{"title":"Katoliccy rodzice wobec zapłodnienia in vitro","authors":"Marian Machinek","doi":"10.14746/tim.2023.34.2.3","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/tim.2023.34.2.3","url":null,"abstract":"W trakcie niemalże półwiekowego rozwoju techniki zapłodnienia in vitro nie tylko stały się popularne i dostępne, ale także zyskały etyczną akceptację nawet w środowiskach katolickich, mimo jednoznacznie negatywnej oceny Magisterium Kościoła. W artykule została najpierw podjęta dyskusja z emocjonalnymi i perswazyjnymi argumentami przeciwników i zwolenników tej procedura. Poważne argumenty skupiają się jednak wokół dwóch kwestii: z jednej strony losu embrionów, które giną w trakcie stosowania tej procedury, z drugiej zaś rozdzielenia poczęcia nowej osoby od aktu seksualnego rodziców. Zastrzeżenia te nie straciły nic ze swojej aktualności i wagi moralnej, dlatego też katoliccy rodzice, mimo niewątpliwie dotkliwego cierpienia, jakie jest związane z niepłodnością, powinni zachować krytyczny dystans wobec zapłodnienia in vitro.","PeriodicalId":448248,"journal":{"name":"Teologia i Moralność","volume":" 9","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139145314","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Wsparcie rodziny z doświadczeniem zaniedbania jako jednej z form przemocy prenatalnej","authors":"Emilia Lichtenberg-Kokoszka, Tomasz Gwoździewicz","doi":"10.14746/tim.2023.34.2.7","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/tim.2023.34.2.7","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest ukazanie możliwości wsparcia rodziny, która dotknięta jest przemocą prenatalną spowodowaną zaniedbaniem. Poprzez analizę samego zjawiska oraz przyczyn i następstw jego występowania dokonano syntezy, która pozwala określić konkretne działania wspierające rodzinę dotkniętą tym problemem. Uzyskana synteza ukazuje przemoc prenatalną jako zjawisko wielopłaszczyznowe, a wsparcie rodziny powinno dokonywać się poprzez stosowanie właściwej semantyki, wspieranie umiejętności dialogu z dzieckiem w okresie prenatalnym, a także konkretne działania instytucjonalne i edukacyjne.","PeriodicalId":448248,"journal":{"name":"Teologia i Moralność","volume":" 26","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139142545","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Życie ludzkie w homiliach na uroczystość Zwiastowania Pańskiego księdza arcybiskupa Stanisława Gądeckiego","authors":"Jurand Żelisławski","doi":"10.14746/tim.2023.34.2.9","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/tim.2023.34.2.9","url":null,"abstract":"Przedmiotem artykułu są opublikowane homilie arcybiskupa Stanisława Gądeckiego, z uroczystości Zwiastowania Pańskiego. Celem artykułu jest ukazanie na ich podstawie wartości i świętości życia ludzkiego oraz działań na rzecz jego obrony. Wykorzystana metoda to analiza porównawcza opublikowanych tekstów. Wniosek wypływający z pracy wskazuje, że nauczanie metropolity poznańskiego dzięki konfrontowaniu nauczania Kościoła z aktualnymi wydarzeniami jest konkretnym narzędziem do podjęcia dialogu ze współczesną kulturą, która potrzebuje głoszenia Ewangelii Życia.","PeriodicalId":448248,"journal":{"name":"Teologia i Moralność","volume":" 26","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139143648","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Śmierć w perspektywie nadziei","authors":"Zbigniew Wanat","doi":"10.14746/tim.2023.34.2.23","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/tim.2023.34.2.23","url":null,"abstract":"Recenzja książki: Andrzej Muszala, A z tej śmierci życie tryska. Śmierć jako najwyższy akt moralny, Wydawnictwo Bernardinum, Pelplin 2022, 532 ss.","PeriodicalId":448248,"journal":{"name":"Teologia i Moralność","volume":"20 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139147853","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"„DAMMI DA BERE”. La spiritualità brigidina di fronte alle sfide attuali della vita consacrata","authors":"Jacek Bramorski","doi":"10.14746/tim.2023.34.2.17","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/tim.2023.34.2.17","url":null,"abstract":"Lo scopo di questo articolo è quello di presentare la spiritualità brigidina di fronte alle sfi de attuali della vita consacrata. Pertanto, un’analisi dei testi della fondatrice dell’Ordine del