების გასართულებლად გამოყენებულია თანდებული -დამ’: ზეიდამ; იქიდამ... კითხვითი ზმნიზედა სად’ გვხვდება ჰა’ს სახით (ს→ჰ, -დ იკარგება). დროის ზმნიზედად ზოგჯერ გვხვდება სიტყვათა ოდენ ფუძე ან ფუძეთა გაორკეცების შემთხვევები: ზაფხულ, მალ... ზაფხულ-ზაფხულ მალ-მალ; საღამ-საღამ... დროის ზმნიზედა მერმე’ მეტათეზისის შედეგად სახეს იცვლის და წარმოდგება მემრე’ ფორმით. ზმნიზედები - გაისად’, მერმის’ ფორმებს ცვლის მიორეთ’//მიერეთ’, მიერეზე’ - დროის ზმნიზედის მნიშვნელობით... დიდხანს’ ზმნიზედას ენაცვლება ბარსახან (ბარე სამ ხან). ვითარების ზმნიზედების - ამაოდ’, ტყუილუბრალოდ’ - შინაარსს გადმოსცემს არქაული სიტყვა ცუდედ (შდრ. ძვ. ქ. ცუდად’ - ამაოდ, უსარგებლოდ). -ებრ თანდებულიან ვითარებითს ზმნიზედებში ფუძის ბოლოკიდური -რ იკარგება: მათურებ... -ვით თანდებულიან ფორმებში - ვით სახეცვლილი წარმოგვიდგება: ჩემსავენ, ჩვენსავენ, თქვენსავენ, მათსავენ (ჩვენ-ს-ავით→ჩვენ-ს-ა-ვენ): ვითარების ზმნიზედის შინაარსი ახლავს სიტყვას აქასავენ’ //აქსავეთ’ კითხვით ზმნიზედას როგორ’ ცვლის რავლი’ ფორმა: რავლი ხარა? რავლი მოხუელით? რავლი ხართა ჩვენებურები?!... ჯერობის გამომხატველი ზმნიზედების მაწარმოებელ ნაწილაკ ჯერ’-ს ცვლის სიტყვა პირი’. იგი რიცხვით სახელებს დაერთვის: ორპირ, ერთპირ, ათპირ... ნიგალურ ქართულში თავისებური ელფერი შემოაქვს მდინარე მურღულის ხეობის კალთებზე გაშენებული სოფლების (კაბარჯეთი, ყავრიეთი, ჭილავრი, ქურა, ჯუანი, ბუჯური, ბაშქოი, არხვა, კორიდეთი, ძანცული, გურბინი...) მეტყველებას. ეს შეინიშნება ზმნიზედათა წარმოებაშიც. კერძოდ: ერთად’ ზმნიზედის ნაცვლად გამოიყენება ერთხელაჲ’. ზმნიზედების სფეროში იშვითად წარმოჩნდება ხოლმე თურქულის გზით შემოსული ფორმები: თექთუქ (tek-tek), ბაშთან (baştan), ბირზამან (bir zaman), ებბედი (არაბ.ebedien) ზაათი (არაბ. zaten), თექრარ (არაბ. Tekrar), ჰემენ (სპარს. Hemen), აზბიშეი (az birşey)... დიალექტური ელფერი დაჰკრავს თანდებულებსაც. კერძოდ, -ვით თანდებული გვაძლევს -ვენ, -ვეთ, -ვეფ ვარიანტებს: თქვენსავეთ, ქვასავენ, ტურასავეფ... -თვის თანდებული წარმოდგენილია - თვინ // -თინ ვარიანტებით: გოგოსთვინ, ბაქლავასთინ... -კენ თანდებული უმთავრესად -კე ფორმით გვხვდება: თქვენკე, ბორჩხისკე არი; ხიდისკე წესულან... -კე გვხვდება ზმნიზედებთანაც: უკნისკე, წინისკე... ნათესაობითის ფორმას დაერთვის ზმნიზედა უკან და გამოხატავს თანაობას, -თან’ (ერთად) თანდებულის ფუნქციით წარმოდგება: პურის უკან, ჭადის უკან, გურჯების უკან... არ გვხვდება -მდე’ თანდებული. ნიგალის ქართულისთვის დამახასიათებელია -მდი’ და -მდინ’ ვარიანტები: სოფლამდი, ქალაქამდინ... კავშირი. რომ’ კავშირი უმეტესად გვხვდება რომე’ ფორმით. მაგრამ’ გამარტივებულია მარა’ ფორმით. მაგრამ’ მაპირისპირებელ კავშირს ხშირად ცვლის თურქულიდან შემოსული ჰამა’. რომ’ მაქვემდებარებელი კავშირის ნაცვლად გამოიყენება თურქულის გზით შემოსული სპარსული წარმოშობის კავშირი ქი’, რომელსაც მრავალნაირი ნიუანსი (კი - რომ, რომელი, რათა, ვინაიდან, ხოლო, განა) ახლავს. ნაწილაკი. ნიგალის ხეობის ქართულში კითხვითი ნაწილაკის სიცოცხლისუნარიანობა განპირობებულია მახვილით. ა’ კითხვით ნაწილაკზე მოდის ყოველთვის კითხვითი წინადადების მახვილი. შენ აქა ხარა?; ტანზე რასა ვიცვამთა?!; შენა ვისი გოგო ხარა?... თურმე’-ს ცვლის თურქულის გზით შემოსული სპარსული ნაწილაკი მეგერ’. თურქულიდან შემოსული აჯაბ’ (არაბ. acap) გამოიყენება ნეტავი’, ნუთუ’, მართლა’, განა’ ნაწილაკების მნიშვნელობით.","PeriodicalId":509549,"journal":{"name":"აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე","volume":"9 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.61671/hos.6.2023.6785","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

ქართულ ისტორიოგრაფიაში კლარჯეთის ერთ-ერთი მხარე - „ნიგალი“ შეიძლება შეგვხვდეს სხვადასხვა სახელით, კერძოდ: ლიგანი, ლივანა, ნიგალი. ნიგალი ისტორიულად ტაო-კლარჯეთის ერთ-ერთი კულტურულად და ეკონომიურად დაწინაურებული მხარე იყო. მეცხრე-მეათე საუკუნეებში აქ ყვაოდა ქართული კულტურა. ბერთის, ოპიზის, ხანძთის, შატბერდის, ფორთის, კორიდეთის საეკლესიო-სამონასტრო ცენტრებში იწერებოდა ორიგინალური ნაწარმოებები, უცხოური ენებიდან ითარგმნებოდა ლიტერატურა. ლივანური მეტყველება მდიდარია კილოკავებით, თქმებითა და ქცევებით, რასაც კარგად ამჩნევენ თვით აქაური მცხოვრებნიც. საუბრის კილოთი გამოიცნობენ ხოლმე ქლასკურელებს, დევესქელებს, ხებელებს, მარადიდელებს, მურღულელებს. ჩვენი კვლევს ობიექტს წარმოადგენს ნიგალის ხეობის მკვიდრთა მეტყველებაში უდეტრების ხმარებასთან დაკავშირებული თავისებურებების გამოკვეთა და ანალიზი. ნიგალის ხეობის ქართულში საინტერესო ნიუანსები შეინიშნება უდეტრების გამოყენების შემთხვევებში. ადგილის ზმნიზედის ფუნქციით გვხვდება -ში’ თანდებულიანი პირველი და მეორე პირის ნაცვალსახელების მრავლობითი რიცხვის ფორმები: ჩვენში; თქვენში.. ადგილის ზმნიზედები ზემოთ’, ქვემოთ’ გვხვდება ფონეტიკური სახეცვლილებით: ზომოთ; ქომოთ... ხშირად გამოიყენება საშუალი ქართულისთვის დამახასიათებელი შიგან’ ზმნიზედის ფუნქციით: სახლში შიგან არ შევსულვართ... აქ’, იქ’ ზმნიზედებს დაერთვის თანდებულები -ში და -ზე, რის საფუძველზეც მიიღება რთულფუძიანი ზმნიზედები: აქში’, იქში’, აგზე’ ( აქზე), იგზე ( იქზე): -ზე’ თანდებულიანმა ადგილის ზმნიზედებმა აქ, იქ შეიძლება დაირთონ თანდებული -დამ: აგზედამ, იქნამდი... ანალოგიურ მაგალითებში თავს იჩენს ორი ა: აქნობაამდი... იქაურობაში’ ფორმა შეცვლილია სიტყვით იქნობაში’. -კე//-კენ თანდებული ერთვის ზმნიზედების უჩვეულო ფორმებს: წინესკე, ზეისკე, ზედეთკენ, შიგნითკე... ზმნიზედების გასართულებლად გამოყენებულია თანდებული -დამ’: ზეიდამ; იქიდამ... კითხვითი ზმნიზედა სად’ გვხვდება ჰა’ს სახით (ს→ჰ, -დ იკარგება). დროის ზმნიზედად ზოგჯერ გვხვდება სიტყვათა ოდენ ფუძე ან ფუძეთა გაორკეცების შემთხვევები: ზაფხულ, მალ... ზაფხულ-ზაფხულ მალ-მალ; საღამ-საღამ... დროის ზმნიზედა მერმე’ მეტათეზისის შედეგად სახეს იცვლის და წარმოდგება მემრე’ ფორმით. ზმნიზედები - გაისად’, მერმის’ ფორმებს ცვლის მიორეთ’//მიერეთ’, მიერეზე’ - დროის ზმნიზედის მნიშვნელობით... დიდხანს’ ზმნიზედას ენაცვლება ბარსახან (ბარე სამ ხან). ვითარების ზმნიზედების - ამაოდ’, ტყუილუბრალოდ’ - შინაარსს გადმოსცემს არქაული სიტყვა ცუდედ (შდრ. ძვ. ქ. ცუდად’ - ამაოდ, უსარგებლოდ). -ებრ თანდებულიან ვითარებითს ზმნიზედებში ფუძის ბოლოკიდური -რ იკარგება: მათურებ... -ვით თანდებულიან ფორმებში - ვით სახეცვლილი წარმოგვიდგება: ჩემსავენ, ჩვენსავენ, თქვენსავენ, მათსავენ (ჩვენ-ს-ავით→ჩვენ-ს-ა-ვენ): ვითარების ზმნიზედის შინაარსი ახლავს სიტყვას აქასავენ’ //აქსავეთ’ კითხვით ზმნიზედას როგორ’ ცვლის რავლი’ ფორმა: რავლი ხარა? რავლი მოხუელით? რავლი ხართა ჩვენებურები?!... ჯერობის გამომხატველი ზმნიზედების მაწარმოებელ ნაწილაკ ჯერ’-ს ცვლის სიტყვა პირი’. იგი რიცხვით სახელებს დაერთვის: ორპირ, ერთპირ, ათპირ... ნიგალურ ქართულში თავისებური ელფერი შემოაქვს მდინარე მურღულის ხეობის კალთებზე გაშენებული სოფლების (კაბარჯეთი, ყავრიეთი, ჭილავრი, ქურა, ჯუანი, ბუჯური, ბაშქოი, არხვა, კორიდეთი, ძანცული, გურბინი...) მეტყველებას. ეს შეინიშნება ზმნიზედათა წარმოებაშიც. კერძოდ: ერთად’ ზმნიზედის ნაცვლად გამოიყენება ერთხელაჲ’. ზმნიზედების სფეროში იშვითად წარმოჩნდება ხოლმე თურქულის გზით შემოსული ფორმები: თექთუქ (tek-tek), ბაშთან (baştan), ბირზამან (bir zaman), ებბედი (არაბ.ebedien) ზაათი (არაბ. zaten), თექრარ (არაბ. Tekrar), ჰემენ (სპარს. Hemen), აზბიშეი (az birşey)... დიალექტური ელფერი დაჰკრავს თანდებულებსაც. კერძოდ, -ვით თანდებული გვაძლევს -ვენ, -ვეთ, -ვეფ ვარიანტებს: თქვენსავეთ, ქვასავენ, ტურასავეფ... -თვის თანდებული წარმოდგენილია - თვინ // -თინ ვარიანტებით: გოგოსთვინ, ბაქლავასთინ... -კენ თანდებული უმთავრესად -კე ფორმით გვხვდება: თქვენკე, ბორჩხისკე არი; ხიდისკე წესულან... -კე გვხვდება ზმნიზედებთანაც: უკნისკე, წინისკე... ნათესაობითის ფორმას დაერთვის ზმნიზედა უკან და გამოხატავს თანაობას, -თან’ (ერთად) თანდებულის ფუნქციით წარმოდგება: პურის უკან, ჭადის უკან, გურჯების უკან... არ გვხვდება -მდე’ თანდებული. ნიგალის ქართულისთვის დამახასიათებელია -მდი’ და -მდინ’ ვარიანტები: სოფლამდი, ქალაქამდინ... კავშირი. რომ’ კავშირი უმეტესად გვხვდება რომე’ ფორმით. მაგრამ’ გამარტივებულია მარა’ ფორმით. მაგრამ’ მაპირისპირებელ კავშირს ხშირად ცვლის თურქულიდან შემოსული ჰამა’. რომ’ მაქვემდებარებელი კავშირის ნაცვლად გამოიყენება თურქულის გზით შემოსული სპარსული წარმოშობის კავშირი ქი’, რომელსაც მრავალნაირი ნიუანსი (კი - რომ, რომელი, რათა, ვინაიდან, ხოლო, განა) ახლავს. ნაწილაკი. ნიგალის ხეობის ქართულში კითხვითი ნაწილაკის სიცოცხლისუნარიანობა განპირობებულია მახვილით. ა’ კითხვით ნაწილაკზე მოდის ყოველთვის კითხვითი წინადადების მახვილი. შენ აქა ხარა?; ტანზე რასა ვიცვამთა?!; შენა ვისი გოგო ხარა?... თურმე’-ს ცვლის თურქულის გზით შემოსული სპარსული ნაწილაკი მეგერ’. თურქულიდან შემოსული აჯაბ’ (არაბ. acap) გამოიყენება ნეტავი’, ნუთუ’, მართლა’, განა’ ნაწილაკების მნიშვნელობით.

查看原文本刊更多论文

საქართველოს ერთი ხეობის მკვიდრთა მეტყვლებაში

痺იგალი ისტორიულად ტა-ო-კლარჯეთის ერთ-ერთი კულტურლად და ეკოომირუად დაწინაურებლლი მხრაე იყო.მეცხრე-მეათე საუკუნეში აქ ყვაოდა ქართული კულტურა.ბერთის, ოპიზის, ხანძთის, შატბერდის, ფორთის, კორიდეთის საეკლესიო-სამონასტრო ცენტრებში იწერებოდა ორიგინალური ნაწარმოებები, უცხოური ენებიდან ითარგმნებოდა ლიტერატურა. 痺ივა痺რი მეტყველებამდიდარია კილოკავებით, 痺მებითა 痺ცევბით, რასაც კარგად ამჩევენ თვით აქაური მცხოვრებნიც.საუბრის კლილოთი გამოიცნობე ხოლმე ქლასკურელებს, დევესქლებს, ხებელებს, მარადიდელებს, მურღლელებს.ჩვენი კვლევს ობიექტს წარმოადგენს ნიგალის ხეობის მკვიდრთა მეტყველებაში უდეტრების ხმარებასთან დაკავშირებული თავისებურებების გამოკვეთა და ანალიზი. ნიგალის ხეობის ქართულში საინტერესო იუანსები შეინშება უდეტრების გამოყენბის შემთხვევებში. ადგილის ზმნიზედის ფუნქციით გვხვდება -ში' თანდებულიანი პირველი და მეორე პირის ნაცვალსახელების მრავლობითი რიცხვის ფორმები: ჩვენში; თქვენში.. 