Santissimo Salvatore, patrona d’Europa, S. Brigida di Svezia, e la rinnovatrice dell’Ordine nel XX secolo, S. Elisabetta Hesselblad. Come punto di partenza per l’analisi è stato scelto un brano del Vangelo di san Giovanni, che racconta l’incontro tra Gesù e la Samaritana. In questo episodio evangelico troviamo uno stimolo a riscoprire il senso della vita consacrata. Un’attenta analisi dei testi di S. Brigida di Svezia e di S. Elisabetta Hesselblad mostra la loro pertinenza nel contesto dell’insegnamento contemporaneo della Chiesa sulla vita consacrata. Dopo tanti secoli, il cammino spirituale tracciato dalle fondatrici parla alla modernità. Sono vere maestre di vita cristiana e profetesse dei tempi nuovi. I loro pensieri, saldamente radicati nella Parola di Dio, ci permettono di trovare risposte ai dilemmi e alle sfide contemporanee della vita consacrata. La spiritualità delle Brigidine è sfaccettata e complessa, tutto da riscoprire nella sua attualità.","PeriodicalId":448248,"journal":{"name":"Teologia i Moralność","volume":"17 8","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139148011","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Misterium ludzkiego życia w trzech odsłonach","authors":"P. Guzdek","doi":"10.14746/tim.2023.33.1.17","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/tim.2023.33.1.17","url":null,"abstract":"Urszula Dudziak. Misterium ludzkiego życia: od poczęcia do umierania. Studium dla duszpasterzy i doradców życia rodzinnego. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2021, ss. 197.\u0000Recenzowana monografia autorstwa lubelskiej teolog i psycholog, Urszuli Dudziak, stanowi interdyscyplinarne stadium familiologiczne i pastoralne eksplorujące trzy obszary badawcze o pryncypialnym znaczeniu dla duszpasterstwa rodzin: „płciowości i seksualności”, „płodności i prokreacji”, „starzenia się i umierania” człowieka. Celem podjętych w rozprawie badań literaturowych było wypracowanie integralnej syntezy antropologicznej ludzkiego biologizmu rozpatrywanego w ścisłym związku z pozostałymi sferami osobowymi. Autorka kompetentnie posłużyła się metodą monograficzną, wykorzystując metodologię badań teoretycznopoznawczych i szeroko czerpiąc z wyników nauk pomocniczych teologii pastoralnej. Całość opracowania jest dobrym przykładem personologii pastoralnej, która założenia chrześcijańskiej antropologii personalistycznej przekłada na język praktyki pastoralnej Kościoła katolickiego ukierunkowanej na integralny rozwój osoby ludzkiej w trzech szczególnych etapach jej życia: poczęcia i narodzin, aktualizacji zdolności prokreacyjnych i przekazywania daru życia, starzenia się i umierania.","PeriodicalId":448248,"journal":{"name":"Teologia i Moralność","volume":"41 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123557365","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Amoris laetitia – zaproszenie skierowane do wszystkich","authors":"Michał Pierzchała","doi":"10.14746/tim.2023.33.1.19","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/tim.2023.33.1.19","url":null,"abstract":"Konrad Glombik, Jacek Goleń, Antoni Nadbrzeżny. Droga miłosierdzia i integracji w adhortacji Amoris laetitia. Perspektywa dogmatyczna, moralna i pastoralna. Lublin: Wydawnictwo KUL, ss. 170.","PeriodicalId":448248,"journal":{"name":"Teologia i Moralność","volume":"15 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125579727","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Biomedyczna analiza śmierci dziecka w wyniku poronienia klinicznego","authors":"P. Guzdek","doi":"10.14746/tim.2023.33.1.21","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/tim.2023.33.1.21","url":null,"abstract":"Przedmiotem opracowania jest biomedyczny wymiar poronienia klinicznego. W pracy przyjęto założenie, że analiza biomedyczna poronienia klinicznego stanowi niezbędne wprowadzenie do jego dalszej charakterystyki tanatologicznej. Za cel badań postawiono wykazanie, że już sama eksploracja uwarunkowań biomedycznych pozwala określić podstawowe predyktory odsłaniające fenomen poronienia spontanicznego jako zdarzenia tanatycznego w aspekcie psychospołecznym. W toku badań omówiono kryteria definicyjne poronienia i diagnostyczne wczesnej ciąży dla odróżnienia strat klinicznie potwierdzonych od ciąż biochemicznych. Przedłożono szacunkową częstotliwość niepowodzeń w obu kategoriach: przedklinicznych i klinicznych. Syntezę fizjologii poronienia przedstawiono na podstawie szczegółowej charakterystyki jego wielokryterialnych typologii, deskrypcji symptomatologii i patomechanizmu procesu poronnego, opisu metod diagnostycznych i form postępowania terapeutycznego. Wskazano najczęściej komentowane w literaturze położniczej czynniki etiologiczne poronień. Ze względu na przygotowanie małżonków do poczęcia dziecka po wcześniejszym niepowodzeniu wyróżniono prymarne zasady profilaktyki poronień możliwe do prostego wdrożenia w okresie prekoncepcyjnym i na początkowych etapach nowej ciąży. W wyniku przeprowadzonych analiz wyciągnięto wniosek, że sytuacja kliniczna, w której śmierć na skutek poronienia spontanicznego się dokonuje, modeluje osobliwe warunki kształtowania relacji rodziców z dzieckiem po rozpoznaniu symptomów zagrożenia jego życia, w trakcie procesu diagnostycznego, potwierdzenia śmierci i procedury terapeutycznej kończącej ciążę oraz usunięcia zwłok lub szczątków płodowych.","PeriodicalId":448248,"journal":{"name":"Teologia i Moralność","volume":"23 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116955156","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Problematyka ważności i godziwości sakramentu pokuty sprawowanego w Bractwie Kapłańskim Świętego Piusa X (FSSPX) według regulacji wydanych z okazji Nadzwyczajnego Jubileuszu Roku Miłosierdzia 2015/2016","authors":"D. Pietras","doi":"10.14746/tim.2023.33.1.9","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/tim.2023.33.1.9","url":null,"abstract":"Analizy zawarte w artykule dotyczą sprawowania sakramentu pokuty przez kapłanów Bractwa Kapłańskiego Świętego Piusa X (FSSPX). Celem opracowania jest scharakteryzowanie papieskich regulacji, ukazanie ich relacji do norm zawartych w aktualnym Kodeksie prawa kanonicznego oraz stanowiska wspólnoty wobec udzielonych upoważnień. W opracowaniu zastosowano metodę dogmatyczno-prawną, polegającą na analizie istniejących uregulowań prawnych. Przeprowadzone badania obejmują okres od 2015 roku, kiedy papież Franciszek wyposażył kapłanów Bractwa w upoważnienie do ważnego i godziwego celebrowania spowiedzi z okazji Nadzwyczajnego Jubileuszu Roku Miłosierdzia. Upoważnienie to wciąż obowiązuje. Analizy wykazują, że wydane upoważnienia dotyczą miejsc kultu FSSPX i zostały wydane w celu ułatwienia uzyskania przez tę wspólnotę pełnej jedności eklezjalnej oraz by uzyskać pewność co do ważności i godziwości tego sakramentu. Ponadto zostały udzielone habitualnie kapłanom nieregularnym kanonicznie, nieinkardynowanym i trwającym w suspensie, co należy rozumieć jako „rozluźnienie” tejże cenzury w kwestii sakramentu pokuty. Stolica Apostolska nie postawiła przy tym żadnych dodatkowych wymagań wobec tych duchownych. Po wydaniu upoważnień Bractwo podtrzymało tezę, że sakrament ten był i jest ważny ze względu na „jurysdykcję nadzwyczajną” spowodowaną stanem kryzysu Kościoła.","PeriodicalId":448248,"journal":{"name":"Teologia i Moralność","volume":"263 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116238105","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Ojcostwo i macierzyństwo od poczęcia","authors":"Emilia Lichtenberg-Kokoszka","doi":"10.14746/tim.2023.33.1.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/tim.2023.33.1.2","url":null,"abstract":"Przedmiot rozważań stanowi najwcześniejsze macierzyństwo i ojcostwo bezpośrednio związane z towarzyszeniem dziecku od poczęcia. Celem zaś jest przedstawienie procesu wzrastania kobiety i mężczyzny do rodzicielstwa od chwili poczęcia do narodzin potomka. Zastosowana analiza literatury przedmiotu pozwoliła na stwierdzenie, że współcześnie coraz częściej uważa się, że macierzyństwo i ojcostwo zaczyna się w chwili poczęcia dziecka, a nie w chwili jego narodzin. Nazwanie małżonków rodzicami dziecka w prenatalnym okresie życia powoduje, że staje się ono „pełnoprawnym”, a nie „przyszłym” dzieckiem, zarodkiem czy płodem. Kobieta i mężczyzna zaś dojrzewają w swoim macierzyństwie i ojcostwie, przy czym proces ten u obojga rozpoczyna się właśnie w chwili poczęcia, a nie narodzin dziecka.","PeriodicalId":448248,"journal":{"name":"Teologia i Moralność","volume":"25 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121583993","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}