痺დ痺გილის ზმ痺იზედები ზემმოთ', 痺ვემოთ' გვხვდებაფო痺ეტიური სახეცვლილებით: ზომოოთ;痺ომოთ... ხშირად გამოიყენბასაშ-უალი 痺ართულისთვის დამახასიათებელი შიგა痺' ზმიზედის ფუ痺ქცით: სახლშიშიგა痺 შევსულვართ.... 痺憮倔', 痺憮倔' ზმ 痺იზედებ დ 痺ერთვის 痺დებულები -ში დ 痺 -ზე, 痺ის ს 痺ძველზეც მიღებართულფუძია痺ი ზმ痺იზედები：აქში', იქში', აგზე' ( აქზე), იგზე ( იქზე): -ზე' თანდებულიანმა ადგილის ზმნიზედებმა აქ, იქ შეიძლება დაირთონ თანდებული -დამ: აგზედამ, იქნამდი... 痺ალოგი・痺რ მაგალითებში თავს იჩენორი ა: აქობაამდი... იქაურობაში' ფორმა შეცვლილია სიტყვით იქნობაში'. -კე//-კენ თანდებული ერთვის ზმნიზედების უჩვეულო ფორმებს: წინესკე, ზეისკე, ზედეთკენ, შიგნითკე... ზ痺იზედების გასათრ・・ლებლად გამოყებ・・ლია თანდებ・・ლი -დამ': ზეიდამ;იქიდამ... კითხვითი ზმნიზედა სად' გვხვდება ჰა'ს სახით (ს→ჰ, -დ იკარგება). დროის ზმნიზედად ზოგჯერ გვხვდება სიტყვათა ოდენ ფუძე ან ფუძეთა გაორკეცების შემთხვევები: ზაფხულ, მალ...ზაფხულ-ზაფხულ მალ-მალ; საღამ-საღამ... დროის ზმინზედა მერმ' მეტათეზისის შედეგად სახეს იცვლის და წარმოდგებამემრეფო'რმით. ზმნიზედები - გაისად', მერმის' ფორმებს ფორმებს ცვლის მიორეთ'//მიერეთ', მიერზე' - დროის ზმნიზედი მსნიშვნელობით.... დიდხანს' ზმნიზედას ენაცვლება ბარსახან (ბარე სამ ხან). ვითარების ზმნიზედების - ამაოდ', ტყუილუბრალოდ' - შინაარსს გადმოსცემს არქაული სიტყვა ცუდედ (შდრ.ქ. ცუდად' - ამაოდ, უსარგებლოდ). -ებრთა 痺დებლია 痺ვითარებითს ზმ 痺იზედებში ფუძის ბოლოკიდური -რიკარგება: მათურებ... -ვი თანდებულია ნფორმებში - ვით სახეცვლილი წარმოგვიდგება: ჩემსავენ, ჩვესავენ, თქვენსავე, მათსავე (ჩვენ-ს-ავით→ჩვე-ს-ა-ვენ)： ვითარების ზმნიზედის შინარსი ახლავს სიტყვას აქასავე' //ქასავეთ' კითხვით ზმნიზედას როგორ' ცვლის რავლი' ფორმა:რავლი ხრა?რავლი მოხულეით?რავლიხართა ჩვენებ-ურები?!.. ჯერობის გამომხატველი ზმნიზედების მაწარმოებე ლნაწილაკ ჯერ'-ს ცვლის სიტყვა პირი'。იგირცხვით სახელებს დაერთვის: ორპი, ერთპირ, ათპირ... ნიგალურ ქართულში თავისებური ელფერი შემოაქვს მდინარე მურღულის ხეობის კალთებზე გაშენებული სოფლების (კაბარჯეთი, ყავრიეთი, ჭილავრი, ქურა, ჯუანი, ბუჯური, ბაშქოი, არხვა, კორიდეთი, ძანცული, გურბინი....）მეტყველებას.ესშეინიშება ზმნიზედათა წარმოებაშიც.კერძოდ: ერთად' ზმნიზედის 痺აცვლად გამოიყენება ერთხლლაჲ'. ზმნიზედების სფეროში იშვითად წარმოჩნდება ხოლმე თურქულის გზით შემოსული ფორმები: თექთუქ (tek-tek), ბაშთან (baştan), ბირზამან (bir zaman), ებბედი (არაბ.ebedien) ზაათი (არაბ. zaten), თექრარ (არაბ. Tekrar), ჰემენ (სპარს. Hemen), აზბიშეი (az birşey)... დიალექტური ელფერი დაჰკრავს თანდებულებსაც თანდებულებსაც.კერძოდ, -ვით თანდებული გვაძლევს -ვენ, -ვეთ, -ვეფ ვარიანტებს: თქვენსავეთ, ქვასავენ, ტურასავეფ... -თვის თანდებული წარმოდგენილია - თვინ // -თინ ვარიანტებით: გოგოსთვინ, ბაქლავასთინ.... -კე თ 痺დებული უმთავრესად -კე ფორმით გვხვდება: თ 痺ვეკე, ბორჩხისკე არი; ხიდისკეწესულა痺... -კე გვხვდება ზმნიზედებთანაც: უკ痺ისკე, წინსკე... ნათესაობითის ფორმას დაერთვის ზმნიზედა უკან და გამოხატავს თანაობას, -თან' (ერთად) თანდებულის ფუნქციით წარმოდგება: პურის უკან, ჭადის უკან, გურჯების უკან... 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺」痺壯昵Γ 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺」痺壯昵Γ 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺」痺壯昵Γ 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺」痺壯昵Γ 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺」痺壯昵Γ 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺」痺壯昵Γ 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺」痺壯昵Γ 痺。痺雪吼Β痺批ヱ痺痺იგალის 痺ართ・ლისთვის დამახასიათებელია -მდი' და -მდინ' ვარია痺ტები: სოფლამდი, 痺ალაქამდი痺.... კავშირი.რომ' კავშირი უმეტესად გვხვდება რომე' ფორმით. მაგრამ' გამარტივებულია მარრა' ფორმით. მაგრამ' მაპირისპირებელ კავშირს ხშირად ცვლის თურქულიდა 痺 შემოსული ჰამა'. რომ' მაქვემდებარებელი კავშირის ნაცვლად გამოიყენება თურქულის გზით შემოსული სპარსული წარმოშობის კავშირი ქი', რომელსაც მრავალნაირი ნიუანსი (კი - რომ, რომელი, რათა, ვინაიდან, ხოლო, განა) ახლავს. 痺憮倔Γ痺倔Γ痺憮倔Κ痺憮倔Κ痺憮.痺იგალის ხეობის 痺ართ・痺・痺ლში კითხვითი 痺აწილაკის სიცოცხლისუ 痺არია痺ობა გა痺პირობებ・痺・ლია მახვილით.ა' კითხვით ნაწილაკზე მოდის ყოველთვის კითხვითი წინადადების მახვილი.ნ აქა ხრა?; ტანზე რასა ვიცვამთა?!; შენა ვისი გოგო ხარა?.... თურმე'-ს ცვლის თურქულის გზით შემოსული სპარსული 痺აწილაკიმეგერ'. თურულიდა 痺 შემოსული აჯაბ' (არაბ. acap) გამოიყება 痺ეტავი', ნუთუ', მართლა', გა 痺ა' 痺აწილაკების მნიშვე痺ობით.

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊

აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე

自引率

0.00%

发文量